ფიზიკური, პოლიტიკური, ეკონომიკური თუ სულიერი რყევების დროს იმედით და ძრწოლვით შეჰყურებდა ადამიანი მომავალს - იბადებოდა ახალი იმედები, უტოპიური იდეები და აპოკალიპტური ხედვები. მაგალითისთვის შეიძლება გავიხსენოთ იმპერატორ ავგუსტინეს თანამედროვეების  ქილიასტიკური მოლოდინები ქრისტიანული ეპოქის დასაწყისში. ან დასავლეთში სულიერი ცვლილებები, რაც დამახასიათებელი იყო ქრისტეს დაბადებიდან პირველი ათასწლეულისთვის.