კატაფალკი: კარლ იუნგი და კაცობრიობის აღსასრული

თავი მეორე - სათავესთან დაბრუნება

თავი მეორე - სათავესთან დაბრუნება

(თავის ბოლოში იხილეთ კომენტარები)
 
1
 
მგონი, იმ დროს თოთხმეტიოდე წლის ვიყავი.ის სიტუაცია ახლაც მშვენივრად მახსოვს. ლონდონში მეგობარმა გოგონამ სახლში დამპატიჟა. „მშობლები მთელი საღამოს განმავლობაში შინ არ იქნებიან“. და მე, მახსოვს, გავიფიქრე: „იქნებ, დღეს მაინც გამიმართლოს!“

როდესაც მივედი, მან მისაღებ ოთახში შემიყვანა. წყნარად მითხრა: „რაღაც მინდა გაჩვენო“, და ტელევიზორი ჩართო, სადაც დოკუმენტური ფილმი იწყებოდა ადამიანზე, რომელზეც არაფერი მსმენოდა. იქ ჯადოსნური კოშკის შთამბეჭდავ ხედებს აჩვენებდნენ, რომელიც ამ უცნაურმა ადამიანმა ააშენა ტბის ნაპირას; მას იუნგი ერქვა; და ამან რაღაც გააღვიძა ჩემში, უცნაურად შემძრა.
 
მაგრამ წლების შემდეგ გონებაში მხოლოდ ტბის ნაპირას მდგომი კოშკის ბუნდოვანი სურათი დამრჩა. და მეტი არაფერი. თავიდან იმ ყველაფრის გავლა მომიწია, რაც მოზარდებს ახასიათებთ, რასაც ცხოვრების ოციანი წლები მოყვა: ჩვენ ხომ უამრავი განცდა გვჭირდება.
მალე ოცდაათს გადავცდი, და იმას შევეჯახე, რაც იმხანად ცხოვრების ყველაზე რთული პერიოდი მეგონა. ერთხელ შინაგანად გაქცევის გადაწყვეტილება მივიღე. მანქანის მართვა ახალი ნასწავლი მქონდა, ასე რომ ნივთები მანქანაში ჩავალაგე, მეორე დილით უთენია ავდექი და დუვრში გავემგზავრე, იქიდან კი პირველივე ბორანით კალეში.
 
შემდეგ ის გავაკეთე, რასაც მოზარდობისას ხშირად ვაკეთებდი, როდესაც ვეძებდი, მაგრამ წარმოდგენა არ მქონდა, რას. რომელიმე გზაზე პირველივე შემხვედრ მანქანას ვაჩერებდი და გზას მინდობილი მივყვებოდი. და ახლა, მანქანაში მჯდომი, უბრალოდ მივდიოდი, ისე რომ წარმოდგენა არ მქონდა, სად მივდიოდი. ვჩერდებოდი ფეხების დასასვენებლად, საჭმელად, მანქანაში ბენზინის, წყლის და ზეთის შესავსებად.
 
დანარჩენში გზას მივენდე - არც რუკას ვიყენებდი და არც გზის მაჩვენებლებს ვაქცევდი ყურადღებას.
 
ბინდდებოდა, როდესაც საფრანგეთ-შვეიცარიის საზღვარს მივადექი. ჯერ კიდევ მცირეოდენ ინტერესსაც კი არ ვავლენდი, საით მივყავდი ამ გიჟურ ექსპერიმენტს. გულგრილად გადავუხვიე მაგისტრალიდან; ჯერ ვიწრო გზებს მივუყვებოდი, შემდეგ ქუჩებს, ბოლოს კი ცივი დეკემბრის ბილიკებს. ერთადერთ ნუგეშად კარგი საძილე ტომარა მქონდა, და შემეძლო კომფორტულად გავხვეულიყავი და უკანა სავარძელზე დამეძინა.
 
მოუკირწყლავ გზაზე გადავედი და შორიახლოს ლიანდაგები დავლანდე. რომელიღაც მომენტში ყოველგვარი ცნობიერი კონტროლის გარეშე უეცრად რაღაცამ გაჩერება მიბრძანა: გარკვეული სიძნელით მანქანა გზის პირას მაღალ ბალახში გადავაყენე. შემდეგ რაღაც ძალამ თითქმის ფიზიკურად გადმომაგდო მანქანიდან, გზის გადაკვეთა და სიარული მაიძულა უკუნეთ სიბნელეში, ისე რომ ჩემს წინ ვერაფერს ვხედავდი. მხოლოდ იმის იმედი მქონდა, რომ უკან, მანქანისკენ გზას გამოვაგნებდი.
 
ბრმად და ბორძიკით მივიწევდი წინ, როდესაც ჰაერის გარკვეული ცვლილება შევნიშნე, უცნაური დუდუნი მომესმა, წინ თითქოს რაღაც მოძრაობდა. უეცრად შევჩერდი, მივხვდი, რომ წყლის პირას ვიდექი.
 
შემდეგ, თითქოს მარცხნივ მიბიძგეს და წყლის ნაპირს გავუყევი. წინ თითქოს წინაღობები მელოდა, მაგრამ ყველაფერი ბუნდოვანი იყო, გარდა ერთი თეთრი ლაქასი. მივუახლოვდი და ძლივს გავარჩიე, რომ ეს ქვა იყო. მასთან დაჯდომის მკვეთრი, თითქმის უცერემონიო სურვილი აღმეძრა.
 
ბოლოს სიხარულმა გამიელვა, რომ თბილი პალტო მაინც მაცვია. შემდეგ კი გრძნობებისგან დავიცალე. ის აღარ ვიყავი, რაც ერთი წუთის წინ, მთელი სიცოცხლის წინ ვიყავი. გაუფრთხილებლად ან უმცირესი გადასვლის გარეშეც კი სრულიად სხვად ვიქეცი, და იმავდროულად სხვა არავინ ვიყავი, თუ არა თავად მე.
 
ნათლად და მკვეთრად, თითქოს წინ საკუთარი სურათი მედგა, რაინდად ვიქეცი. როგორც შევნიშნე, ჩემი თმა კუპრივით შავი და ბრწყინვალე გახდა. მებრძოლი ვიყავი ამ სიტყვის სრული გაგებით: უჩვეულოდ ძლიერი და დამანგრეველი, მაგრამ მართებულად, და არა ცუდი გაგებით.

მე საკუთარ თავთან, როგორც დამანგრეველთან შეხვედრა მელოდა. მეტიც, ამის ყველა საფრთხე და საშიშროება მეცნობა; მელოდა განსწავლის წარმოუდგენლად რთული პროცესი, როგორ ენდო საკუთარ თავს ყოველივე ამითი; როგორ აღმოაჩინო მისი მარადიული არსი, რომელიც ყოველთვის ყოველგვარი პოზიტიურობის, ასევე ნეგატიურობის მიღმა იქნება, და აღმოჩენის ეს პროცესი განაგრძო. მაგრამ, იმავდროულად, მისი სახელდების მხოლოდ სურვილის გაჩენისთანავე ის ქრება.
 
შემდეგ კი, წარმოუდგენლად ამაღელვებელ მომენტში ღრუბლებიდან თითქმის სავსე მთვარე გამოვიდა.
 
იმწამსვე ყველაფერი შეიცვალა. ზევით და ირგვლივ მიმოვიხედე და, ჩემდა გასაოცრად, ზუსტად იმ კოშკის, რომელიც ამდენი წლის წინ ტელევიზორში ვნახე: იუნგის მიერ აშენებული კოშკის წინ ვიდექი. ერთი შენობაც საკმარისი იყო, მის დიდებულებაში რომ დავერწმუნებინე. ერთი მხრივ, ის წარმოუდგენლად დაბალი, ფართე და მაგარი, ქტონური და ფესვგადგმული იყო, ადგილი, რომელიც თავს არავის გაანადგურებინებს; მეორე მხრივ, მაგიური არსების ადგილს ან რომელიღაც ზღაპრულ ნაგებობას ჰგავდა.
 
მან ფაქტობრივად ზღაპრული ოცნება აქ, დედამიწაზე განახორციელა.
 
მაგრამ მხოლოდ გარემო არ გარდასახულა. ასევე უეცრად, კოშკის ცქერისას, მეც ადამიანთა შორის უხუცესად და უბრძენესად ვიქეცი. ეს არ იყო რაღაც ცვლილება, რომელიც წარმომედგინა ან რომელზეც ვფიქრობდი. ეს ჩემს სხეულში იყო, შეგრძნებებში ჩემს სახეზე და ხელებში. ამას ჩამოყრილ ჭაღარა თმებში, ჩამოშვებულ ჭაღარა ულვაშებში, წაგრძელებულ ჭაღარა წვერში და თავად დრო-ჟამივით უძველეს ფიზიკურ სიბრძნეში ვგრძნობდი.
 
ბრძენი მოხუცი ისეთია, როგორიც არის, რადგან ყველაფერი გადაიტანა, რაც დედამიწაზეა შესაძლებელი, მაგრამ, თუმცა სხვებს ის აგრერიგად ღრმადმოაზროვნედ ეჩვენებათ, ის არ ფიქრობს ან მსჯელობს. ეს მდგომარეობაა, რომელშიც ის მუდამ იმყოფება, მაგრამ ეს ადგილია, სადაც შეუძლებელია მყოფობა, იქ სული მიწასთან ერთიანია. ის უბრალოდ მიწის ტანჯვაა, რომელიც ცნობიერი გახდა; მისი სილამაზე და ტკივილია; მისი ადამიანურობაა.
 
და შემდეგ - არ ვიცი, სხვანაირად როგორ აღვწერო - იუნგი მომიახლოვდა, მაგრამ არა როგორც ადამიანი, თუმცა ეს, ეჭვგარეშე, ის იყო. ის სპირალურად მოძრავი, ყველაფრის ამამოძრავებელი, მაგრამ იმავე დროს მშვიდი ქარის სახით მოვიდა. ის თითქოს ყოველმხრივ, მაგრამ ასევე ჩემშიც, უხმოდ ლაპარაკობდა.
 
მან საფუძვლიანად ამიხსნა სიტყვის „სახლი“ რეალური აზრი: სადაა ჩემი ნამდვილი სახლი. იმხანად წარმოდგენაც არ შემეძლო, რამდენად დროული აღმოჩნდებოდა მისი რჩევა, თუ გავითვალისწინებთ, როგორ ვატარებდი ჩემი ცხოვრების უმეტეს ნაწილს - ერთი ადგილიდან მეორეზე გადავდიოდი, ისე რომ არ გამაჩნდა მუდმივი, ანუ ჩვეულებრივი სახლი.
 
მან მდუმარებით გააგრძელა საუბარი, თუ რა უნდა გამეკეთებინა; სიცოცხლის ბოლომდე წინამძღვრობა შემომთავაზა. მაგრამ, ბოლოს და ბოლოს, ეს უცნაური შეხვედრა დასრულდა, და მე ვიცოდი, რომ წასვლის დრო დადგა.
 
ვიდრე ავდგებოდი, მოვიხედე, რათა მთვარის შუქზე დამეთვალიერებინა, რას ვეყრდნობოდი მთელი ეს დრო, სანამ ვიჯექი. ქვის ზედაპირი ბრტყელი იყო, მაგრამ სავსე იყო გულდასმით ამოტვიფრული წარწერებით, რომელთა წაკითხვა ჩრდილების და მთვარის მდებარეობის გამო რთული იყო. მაგრამ ყველა პლანეტის სიმბოლოს გარჩევა შევძელი - მზის, მთვარის, სატურნის, იუპიტერის, ვენერას, მარსის და მერკურის ცენტრში პატარა ფიგურაზე - და წავაწყდი კლასიკურ ბერძნულ ენაზე დაწერილ სიტყვას kosmos.
 
ასეთი იყო დანარჩენი ტექსტიც: ძველბერძენი ფილოსოფოსი ჰერაკლიტეს ციტატა ზემოთ, რომელიც მაშინვე ვიცანი და, ქვემოთ, ჰომეროსის რამდენიმე ცნობილი სიტყვა მიწისქვეშა სამყაროში გადაადგილებაზე „ჰელიოსის კარიბჭით და სიზმართა საუფლოში“.
 
როდესაც წამოვდექი, ვენერას ვემთხვიე. ვიდრე წყლის პირას მივდიოდი, მთვარე ძალზე კაშკაშებდა ტბის თავზე და ასევე მკაფიოდ ირეკლებოდა მასში.
 
მთვარე ზემოთაც იყო და ქვემოთაც. მე კი ერთიც ვიყავი და მეორეც.
 
2
 
მანქანასთან იოლად დავბრუნდი.
 
მანქანაში პალტოს ჯიბიდან შავი ბლოკნოტი ამოვიღე და ყველაფერი ჩავიწერე, რაც მოხდა, დავიწყე თარიღით - 1985 წლის 23 დეკემბრის ღამე.
 
იმ ღამიდან ჩემთვის ყველაფერი შეიცვალა. თითქოს გავიაზრე, რა სამუშაოს შესრულება მომიწევდა, ისე რომ წარმოდგენაც არ მექნებოდა, რა ფორმას მიიღებდა ეს სამუშაო. სალაპარაკოდაც არ ღირს ის, რომ ვაცნობიერებ, ამ ამბის მოყოლით როგორ ვხდები ათასი ჯურის ბრალდებების სამიზნე.
 
ის ფაქტიც კი, რომ იუნგმა აქ, ბოლინგენში, თავისთვის განმარტოებული ადგილი შექმნა, სადაც დროის უმეტეს ნაწილს სრულიად მარტო ატარებდა, ბევრ ადამიანს საკმაო სირთულეს უქმნის. და ამას თავისი მიზეზები აქვს. ესაა ადგილი, რომელიც მას მიეთითა წასასვლელად, რათა წლების განმავლობაში ესაზრდოებინა წინასწარმეტყველური საიდუმლოებები, რომელიც პირველად ეჩვენა მას წითელ წიგნზემუშაობისას.
 
და ეს არის სწორედ მისი პიროვნების ის მხარე, რომლის გახსენება ყველას არ სურს, მიუხედავად წითელი წიგნისპუბლიკაციისა, ან, უფრო სწორად, მისი პუბლიკაციის გამო[1].
 
რა თქმა უნდა, მე ასევე ვაცნობიერებ, რომ დღევანდელი ადამიანებისთვის, რომლებიც ტრაბახობენ იმით, რომ იუნგს დიდად გაუსწრეს და ის უკან მოიტოვეს, რომლებიც მას რაციონალობის საშინელი არქონის გამო ანუ ჭეშმარიტად ევოლუციური აზროვნებისთვის დასცინიან, რომლებიც მასხრად იგდებენ, თუ როგორ ებღაუჭება ის ძველმოდურ იდეას, რომ ცხოვრებას აზრი ესაჭიროება, იმის მაგივრად, რომ სულის ძალას მოვუხმოთ, რომელიც მოგვეხმარება ურყევად ავიტანოთ ჩვენი უაზრო თანამედროვე სამყარო - ბოლინგენში აგებული კოშკი - ეს მხოლოდ და მხოლოდ მისი „პირადი ფსიქო-დისნეილენდია“.
 
ისინი ვერაფრით იგებენ, რომ ზოგიერთი ადამიანისთვის საყრდენი ბუნებაშია, ესოდენ მშვენიერი თანამედროვე სამყაროს სატიკი ზეწოლისგან მოშორებით, იმისგან მოშორებით, რაც ემპედოკლემ უკვე მოიხსენია როგორც „...მრავალ აშკარა უბედურებას აბლაგვებს კირკიტა აზრები“, ესაა მნიშვნელოვანი საყრდენი წერტილი ჩვენს კოლექტიურ ფსიქო-დისნეილენდში არსებულ რეალობასა და გონიერებაში[2].
 
მაგრამ იმავე დროს მესმის, ის, ვინც რჩეულად მიიჩნევს თავს იმით, რომ თავად იუნგის ახლო ნაცნობობის პრივილეგიითაა აღჭურვილი, რამდენად მალე დაიწყებს წუწუნს, რომ ძალზე „ბევრი ადამიანი იუნგთან თავიანთი დამოკიდებულების მიხედვით ცხოვრობს, რომლებიც სრულიად არარეალურია“.
 
სათქმელადაც არ ღირს, რომ მათი თვალსაზრისი, ეჭვგარეშე, სწორია. დაუძლეველია ცდუნება გაიჭედო ადამიანთან გარკვეულ „გამოგონილ ურთიერთობებში“, რომელსაც არანაირი რეალური საყრდენი არ გააჩნია. და მე პირველი ვაღიარებ, რომ ყველაფერი, რაც მასთან შეხვედრაზე ვთქვი ბოლინგენში, სრულიად აბსურდულია, არარეალურია ნებისმიერი საღი შეფასების კუთხით.
 
 
თუმცა, იმავე დროს, ეს ნამდვილად მოხდა. მე ბრმად მივიზიდე მის კოშკთან, რათა სიბნელეში ვმჯდარიყავი, მის ალქიმიურ ქვაზე დაყრდნობილი[3].
 
მაგრამ ასევე ძალზე საინტერესოდ მეჩვენება აღვნიშნო, როდესაც ეს წიგნი უკვე დაწერილი მქონდა, რომ, თუმცა იუნგი ღიად საუბრობს გამოქვეყნებულ მემუარებში იმის შესახებ, როგორ შეეძლო ბერის ცოცხალი არქეტიპი მხოლოდ ბოლინგენში და მეტი არსად განეხორციელებინა, გვერდები, რომელზეც ის მისთვის რაინდის არქეტიპის ცენტრალურ მნიშვნელობაზე საუბრობს, დაფარულია სიკვდილამდე რამდენიმე წლით ადრე მიცემული ინტერვიუს გულდასმით დაცულ ჩანაწერებთან ერთად.
 
საეჭვოა ვინმესთვის ნება მიეცათ ენახა ეს ჩანაწერი 1985 წელს, რომ არაფერი ვთქვათ მის წაკითხვაზე. ის დღესაც არაა გამოქვეყნებული[4].
 
ბუნებრივია, ეს ყველაფერი არ აუქმებს იმ ფაქტს, რომ რაციონალური თვალსაზრისით ის, რაც ბოლინგენში მიპატიჟების შესახებ მოვყევი, როგორ აღმოვჩნდი თითქოსდა შემთხვევით ერთ კონკრეტულ ადგილას ურიცხვი მილიონი შესაძლო ადგილიდან ევროპაში - დაუჯერებელია.
არ მინდა გავაზვიადო, მაგრამ, პრაქტიკულად თუ ვიტყვით, ეს შეუძლებელია.
 
მაგრამ, ისევ და ისევ, როცა ამ წიგნს ვწერდი, მხოლოდ მაშინ წავაწყდი ინფორმაციას წარწერაზე, რომელიც იუნგმა ამოკვეთა ლათინურ ენაზე პირდაპირ ქვის ბუხრის თავზე იქ, ბოლინგენში. Quaero quod impossibile:„შეუძლებელს დავეძებ“.
 
ეს თავად იუნგია მის ამოჭრილ სიტყვებში. ის არასდროს ყოფილა რომელიღაც უაზრო შეუძლებელი დოგმის რიგითი სათნო მორწმუნე. პირიქით, ის გნოსტიკოსი იყო, რომელიც აქტიურად ეძებდა შეუძლებელს[5].
 
ხოლო თუ რას გულისხმობდა იუნგი იდუმალი სიტყვებით შეუძლებლის ძიებაზე საუბრისას, ჩვენ ჯერ კიდევ შეგვიძლია ზუსტად ვთქვათ, რა იყო ეს. ის იმათ გამბედაობას აღნიშნავდა, ვინც მზადაა, ყოველგვარი რისკის მიუხედავად, მიწისქვეშა სამყაროში სამოგზაუროდ, რათა მკვდართა დედოფალს შეხვდეს - რათა პირისპირ შეხვდეს ქალღმერთ პერსეფონეს.
 
ბოლოს და ბოლოს, სწორედ ეს იყო იუნგისთვის ბოლინგენი. ეს იყო მისი ადგილი მიწისქვეშა სამყაროში შესასვლელად[6].
 
მეორე მხრივ, საკმაოდ იოლი სათქმელია (რადგან ეს სიმართლეა), რომ ადამიანთა უმრავლესობა მის ირგვლივ იმით იყო დაკავებული, რომ მის უდიდეს შეუძლებლობას თავიანთ მრავალრიცხოვან შესაძლებლობად აქცევდნენ - თავიანთ პროფესიულ წარმატებად, დამაკმაყოფილებელ მიღწევებად და განსაკუთრებით თავიანთ დამაიმედებელ გაგებად.
 
მაგრამ როგორც ერთხელ შენიშნა ადამიანმა, რომელიც მასთან იმყოფებოდა მის ცხოვრებაში ერთ-ერთ ყველაზე მძიმე დროს და ესმოდა ის, რასაც სხვას ვერავის ეტყოდა: „არავინ, ყველაზე ახლობლებიც კი, არ იცნობდნენ მას ისეთს, როგორიც ის არის“.
 
სინამდვილეში მის ირგვლივ არ იყო შინაგანი წრე. იყო მხოლოდ თანდათან მზარდი უუნარობა, ამოეხსნათ გამოცანა და საიდუმლო, თუ ვინ იყო იუნგი და რაში მდგომარეობდა მისი სამუშაო. ხოლო რაც შეეხება იმათ, ვინც აცხადებდა, რამდენად ღრმად და სრულად ესმოდათ მისი, მის ყველაზე რთულ ქმნილებებთან ერთად, ან ერთმანეთს მისი იდეების სრულ და ექსპერტულ წვდომას ულოცავენ, სრულიად ლოგიკურია, ისინი ყველაზე დიდ სულელებად მივიჩნიოთ.
 
ბოლოს და ბოლოს, უსასრულოდ ფრთხილი უნდა იყო მტკიცებისას, თითქოს რაღაც იცი ადამიანზე, რომელიც ხშირად აღიარებდა, რომ ვერასდროს უგებდა საკუთარ თავს - და რაც უფრო ემატებოდა წლები, მით უფრო ნაკლებად ესმოდა საკუთარი თავის გამოცანა[7].
 
აი რა ხდება, როდესაც ყოველი წამი ცხოვრობ საიდუმლოსთან ისე ახლოს, რომ თავად ხდები ის.
 
3
 
კითხვაზე, თუ რას წარმოადგენდა იუნგის სამუშაო, პასუხად ასობით სხვადასხვა მეთოდი სახელდებოდა - და, მაინც, ყველაზე ფუნდამენტური აზრით მას პასუხი მაინც არ გაეცა.
 
სულ მცირე, დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ ყველა ტრენდის, მოდის და ინტერპრეტაციის გაუთავებელი ცვლისას ერთი უდავოდ უცვლელი თვალსაზრისი არსებობს. ეს ის ფაქტია, რომ მას ინდივიდუუმის მიმართ გადამწყვეტი ერთგულება გააჩნდა: ის ყოველ ჩვენგანში საიდუმლოს გახსნის და თვითრეალიზაციის მიღწევაში დახმარების ურყევად ერთგული იყო.
ბოლოს და ბოლოს, პირველ რიგში ის მკურნალი იყო; ექიმი, რომელიც ადამიანების პრობლემებთან მუშაობს და პირადი ტანჯვისგან კურნავს; ინდივიდუუმის სულზე მზრუნველი ადამიანური ფსიქიკის თერაპევტი[8].
 
და ასეთი მიმართულების აზროვნებას ყველაფერი რიგზე აქვს, ვიდრე თქვენ თავს არიდებთ ძალზე დეტალურ განხილვას, თუ რას გულისხმობდა ის სიტყვის „ინდივიდუუმი“ ქვეშ, რადგან უეცრად აღმოჩნდება, რომ პირდაპირ უძირო ხვრელში იყურებით.
 
რაც შეეხება იუნგს როგორც მგრძნობიარე, გამჭრიახ მკურნალს: მასთან სამკურნალოდ მოსული, ერთხელ თუ რამდენჯერმე ნამყოფი ადამიანების მიერ მოყოლილი ისტორიები თითქმის ისეთივე საოცარია, როგორც ზღაპრები. თავისი მაგიური გამჭრიახობით ის პირდაპირ მათ არსს ხედავდა; მათ ინდივიდუუმებად აღიარებდა ისეთი სახით, რომელზეც ისინი მანამდე არც კი ეჭვობდნენ.
 
და, რა თქმა უნდა, ეს მონეტის ერთი მხარეა. მეორე მხარეც არსებობს, რაც იმაში მდგომარეობს, რომ იუნგს ყველაზე ნაკლებად აინტერესებდა, ჩვენ რა გვგონია ინდივიდუალური.
 
მის ყურადღებას მხოლოდ ყოველგვარი პიროვნული ნახევარტონის ან ობერტონის მიღმა არსებული უპიროვნო არე,  სუბიექტურის მიღმა მდგომი ობიექტური იპყრობდა. ადამიანები მის გარშემო მშვენივრად აცნობიერებდნენ ამ ფაქტს. მისი ცოლი, ყოველთვის მისი მთავარი საყრდენი და დამცველი, უკიდურესად მძაფრად გამოხატავდა თავისი დაკვირვების შედეგს, რომ მას საერთოდ არ აინტერესებდა ადამიანები, „თუ ისინი არქეტიპებს არ ავლენდნენ“: ანუ თუ უფრო მეტს, ვიდრე ადამიანია, რაღაც ნუმინოზურს არ ავლენდნენ.
 
და თავად იუნგის ენაც ასეთივე პირდაპირი იყო. მის ცხოვრებაში შესული ადამიანები აინტერებდა, თუ მათ რაიმე ჰქონდათ მოსაყოლი, საჩვენებელი, გადმოსაცემი საკრალური სამყაროდან. „როგორც კი მათ განვჭვრეტდი, მაგია ქრებოდა“. როგორც ის ხსნის, ეს დაიმონური ძალა უმოწყალოდ და უპიროვნოდ წყვეტდა, ვინ იქნებოდა მისთვის საინტერესო - და რამდენ ხანს. ამ საკითხში მას მცირე ცნობიერი ძალა ან არჩევანი ჰქონდა; რაღაც უფრო დიდი აიძულებდა მას გამუდმებით ემოძრავა, ზიანი მიეყენებინა საკუთარი თავისთვის და სხვებისთვის, გაენადგურებინა მეგობრული ურთიერთობები, სიმწარე და წყენა ეშვა ნაცნობობის განადგურებით[9].
 
რა თქმა უნდა, გარკვეულ დონეზე ინდივიდუუმის რეალობას მისთვის ცენტრალური მნიშვნელობა ჰქონდა. ცხოვრებაზე მისი მთელი შეხედულება, განსაკუთრებით როცა დაბერდა, იმ საკითხს უტრიალებდა, როგორ უნდა იპოვოს ინდივიდუუმმა შინაგანი სიმამაცე, რომ ხელისუფლებების „სულიერ და მორალურ სიბნელეს“ გაუძლოს, რაც ძალზე ძლევამოსილი გახდა და მომავალში კიდევ უფრო დამთრგუნველი გახდება.
 
მაგრამ პრობლემა იმაშია, თუ რას გულისხმობდა იუნგი ამ მორალური და სულიერი სიბნელის საწინააღმდეგო გაფრთხილებაში, რაზე მიანიშნებდა, როდესაც სახელმწიფოს მორჩილ მსახურებად ქცეული ადამიანების შეჯანჯღარებას ცდილობდა, და ეს გაცილებით უფრო რადიკალურია, ვიდრე თუნდაც ყველაზე მგრძობიარე თანამედროვე ინდივიდუალისტებს შეუძლიათ წარმოიდგინონ.
 
ის გამუდმებით ცდილობდა ჩვენს გაფრთხილებას ირგვლივ არსებული ძალების შესახებ, რომლებიც ცდილობენ, რომ ყოველთვის გვეძინოს. ალქიმიაზე ყველაზე დახვეწილი ესეების წერის დროსაც კი ლუციფერის შესახებ მკვეთრად გვაფრთხილებს, ეშმაკეულ მაცდურზე, „სიცრუის მამაზე, რომლის ხმა ჩვენს დროში, პრესითა და რადიოთი გამყარებული, პროპაგანდის ორგიებით ბობოქრობს და უთვალავ მილიონებს დაღუპვისკენ მიაქანებს“ - ასევე ტვინების გამორეცხვის ძალა შესწევს, რათა გვაიძულოს და დაგვაჯეროს, რომ ჩვენ ინდივიდუუმები ვართ მხოლოდ იმიტომ, რომ ვფიქრობთ, თითქოს შეგვიძლია გადავწყვიტოთ, რა ფერის მანქანა შევიძინოთ, რომელ სატელევიზიო არხს ვუყუროთ, მომავალი კვირისთვის რომელი სულიერი პრაქტიკა ავარჩიოთ.
 
ფაქტი ისაა, რომ, იუნგის მიხედვით, ინდივიდუუმისთვის არაფერი არაა უფრო მეტად დამანგრეველი, როგორც ინდივიდუუმის კოლექტიური დასავლური კულტი. ინდივიდუუმად ყოფნა კი, როდესაც არქეტიპულ ძალებს აცნობიერებ, რომლებიც ყოველწუთიერად ასხვაფერებენ ჩვენს ყველაზე ინტიმურ და მაცდუნებელ აზრებსაც კი: ყველაზე უმოწყალო, ყველაზე ეული რამაა, რისი გაკეთებაც შეიძლება[10].
 
რეალური პრობლემა აქ, შესაძლოა, ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემა, იუნგთან მიახლოების მცდელობისას, უკვე იმ დროს იწყება, როდესაც მას გზა გაჰყავდა მიწისქვეშა სამყაროსკენ და უკან, როდესაც წითელ წიგნზეიწყებდა მუშაობას.
 
ზედაპირულ დონეზე ეს წიგნი შეიძლება ინდივიდუუმის განდიდებად, სახარებადაც კი მოგვეჩვენოს, რომელიც ადამიანებს შთააგონებს უკანმოუხედავად საკუთარი ჭეშმარიტება იპოვონ და უბრალოდ იცხოვრონ მისით. როგორც კი უფრო ღრმად წაკითხვას იწყებ, ძირითადი გზავნილი იკვეთება - რომ ჭეშმარიტი ინდივიდუუმის შედგომის გზა საკუთარ თავში 
წარმოუდგენელი ხარისხის ტანჯვას და წამებას, არარად ქცევას, ჭეშმარიტ ინდივიდუუმად ყოფნის შესაძლებლობის შესახებ ყოველგვარი ილუზიის მოცილებას მოიცავს.
 
და იუნგის მიერ წითელი წიგნისშექმნის პრაქტიკულად რიტუალური სამუშაოდან განვითარდა მთელი მისი ფსიქოლოგიის უმნიშვნელოვანესი ასპექტი, რომელსაც ის ინდივიდუაციის პროცესს უწოდებდა.
 
მაგრამ ის, რასაც იუნგი გულისხმობდა ინდივიდუაციის პროცესის ქვეშ - თავისთავად საინტერესო ისტორიაა.
 
როგორც ალქიმიური სამუშაოების შემთხვევაში, ეს ყველაზე ბუნებრივი პროცესია სამყაროში, თუმცა არაფერია უფრო იშვიათი. ის გარკვეულ ცნობიერებას მოითხოვს, თუმცა ჩვენი ჩვეულებრივი ცნობიერება მხოლოდ წინ ეღობება და აბლოკირებს მას; ერევა.
 
ამას გარდა, ეს რაიმენაირ ინდივიდუალისტად ქცევასთან არანაირ კავშირში არაა. როგორც თავად იუნგი ცდილობდა აეხსნა: „ინდივიდუაცია ის კი არაა, რომ თქვენ ეგო ხდებით - ასეთ შემთხვევაში თქვენ ინდივიდუალისტი გახდებით. იცით, ინდივიდუალისტი - ადამიანია, რომელმაც ვერ შეძლო ინდივიდუაცია; ეს ფილოსოფიურად დისტილირებული ეგოისტია. ინდივიდუაცია არის იმად გახდომა, რაც ეგო არაა, და ეს ძალზე უცნაურია. ამიტომ არავის ესმის, რა არის თვითობა, რადგან თვითობა - სწორედ ისაა, რასაც წარმოადგენთ, ის, რაც ეგო არაა... რაღაც უკიდურესად უპიროვნო, უკიდურესად ობიექტური“[11].
 
და, თუ შეიძლება, გაითვალისწინეთ, ამას მე არ ვამტკიცებ, რომ ეს არავის ახსოვს: ამას თავად იუნგი ამბობს. და ის სავსებით მართალია, რადგან პროცესში, რომელსაც ის აღწერს, გამგები აღარავინ რჩება.
 
ხოლო ის, რასაც ის აქ ამბობს უკიდურესად ობიექტურ და უპიროვნო მდგომარეობაზე, ძალზე მნიშვნელოვანია. ხანდახან ის ამ თემას ეხებოდა. მაგრამ არსად არ ახსენებს ის მას ასეთი ძალით ან ელეგანტური უბრალოებით, როგორც მოკლე სიტყვაში, რომელიც სპეციალურად უკარნახა თავისი მემუარებისთვის, როდესაც ოთხმოც წელს იყო გადაცილებული, და ის ჩუმად ამოაგდეს გამოქვეყნებული ბიოგრაფიიდან.
 
ის ინდივიდუაციის მარტოსულ და განმარტოებულ პროცესს ამგვარად აღწერს: როგორც გარდაცვალების შინაგან პროცესს „უპიროვნოსთვის საკუთარი თავის გადაცემის წინ“. საუბარია ჯერ კიდევ სიკვდილამდე გარდაცვალების უძველეს მისტიურ თემაზე; საზოგადოებისგან იძულებული დაცილების იდუმალ პროცესზე, შემდეგ კი მიწისქვეშა სამყაროში ჩაშვებაზე, რათა ყველაფერი დაკარგოს ხელახლა შობის წინ, და დასავლური კულტურის ისტორიაში ის განსაკუთრებით დაკავშირებულია ისეთ ფიგურებთან, როგორიცაა ემპედოკლე და პარმენიდე. და ამიტომ ის ხსნიდა ფსიქოლოგიური მომზადების თავის განსაკუთრებულ მეთოდს, ანალიზის იუნგიანურ სტილს, როგორც გარდაცვალების პროცესს[12].
 
მაგრამ ეს ყველაფერი არაა, რაც მან უნდა თქვას.
 
პირიქით, ის ინდივიდუაციას გამოცანადაც წარმოაჩენს, რომელიც საიდუმლოდ უნდა დარჩეს, რადგან თუნდაც ადამიანური გაგების უმცირესი შესაძლებლობითაც კი მასთან მიახლოებას მკვეთრი და უეცარი ბოლო მოჰყვება. თავისი ბუნებით მთელი ეს თემა - ისეთი საიდუმლოა, რომ ვერავინ ვერასდროს შეძლებს მის ჩაწვდომას და გაგებას. და ის დეტალურად ხსნის, რომ ინდივიდუაციის საიდუმლო -გრაალის საიდუმლოა.
 
მნიშვნელოვანი სწორედ ის ტექსტია, რომელიც უკვე ვახსენე ადრე - სწორედ ის სიტყვა, რომელშიც იუნგი რაინდის არქეტიპზე ლაპარაკობს, თუ როგორი ცენტრალური, კრიტიკული მნიშვნელობა აქვს მას მისთვის, რადგან, მხოლოდ რაინდობის დაწერილი კანონების დაცვით შეიძლება გრაალის მოპოვება. ინდივიდუაციის საიდუმლო იმაშია, რომ გრაალის აღმოჩენის ერთადერთი გზაა - თავად იყო ის. მას ვერასდროს აღმოაჩენენ სხვაგვარად, გარდა უბრალოდ გრაალად გადაქცევისა.
 
და აქ მას შეუძლია არა უბრალოდ ამტკიცოს, როგორც სხვაგან ბევრჯერ გაუკეთებია, რომ ინდივიდუაცია ყოველთვის მცირედთათვისაა. აქ, გრაალის ლეგენდის ძველი ხატოვანების და მითოლოგიის წყალობით, რომელსაც, როგორც ჩანს, ის ასევე თავისად მიიჩნევს, მას შეუძლია ახსნას, რატომ.
 
ძიება ყველაფერს მოითხოვს. ადამიანებს შეუძლიათ გაუთავებლად იმშვიდონ თავი რომანტიული ოცნებებით და კოლექტიური ფანტაზიებით. რეალობა კი იმაშია, რომ გამოცდა ძალზე მძიმეა. პრაქტიკულად მისი აგძლება არავის ძალუძს. და ისინი, ვინც ფიქრობენ, რომ მზად არიან გაერკვნენ მასში და სხვებსაც აუწყონ - ყველაზე მეტად სწორედ ისინი არ არიან მზად.
ეს, შეიძლება ითქვას, იუნგის ფსიქოლოგიის უკან მდგომი უმნიშვნელოვანესი მითია: მითი ინდივიდუაციის შესახებ[13].
 
მაგრამ სათქმელადაც არ ღირს, რომ ახლა ჩვენს წინაშე სულ სხვა სურათია გადაშლილი.
მხოლოდ მცირერიცხოვანი გამბედავისთვის განკუთვნილი ინდივიდუაციის, როგორც საკრალური მისტერიის, მაგივრად, ჩვენ დემოკრატიზებულ ინდივიდუაციას ვხვდებით, რომელიც საჯარო სფეროშია გამოტანილი და რომელიც ყველასთვის გახსნილი და ხელმისაწვდომია.
 
და, რა თქმა უნდა, ეს მშვენიერი იქნებოდა, ვინმეს შორეული წარმოდგენა მაინც რომ ჰქონდეს, სინამდვილეში რას უკავშირდება ის.
 
ყველაზე ენაწყლიანი იუნგიანელები მკვირცხლად ამტკიცებენ, რომ თავად იუნგი ამტკიცებდა, რომ სრულად ინდივიდუალიზებული მდგომარეობა - დაბადებიდან ყველას უფლებაა: რამაც, მინიმუმ, თეორიულად, „ბევრის განღმრთობით“ სრულად განვითარებული კაცობრიობისკენ უნდა გაკვალოს გზა.
 
ამასთან ყველანი იდუმალი სახით დუმან იმის შესახებ, როგორ ამატებდა ის იქვე, რომ დღევანდელ ადამიანებთან ეს ახლოსაც არაა. ადამიანთა უმრავლესობას ასეთი განღმრთობის უმცირესი გემო, ჭეშმარიტად ინდივიდუალიზებული მდგომარეობის სუსტი ქროლვაც რომ ეგრძნო, მათ შეუკავებელი ამპარტავნება და ინფლაცია მოიცავდა; და მაშინ სამყარო კიდევ უფრო უარესი გახდებოდა, ვიდრე ახლაა.
 
კვლავ და კვლავ ერთი და იგივე მოვლენა მეორდება, როგორც საათის მექანიზმში. იუნგი ძალზე ნათლად გვაფრთხილებს. გაფრთხილებებს აიგნორებენ. ის ამტკიცებს, როგორი შეიძლება ან უნდა იყოს საგნები ან მოვლენები - უბრალოდ, რათა ახსნას, რატომ, კოლექტიური უვიცობის და გაუცნობიერებლობის გამო, მათ არ შეუძლიათ ასეთად ყოფნა. მაგრამ მის განმარტებებს მდუმარედ და უცერემონიოდ უგულებელყოფენ[14].
 
და თუ თქვენ იკითხავთ, იუნგის პირდაპირ გაფრთხილებებს, ახსნა-განმარტებებს რატომ ჰკრავენ ხელს ასე უხეშად, უნდა გიპასუხოთ: სწორედ იმ უვიცობის და გაუცნობიერებლობის გამო, რომელთა შესახებაც იუნგი ასე დაჟინებით გვაფრთხილებდა.
 
აქ არავითარი გამოცანა არაა. ეს სწორედ ის ამპარტავნებაა, რომელსაც ის აღწერდა, ის ინფლაციაა, რომელიც ჩვენს თვალწინ თამაშდება.
 
მაგრამ ის თამაშდება არა რომელიღაც უვიცი საზოგადოების მიერ, არამედ უბრალოდ ძალზე სულელი იუნგიანელების მიერ.

4
 
რა თქმა უნდა, სულელებისთვის მიცემული გაფრთხილებების იგნორირებით გამოწვეული სულელების აღტკინება უდავოა.
 
იმავე დროს არაფერია უფრო მეტად აბსურდული, ვიდრე საჯაროდ განგაშის ზარის დარისხება იმის სახელით, რასაც ერთი იუნგიანელი ამაყად აღწერს როგორც „ფსიქოლოგიას, რომლის მიზანსაც ყველასთვის „ინდივიდუაციის“ მეტ-ნაკლებად ნათელი რუკის შეთავაზება წარმოადგენს“.
 
მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ, გარდა ხშირად ურთიერთსაპირისპირო მითითებებისა, და მეტიც, პირდაპირი გაფრთხილებებისა, თუ რა რისკები და საშიშროებებია მოსალოდნელი ამ გზით სიარულის მცდელობისასაც კი,  იუნგი რეცეპტებს, თეორიებს ან წესებს არ იძლეოდა.
 
უბრალო ჭეშმარიტება ასეთია: რაც არ უნდა ეთქვა ან გაეკეთებინა, ის ისევე სთავაზობდა რუკას „ყველას“, როგორც ის ძველი, მისთვის აგრერიგად საპატივცემულო ჰერმეტიული მასწავლებლები, რომლებიც მხოლოდ იმისთვის აძლევდნენ ადამიანებს ჭკუიდან შემშლელ, გარკვეულ კონკრეტულ მითითებებს, რომ მოსწავლეებს სულელურად ეგრძნოთ თავი, სისტემატურად გაენადგურებინათ ყველაფერი, რაც ამ მოსწავლეებმა, მათი აზრით, იცოდნენ[15].
და კიდევ უფრო უბრალო რეალობა ისაა, რომ მათ მიერ შეთავაზებული არც ერთ რუკაზე არ იძებნებოდა, არც ძველზე და არც ახალზე. საბოლოო ჯამში, მისთვის ასე კარგად ნაცნობი ჰერმეტიული ავტორებივით, ის ღმერთში და ღმერთით ცხოვრებაზე მიუთითებდა.
 
უფრო ზუსტად რომ ითქვას, ის უკვდავებას სთავაზობდა - განღმრთობის განცდისკენ გზის პოვნას, ღმერთად ქცევას.
 
თუმცა, ეს მეტყველების რომელიღაც უცნაური ფორმა არაა. ეს ის არაა, რაც მას სურდა მასებისთვის ხელმისაწვდომი გაეხადა, გარკვეული მიზეზების გამო. მიუხედავად ამისა, ასეთი იყო შინაგანი სამყარო, რომელშიც იუნგი ცხოვრობდა და საკუთარ ყოფიერებას პოულობდა. ეს იყო სამყარო, რომელიც მხოლოდ ძალზე ახლობლებთან შეეძლო თვალსაჩინო გაეხადა. და ეს იყო სამყარო, საიდანაც მისი უმთავრესი ნაშრომი, წითელი წიგნი იშვა[16].
 
კვლავ გავიმეორებ, ახლა ნებისმიერი სერიოზული მოთამაშე იუნგიანურ დარგში თითქმის ვალდებულია რცხვენოდეს, როდესაც ამტკიცებს, რომ ამ საკითხებს არავითარ შემთხვევაში არ გულისხმობდა. ღმერთმა დაიფაროს, რომ იუნგი თვლიდა, რომ ასეთი ძველმოდური სისულელე პირდაპირი გაგებით უნდა მიეღო. ბოლოს და ბოლოს, ის თანამედროვე ფსიქოლოგი იყო - და არა რელიგიური მასწავლებელი ან მეტაფიზიკური ჭეშმარიტებების მქადაგებელი.
 
მაგრამ, ამგვარი საუბრით ისინი მხოლოდ იმას აჩვენებენ, რომ სრულებით მცდარად გაიგეს მისი გზავნილი და აზრი[17].
 
იუნგისთვის ფსიქოლოგობა არ იყო რაღაც მაგიური უფლებამოსილების ფლობა, ყველაფერი ცინიკურად რედუქციულ ახსნამდე დაეყვანა. პირიქით, ეს იყო შეუდარებელი პრივილეგია, როგორც მსახურს მორიდებულად და უპრეტენზიოდ ემოქმედა ერთადერთ დარგში, სადაც ნამდვილად ვითარდება ადამიანური სულის დრამა: ადამიანურ ფსიქიკაში.
 
რელიგიის ან მეტაფიზიკის პრობლემას რაც შეეხება, ის ბუკვალისტებს და დოგმატიკოსებს ვერ იტანდა, რომლებიც ყველაფერს გარკვეულ ხისტ თეორიულ თუ მორალიზებულ ფორმულამდე დაყვანით ამახინჯებენ. ერთადერთი, რისკენაც ის მიილტვოდა - საოცარი სიტყვების უკან მდგომი ცოცხალი რეალობაა; და მთელი ბრძოლა, საკუთარი თავის იძულება, მიბაძვა, კოპირება, ღვთისმოსავ გამონაგონთა შეთხზვა უაზრობაა, როდესაც რეალობა - უბრალოდ ბუნებაზე მინიშნების კიდევ ერთი მეთოდია.
 
მისთვის ამოცანა იმაში მდგომარეობდა, რომ რეალობა მეტაფიზიკის და დოგმის სფეროდან უკან, რელიგიის გულში, იქ, სადაც მისი ადგილია, ადამიანის სულში დაებრუნებინა. ხოლო რაც შეეხება მისი ფსიქოლოგიის არსს, რასაც ბევრი გავლენიანი რელიგიური ფიგურა გარკვეული თრთოლვით და შიშით განიხილავს, საკმაოდ ნათელია: „ფსიქოლოგია დაკავებულია ხედვით, და არა ახალი რელიგიური ჭეშმარიტებების შექმნით“.
 
ხოლო, თუ რას გულისხმობს ხედვაში, იუნგი კიდევ უფრო ნათლად გამოხატავს. ის ჩვენი შინაგანი ხედვის აღდგენას გულისხმობს, რომელიც ჩვენს უმრავლესობას დაფარული და თითქმის მთლიანად განადგურებული აქვს, რადგან „ჩვენ არაფრის გაგება არ ძალგვიძს, ვიდრე ამას შინაგანად არ განვიცხოვრებთ“[18].
 
აი, რატომ გაბედა განერისხებინა ერთნი და უნუგეშოდ აებნია გზა სხვებისთვის, როდესაც ქრისტე, ფაქტობრივად, აღწერა როგორც ჩვენი შინაგანი თვითობის სიმბოლო. უფრო ხშირად ეს ახსნილია, თითქოს ქრისტემ მისთვის ცოცხალ რეალობად ყოფნა შეწყვიტა, და მხოლოდ უბრალო ფსიქოლოგიურ სიმბოლოდ იქცა. სინამდვილეში, ყველაფერი ზუსტად პირიქითაა.
იუნგის ოდნავ მაინც გასაგებად, თავიდან გაგება, შემდეგ კი დამახსოვრებაა საჭირო, რომ მისთვის არაფერი არსებობდა, როგორც „უბრალოდ“ სიმბოლო. პირიქით, მისთვის ნამდვილი სიმბოლო გაცილებით უფრო მძლავრი და ცოცხალია, ვიდრე მთელი ჩვენი ეგრეთ წოდებული რეალობა[19].
 
და როდესაც ის ქრისტეს, ჩვენი თვითობის სიმბოლოს, ახსნას იწყებს, აი, როგორ განსაზღვრავს ამას: როგორც „შინაგან გამოცდილებას, ქრისტეს ასიმილაციას ჩვენს ფსიქიკურ მატრიცაში, ღვთაებრივი ძის ახალ გაცნობიერებას“ ან, უფრო მარტივად, როგორც „ქრისტეს შიგნით“.
 
უფრო ნათელი რომ გახდეს ყველაფერი, ის მის როლს აღწერდა, როგორც ჩვენი კოლექტიური ყურადღების წანაცვლებას „ისტორიული ქრისტეს იდეისგან“ ქრისტეს რეალობისკენ როგორც „უშუალო და ცოცხალი თანმყოფობისკენ“. და ამ წანაცვლების ხიბლი იმაში მდგომარეობს, რომ უეცრად ყველაფერი თავდაყირა დგება. ისტორიული ქრისტეს მიბაძვისკენ სწრაფვის ნაცვლად, სწორედ ძველი ისტორიების და ლეგენდების ქრისტე იწყებს ცვლილებების მიბაძვას, რომლებიც უსიტყვოდ ხორციელდება ჩემს სულში.
 
შესაძლოა, ეს ძალზე მისტიურად ჟღერს. მაგრამ სწორედ ამიტომაა ეს ასე რთულად გასაგები. და, ამას გარდა, როგორც ვრცლად გვიხსნის თავად იუნგი, ეს სწორედ ასეა[20].
 
იმავე დროს ამას ნაცნობ მისტიციზმთან საერთოდ არაფერი აკავშირებს, რომელიც მას სრულიად გამართლებულად ეზიზღებოდა: ეზოთერული ბიბლიებით და რწმენებით დახუნძლული ცრუმორწმუნე ადამიანების მისტიციზმი, რომელშიც დადანაშაულება სძულდა, რადგან, ამ საკითხზე საზოგადო არეული შიშების გათვალისწინებით, არავინ იცის, როგორ ახსნას, რაშია საქმე, და საერთოდაც მნიშვნელობას არ ანიჭებს ამას.
 
რეალობა ისაა, რომ, პირდაპირ ხედვაზე და უშუალო გამოცდილებაზე აქცენტის გათვალისწინებით, იუნგმა შეაღწია სფეროში, რომელშიც ყოველგვარი აკურატული ან თეორიული განსხვავება მეცნიერებასა და მისტიციზმს შორის შეუძლებელი ხდება, დაახლოებით ისევე, როგორც სრულიად უაზრო იყო მისტიციზმსა და მეცნიერებას შორის განსხვავება ჩვენი დასავლური სამყაროს დასაწყისში ისეთი პირველაღმომჩენების ხანაში, როგორიცაა პითაგორა, პარმენიდე ან ემპედოკლე.
 
მათთვის მეცნიერება მისტიკური მიდგომიდან და პრაქტიკიდან ისევე ბუნებრივად ამოდიოდა, როგორც ყვავილი კვირტიდან. ძირითად აქცენტს ისინიც არა აზროვნებაზე, თეორეტიზებაზე ან ვარაუდებზე, არამედ ნამდვილ ხედვაზე აკეთებდნენ: სინამდვილის ხედვაზე, საიდუმლო ხელოვნების შესწავლაზე შეამჩნიო ის, რაც ცხვირწინაა[21].
 
და ამ თვალსაზრისით, როდესაც ის, რის გაკეთებასაც იუნგი ცდილობდა, არც მკაცრად მისტიური იყო და არც მხოლოდ მეცნიერული, არამედ ერთიც და მეორეც ერთდროულად, მისი ფსიქოლოგია რელიგიური გამოცდილებისთვის უმცირესი საშიშროებაც კი არასდროს ყოფილა. ამის მაგიერ ის თავისებურ მაგნიტად უნდა ქცეულიყო, რომელიც რელიგიის გულში ყოველთვის საიდუმლოს მიანიშნებს.
 
მისი მთავარი მიზანი, როგორადაც ის მის აღწერას ცდილობდა, იმაშია, რომ ახსნას, ტრანსფორმაციის ბუნებრივი შინაგანი მუშაობა „ბრძოლიდან, მიბაძვის გამიზნული ძალისხმევიდან როგორ გარდაიქმნება საკრალურ ლეგენდაში გამოხატული რეალობის უნებლიე გამოცდილებად. რეალობა გვიკაკუნებს“ - ის თავად მოდის, სპონტანური, მოწვევისა და გაფრთხილების გარეშე.
 
ეს ღმერთის ნამდვილი, ფსიქოლოგიური გამოცდილებაა ადამიანის სულში. და ეს, იმ ყველაფრისგან განსხვავებით, რასაც გვასწავლიდნენ, მაგრამ რასაც იუნგი დაჟინებით ამტკიცებდა, არაა უბრალოდ სუბიექტური ან წმინდად პირადული გამოცდილება.
 
ეს ზუსტად საპირისპიროა. ღმერთის გამოცდილება - პირველი ობიექტური გამოცდილებაა, რომელიც ცხოვრებაში ხელმისაწვდომია. სხვა ყველაფერი - სუბიექტური არეულობა და ქაოსია. და რათა გაგების ეს ხაზი კიდევ ერთი ნაბიჯით წინ წავწიოთ: ღმერთის გამოცდილება - ერთადერთი რეალური გამოცდილებაა, რომელიც საერთოდ შეიძლება გვქონდეს.
 
ამაშია ლოგიკა, რომელიც იუნგის ზუსტი მტკიცების უკან დგას მის მიერ დაწერილ ბოლო წიგნში, რომ ჩვენი ყველაზე ბაზისური მოსაზრებები მუშაობის შესახებ მისტიკურ, ან ალქიმიურ, ან ფსიქოლოგიურ გზაზე - წმინდა ილუზიებია. ჩვენ გვიყვარს ფიქრი, თითქოს ეს ჩვენ მივდივართ გზაზე; წინ მივიწევთ; ვიცვლებით.
 
მაგრამ ასე სულაც არაა, რადგან გზას ჩვენი ეგო არ მიუყვება.
 
ეს ჩვენი უმაღლესი თვითობაა: ფარული ღვთაებრივი რეალობა ჩვენში.
 
ჩვენში საქმე არასდროს ყოფილა. საქმე საკრალურშია - მხოლოდ ღვთაებრივში[22].
 
5
 
ყოველ ჩვენგანში, სავარაუდოდ, არის ნაწილი, რომელსაც ეს ყოველივე არ შეძრავს და ვერ დაარწმუნებს.
 
აქ თქვენ შეგიძლიათ სრულიად საფუძვლიანად თქვათ, რომ ძალზე გრძელი გზა გამოვიარეთ იუნგი-მკურნალის ყოველდღიური სინამდვილიდან, რომელიც ადამიანურ ტანჯვაზე მიმართული ჩვეულებრივი მძიმე საქმით იყო დაკავებული. და თუ იკითხავთ, რა საერთო აქვს ამას ფსიქოთერაპიასთან ან დაავადების ფაქტებთან, პასუხი ასეთი იქნება: ყველაფერი.
 
იუნგი მის გარშემო მყოფი ადამიანების პირადულს მიღმა ყოველთვის უპიროვნოს გაელვებას, ინდივიდუალურის მიღმა არქეტიპულს ეძებდა. თუმცა ეს ისტორიის მხოლოდ ნაწილია, რადგან მხოლოდ ადამიანები არ უნდა ყოფილიყვნენ გამჭვირვალე და მიღმიერ სამყაროში სარკმელის ფუნქციის შემსრულებელი, მისი ყურადღება რომ მიექციათ.
 
იგივე ითქმის მათ სნეულებებზეც. ერთ წერილში, რომელიც მალე ცნობილი გახდება, რადგან ასე ზუსტად გადმოსცა მისი განზრახვა, ის პირდაპირ ეუბნება ნაცნობს: „თქვენ აბსოლუტურად მართალი ბრძანდებით, ჩემი სამუშაოს ძირითადი მიზანი არა ნევროზების მკურნალობაა, არამედ უფრო მეტად ნუმინოზურთან მიახლოება. მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ ნუმინოზურთან მიახლოება - რეალური თერაპიაა და იმ ხარისხით, რომელსაც მიაღწევთ ნუმინოზურ განცდებში, თქვენ თავისუფლდებით პათოლოგიის წყევლისგან. თავად დაავადებაც კი ნუმინოზურ ხასიათს იძენს“.
 
სხვა სიტყვებით, იუნგს ნევროზიც კი მხოლოდ იმ შემთხვევაში აინტერესებდა, თუ (მის ზედაპირზე ფარფატისას) ღვთაებრივის აჩრდილის დალანდვა შეეძლო. მისთვის ყველა და ყველაფერი საჭირო მიზანს - „ნუმინოზურთან მიახლოებას“ - ემსახურებოდა. ყოველი, ვინც ამ მიმართულებით მიუთითებდა, მართალი იყო: სწორედ ნუმინოზური აღმოჩნდა რეალური, და არა ნევროზი.
 
და, რა თქმა უნდა, ეს ნიშნავს, რომ ადამიანის ჩვეულებრივი თერაპიით მკურნალობისას ყველაზე ძვირფასის მოკვლის, ყველაზე რეალურის დაკარგვის უდიდესი საშიშროება არსებობს. მედიცინის გაგებით შესანიშნავი წარმატება შეიძლება ყველაზე ტრაგიკული მარცხი, სულის მკვლელობა აღმოჩნდეს.
 
ხოლო რაც შეეხება გამოთქმას „ნუმინოზური“, ის იუნგს განსაკუთრებულად უყვარდა. შეიძლება ითქვას, რომ ეს სიტყვა საკრალურის აზრის, ან ღვთაებრივის მყოფობის გადმოცემას ემსახურება, და ეს საკმაოდ ზუსტი განსაზღვრება იქნებოდა. მაგრამ, თუ რას გულისხმობდა ის, გაცილებით უკეთესი და უფრო ზუსტი მეთოდით შეიძლება აიხსნას.
 
ნუმინოზური - ესაა უბრალოდ შეუძლებლის გამოცდილება ჩვენს ცხოვრებაში. და ეს წმინდა შეუძლებლობა როგორღაც ადამიანურ სისტემებთან თანხმობაში არასდროს მოდის[23].
 
იმავე დროს, შეუძლებლის თავიდან ასაცილებლად ადამიანის გამომგონებლობას საზღვარი არ აქვს. და ამიტომ დღეს იუნგიანელები ნუმინოზის შესახებ წიგნებს დასტა-დასტად აქვეყნებენ. სინამდვილეში, ძალზე იოლად შეიძლება დაგვავიწყდეს, რომ ამ მძლავრ და მოუხელთებელ თემაზე ინტელიგენტური მსჯელობა - საუკეთესო გზაა, დავარწმუნოთ სიტყვის უკან მდგომი რეალობა, რომ გაქრეს.
 
ძალზე მეცნიერული და სიტყვაკაზმული საუბარი ნუმინოზის შესახებ - იუნგი ამას ენის „აპოტროფულ“ ფორმას უწოდებდა, მისთვის ეს რაიმეზე დელიკატურად, თავაზიანად და გულითადად საუბრის მცდელობაა ღრმა არაცნობიერი იმედით, რომ ის გაქრება.  და თუ დააკვირდებით, დაინახავთ, როგორ გადაიკარგა ის.
 
თავად იუნგი წინასწარმეტყველურად გვაფრთხილებს: „თქვენ ჭკვიანურ ტრუიზმებს, პრევენციულ ზომებს, უკან დახევის საიდუმლო გზებს, გამართლებას, გულმავიწყობის გამომწვევ ბალახეულს გამოიგონებთ“. სწორედ ეს იმალება ცარიელ სიტყვებში, რომელთა დანიშნულება შეუძლებლის მრავალრიცხოვან შესაძლებლობად და ნუმინოზურის ინდივიდუუმის მსახურად ქცევაა, და არა პირიქით.
 
ღმერთების მოშინაურება, ნუმინოზურის გახედვნა ფრთხილი ნეიტრალიზაციის გზით, მოდურად 
იქცა. თავად იუნგმა ერთხელ ფსიქოთერაპიის პრაქტიკა სწორედ ისე აღწერა, რასაც ის თითქმის ყოველთვის წარმოადგენს: „მხოლოდ და მხოლოდ ხრიკი, რომელიც, რამდენადაც შესაძლებელია, ნუმინოზურ განცდებს აღკვეთს“. ერთადერთი, შესაძლოა, რასაც ვერც კი წარმოიდგენდა, ისაა, თუ რამდენად ზუსტად აღწერა სასარგებლო თერაპიის ტიპები, რომლის პრაქტიკაში გამოყენებასაც მალე დაიწყებენ მისი სახელით, რადგან საკრალური არასდროს ყოფილა და არც იქნება მიზნის მიღწევის მოსახერხებელი საშუალება თვითრეალიზაციის ჩვენს პირად გზაზე.
 
პირიქით, ეს ჩვენი ინდივიდუალობა ჩვენს მთელ ადამიანურ პრობლემებთან ერთად მხოლოდ და მხოლოდ დაბრკოლებაა შეუძლებლისკენ მიმავალ გზაზე[24].
 
იუნგისთვის საკრალურის ნუმინოზური ძალა ყოველთვის იყო ის, რაც მას მართავდა, მიუხედავად იმისა, რას ამბობდნენ სხვები. მისი ველურობა და განუსაზღვრელობა ყოველთვის უმოწყალოდ მართავდა მას; მის და მის ირგვლივ მყოფთა სიცოცხლეს ფლეთდა, მაგრამ იმავე დროს მისთვის საჭირო გამძლეობას ანიჭებდა; განსაკუთრებით თავის განვითარებაში საკუთარი სურვილით მონაწილეობას აიძულებდა, „მოსწონდა ეს თუ არა“; რაინდივით წასვლას და ბრძოლას აიძულებდა, ბუნებას ბუნების წინააღმდეგ, ომში, რომელშიც გამარჯვებულები - დამარცხებულები არიან, გამარჯვება კი მხოლოდ მათი ხვედრია, ვინც ყველაფერი დაკარგა.
 
თავად იუნგი ვერასოდეს გაექცა იმ ფაქტს, რომ ჩვენ ნუმინოზის მხოლოდ ინსტრუმენტები ვართ, და ჩვენი ერთადერთი იმედი ისაა, რომ ცნობიერი და ბრძენი ინსტრუმენტები გავხდეთ. არაფერია უფრო სულელური, გვეგონოს, რომ ნუმინოზის ჩვენს საკუთარ ინსტრუმენტად გადაქცევა შეგვიძლია. მაგრამ ახლა ყველაფერი თავდაყირა დადგა.
 
ნუმინოზის გამოცდილება ინსტრუმენტების ინსტრუმენტად გადაქცეული აღმოჩნდა: ის გადაადნეს და „თერაპიულ რესურსად“ გამოჭედეს, რომელზეც პრეტენზიას ამაყად მხოლოდ იუნგიანელები აცხადებენ. და რა ადვილია დაგვავიწყდეს ის, რასაც არც თუ დიდი ხნის წინ თავად იუნგი ამბობდა ლუციფერზე.
 
ის ხსნიდა, რომ ცივილიზაციის ალიონზე ყოველი სულიერი ჭეშმარიტება მხოლოდ იმიტომ არსებობს, რომ ისევ უკან ღმერთზე, შემოქმედზე მიანიშნოს. მაგრამ ყოველი ცივილიზაციის მიწურულს, სწორედ უკუნეთში ჩაძირვის წინ, რაც კულტურისთვის, რომელმაც საკუთარი თავი დაივიწყა, ლუციფერის, ეშმაკეული მაცდურის დროს ნიშნავს, სულიერი ჭეშმარიტებების დახვეწილად ექსპლუატაცია ხდება, სანამ „ადამიანთა ხელში მხოლოდ და მხოლოდ ინსტრუმენტად“ არ გადაიქცევა[25].
 
ეს ნამდვილად მიღწევაა, რომ ერთი თაობის განმავლობაში, მიუხედავად იუნგის ორიგინალურ ხილვებზე მოჭიდების სხვადასხვა ძალისხმევისა, იუნგიანურმა ფსიქოლოგიამ უკვე გაიარა ცივილიზაციის ყველა სტადია: დასაწყისიდან საბოლოო დეგრადაციამდე.
 
თუმცა, შესაძლოა, უმჯობესია დაივიწყოთ, ეს რომ ვთქვი.
 
ბოლოს და ბოლოს, ცოტათი უხერხულია, როდესაც კარლ იუნგის მსგავს ზრდასრულ ადამიანს უსმენთ, რომელიც რეალურად არსებულ ლუციფერის ძალაზე საუბრობს. და ამდენადვე უხერხულია, როდესაც უსმენთ, როგორ აღწერს თავის მისტიკურ სისულელეებს, ეთანხმება რა ქრისტეს გზით სიარულში, რადგან მას ესოდენ „სურდა, რომ ღმერთი ცოცხალი და თავისუფალი ყოფილიყო ტანჯვისგან, რომელიც ადამიანმა მიაყენა, როდესაც ღმერთის საიდუმლო ზრახვებზე მეტად საკუთარი გონება შეიყვარა“.
 
და ეს, რომ არაფერი ვთქვათ იმაზე, სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე როგორ ამტკიცებდა დაჟინებით, რომ ეთანხმება ინდოელ უხუცესს, რომელიც თვლიდა, რომ მთელი სამყაროს სინათლე დასავლურმა რაციონალიზმმა უკვე ჩააქრო - ან, როგორც თავად იუნგი ამატებდა, ერთადერთი, რისი გაკეთებაც სიბერეში შეუძლია - დაიცვას საკუთარი სინათლე და განძი, რადგან „ის ძვირფასია არა მარტო ჩემთვის, არამედ, უპირველეს ყოვლისა, შემოქმედის უკუნისთვის“.
 
შესაძლოა, უკეთესია, უბრალოდ გავჩუმდე მის აბსოლუტურ დარწმუნებულობაზე, რომ მასთან გამოჯანმრთელებისთვის მისულ ადამიანებში ერთი რამ იყო დანარჩენზე მნიშვნელოვანი: ღრმად რელიგიური დამოკიდებულება, გრძნობა, რომ ეს ყველაფერი გაცილებით მეტისთვის ხდება, ვიდრე ჩვენ თავად ვართ. წინააღმდეგ შემთხვევაში ყველაფერი, რაც თეორიულად შეიძლება ისე არ წავიდეს, გარანტირებულად ისე არ წავა.
 
და, ეჭვგარეშე, უნდა ვერიდო თუნდაც სიტყვა ვახსენო მის აბსურდულ წარმოდგენაზე, რომ ჭეშმარიტად რელიგიური დამოკიდებულების შენარჩუნების საუკეთესო მეთოდი - მათი პირადი დრამებიდან გამოსვლაში ადამიანების დახმარებაა, რათა მათ თავიანთი ადგილი იპოვონ ისტორიაში და, საბოლოოდ, ჭეშმარიტი „ისტორიული უწყვეტობის გრძნობა“ განიცადონ, რადგან ისტორიული უწყვეტობის ამ გრძნობის გარეშე შეუძლებელია ჭეშმარიტი ან სტაბილური გამოჯანმრთელება და, სინამდვილეში, შეუძლებელია ინდივიდუალური ან კოლექტიური ინფლაციის საშიშროებისგან ხსნის წარმოდგენა.
 
ან, ისევ და ისევ, შეიძლება, დადგა დრო მოკლედ შეგახსენოთ, თავად იუნგი რას აღწერდა როგორც ჭეშმარიტ ფსიქოთერაპიას.
 
სიტუაცია, რომელსაც ის შეეჯახა, შეუძლებელია უფრო პარადოქსული ყოფილიყო, რადგან მან თავიდანვე გააცნობიერა, რომ ყოველი ადამიანისთვის გადამწყვეტი კითხვა ასეთია: აქვს ამ ინდივიდუუმს ცნობიერი კავშირი „რაღაც უსასრულოსთან თუ არა“?
 
თუ არა, ინდივიდუუმის ეს წარმოსახვითი ცხოვრება ფუჭად გადის; ეს ჩიხია. აი რა ხდის პიროვნებას, ასევე იუნგის სამუშაოს ასეთ ნუმინოზურად ამაღელვებელს - ის ფაქტი, რომ ყოველი მისი აზრი ღვთაებრივზეა კონცენტრირებული.
 
და მისთვის მისაღებ კაბინეტში მჯდომი ინდივიდუუმები-პაციენტებიც კი შეიძლება უინტერესო აღმოჩენილიყვნენ, რადგან, მიუხედავად მისი პედანტური ყურადღებისა ამ საბოლოო სამყაროს განხორციელებული დეტალების მიმართ, მისი სამუშაოს ძირითადი ფოკუსი სხვა ადგილას იმყოფება.
 
მის ფუნდამენტალურ საზრუნავს კაცობრიობის სული წარმოადგენდა. ეს იყო ალქიმიკოსების დიდებული ნაშრომი, მათი opus magnum. ეს იყო ყველაზე მძიმე, მაგრამ ნუმინოზური, საქმე, რომელიც აიძულებს ადამიანს ცნობიერად იგრძნოს და ხშირად საკუთარ მხრებზე კაცობრიობის პრობლემების მთელი სიმძიმე ატაროს.
 
ეს უბრალოდ საქმე არაა. ეს უმაღლესი პასუხისმგებლობაა: ღვთაებრივი პასუხისმგებლობა, საკრალური ამოცანა[26].
 
და, შესაძლოა, აქ ჩვენ იუნგის ფსიქოლოგიაში უდიდეს ირონიას პირისპირ ვხვდებით.
 
შეუდარებელი დაძაბულობით იღწვოდა ის თერაპიის მრავალი ტექნიკის და სტრატეგიის, ინდივიდუაციის იდუმალ გზაზე უძლიერესი საშუალებების გადმოსაცემად, რომლებსაც იუნგიანელები გაფაციცებით იყენებდნენ, რათა თავიანთი კლიენტების ცხოვრება უფრო დამაკმაყოფილებელი, ასევე ასატანი - უფრო მდიდარი პირად დონეზე, ადამიანურად გაცილებით უფრო მთლიანი გაეხადათ.
 
თუმცა, როგორც ჩანს, არავინ გაითვალისწინა, რომ გადაცემისას რაღაც მნიშვნელოვანი შეიძლებოდა დაკარგულიყო; გამქრალიყო. და ამას ვერ შეცვლის ვერც სათანადო განმარტებები თუ ფუჭსიტყვაობა, ვერც სწორი სიტყვები, თუ მათი მნიშვნელობა არ ესმით.
 
როგორც თავად იუნგი ცდილობდა ეთქვა, ინდივიდუაციის მისტერია - გრაალის მისტერიაა. მაგრამ ლეგენდა გრაალის შესახებ ძალზე ნათლად ლაპარაკობს ერთ უმნიშვნელოვანეს კითხვაზე, რომელიც უნდა დაისვას მანამ, სანამ გრაალი მოიპოვება, ზუსტად ისევე, როგორც იუნგის კითხვა იმის შესახებ, დაკავშირებულია თუ არა ადამიანი რაღაც უსასრულოსთან.
 
მანამდე კი მთელი დედამიწა მიტოვებული რჩება; დაცარიელებული; მკვდარი.
 
თქვენ შეიძლება ივარაუდოთ, რომ იცით ზოგადი მიმართულება, რომელშიც გრაალის პოვნაა შესაძლებელი. თქვენ შეიძლება ისე იყოთ საკუთარ თავში დარწმუნებული, რომ თვლიდეთ, რომ ის უკვე ხელში გიჭირავთ. მაგრამ სანამ ეს ერთადერთი კითხვა არ დასმულა, ხოლო შემდეგ პასუხი არ გასცემია, არა მარტო თქვენი ძალისხმევაა სრულიად უაზრო - პიროვნული ინდივიდუაციისკენ ყველა თქვენი სწრაფვა სრულიად უსარგებლოა.
 
სამყაროც კი თქვენს ირგვლივ უსიცოცხლო იქნება.
 
და ნამდვილი სიცოცხლის დასაბრუნებლად არაფერია უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე იმ მაგიური კითხვის ცოდნა, რომელიც უნდა დაისვას: ვის ემსახურება გრაალი?[27]
 
6
 
იუნგი ინდოეთს მხოლოდ ერთხელ ეწვია, როდესაც სამოცს გადასცდა.
 
ვიზიტი მღელვარებით, შთაგონებებით და აღტკინებით იყო სავსე. მაგრამ, ჩვეულებისამებრ, როდესაც იუნგს ავად გახდომა სჭირდებოდა, ის ავადდებოდა და იძულებით უბრუნდებოდა საკუთარ თავს.
 
საავადმყოფოდან გამოსვლის შემდეგ დამაბნეველ ქალაქ კოლკატაში მან სიზმარი ნახა, რომელმაც თავიდან ისიც დააბნია, თუმცა შედეგად დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა, როგორც ყველა სხვა მის მიერ ნანახმა სიზმარმა.
 
მისთვის გეოგრაფიულ რეალობებს საოცრად პარადოქსული ეფექტი ჰქონდა. სწორედ ევროპიდან ასე შორს, აზიაში დასავლური კულტურის კერიისგან და სახლისგან ასე მოშორებით აღმოჩენილი იუნგი ბოლოს და ბოლოს დასავლური ცივილიზაციის საიდუმლოს - და საკუთარი როლის საიდუმლოს შეხვდა.
 
იმის მაგივრად, რომ აღმოსავლეთის ხედებში, სურნელებასა და ბგერებში ჩაძირულიყო, მან უბრალოდ ეს გამოცდილება საკუთარ სიღრმეებში ჩასვლის შესაძლებლობად გამოიყენა, რაც იყო კიდეც ძველბერძენი ფილოსოფოსების რეკომენდაცია[28].
 
და სწორედ ეს სიზმარი აღმოჩნდება ის, რაც საკმაოდ მართებულად, უბიძგებს მას სიბერეში დაიწყოს საუბარი ინდივიდუაციის საიდუმლოზე, ასევე რაინდის არქეტიპზე, რადგან ეს იყო სიზმარი გრაალზე.
 
ფიზიკურად კოლკატაში სასტუმროს ოთახში მყოფი, ის სამხრეთ ინგლისის სანაპიროსთან კუნძულზე აღმოჩნდა. თავისი შვეიცარიელი მეგობრების და კოლეგების ჯგუფთან ერთად ის კუნძულის სამხრეთით მდებარე შუასაუკუნეების კოშკს - გრაალის ციხე-სიმაგრეს მიადგა. მაგრამ იუნგი თავს უკიდურესად მარტოსულად გრძნობდა, როდესაც აცნობიერებდა, რომ გრაალი, გრაალის სახლი და გრაალის ყველა ტრადიცია - მხოლოდ ისტორიის და ლიტერატურის საკითხი არაა.
 
პირიქით, ისინი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია; სრულიად ცოცხალია.
 
შემდეგ სიზმრის მთავარი ნაწილი იწყება - ხანგრძლივი, ნელი, ძალიან მძიმე. გრაალი არაა, და მისი პოვნაა საჭირო: ის უნდა დააბრუნონ პატარა, ენით აღუწერელი პატარა სახლიდან, რომელზეც ვერავინ ივარაუდებდა, რომ შეიძლებოდა იქ ყოფილიყო დამალული. და მისი დაბრუნება დღესვეა საჭირო, ახლავე.
 
იუნგი ჩრდილოეთისკენ მიდის, თუმცა ჯერ კიდევ ახლავს ხალხი თავისი ჯგუფიდან. ისინი რამდენიმე საათის განმავლობაში დაეხეტებიან. მიწა თანდათან სულ უფრო მიტოვებული ხდება; მზე ჩადის, და სიბნელე ისადგურებს. ბოლოს და ბოლოს, ისინი ზღვასთან გამოდიან და აცნობიერებენ, რომ კუნძული ორადაა გაყოფილი, და არავითარი ხიდი, ნავი თუ გზა აქ არაა. გაყინულები, დაღლილები, ერთიმეორის მიყოლებით იძინებენ, ვიდრე მხოლოდ იუნგი არ დარჩა მღვიძარე.
 
და მაშინ ის ხვდება, რომ გრაალის მოსაპოვებლად ტანსაცმელი უნდა გაიხადოს და არხი გადაცუროს.
 
მთელი სიზმარი რაღაც ნუმინოზურის ატმოსფეროთი და მყოფობითაა გამსჭვალული. მაგრამ თავად სიზმარივით საოცარია ის, როგორ გადაწყვიტა იუნგმა მისი ახსნა.
 
ფსიქოლოგს ინტერპრეტაციისკენ გზის პოვნაში დახმარება რომ გადაეწყვიტა, ყოველი დეტალის სიზმარმხილველის შინაგანი მდგომარეობის გამოხატულებად ან ანარეკლად განხილვა საკმაოდ იოლი იქნებოდა: როგორც ადამიანის მიერ შინაგანი აზრის პირადი ძიების შესახებ არაცნობიერიდან ამოსული კომენტარისა. მაგრამ იუნგმა ეს სიზმარი ამგვარად სულაც არ გაიგო და დაინახა.
 
მისთვის ეს უბრალოდ ფსიქოლოგიური ინტეგრაციის რაღაც ინდივიდუალური ძიება არ იყო. ეს იყო მთელ სამყაროში და მთელი სამყაროსთვის მისი სამუშაოს შესახებ. როგორც მისი ბიოგრაფია მნიშვნელოვნების გრძნობით აღწერს: „დღისით დავიწყებული მითები თხრობას ღამით განაგრძობენ, და ძლიერი ფიგურები, რომლებსაც ცნობიერება უბრალო ბანალობად და უაზრო ტრივიალობად აქცევს, პოეტების მიერ აღდგებიან და წინასწარმეტყველურად ცოცხლდებიან“.
 
და თითქმის მყისიერად იუნგი იწყებს ახსნას, როგორ „ძალად წაშალა სიზმარმა ინდოეთის ძლიერი ძველი შთაბეჭდილებები და დამაბრუნა დიდი ხნის წინ უარყოფილ დასავლეთის საზრუნავთან, რომლებიც ოდესღაც წმინდა გრაალის, ასევე ფილოსოფიური ქვის ძიებით გამოიხატებოდა. ამ ყველაფერმა ინდოეთის სამყაროს მომწყვიტა და პროცესში შემახსენა, რომ ინდოეთი არაა ჩემი ამოცანა, არამედ მხოლოდ გზის ნაწილი, უეჭველად, მნიშვნელოვანი, რომელიც მიზანთან ნამდვილად მიმაახლოებს. თითქოს სიზმარი მეკითხებოდა: „რას აკეთებ ინდოეთში? უკეთესი იქნებოდა, შენთვის და მოყვასთათვის მაკურნებელი ჭურჭელი, servator mundi, მოგეძებნა, რომელიც ძალიან გჭირდება. რადგან მძიმე მდგომარეობაში ხარ: თქვენ ყველას გემუქრებათ საშიშროება გაანადგუროთ ყველაფერი, რაც ასწლეულობით შენდებოდა“[29].
 
მე მართლა მაინტერესებს, ამ სტრიქონების წაკითხვის შემდეგ, ათასობით ადამიანიდან მათი აზრი ცნობიერად რამდენმა შეამჩნია. სინამდვილეში, ისინი ძალზე კონკრეტულ სათქმელს ამბობენ. მაგრამ, ამ კონკრეტული სათქმელის გაგების წერტილამდე მისასვლელად, თითქმის უცილობლად იმავე განსაცდელის გავლაა საჭირო, რაც იუნგმა თავის სიზმარში გადაიტანა.
 
ინდოეთის სტუმრობა - რა თქმა უნდა კარგია. სხვა კულტურებთან შეხვედრა, შესანიშნავი აღმოსავლეთის დაგემოვნება, მის სულიერ ტრადიციებთან შეხება და მათგან გარდაქმნაც კი - გარკვეულწილად ირიბი გზით ეს ყველაფერი შეიძლება ძალზე სასარგებლო იყოს.
 
მაგრამ იუნგისთვის ეს ყველაფერი ღირებული იყო იმდენად, რამდენადაც მას ნამდვილად მნიშვნელოვანთან აბრუნებდა და გახსენებაში ეხმარებოდა, თუ რას ეძღვნება მისი სიცოცხლე უღრმეს დონეზე. მთელი აზრი სწორედ ის იყო, რომ ის ჭეშმარიტი ამოცანის და სამუშაოს, მისი ერთადერთი მოვალეობის, ვალდებულების და პასუხისმგებლობის გაცნობიერებასთან დაებრუნებინა: დასავლეთისთვის კარგად დავიწყებული მკურნალის როლი შეესრულებინა.
 
მისთვის სხვა ვერაფერი იქნებოდა უფრო მნიშვნელოვანი. საჭიროება გადაუდებელია, არნახულად გადაუდებელი. საშიშროება გვაკრავს გარს. სრული განადგურების საფრთხე გარდაუვალია.
 
მაგრამ როდესაც საჭიროება ყველაზე მეტად გადაუდებელია, ხოლო საფრთხე უშუალო, ადამიანები ყველაზე ნაკლებად აცნობიერებენ საშიშროების ბუნებას, მეტიც, არ ძალუძთ საკუთარ თავს ან სხვებს აუხსნან გადაუდებლობის გრძნობა, რომელსაც ისინი განიცდიან.
 
რა თქმა უნდა, არიან ისეთები, რომლებმაც სცადეს ეცნობებინათ, რომ იუნგის ამოცანა კულტურული იყო, და არა ინდივიდუალური. მაგრამ, ამ ინტუიციების ხორცშესხმა, მათი სივრცეში და დროში განხორციელება - სულ სხვა საქმეა.
 
და პრობლემა იმაშია, რომ ჩვენი კულტურა ასე დაავადდა, რომ არც კონტექსტი ან სტრუქტურა არსებობს გაგებისთვის, თუ რას ნიშნავს ეს საერთოდ, რადგან გაცნობიერება, თუ რას წარმოადგენს კულტურა, წარსულის საქმე გახდა.
 
აი, რატომ ჩაიძირა ფანტაზიებში ბევრი იუნგიანელი იუნგზე, როგორც კულტურულ გმირზე, რომელიც თავად გვამცნობს ქრისტიანობის და დასავლური მატერიალიზმის მთელი ნაგვისგან თავისუფალი ახალი ეპოქის დადგომას. მაგრამ ეს გიჟურად ინფლაციური სისულელეა, რომელიც არაფრით არაა დაკავშირებული იმასთან, თუ როგორ აღიქვამდა თავად იუნგი საკუთარ ამოცანას.
 
საკუთარი კულტურის გულში საიდუმლოს ძიებისას მთელი ნაგვის და მატერიალიზმის, გაუგებრობის და დაცემის, გაუკუღმართების და დამახინჯების მიღმა, უკან, წარსულში ჩაძირვის გარეშე, მისთვის ნებისმიერი სიახალე შეუძლებელია. ამ ამოცანის არსი დასავლეთის უმნიშვნელოვანესი გამოცანის თავიდან აღმოჩენაა, რომლის თავგანწირულად შენახვა, პატრონობა, დაცვა და ზრუნვაა საჭირო, რადგან მხოლოდ მას ძალუძს ხსნის მონიჭება: და არა რაღაც ფანტაზიებს წარმოსახვით მომავალზე[30].
 
და აქ მთავარი პრობლემის პირისპირ ვდგებით, რომელიც წლობით სდევდა იუნგის მოსწავლეებს, ასევე მის კრიტიკოსებს. ეს პრობლემაა აღმოსავლურ რელიგიებთან და სულიერ პრაქტიკებთან მისი დამოკიდებულება.
 
რა თქმა უნდა, პრობლემის სერიოზულობა საკმაოდ ცხადია. ერთი მხრივ, ის აქებს იდეებს, რომელთაც აღმოსავლური ტრადიციები ფსიქოლოგიის და ადამიანის სულის უსასრულო სინატიფის შესწავლისთვის გვთავაზობს. მეორე მხრივ, მას ეზიზღებოდა თვითგანვითარების ეკზოტიკური პრაქტიკებით ან სულიერების აღმოსავლური ფორმებით ატაცებული დასავლელი ადამიანები, რაც მიუღებლობის და გაღიზიანების თითქმის სასოწარკვეთილი შეტევებით ვლინდებოდა. და მეცნიერებს სრულიად მოსალოდნელი რეაქცია ჰქონდათ, როდესაც კიდევ უფრო დიდი ბრაზითა და გაღიზიანებით მის არგუმენტებს აკრიტიკებდნენ ან მისი არგუმენტირების გაცამტვერებას ცდილობდნენ [31].
 
მაგრამ, თუ საფარქვეშ შევიხედავთ, ადვილად მივხვდებით, რის თქმას ცდილობდა იუნგი სინამდვილეში იმის მიღმა, რაც თქვა.
 
თავაწყვეტილი მატერიალიზმის და თანამედროვე ქრისტიანობის სრული გაბანკროტების წყალობით დასავლეთის ბევრი მგრძნობიარე ადამიანი, ახალგაზრდებიც კი, ინსტინქტურად აღმოსავლეთისკენ (ან ნებისმიერ მხარეს) შებრუნდნენ, რათა ის საშინელი უაზრობა შეევსოთ, რომელშიც გაიზარდნენ. ხოლო აღმოსავლურ სულიერ სწავლებებში ან მასწავლებლებში მოძიებული მნიშვნელოვანწილად იმას სთავაზობს, რასაც ისინი, როგორც ინდივიდუუმები, საჭიროებენ.
 
მაგრამ ჩვენ უბრალოდ ინდივიდუუმები არ ვართ, როგორც ვჩანვართ. და ახლა, ვიცით თუ არა ამის შესახებ, კოლექტიური ვალდებულება გვაკისრია თავიდან აღმოვაჩინოთ დასავლური კულტურის ორიგინალური მიზანი, როგორც დასავლეთის ადამიანებს, უცილობელი მოვალეობა გვაკისრია, დაკარგულის რეალობას პირისპირ შევეჯახოთ.
 
იუნგი ამას მთელი პირდაპირობით, ხისტადაც კი გადმოსცემს, რაც იდეალურად აღწერს სიტუაციას, რომელშიც აღმოვჩნდით. იმავე დროს, ის ძალდაუტანებლად ანგრევს ყველა ჩვენს თანამედროვე პრეტენზიებს; ჩვენს სათუთად გადანახულ მოსაზრებებს და პოლიტიკურ კორექტულობას.
 
აი, რატომ აღწერა იუნგმა რიხარდ ვილჰელმის, სინოლოგის შესახებ თავის დასამახსოვრებელ ლექციაში, რომელიც მას ძალიან უყვარდა და პატივს სცემდა, მეტ-ნაკლებად წარმოუდგენელი სცენარი, როდესაც ის მასთან ერთად თითქმის ასი წლის წინ გამოდიოდა, და პირქუში, თითქმის გაუკუღმართებული წინასწარმეტყველური იუმორით ახსნა ის, რაც სხვებმა, ზედმეტად ღვთისმოსავმა ადამანიანებმა ვერ დაინახეს.
 
დრო იცვლებოდა, აღნიშნა მან. ქრისტიანობა ისე გამოიფიტა, რომ ენერგიულად და მეთოდურად ხალხების სახარებით მოსაქცევად მთელ აღმოსავლეთში მოდებული დასავლელი მისიონერების მაგივრად ახლა ბუდისტები არიან მზად, შესაძლებლობა გამოიყენონ, რადგან მიხვდნენ, რომ იდეალური მომენტი დგება დასავლეთისთვის მისიონერებად იქცნენ.
 
და იმ შემთხვევაში, თუ ზოგიერთი გულწრფელი მსმენელი ან მკითხველი დაინტერესდა, რომელ მხარეს იდგა იუნგი ამ დელიკატურ საკითხში, ის ეჭვების გასაფანტად პირდაპირ პასუხობს ამ კითხვას. მისთვის დასავლელი ადამიანები, რომლებიც უყოყმანოდ უღებდნენ საკუთარი კულტურის კარს ბუდისტებს, თავისუფლად მოაზროვნე მულტიკულტურალისტები არ იყვნენ.
 
ისინი აღმოსავლეთის მიერ მოჩვენებითი გულუხვობით შემოთავაზებული ნებისმიერი წყალობის ბრმად მიმღები „სულით გლახაკნი“ არიან, რომლებიც სხვა ხალხების კეთილშობილ სულიერ ჭეშმარიტებებს ბაძავენ და მიუხედავად ზრუნვაზე ბევრი ლაპარაკისა, საქმით უდარდელობას აპრაქტიკებენ.
 
„ესაა საშიშროება, რომლის სწორად შეფასება შეუძლებელია“,  - დაამატა მან: თითქოს, ისევ და ისევ, ვინმეს ოდნავ მაინც აინტერესებდეს იუნგის გაფრთხილებები.
 
შემდეგ ის კვლავ თავის აგრერიგად უცნობ, მაგრამ, იმავდროულად, ასე ზუსტ ლოგიკას მიყვება. „აღმოსავლეთი მხოლოდ მუშაობაში უნდა დაგვეხმაროს, რომელიც მაინც ჩვენი გასაკეთებელია. რა სარგებლობას მოგვიტანს უპანიშადების ან ჩინური იოგის სიბრძნე, თუ საკუთარი კულტურის საფუძვლებს უარვყოფთ, თითქოს ეს წარსულის შეცდომები იყოს და, უსახლკარო მეკობრეებივით, ძარცვის განზრახვით უცხო ნაპირზე გადავალთ?“
 
და ეს ყველაფერი მისთვის ისევ უკან სიბნელისკენ მიუთითებს, საიდანაც გაქცევას დასავლეთის ყოველი ადამიანი თავგანწირვით ცდილობს - არა ჩვენი პირადი სიბნელისკენ, რომელთან გამკლავებაც ისედაც საკმაოდ რთულია, არამედ მთელი გაფუჭებული კულტურის და ცივილიზაციის სიბნელისკენ.
 
აი, სად უნდა დაბრუნდეს ყველაფერი, რადგან ჭეშმარიტი სიბრძნის სინათლე „მხოლოდ ბნელში კიაფობს“: ჩვენი ჯოჯოხეთის უკუნეთში. თუ აღმოსავლური სიბრძნისგან, ნებისმიერი სიბრძნისგან სარგებლის მიღება გვსურს, თავიდან ჩვენს შესახებ დასავლურ ჭეშმარიტებასთან შერიგების შეუძლებელი სამუშაო უნდა შევასრულოთ.
 
აქ იწყება ნამდვილი გზა: იმის გაგებით, რომ ერთადერთი სინათლე, რომელიც ნამდვილად სასარგებლო და ღირებულია ჩვენთვის - ესაა სინათლე, რომლის, როგორც ახალი მზის, გამოტანა ჩვენში არსებული წყვდიადიდან შეგვიძლია.
 
ასეთი გაცნობიერების გარეშე, რომელიც აქამდე მივიწყებულ კომენტარს წააგავს, ყველა უძლიერესი მედიტაციის ან იოგის პრაქტიკა - მხოლოდ და მხოლოდ კიდევ უფრო მეტი გულმავიწყობის რეცეპტებია; უფრო მეტად შევყავართ შეცდომაში, უფრო მეტად გვიბნევს გზას[32].
და ეს არ იყო უბრალოდ მეგობრის სიკვდილით დადარდიანებული ადამიანის აზრები.
 
თითქმის ათი წლის წინ მან, როგორც ჩანს, ერთ ინგლისელ ქალს იდუმალი პოეტური წერილი მისწერა. ამ ქალისთვის მისი ნათქვამის არსი ერთ პირდაპირ მტკიცებაშია გამოხატული: „გნოზისი თქვენი საკუთარი ცხოვრების გამოცდილება, თქვენს საკუთარ ხეზე დამწიფებული ნაყოფი უნდა იყოს. უცხო ღმერთები - ტკბილი შხამია, ხოლო ღმერთები, რომლებიც თქვენ საკუთარ ბაღში გამოზარდეთ, საკვებია. შესაძლოა, ისინი მშვენიერები არ არიან, მაგრამ გაცილებით ძლიერი წამალია“.
 
აქ ძირითადი პრინციპია გამოხატული, როგორც გაფრთხილებაში წითელი წიგნის დასაწყისში: „ნუ იქნებით გაუმაძღარი უცხო ველების ნაყოფთა შთანთქმისას“. ის იმაში მდგომარეობს, რომ ნამდვილი სულიერება - ეკზოტიკურ სახეობებზე მიშტერება არაა: ეს საკმაოდ ადვილია. ის საკრალური ლანდშაფტისკენ გზის პოვნაში მდგომარეობს, რომელიც ჩვენს შიგნით დავკარგეთ და დავივიწყეთ, რაც არ უნდა საშინლად მიშვებული და მიტოვებული არ უნდა გვეჩვენებოდეს ის.
 
საქმე იმაშია, რომ საკუთარი საკვები და წამალი ვიპოვოთ, თუნდაც დასაწყისისთვის მოკრძალებული, და არა ვიმათხოვროთ, ვიშიმშილოთ, შხამი მივიღოთ. და, პირველ ყოვლისა, საქმე იმაშია, რომ ხელახლა აღმოვაჩინოთ კურნების უძველესი ხელოვნება, სნეულებაში, ილუზიაში და სიკვდილში ჩამავალ კოლექტიურ პროგრესირებად დაღმავალ სპირალთან შეერთების ნაცვლად.
 
წინააღმდეგ შემთხვევაში შემოქმედების, განათლების ან დახმარების მცდელობის ყველაზე საუკეთესო ძალისხმევა - მხოლოდ ამაო გარჯაა ნგრევასა და ნანგრევებს შორის.
 
მაგრამ თუ რა კურნებაა, რა მაკურნებელი ჭურჭელი, რომელსაც იუნგი სიზმარში ასე მონდომებით ეძებდა, რა განსაკუთრებული კვებაა, რომლის ხელმისაწვდომობის მიღწევას მთელი ცხოვრება ცდილობდა: სრულიად გაუგებარია რაციონალური გონების დონეზე.
 
სწორედ ჩვენმა რაციონალურმა გონებამ დაფარა ის. და გონიერება ან სიხარულით გათელავს ფეხქვეშ სრულყოფილების გლობალური იდეალისკენ სასტიკ მარშში, ან გააგრძელებს მის დამახინჯებას და გაუკუღმართებას იქამდე, სანამ მისი ცნობა შეუძლებელი არ გახდება.
 
მხოლოდ ერთი გზა არსებობს ამ ყველაფერში გასარკვევად, და იუნგი მას „მცენარეულ უბრალოებად“ მოიხსენიებდა, რომელიც ინტუიციურად აცნობიერებს, რომ კულტურა - უბრალოდ თეორიული აბტრაქცია არაა. პირიქით, ორგანიზმია, რომელიც ცოცხლობს და კვდება; მცენარე; ხე[33].
 
ჩვენი ერთადერთი ნამდვილი ვალია - ჩვენი ცივილიზაციის საკმაოდ უკან, ფევებისკენ დაბრუნება, რათა გავიხსენოთ მისი საკრალური მიზანი და ამოცანა, შემდეგ კი მას დავეხმაროთ გახსენებაში.
 
და, რა თქმა უნდა, ერთადერთი კითხვა იმაში მდგომარეობს, როგორ მოვახერხოთ ეს.

7
 
იუნგის ერთ-ერთი საყვარელი თემა შემდეგში მდგომარეობდა: ყველაზე ძვირფასი განძი უყურადღებოდ, ადამიანთაგან სრულიად მიგდებული, არხებში და ქუჩებში ყრია.
 
და მართლაც, ჩვენ ვცდილობთ მისი სახელით საკმაოდ ღიად გამოთქმული მოსაზრებები არ შევიმჩნიოთ, რადგან აქა-იქ ნამცეცების აკრეფა უფრო გვეკომფორტულება. რაც შეეხება მუდამ მოუხელთებელ საიდუმლოს, რომელიც ყოველთვის ყველაფრის თავმოყრას ცდილობს, საიდუმლოს, რომელსაც ემპედოკლე უბრალოდ „მთელს“ უწოდებდა, მისთვის უბრალოდ გვერდის ავლა გაცილებით უფრო ადვილია[34].
 
კოლკატაში იუნგის უმნიშვნელოვანესი სიზმრის გამოქვეყნებული აღწერა დაჟინებული თხოვნით მთავრდება „ეძებოთ საკუთარი თავისა და მოყვასისთვის მაკურნებელი ჭურჭელი, servator mundi, რომელიც ძალზე გჭირდებათ“.
 
მაგრამ მას ამგვარი ქმედებისთვის თავისი მიზეზები ჰქონდა, რადგან ასე იმ ისტორიაზე მინიშნება შეეძლო, რის გადმოცემასაც ცდილობდა - ისტორიაზე, რომელიც დასავლური კულტურის ასობით და ათასობით წლების სიღრმეებში გადაჭიმულიყო.
 
servator mundi - salvator mundi-ს უფრო ძველი ფორმაა და სამყაროს მცველს ან მხსნელს ნიშნავს. ძველ და შემდეგ შუასაუკუნეების ტექსტებში ეს იესო ქრისტეზე მისანიშნებლად სტანდარტული მეთოდებია. ლათინურ ალქიმიურ ლიტერატურაში, რომელსაც იუნგი ძალზე კარგად იცნობდა, ანალოგიური სიტუაცია იყო.
 
და ყოველთვის, როდესაც იუნგი ამა თუ იმ გამოთქმას იყენებდა, ქრისტეს ყოველთვის ან ღიად ახსენებს, ან უკანა პლანზე მოიაზრებს. თქმაც არ სჭირდება, რომ გრაალის მაკურნებელი თასი ქრისტეს მყოფობასთან და სხეულთან მჭიდროდ დაკავშირებული სიმბოლო იყო. მაგრამ ამ გამოთქმის - servator mundi, კოსმოსური მცველი ან მხსნელი - გამოყენებით ის ქმნიდა კავშირს, რომელიც ქრისტეს მისი სამუშაოს ცენტრალურ არსთან გაცილებით უფრო მეტად, ძლიერად, ახლოს აერთიანებს[35].
 
დღესდღეობით სამყაროს ხსნის რელიგიურ იდეებთან იუნგის სამუშაოს დაკავშირება, თავისთავად, საკმარისია, რომ მომენტალური ჯვარცმა დაიმსახურო. მისი ფსიქოლოგიის დეტალებზე ან პრაქტიკულ აზრზე სრულიად განსხვავებული თეორიული მსჯელობანი მისაღებია, მათი წახალისებაც კი ხდება.
 
რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამის გარდა. და საკმაო ირონიაა იმ ფაქტში, რომ ერთ მშვენიერ დილას რელიგიურობის დამღით გაღვიძების პერსპექტივით შეძრწუნებულ პროგრესულ იუნგიანელებს სრულებით ავიწყდებათ, რამდენად ღიად ხელმისაწვდომია წასაკითხად ნებისმიერისთვის იუნგის საკუთარ ავტორიზებულ ბიოგრაფიაში ლათინურით მსუბუქად შებურული ხსნის თემატიკა[36].
 
აქ საუბარი არაა იუნგზე როგორც კეთილ ქრისტიანზე. საქმე ქრისტეს უღრმეს რეალობასთან, და განსაკუთრებით ქრისტეს, როგორც სამყაროს მხსნელის, უმნიშვნელოვანეს ასპექტთან უშუალოდ მუშაობას ეხება.
 
მაგრამ ეს ყველაფერი მხოლოდ დასაწყისია.
 
შემონახულია ორიგინალური ჩანაწერი, თუ რა უთხრა იუნგმა თავის მდივანს კოლკატის სიზმრის შესახებ ინტერვიუს ერთ-ერთი სესიის დროს. და ის რამოდენიმე დეტალს შეიცავს, რომლებიც მეტად თუ ნაკლებად ცხადი მიზეზების გამო არასოდეს დაბეჭდილა.
 
უპირველეს ყოვლისა, ესაა შვეიცარიელი ნაცნობ-მეგობრების ჩამონათვალი, რომლებიც მას თან ახლდნენ გრაალის კოშკამდე, შემდეგ იმ ადგილისკენ გაემართნენ, სადაც ხმელეთი თავდებოდა. თავად იუნგი არაერთხელ აზუსტებს, რომ რეალობაში ეს სიზმრისეული თანამგზავრები ყველანი ფსიქოლოგიური კლუბის წევრები იყვნენ, რომლის, როგორც მის სამუშაოში ჩართული ადამიანებისთვის ციურიხში შეხვედრის ადგილის დაარსებაშიც თავად მონაწილეობდა.
 
ის ასევე ამბობს, რომ ისინი კოშკს ღირსშესანიშნაობების დასათვალიერებლად მიადგნენ, და სავარაუდოდ, აცნობიერებდა, რომ მის გარშემო შეკრებილი ადრეულ იუნგიანელთა წრე გარკვეულ დონეზე ფსიქოლოგიური ან სულიერი ტურისტების ერთ საბაზისო განწყობას იზიარებდა: ისინი აქ მხოლოდ სანახაობის გამო იყვნენ. ისინი მხოლოდ გარკვეული ძალისხმევისთვის იყვნენ მზად, და მეტი არაფერი.
 
შემდეგ მოდის ყველაზე საინტერესო ინფორმაცია, რომლის გამოტოვებაც გადაწყვიტა იუნგის ბიოგრაფიის გამოქვეყნებულმა ვერსიამ. მთელი სიზმრის მოყოლის შემდეგ პირველი სპონტანური კომენტარი ფინალურ სცენას შეეხება, როდესაც მის ირგვლივ ყველამ დაიძინა, და გრაალის მოსაპოვებლად განსაკუთრებული ძალისხმევა მას სრულიად მარტოს უნდა გაეწია.
აი ისინი, შესძახებს ის: ახალგაზრდა მოწაფეები გეთსიმანიის ბაღში, რომლებმაც დაიძინეს და ქრისტე საკუთარ ბედისწერასთან მარტო დატოვეს.
 
და აქ ყველაფერი ერთიანდება, აქ ისტორია სრულდება, რადგან ალქიმიურ კვლევებში იუნგი საგულდაგულოდ აღნიშნავდა, რომ „ქრისტე გეთსიმანიის ბაღში“ - ეს სხვა არავინაა, თუ არა servator mundi, „კოსმოსის მცველი“[37].
 
მაგრამ ახლა, რა თქმა უნდა, მთლიანად საქმის სრულიად ახალი ასპექტი იჩენს თავს, რომელიც იმაში მდგომარეობს, რომ იუნგი უკვე აღარაა მამაცი რაინდი, რომელმაც მაკურნებელი ჭურჭლის servator mundi ნებისმიერ ფასად ძიებას მიუძღვნა თავი.
 
ის თავად გახდა მაკურნებელი ჭურჭელი: ქრისტე - მცველი, სამყაროს მხსნელი.
 
და უცებ ეს საინტერესო დეტალები მართლაც შთამბეჭდავი ხდება, რადგან თითქოს იუნგის ყველა სამეცნიერო ნაშრომისკენ უკანა კარი გაიღო.
 
ის ხშირად ბრაზობდა ადამიანებზე, რომლებიც საკმაოდ ამპარტავნები, ამბიციურები ან არაცნობიერნი იყვნენ საკუთარი თავის თვითაღიარებულ მსოფლიო მხსნელად წარმოსაჩენად. და ახლა ვხვდებით, რატომ აღელვებდა მას ეს პრობლემა ასე: რადგან მან თავად ზუსტად იცოდა, რას ნიშნავს, როგორ შეიგრძნობა ეს - სამყაროს ხსნის ამოცანასთან შეჯახება.
 
რა თქმა უნდა, შეგვეძლო უბრალოდ ამოგვესუნთქა და ამაზე შევჩერებულიყავით: ისევ იგივე ისტორია. არაფერია უფრო იოლი, ვიდრე იუნგის დადანაშაულება აშკარა წინააღმდეგობაში, თვალთმაქობაშიც კი, და ყველაფერი ძველებურად დავტოვოთ.
 
მაგრამ ცოტა მეტი სიმამაცე და ძალისხმევაა საჭირო ვარაუდისთვის, რომ სამყაროს ხსნისთვის შეიძლება როგორც სწორი, ასევე მცდარი გზა არსებობდეს.
 
რაც შეეხება მცდარ გზას, აქ არავითარი საიდუმლო არ არსებობს. იუნგი საკმაოდ ნათლად გამოთქვამდა აზრს ხაფანგის შესახებ, რომელშიც ბევრი მოუმზადებელი ადამიანი ებმება, ვინც მხსნელის არქეტიპულ სურათ-ხატთან იგივდება, ხოლო შემდეგ, ამ გაიგივების წმინდა გულუბრყვილობის გამო საშინელი ინფლაციის - ყოვლისშემძლე დასკვნის, რომ მათ თავად შეუძლიათ ღვთაებრივი მხსნელები იყვნენ - მსხვერპლი ხდება.
 
ის საკმაოდ თავაზიანადაც კი მიუთითებს არაცნობიერის მომხიბლავი არქეტიპული ენერგიებისგან გაიგივების გასანეიტრალებელ უბრალო, მაგრამ პრაქტიკულ საშუალებებზე. ფსიქოლოგიური გამჭრიახობისთვის ან გაგებისთვის საუკეთესო შემავსებელს სიყვარულის და სიბრძნის ჭეშმარიტი სათნოებები წარმოადგენს, რომ არაფერი ვთქვათ ყოვლისშემძლე პატარა ეგოზე გულიანად გაცინების ჯანმრთელ უნარზე[38].
 
და როდესაც ბოლოს და ბოლოს ყველაფერი ნათელი, მართვადი, კონტროლირებადი ხდება, დგება მომენტი, როდესაც ვერგაგების ეს საშიშროებები გაცილებით არსებითი და საგრძნობი ხდება, რადგან კიდევ უფრო დიდი ხაფანგი, რომელშიც ადამიანები ებმებიან - ესაა ვარაუდი, რომ, როგორც კი შეწყვეტთ რაიმესთან გაიგივებას, ის ავტომატურად ნადგურდება და ჯადოსნურად უჩინარდება.
 
აი რატომაა საშინელი შეცდომა ღმერთად ქცევის გამოცდილების გათანაბრება ღვთაებრივი ყოვლისშემძლეობის ინფლაციურ მდგომარეობასთან, რომელიც მხოლოდ მისი თანმხლები პროცესია. მათ შორის რომ განსხვავება არ ყოფილიყო, ჩვენ უბრალოდ სახლში დარჩენას შევძლებდით ისე, რომ არასდროს არაფერს გავრისკავდით და ვერც ვერაფერს ვისწავლიდით.
ერთი მხრივ, ასეთი ინფლაციურობა სხვა არაფერია, თუ არა ნამცეცა ეგოს ღვთაებრივის ანაბეჭდთან გაიგივების შედეგი. ინფლაციის ამ საზიზღარ გამოვლინებებთან ბრძოლაში ჭეშმარიტი ფსიქოლოგია თავის ღირებულებას ავლენს, რადგან აქ, საკრალურთან დაუძლეველ შეხვედრაში, ფსიქოლოგიური პროცესის მხოლოდ დასაწყისია, და არა მისი ბოლო.
 
და ინფლაციური წარმოდგენის თავიდან ასარიდებლად, რომლის მიხედვითაც მხოლოდ იუნგიანური ფსიქოლოგიისთვისაა ხელმისაწვდომი ასეთი რთული იდეები, უნდა დავამატო, რომ არსებობს მისტიკური ტრადიციები, რომლებსაც ასწლეულების განმავლობაში ამგვარი ადამიანური პრობლემებისადმი მზაობა გააჩნდათ. მაგრამ ეს არცაა გასაკვირი იუნგის „დიადი ფსიქოთერაპიული სისტემებისადმი, რომელთაც როგორც რელიგიებს ვიცნობთ“ მიმართვის უცვლელი სიყვარულის შუქზე.
 
მეორე მხრივ, რაც შეეხება გაღმერთებას, ეს გამოუთქმელად რეალური გამოცდილებაა, რომელიც მუდმივ ანაბეჭდს ტოვებს ყოველზე, ვისაც ღვთაებრივი ბეჭედი შეეხო. სწორედ ამან მისცა იუნგს მისი ცოდნის, ასევე ქარიზმის უდიდესი ნაწილი - მთავარი განდობა, რომელიც მას უნდა გაევლო.
 
სინამდვილეში, უფრო პირდაპირ ვერც კი იტყოდა: თუ თქვენ უბრალოდ იგივდებით განცდებთან და არ ცდილობთ მათთან საერთო ენა იპოვოთ როგორც ადამიანმა, მაშინ სულით დაავადებულთა კლინიკაში დაასრულებთ.
 
თუმცა, თუ თქვენ განცდებს თავს არიდებთ, მაშინ უბრალოდ ყველაზე ღირებულ ძღვენზე ამბობთ უარს[39].
 
მოკლედ, საკმარისია მისგან თავის დაღწევა სცადოთ, რომ ის ჩრდილივით აგედევნებათ თქვენი ცხოვრების უაზრო ღამეების და კიდევ უფრო ცარიელი დღეების ბოლომდე. მაგრამ თუ თქვენ მასთან ცნობიერი ურთიერთობის საიდუმლოს ჩაწვდებით, აღმოაჩენთ, რომ ისინი თქვენსა და არაცნობიერის სიღრმეებს შორის ახალ გაცნობიერებად იქცევა, ისე რომ ძალები, რომლებიც გეუფლებათ, არ განადგურებთ - და აღარც მათი განადგურების მცდელობაა აუცილებელი.
 
ამის მაგივრად ურთიერთპატივისცემის ახალი ჰარმონია ჩნდება; ღვთაებრივი ცნობიერების თავდაპირველი მდგომარეობა, რომელიც ადამიანის სხეულში ყოველგვარი მოჭიდების, ინფლაციის ან გაიგივების გარეშეა ჩამალული; ცხოვრება ღმერთში.
 
და აქ, ჩვენი ზედაპირულობისგან, და ასევე სისულელისგან დაცული, სამყაროს გადარჩენა შესაძლებელია ყოველწამიერად ძალით, რომელსაც ჩვენი ეგო ვერასოდეს მოიპოვებს. კოლექტიურ ადამიანურ ინფლაციაში ჩვენ პატიოსნად მიგვაჩნია, რომ არაფერი გვეხება, და თავს ვისულელებთ ვარაუდით, თითქოს ეს სამყარო იმიტომ არსებობს, რომ ჩვენ დავტკბეთ მისით, ექსპლუატაცია გავუწიოთ და გავანადგუროთ ის.
 
თუმცა, სავსებით შესაძლებელია, რომ ეს ასე არაა. შეიძლება, ის თავისთავადაც კი არ არსებობს. შესაძლოა, ადამიანის ცნობიერება ყოველთვის იყო საოცარი მაგია, რომელიც საჭიროა, რომ მზე და მთვარე ამოდიოდნენ, რათა შეინარჩუნოს კოსმოსი, უსაფრთხოდ შეინახოს ის.
 
მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს გულისხმობს, რომ იმ ადგილამდე მიღწევა, რომელშიც ეს რეალობა იხსნება, სიღრმეში, და მასში თანამონაწილეობის შესაძლებლობის მიღება - ადამიანის არსებობის საბოლოო მიზანია, და იმავე დროს ყველაზე ძნელი და მძიმე საკითხია ადამიანისთვის.
 
ეს ეხმარება ახსნას, რატომ იმეორებს მისტიური ტრადიციები, მაგალითად სუფიზმი, რომ ყოველთვის აუცილებელია გამოღვიძებული ადამიანების არსებობა მცირე რაოდენობით მაინც, რათა შეინარჩუნოს ამ ფიზიკური სამყაროს კავშირი რეალობასთან; რატომ აზუსტებენ ისინი ხანდახან ასეთი ჭეშმარიტად ცნობიერი ადამიანების რაოდენობას, რომლებიც უნდა ცხოვრობდნენ ნებისმიერ დროში ნებისმიერ მოცემულ ქვეყანაში, მაგალითად სირიაში. მათ გარეშე და მათი ჩუმი, უხილავი მუშაობის გარეშე „კოსმოსი განადგურდება“.
 
სხვა სიტყვებით, სამყაროს გადარჩენის საკითხი ან პრობლემა არ დგას და არც არასდროს მდგარა. ერთადერთი პრობლემა - ყოველგვარი სისულელე და წინაღობებია, რომლითაც ჩვენ თავად ვიხერგავთ გზას.
 
სამყაროს სჭირდება ხსნა. მაგრამ სწორედ იმიტომ, რომ ეს ვერაფრით გაგვიგია, სამყარო ნადგურდება.
 
ასე რომ კვლავ ვუბრუნდებით იუნგს და ნიუ-მექსიკოში ინდიელ უხუცესთან, სახელად  მთის ტბა-სთან შეხვედრით ინსპირირებულ ასეთ გაგებასთან მის ცნობილ შეჯახებას. ეს იყო გონებათა და გულთა შეხვედრა, რომელიც, იმის გარდა, რომ ხანგრძლივ მეგობრობაში გადაიზარდა, იუნგში მისი ცხოვრების ბოლომდე ხმიანობდა[40].
 
და როგორ შეაჯამა მან ეს გაგება: ადამიანის ერთადერთი ნამდვილი ღირსება იმ ცოდნაში მდგომარეობს, რომ მზეც კი არ ამოვა ადამიანის დახმარების გარეშე.
ის ჩასვლასაც კი ვერ შეძლებს.
 
8
 
ვგონებ, ინდიელების და სუფიების ეგზომ ხშირ ხსენებას თავბრუდამხვევად ეკზოტიკური ჟღერადობა აქვს.
 
პატიოსნად რომ ვთქვათ, ამაში იდუმალი ან მისტიკური არაფერია. გაცილებით დიდი საიდუმლო იმაშია, საერთოდ როგორ შეძლეს ადამიანებმა დავიწყება, რომ სიცოცხლე ასე არსებობს, ასე აგრძელებს არსებობას: რომ სამყაროს ხსნისთვის ნამდვილი მუშაობა ყოველწამიერად, ძლივსშესამჩნევად და ყველასგან უღიარებელად უნდა მიმდინარეობდეს.
 
და ჭეშმარიტება იმაში მდგომარეობს, რომ ის უღიარებელი, შეუმჩნეველი დიდხანს უნდა დარჩეს იმათთვისაც, ვინც ამას ახორციელებს. ყველაზე ცუდი, რაც შეიძლება მოხდეს - თუ ამის შესახებ ეგო გაიგებს, რადგან ის მაშინვე საკუთარ წილ მოქმედებას მოისურვებს; მონაწილეობას, ინფლაციაში ჩავარდნას, უწესრიგობის მოწყობას მოინდომებს.
 
თუ თქვენ რაიმესთან გაიგივება გადაწყვიტეთ, შეეცადეთ ამასთან არ გაიგივდეთ. ამოცანის დიდი ნაწილი იმაში მდგომარეობს, რომ ის პირველ რიგში თქვენგანვე სუფთად, ჩარევის გარეშე, უსაფრთხოდ შეინახოთ. ასე რომ, შეეცადეთ უჩინარი დარჩეთ, რაც შეიძლება ნაკლები ნიშანი დატოვეთ იმისა, რაც ნამდვილად მნიშვნელოვანია, დაფარეთ თქვენი კვალი.
 
საუკეთესო გადაწყვეტილებაა - ისწავლოთ, როგორ მოატყუოთ ყველა გრაციოზულად დატოვებული მცდარი კვალით, მხიარული ბურჟუას როლის სრულყოფილებამდე აყვანით, გონიერ მეცნიერად შედგომის მცდელობითაც კი. და ზუსტად ასევე იუნგის ნამდვილი სამუშაოს გაგრძელების ყველაზე უარესი შესაძლო მეთოდია - საკუთარი თავი იუნგიანელად წარმოადგინოთ.
 
მოკლედ, ისეთი ფსიქოლოგიის მიზანი, როგორც მისია, იმაში კი არ მდგომარეობს, რომ ხსნისთვის მუშაობა შეწყდეს, არამედ იმაში, რომ ყველა ბავშვური ინფლაცია შეწყვიტოს, რათა სამყაროს გადარჩენისთვის ნამდვილი მუშაობა დაუბრკოლებლად, შეუფერხებლად გაგრძელდეს.
 
ის იმაში მდგომარეობს, რომ ჯერ აღმოვაჩინოთ, და შემდეგ ვიცხოვროთ ჭეშმარიტებით, რომელიც საზოგადოდ მიღებული თერაპიული თვალთახედვით შესაძლოა ერეტიკულად ჟღერდეს, რომ არქეტიპულ ენერგიებთან გაიგივების განეიტრალების რეალური მიზეზი ის კი არაა, რომ მათგან გავთავისუფლდეთ, არამედ ის, რომ ისინი გათავისუფლდნენ ჩვენგან, რომ თავისუფლად მოძრაობა და მოქმედება შეძლონ, ისე, როგორც ესაჭიროებათ, ამ ფიზიკურ სამყაროში, ჩვენი ცნობიერების მეშვეობით, მაგრამ ჩვენი ადამიანური ფსიქოლოგიის შეუსაბამო დრამებით დაბინძურების გარეშე.
 
არქეტიპული რეალობა ეგოს შეუსაბამო ყურადღების და გაიგივების გარეშე არ ქრება. პირიქით, ის ყვავის. მაგრამ გაგების წერტილთან მისასვლელად, თუ როგორ მუშაობს ეს საკითხები, ბრძოლაში გატარებული მთელი ცხოვრებაა საჭირო, ცხოვრება გამართულ და წაგებულ ბრძოლებში.
 
ინდივიდუაციის საიდუმლოს იუნგი გრაალის საიდუმლოდ ტყუილად არ მოიხსენიებდა. მის ძიებას მსხვერპლი, სირთულეები და სიმამაცე მოჰყვება, კეთილშობილ მიზანთა კეთილშობილი მიდევნება, ასევე დამატებითი სარგებელი ნებისმიერ მომენტში დაძინების უნარის სახით.
 
იმავე დროს, ის ასევე ამბობდა, რა არის ინდივიდუაციის საიდუმლო: ხსნიდა, რომ გრაალის თასის, servator mundi,აღმოჩენის ერთადერთი გზაა - გახდე ის. ის აღმოუჩენელი დარჩება, აღმოსაჩენად მარადიულად მიუწვდომელი, მათ გარდა, ვინც გახდა ის. და ასეთი სიმარტივე, გამართლების შემთხვევაში, მხოლოდ სიბერეშია მიღწევადი.
 
ჩვენ გაგვიმართლა და ხელთ გვაქვს წერილები, იუნგსა - ეს იყო მისი ბოლო ზამთარი - და ერთ ინგლისელ კაცს შორის მიმოწერა სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე. ის სიძნელეების დაუძლეველ აუტანლობაზე ჩივის, რომელთაც შეხვდა, უკუნეთის სიღრმეზე, რომელშიც ჩაძირულია, იმაზე, როგორ მარტოსულად გრძნობს თავს, მიუხედავად მის გარშემო მყოფი ადამიანებისა. მარტოობა, რომელსაც ის აღწერს, უცნაურად გვაგონებს წლების წინანდელ მარტოობას, კოლკატაში მისი სიზმრის ბოლოს, როდესაც მან გააცნობიერა, რომ გრაალის მძებნელი მის გარდა აღარავინ დარჩა.
 
და ინგლისელი პოულობს საკუთარ თავში სითამამეს, რათა გარისკოს, იუნგში მტრობის პროვოცირების ან გამოწვევის ცხადი შესაძლებლობის მიუხედავად.
 
გამიგონია, როგორც გამუდმებით იმეორებთ, გამბედავად წერს ის, რომ თქვენ ვიღაც ექიმბაში არ ხართ თქვენი ერისთვის - არც მსოფლიო მხსნელი. მაგრამ, მიუხედავად თქვენი საზოგადო და თანმიმდევრული უარყოფისა, შემდეგს ვიტყვი:
 
პირადად ჩემთვის სავსებით ცხადია, რომ იოანეს სახარებაში ნახსენები ნათელი, რომელიც „ბნელში ანათებს და ბნელმა ვერ მოიცვა იგი“, თქვენს მდგომარეობაზე ყველაზე ზუსტი მითითებაა. თუმცა ჩვეულებრივი ადამიანები ხანდახან თავისი ნების წინააღმდეგ გმირის როლს ირგებენ, თქვენი შემთხვევა სრულიად სხვაა. თავიდანვე თქვენ იქიდან ხართ შექმნილი, რაც გმირად აქცევს“; თქვენ გმირული ბედი გაქვთ, გმირული ტვირთი, რომელიც მძიმედ გაწვებათ მხრებზე.
 
და როგორც ადამიანი იესო უნდა მომკვდარიყო ჯვარზე, რათა სხვა ადამიანებისთვის ნათელი მოეტანა, თქვენს შემთხვევაშიც იგივეა. მაგრამ „გთხოვთ, მომიტევეთ, რომ ასეთი შედარება დავუშვი“.
 
რაოდენ დიდი იყო მისი გაოცება, როდესაც იუნგის პასუხი წაიკითხა:
 
„თქვენი ბიბლიური ანალოგიები სრულიად გამართლებულია, რადგან ეს არქეტიპული განცდებია, რომლებიც კვლავ და კვლავ მეორდება ყოველთვის, როდესაც ახალი იდეა იბადება, ან, როდესაც გმირი-ბავშვი ჩნდება სამყაროში. კვლავ და კვლავ ნათელი ბნელის გაკვეთას ცდილობს“, თუმცა კანონი ისეთია, რომ ნათლის მომტანი ყოველთვის დიდ საფასურს იხდის მცდელობისთვის. შემდეგ იუნგი ამაღლვებლად აღიარებს, როგორი გულუბრყვილო იყო, „როდესაც არ მოელოდა, რომ ბნელი ასეთი მყარი იქნებოდა“. მაგრამ ის ერთ ფრაზას წერს, რომელიც, სხვათა შორის გამორჩეული, შეუძლებელია უფრო მარტივი და იდუმალი იყოს: „არქეტიპული ცხოვრებით სიცოცხლე - ინფლაციის მიზეზი არაა, რადგან ეს ადამიანის ჩვეულებრივი ცხოვრებაა“.
 
რა თქმა უნდა, იუნგს უყვარდა ხაზგასმა, როგორი ჩვეულებრივი უნდა იყოს ინდივიდუალიზებული ადამიანი: არავითარი ხმამაღალი ინდივიდუალიზმი, არავითარი ექსტრავაგანტული ან ფანტასტიკური განაცხადები. მაგრამ აქ ის უფრო მეტსაც ამბობდა.
 
ჩვეულებრივ, წინა წლებში და დღეებში, „არქეტიპული ცხოვრებით“ სიცოცხლის საკმაოდ საეჭვო ღირსებას ის დასავლეთის ცენტრალური არქეტიპული ფიგურისთვის ინახავდა: იესო ქრისტესთვის. მაგრამ აქ ქრისტეს ცხოვრებასა და იუნგის ცხოვრებას შორის ფარდა გაიხა. ყველა წუხილი მთელი მისი ცხოვრების სამუშაოზე - ინფლაციის წინააღმდეგ მწარე ბრძოლაზე, მოწამეობრივი გაფრთხილებები, დაძაბულობები და უარყოფები - ყველაფერი მომენტალურად შეწყდა.
 
მთელი დაუსრულებელი დრამა გონივრულობის გამო არქეტიპულ ენერგიებთან გაიგივების განეიტრალების აუცილებლობის შესახებ გარდაუვალი ინფლაციის გამო, რომელსაც ისინი იწვევენ, უეცრად გაქრა. არქეტიპული ცხოვრებით სიცოცხლე - მეტად აღარაა ინფლაციაში ჩავარდნის მიზეზი, რადგან „ეს ადამიანის ჩვეულებრივი ცხოვრებაა“[41].
 
იუნგმა ბოლოს და ბოლოს მოახერხა ნემსის ყუნწში გაძრომა და ხსნის პოვნა იმ საშიშროებაში, რომელზეც ყოველთვის ლაპარაკობდა. აი რას ნიშნავს იცოდე, როგორ იმოძრაო ცხოვრებასთან ერთად, შეგეძლოს საკუთარ საზღვრებს გასცდე.
 
ის იმდენად უბრალო სიტყვებით ამთავრებს, რომ ნებისმიერს უჭირს მათი გაგება. მისთვის სრულიად განსაკუთრებული უკიდურესად ჩვეულებრივი გახდა, რომელიც, უფრო მეტიც, თავიდანვე კაცობრიობის ნორმალური მდგომარეობა იყო.
 
და, რა თქმა უნდა, ამ ამბის მეორე მხარე, რადგან მეორე მხარე ყოველთვის არსებობს, იმაში მდგომარეობს, რომ ადამიანთა მოჩვენებითი ჩვეულებრივობა, რომლებიც თავიანთი განყენებული უაზრო ცხოვრებით ცხოვრობენ, ესაა სრულიად განსაკუთრებული ძალადობა იმაზე, რაც უნდა ვიყოთ ჩვენ, ადამიანები. ესაა ის არანორმალური ნორმალურობა, რომელიც ყოველთვის მზადყოფნაშია თავისი შესანიშნავი გამართლებებით, რაც ნათლის მომტანის ამოცანას კიდევ უფრო მტანჯველად ართულებს.
 
იმას, რასაც აქ იუნგი ჩვეულებრივ ცხოვრებად მოიაზრებს, არაფერი აქვს საერთო იმასთან, რასაც ჩვენ მივიჩნევთ ჩვეულებრივად. მისთვის არქეტიპული ცხოვრებით გაცნობიერებული ცხოვრება - ადამიანის ჩვეულებრივი ცხოვრებაა, რადგან, საბოლოო ჯამში, არქეტიპები - ყველაფერია, რაც არის. რა ხარისხითაც ჩვენ ადამიანები, თანავმონაწილეობთ ადამიანობის არქეტიპთან, იმ ხარისხში ვართ ის: ანთროპოსი, ქრისტე.
 
 
ვართ რა ადამიანობის პრეტენდენტები, ჩვენ ვცდილობთ ვიპოვოთ ქვა და ვცდილობთ მის ქვეშ დავემალოთ არქეტიპების მუქ ციალს - მათ შეუძლებელ მოთხოვნებს და დაძაბულობას. მაგრამ, როგორც ადამიანები, ჩვენ არქეტიპები ვართ. და ქვაც არქეტიპია.
 
ირონია იმაში მდგომარეობს, რომ ადამიანებს არ აქვთ საშუალება არქეტიპული ცხოვრების განცხოვრების აუტანელ სიმძიმეს გაექცნენ. რასაც არ უნდა მივიჩნევდეთ ჩვენ პირადულად, სინამდვილეში, ის ღრმად არაადამიანურია, რადგან მხოლოდ უპიროვნოს უკიდურეს ობიექტურობაში ვპოულობთ ჩვენს ადამიანურობას.
 
და იმ სრულიად უპიროვნო ობიექტურობის სიღრმეში შეგვიძლია მივაღწიოთ წერტილს, რომელშიც ანთროპოსი და anthropos, თავდაპირველი და ჩვეულებრივი ადამიანური, ერთი და იგივე ხდება: უმცირესი უდიდესს უტოლდება, ხოლო უდიდესი უმცირესის შიგნით აღმოჩნდება.
 
მაშინ თქვენ ადამიანთა განათლებას და სამყაროს ხსნას არ ცდილობთ თქვენი დამღლელი შესაძლებლობებით რომელიღაც უაზრო ინფლაციური სახით. ამის მაგივრად ნებას აძლევთ მხსნელის შეუძლებლად უბრალო ენერგიას აკეთოს თავისი საქმე თქვენით და დაასრულოს ყველაფერი, რაც გასაკეთებელია.
 
როგორც იუნგს უყვარდა თქმა, არავინ იცის და ვერც განჭვრეტს, საიდან მოვა მხსნელი. ის შეიძლება სრულიად ახალი იდეის ანთებისას მოვიდეს. ის შეიძლება მოულოდნელ, წარმოუდგენელ მოძრაობაში გამოჩნდეს, რომელიც ვიღაცას სადღაც ცოდვისგან სრულიად განწმენდის შესაძლებლობას აძლევს, და ასევე უცებ გაქრეს.
 
მაგრამ განახორციელო საკუთარ თავში მხსნელის ეს მყოფობა - ეს სრულიად სხვა საქმეა.
 
და იუნგი ინგლისელთან მიმოწერაში სავსებით მკაფიოდ ამბობს ამ, თითქოს ჩვეულებრივი, მაგრამ არქეტიპული ცხოვრების ზუსტი ბუნების შესახებ, რაც მან ისწავლა, ინფლაციაში ჩავარდნის გარეშე.
 
ესაა სინათლის მატარებლის არქეტიპული ცხოვრება, რომელიც მან, როგორც მიღებულია, სხვა ნაწარმოებებში ქრისტესთან, როგორც servator mundi, „სამყაროს მხსნელთან და მცველთან“ გაათანაბრა.
 
მაგრამ სხვაგან ის ასევე მთელი ძალღონით ცდილობს სინათლის მატარებლის ეს ფიგურა, რომელიც უნდა დაიტანჯოს სხვა ადამიანების ჩვეულებრიობისთვის და რომლის ტვირთი, ასევე ბედი, იუნგმა ძალზე კარგად იცოდა, გაათანაბროს რეალობასთან, რომელიც, როგორც ის აღნიშნავს, სრულიად დათრგუნული და დავიწყებული იყო დასავლეთში.
 
ესაა კოსმიური ქრისტეს როგორც მხსნელის ფიგურა, რომელიც შეუდარებელი სიბრძნით აღწერეს ათასი წლის წინ გნოსტიკოსებმა, „რომელიც მამისაგან გამოვიდა, რათა კაცობრიობის სისულელე, სიბნელე და გაუცნობიერებლობა გაანათოს“.
 
ერთადერთი, რაც უნდა დავამატოთ - ეს მისი განმარტებაა, უკვე ჩახშობილი და თითქმის დავიწყებული, რომ გნოსტიკური ქრისტეს ეს მოწყალე მოძრაობა ჩაბნელებულ სამყაროში მშვენივრად აღწერს და ზუსტად განსაზღვრავს იუნგიანური ფსიქოლოგიის რეალურ მასშტაბს[42].
 
9
 
ახლა იუნგიანური ფსიქოლოგია ყველა სახით, ფორმით და ზომით არსებობს ადამიანებისთვის, რომლებიც მას მოიხმარენ (და მისით იხიბლებიან).
 
თუმცა, ოდესღაც ეს მხოლოდ მთრთოლვარე შიში იყო. და აქაა რეალური მაგია.
 
არაცნობიერის სიღრმეებთან თავდაპირველი შეჯახების გამო - იმ ადგილებში, სადაც სასაზღვრო ხაზი სიგიჟესა და გონებას შორის ხან აქეთ ინაცვლებს და ხან იქით - უეცრად იუნგი შემაძრწუნებლად ეული აღმოჩნდა.
 
ან, სულ მცირე, ასე თავიდან გრძნობდა თავს, სანამ პირდაპირ გნოსტიკოსებს არ ჩაუვარდა ხელში.
 
გნოსტიკური ნაწარმოებების შემორჩენილი ფრაგმენტების დახმარებით, რომლებიც უმეტესწილად ის ნაწყვეტები აღმოჩნდა, რომლებსაც სიძულვილით ციტირებდნენ ადრექრისტიანი წმინდანები მხოლოდ იმის დასამტკიცებლად, თუ რამდენად გაუკუღმართებული და საშიში იყო მათი სწავლება, ის წააწყდა ადამიანებს, რომლებმაც უკვე განიცადეს ის, რასაც თავად განიცდიდა. ის მიხვდა, რომ მის წინაშე დგანან ფსიქოლოგები, რომლებმაც მისი ფსიქოლოგიის ორი ათასი წლით ადრე განჭვრეტა შეძლეს; იპოვა ცოცხალი მეგობრები, მოკავშირეები, თანამგზავრები; ის უკვე აღარ იყო მარტო.
 
და ისინი მხოლოდ მასში არ ცოცხლობდნენ. თავისდა გასაოცრად, მან აღმოაჩინა, რომ მისი ნაწილი ჯერ კიდევ ცოცხლობს მათში[43].
 
ბერძნული სიტყვა gnôstikos „მცოდნეს“ ან „გამაცნობიერებელს“ ნიშნავს. და იუნგი სრულიად მართალი იყო, როდესაც ხაზს უსვამდა, რომ ჩვენს ისტორიულ წიგნებში ძველ გნოსტიკოსებად წარმოდგენილი ადამიანები არ იყვნენ ქრისტიანი ერეტიკოსები, როგორც გვიმტკიცებენ ისტორიის წიგნები. პირიქით, ისინი იყვნენ ქრისტიანობის რეალური წყარო; ისინი ატარებდნენ ქრისტიანულ ცოდნას, საიდანაც ყველა ქრისტიანული მტკიცება, რწმენა და დოგმატები განვითარდა.
 
სხვა სიტყვებით, ქრისტიანი ერეტიკოსები გნოსტიკოსები არ იყვნენ: ეს ქრისტიანები იყვნენ გნოსტიკური ერეტიკოსები. მაგრამ, როგორც უკვე იცოდნენ გნოსტიკოსებმა, ჩვენს უწესრიგო სამყაროში მოვლენები თავდაყირა ამოტიალებისკენ არიან მიდრეკილი, რაც, როგორც უკვე შეამჩნევდით, იუნგის ფსიქოლოგიას ახასიათებს ყველა შესაძლო შემთხვევაში[44].
 
იმავე დროს, gnôstikos ან gnôsis-ის მსგავს სიტყვებს ასევე საფუძვლად უდევთ აზრი „პირდაპირ ხედვის ცოდნა“; შინაგანად აღქმა, ინტუიციურად გამოცნობა, და არა უბრალოდ რწმენა ან მიღება იმისა, რასაც სხვები ლაპარაკობენ. და რაოდენ ტრაგიკულია ადამიანთა უუნარობა გაიგონ, რომ ეს პირდაპირი გნოსტიკური ხედვა მთელი მისი ფსიქოლოგიის გულში დევს.
 
საქმე კი სულაც არაა იმაში, რომ ის არასაკმარისად ნათლად ხსნის საქმის არსს. „ფსიქოლოგია ხედვის აქტითაა დაკავებული“, როგორც განმარტავს ის მოთმინებით: უშუალო „შინაგანი გამოცდილებით“, რომელიც „შინაგან ხედვაზეა“ დამოკიდებული, რომელიც, თავის მხრივ, ჩვენს სერიოზულად ატროფირებულ „ხედვის უნარზეა“ დამოკიდებული[45].
 
მაგრამ ზუსტად გაგება, თუ რის თქმას ცდილობს იუნგი, შეიძლება ყველაზე რთულ საქმედ მოგვეჩვენოს, ნაწილობრივ იმიტომ, რომ მის მიერ მითითებული ამ პირდაპირი აღქმის ბუნებრიობა, შესაძლოა, ჩვენთვის ასე მტანჯველი გახდა, ნაწილობრივ კი იმიტომ, რომ მისი მოსაზრებების განმმარტებელი ბევრი მტკიცებულება ასე დიდხანს იყო მიუწვდომელი.
 
მაგალითად ავიღოთ 1918 წლის მარტში ახლო თანამშრომელისთვის მიწერილი მნიშვნელოვანი წერილი, როდესაც ის იმ განცდების აზრის ძიებაში იყო ჩაღრმავებული, რომლებმაც მისი წითელი წიგნის ძირითადი პრინციპები ჩამოაყალიბა. ეს კოლეგა, იოზეფ ლანგი, იმ მცირერიცხოვან ადამიანთაგან ერთ-ერთი იყო, ვინც იუნგთან დარჩა ზიგმუნდ ფროიდთან მისი ცნობილი განხეთქილების შემდეგ; როგორც ჰერმან ჰესეს თერაპევტმა, მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა იუნგისგან ბევრი გნოსტიკური იდეის გადაცემაში, რომლებიც ჰესეს რომანებში ჩნდება; ამასთანავე ის იყო ადამიანი, რომელთან თანამშრომლობასაც იუნგი ესწრაფვოდა საკუთარი, როგორც ფროიდის ფსიქოლოგიისგან ადვილად გამოსარჩევი, ფსიქოლოგიის შექმნის, ჩამოყალიბების და გავრცელების ძალზე გაცნობიერებულ მუშაობაში.
 
და წერილში ის არაცნობიერთან მუშაობის ორი განსხვავებული მხარის კონტურებს აღწერს.
 
ერთი მხრივ, განმარტავს ის, ჩვენ უნდა შევეჩეხოთ და განვიცადოთ არაცნობიერი პირისპირ, მანამ, სანამ მას ჩვენს ჩვეულებრივ შეხედულებებს, იდეებს ან წარმოდგენებს მოვახვევდეთ თავზე, მას მისი არსობრივი რეალობის სრულ სიწმინდეში უნდა შევხვდეთ და არანაირ ცნობიერ გავლენას  ან წარმოდგენას ჩარევის უფლება არ უნდა მივცეთ. მაგრამ, მეორე მხრივ, ჩვენ ასევე ძველი გნოსტიკური სწავლებების უმნიშვნელოვანეს აზრს უნდა ჩავწვდეთ, რადგან „არაცნობიერი სულის ძირითადი თეორიის“ შექმნა მხოლოდ მათი დახმარებითაა შესაძლებელი.
 
გავიმეორებ, თავად იუნგს უფრო ნათლად გადმოცემა არ შეეძლო. ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ხედვა და დანახვა, არა მხოლოდ გარეთ ფიზიკურ სამყაროში, არამედ პირდაპირ ჩვენს არაცნობიერში. და ეს რომ გავაკეთოთ, მტკიცე მხარდაჭერა, საყრდენი ან საფუძველი გვესაჭიროება, რომელთა შემოთავაზება მხოლოდ უნიკალურ გნოსტიკურ შთაგონებებს შეუძლია[46].
 
აი, ინებეთ, იუნგიანური ფსიქოლოგიის ფრინველის ორი ფრთა.
 
და ყველაზე გასაოცარი აქ მხოლოდ ის არაა, რომ ის გნოსტიკოსების ძველ ტრადიციას იმ ცოდნის ერთადერთ სანდო წყაროდ მოიაზრებს, თუ როგორ შევხვდეთ არაცნობიერს, ჩვენს ცნობიერ სამყაროში ხელმისაწვდომთაგან. არამედ ის, რომ, როდესაც ცნობიერი მხრიდან არაცნობიერის გასაგებად დახმარებას გნოსტიკოსების შემონახულ ნაშრომებში ეძებს, მთავარი ფიგურები, რომელთაც არაცნობიერის სიღრმეებში ხვდება - ისევ გნოსტიკოსები არიან.
 
სხვა სიტყვებით, ყველა შესაძლო მხრიდან ის გნოსტიკური ტრადიციითაა გარშემორტყმული - ისევე, როგორც კოსმიური გველის იმ ცნობილ გამოსახულებაზე, რომელიც საკუთარ კუდს ჭამს. და ამ იუნგიანური ფრინველის მარტო ერთი ფრთა არაა გნოსტიკური: ისინი ორივე გნოსტიკურია.
 
თუმცა, ეს არავითარ შემთხვევაში ყველაფერი არაა; და საქმე იმაში სულაც არაა, რომ გნოსტიციზმი ასეთ სრულიად ცენტრალურ, თუმცა დიდწილად შეუმჩნეველ როლს ითამაშებს იუნგის მუშაობაში.
 
თუკი ეს საერთოდ შესაძლებელია, ის კიდევ უფრო ცენტრალურ როლს მის ცხოვრებაში ითამაშებს, რადგან, ქვესკნელში გზის გაკვალვით, ის მხოლოდ მეგობრებს და თანამგზავრებს არ შეხვდა.
 
მან ასევე თავისი მასწავლებელი იპოვა; ან, უფრო სწორად, მასწავლებელმა იპოვა ის.
 
იუნგის ავტორიზებულ ბიოგრაფიაში ფილემონის მშვენიერ სახეს ვხვდებით, რომელიც მის ცხოვრებაში ზეცაში ალკუნის ფრთებით მოფარფატე მოხუცის სახით შემოიჭრა. ბაღში მოსეირნე, იმავე მოხუცთან შინაგან დიალოგში ჩაძირული თავად იუნგის მშვენიერი სურათიც იქვეა, რომელიც მას თავის შინაგან გურუ-წარმართს უწოდებდა, და როგორც ვიგებთ, ეკზოტიკური წარმოშობის, ასევე გარკვეული „გნოსტიკური შეფერილობისა“ იყო.
 
მაგრამ, თუმცა შეგვიძლია ამ მომხიბვლელად საყვარელი სცენის ქალური შტრიხისთვის მის მდივანს ვუმადლოდეთ, ის სრულად არ შეესაბამება მთელ ისტორიას, რომლის მოყოლა იუნგს ჩვენთვის სურდა.
 
სინამდვილეში მის მიერ ნათქვამის გამოუქვეყნებელი ჩანაწერებიდან პირველი დეტალი, რაც ჩანს, არის მისი შიში. ის გამუდმებით იმეორებდა, როგორი დაშინებული იყო თავიდანვე, როგორ შეძრწუნდა, როდესაც გააცნობიერა, რომ ის, რაც საკუთარ გარკვეულ ასპექტად მიიჩნია, სინამდვილეში, რაღაც სხვა იყო - წარმოუდგენლად ძლევამოსილი და ჭკვიანი არსება.
 
მაგრამ შემდეგ კიდევ უფრო დიდი პანიკა იპყრობს, როდესაც ხედავს, მის ცხოვრებას როგორ ეცლება საფუძველი; როდესაც აცნობიერებს, რამდენად უცხოა ეს ახალი რეალობა მისთვის უკვე ცნობილის საპირისპიროდ; როდესაც ესმის, როგორი კატასტროფა ელის წინ, თუ ამ სიგიჟესთან გამკლავების გზას არ იპოვის, რომელსაც „კვლავ“ პირისპირ შეეჩეხა.
 
გარკვეული აზრით, მან უკვე ყველაფერი გაამჟღავნა, როგორც კი დააზუსტა, რომ ფილემონი „ეგვიპტურ-გნოსტიკურ-ელინისტური“ წარმოშობისაა, რადგან ნებისმიერზე, რომელიც ამჟამად ჰერმეტული კორპუსის სახელით ცნობილ იმ მნიშვნელოვან ეგვიპტურ-გნოსტიკურ-ელინისტურ ტექსტებს იცნობს, იუნგის პანიკა და შეძრწუნება არა მარტო არავითარ შთაბეჭდილებას არ მოახდენს, არამედ მისთვის მოსალოდნელიც კი იქნება ეს. ეს უბრალოდ სტანდარტული ფაზებია, რომელთა გავლა აუცილებელია საკუთარი შინაგანი მასწავლებლის აღმოჩენის პროცესში.
 
რა თქმა უნდა, იუნგის მდივანს ნაკლებად აინტერესებდა ასეთი საინტერესო ისტორიული ფაქტები. მისი ერთგულება მას ეძღვნებოდა, და არა იმას, რაც შეიძლება ან არ შეიძლება მის უკან მდგარიყო. და ის წმინდა შეძრწუნება, რომელსაც ის აღწერს, საკმაო შერბილებას, გამრუდებას, ჩახშობას მოითხოვს, რადგან, რა თქმა უნდა, არაფრით შეიძლება ამ ადამიანზე ან მის ფსიქოლოგიაზე ცუდი შთაბეჭდილების შექმნა[47].
 
სხვა მომენტიცაა, რომელიც სწორედ მისი ნათქვამის ორიგინალური ჩანაწერიდან ვლინდება, და ის ფილემონის იდენტობის საკითხთანაა დაკავშირებული. სინამდვილეში, გნოსტიკურ ელფერზე ყოველგვარი ორაზროვანი კომენტარების გარეშე, იუნგი პირდაპირ და არაერთხელ ამტკიცებს: ფილემონი გნოსტიკოსი იყო.
 
ისევ და ისევ, იუნგის მასწავლებლის როგორც გნოსტიკოსის ასეთი პირდაპირი აღწერა საკმაოდ სამარცხვინო იყო ასი წლის წინაც, და ნახევარი საუკუნის წინაც, რაც მის ამოღებას ამართლებდა კიდეც. ბოლოს და ბოლოს, გნოსტიციზმის თემაზე პროფესიონალურად მუშაობის გამოც კი ის საკმაოდ რისკავდა. ბუნებრივია, მინიმუმ, დისტანციის გაზრდაა საჭირო, მიუხედავად საფასურისა[48].
 
მაგრამ ახლაც არ შეცვლილა ბევრი რამ, რადგან ჯერ კიდევ ყვავის (უფრო არაცნობიერი, ვიდრე ცნობიერი) მიდგომა,  რომელიც მას გნოსტიკოსებისგან მოშორებით მოიაზრებს. 
 
წითელი წიგნის შესახებ ბოლოდროინდელ ლიტერატურაში ბოლო არ უჩანს კომენტარებს, რომლებიც განმარტავენ, რომ პროფესორი იუნგი თავის ცენტრალურ ამოცანად ფილემონისგან გამოყოფას მიიჩნევდა: „გაიგივების მკვეთრი განეიტრალების“ გამოწვევას მასსა და ამ გამოგონილ ფიგურას შორის. მის პირველ და უკანასკნელ მოვალეობას წარმოადგენდა შორიახლოს მდგარიყო, როგორც თავის სააზროვნო ექსპერიმენტში ჩართული დამოუკიდებელი, რაციონალური, განზე მდგომი მეცნიერ-დამკვირვებელი; მართვადი, გულგრილი ვარჯიშები მუცელმოგვობაში[49].
 
და კითხვა მხოლოდ იმაში მდგომარეობს, რას ვამჯობინებთ, ამ ახსნა-განმარტებას დავუჯეროთ თუ თავად იუნგს.
 
მისი ალკუნის ფრთებიანი მასწავლებლის, ფილემონის სურათი წითელი წიგნიდან, უკვე საკმაოდ ცნობილია თითქმის ყველგან წიგნების და ჟურნალების ყდების ასაჭრელებლად. მაგრამ მან ძალზე მსგავსი ფრესკა ასევე ბოლინგენში, თავისი პირადი თავშესაფრის მეორე სართულზე დახატა.
 
ორივე ნახატის ზემოთ ძველბერძნულ ტექსტში ის ფილემონს როგორც „მამას“ მიმართავს. ფრესკაზე კი მან ფილემონის მარცხენა ფრთის ქვეშ ალქიმიური გამონათქვამი დაუმატა ლათინურ ენაზე. ეს მშვენიერი ტექსტია, ცნობილი როგორც ციტატა ჰერმეს ტრისმეგისტიდან, რომელიც იწყება სიტყვებით Protege me protegam te: „დამიცავი - და დაგიცავ“. ის შემდეგი სიტყვებით გრძელდება: „ვშვი ნათელი, თუმცა ჩემი ბუნება - ბნელია“.
 
თუმცა, შემდეგ, ის უეცრად შთამბეჭდავი გამონათქვამით მთავრდება: „ამიტომ არაფერია უკეთესი, უფრო ღირსეული, რაც ამ სამყაროში შეიძლება მოხდეს, ვიდრე ჩემი შეერთება ძესთან“[50].
 
ის, რომ იუნგი ორივე ნახატზე ფილემონს „მამად“ მოიხსენიებს, არ შეიძლება არ გვაოცებდეს: არაერთხელ წითელ წიგნში და წითელი წიგნის შესახებ იმ ადამიანებთან პირად საუბრებშიც კი, რომელთაც ენდობოდა, იუნგი მასწავლებელს „მამად“ მოიხსენიებს, ხოლო ფილემონი მას „ძეს“ უწოდებს.
 
აი ასე, სულ უბრალოდ, ის მათ შორის ურთიერთობას განსაზღვრავდა; ან, კიდევ უფრო მარტივად, მათ შორის ურთიერთობები ასე განისაზღვრა. ასე რომ, არაფერია უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ის ფაქტი, რომ პირადი თავშესაფრის კედელზე მან დაამატა ჰერმეტული ტექსტი, რომელიც მამის და ძის - ალქიმიური კავშირის - შეერთების შთამბეჭდავი განდიდებით მთავრდება.
 
ბრმა ან ცოტათი გიჟი უნდა იყოს ადამიანი, რათა ვერ დაინახოს, რომ ფილემონთან გაიგივების განეიტრალება მასთან კიდევ უფრო ღრმა კავშირის გარეშე არ არსებობს: რომ მთელი აზრი და მიზანი ყოველგვარი გაიგივების განეიტრალებისა იმაში მდგომარეობს, რათა ნიადაგი მომზადდეს ერთიანობისთვის.
 
ბოლოს და ბოლოს, სწორედ ამაში მდგომარეობს Mysterium Coniunctionis, რომელსაც იუნგი თავისი სამუშაოს მწვერვალად მოიაზრებდა - გაყოფას სინთეზი მოსდევს, დაყოფას - შერწყმა[51].
შესაძლოა, ცუდად არ ჟღერს, მინიმუმ, თეორიულად. მაგრამ თუ თვალყურს მივადევნებთ, სინამდვილეში როგორ ვლინდება პრაქტიკაში მასწავლებლის და მოსწავლის შერწყმა, უბრალოდ პირადული იუნგიდან საზოგადოებრივ იუნგს უნდა მივმართოთ. სიკვდილამდე რამდენიმე წლით ადრე მან BBC-ს თავისი ყველაზე სახელგანთქმული ინტერვიუ მისცა. და 
ინტერვიუში ყველაზე ცნობილი მომენტი დგება, როდესაც კითხვაზე, სწამს თუ არა ღმერთი, იუნგი პასუხობს: „მე ვიცი. მე არ მჭირდება რწმენა. მე ვიცი“.
 
მხოლოდ ორმოცდაათი წლის შემდეგ გახდა ნათელი, რომ ეს სულაც არ იყო მისი სიტყვები. ეს იყო ამ ინტერვიუმდე ნახევარი საუკუნით ადრე ფილემონის, მისი მასწავლებლის მიერ ნაკარნახები სიტყვები.
 
ის, რაც ფილემონმა ჩუმად უთხრა, მან ხმამაღლა განაცხადა. და ახლა ეჭვს ვეღარ შევიტანთ იმაში, რაც თავიდანვე არ უნდა დამდგარიყო ეჭვქვეშ: ყოველ ჯერზე, როდესაც იუნგი ამტკიცებდა და რასაც ხშირად აკეთებდა, რომ მას მხოლოდ ცოდნა, და არა რწმენა აინტერესებს, სინამდვილეში ტიპიური თანამედროვე მეცნიერივით არ ლაპარაკობდა, რომელიც ყოველგვარი რელიგიური შეხედულებების ან მრწამსის მიმართ მტრულადაა განწყობილი.
 
გულში ის გნოსტიკოსივით საუბრობდა, რომლის ერთადერთი საზრუნავი - ცოდნა - აბსოლუტურად შემაძრწუნებელი ცოდნაა, რომელიც არა მხოლოდ ყოველგვარი მეცნიერების საფუძველში, არამედ ყოველი რელიგიის გულშიცაა ღრმად დაფარული[52].
 
და იმავე დროს, ყოველგვარი დაგროვებული რელიგიის რწმენებისა და დოგმატების საწინააღმდეგოდ იმ შინაგან გნოსტიკურ ცოდნაზე მითითებისას, გნოსტიკური მამა და ძე ერთ მთლიანობად ერთიანდებოდნენ.
 
ეს ძალზე შემეცნებითი გამოცდილებაა - იუნგის პირად ბიბლიოთეკაში ხანგრძლივად ჯდომა და ძველბერძნულ მისტერიულ ტრადიციებზე წიგნების კითხვა, რომლებსაც ის ყიდულობდა და გულდასმით სწავლობდა ასი წლის წინ. მასში ყველაფერი ცოცხლდება ყოველ ჯერზე, როდესაც იმ ნაწყვეტებს გადააწყდება, რომლებიც საკუთარი ჭეშმარიტი მამის პოვნის (ან მამის მიერ ძის პოვნის) ინიციაციურ პროცესს ეხება.
 
ის ხაზს უსვამს დაბეჭდილ სიტყვებს, ამატებს მწკრივებს ან კომენტარებს კიდეებზე, სანიშნეებს ათავსებს, როდესაც ძველი გნოსტიკური, ჰერმეტული ან მაგიური ტექსტების მოხსენიებას პოულობს, რომლებიც მისტიკურ მამასა და მისტიკურ ძეს შორის დიალოგების სახით იყო სტრუქტურირებული; ან ეზოთერულ პრაქტიკას, რომელიც წარსულში პითაგორელებთან მიდის, მასწავლებლების შესახებ, რომლებმაც თავიანთი მოწაფეები იშვილეს; ან ამ შვილად აყვანას როგორც ხელახალი შობის მისტერიის ინიციაციას; ან „სულიერი მამის“ მიერ ამ შვილად აყვანას და ინიციაციას როგორც მამისა და ძის ყველაზე იდეალურ შერწყმას, საკრალურ ერთობას.
 
და არის ერთი განსაკუთრებული ნაწყვეტი, რომელიც მან გულდასმით აღნიშნა კიდეებზე მკაფიო ჩანაწერის სახით. ის კითხულობდა ყველაზე გნოსტიკურ დიალოგს Hermetica-ს სახელით ცნობილი საკრალური ჰერმეტული ტექსტების კოლექციიდან, რაც, ისევ და ისევ, სულაც არაა გასაკვირი არჩევანი, თუ გავითვალისწინებთ, რომ წითელ წიგნში ვხედავთ, როგორ მალავდა ფილემონი თავის საკრალურ ჰერმეტულ ტექსტებს სამზარეულოს ბუფეტში.
 
დიალოგი წარმოდგენილია როგორც არქეტიპული მსჯელობა სულიერ მამასა და სულიერ ძეს შორის. და რომელიღაც მომენტში - ყველა დრამატული შერყევის შემდეგ ძე უეცრად აცნობიერებს შემაძრწუნებელ შეუძლებლობას, რომელსაც ეჯახება, და თამამად ამტკიცებს, როგორ გაუცხოვდა მისთვის ყველაფერი ოდესღაც ნაცნობი, და მწარედ ჩივის, როგორ ეშინია ჭკუიდან შეშლის - გუნება-განწყობილება ეცვლება, რადგან კულმინაციაზე, ხელახალი შობის მისტერიაზე გადასვლის დრო დადგა.
 
მაშ ასე, იუნგის მიერ აღნიშნულ ნაწყვეტში ძე იწყებს: „მე ცაში, მიწაზე, წყალში, ჰაერში ვარ; მე ცხოველებში, მცენარეებში, წიაღში, ჩასახვის წინ, დაბადების შემდეგ, ყველგან ვარ“. და როგორ პასუხობს მამა: ახლა იცი, რა არის ხელახალი შობა.
 
რა თქმა უნდა, იუნგისთვის ერთადერთ ადგილად, რომელიც უნიკალურ წვდომას აძლევდა ხელახალი შობისთვის, ბოლინგენი იყო - ადგილი, რომელიც მან რიტუალურად მიუძღვნა ფილემონს. და შემთხვევითი არაა, რომ მემუარებში, პირდაპირ აქ ხელახალი შობის ამ გამოცდილების აღწერის შემდეგ და ფილემონის სახელით მოხსენიების შემდეგ ის აღწერს, თუ როგორ ადვილად გადადის მდგომარეობაში, რომელშიც თავს ყველგან და ყველაფერში გრძნობს; გავრცელებულია მთელ ლანდშაფტში, წყალში და ღრუბლებში; ცოცხლობს ყველა ცოცხალში და ხეში[53].
 
საქმე იმაში არაა, რომ ის ვიღაცას ბაძავს ან აკოპირებს. როდესაც გამოცდილება გაქვთ, ეს საჭირო არაა, რადგან თქვენ იცით. სწორედ ამაშია ძის მამასთან შერწყმის მთელი აზრი.
 
გარეგანის და შინაგანის, გნოსტიკური ან ჰერმეტული წაკითხვისა და გნოსტიკური ან ჰერმეტული მასწავლებლის ამ ერთობაში არ დგას კითხვა, რომელი წაკითხვა იწვევს გამოცდილებას - ან პირიქითაც კი - კითხვას იმის შესახებ, რაც უკვე დიდი ხანია დავიწყებულია დასავლეთში.
 
საქმე იმაშია, როგორ ეცდება შემდეგ იუნგი ახსნას თავის მეცნიერულ საფარქვეშ, რათა მათ თანაარებობის ნება მისცეს; დამოუკიდებლად, მაგრამ დამოკიდებულად; სინქრონულად, ერთდროულად, გვერდიგვერდ.

10
 
ფილემონი კარლ იუნგის ჭეშმარიტების გულში შეგვიყვანს.
 
თუ საკმარისად ძლიერები ვართ, მას ასევე შეუძლია, პირდაპირ სიცრუის გულში მიგვიყვანოს. ბოლოს და ბოლოს, თუ ნებისმიერი ჭეშმარიტება იმდენად უკიდეგანო არაა, რომ სიცრუეც მოიცვას, ის სრული ჭეშმარიტება ვერ იქნება. ერთადერთი პრობლემა ისაა, რომ იქ მოხვედრა შეიძლება, მაგრამ მხოლოდ შენიღბულ თვალთმაქცობასა და წარმოსახვით პატიოსნებაზე უარის თქმის შემთხვევაში.
 
თითქმის ოთხმოცს მიღწეულმა იუნგმა ერთ ამერიკელ ქალს მისწერა არსების შესახებ, რომელიც მისი მასწავლებელი იყო. თავიდან, წერდა იუნგი, ის ფილემონად გამეცნო. ამიტომაც, ძველ ტრადიციასთან სრული თანხმობით, იუნგს მოუწია ეტვირთა მასწავლებლის სახელის გაგების ამოცანა: რას ნიშნავდა ის სინამდვილეში, რას ნიშნავდა ის მისთვის.
 
კვალმა ის გამოგონილ პერსონაჟ ფილემონამდე მიიყვანა, რომელიც მეუღლესთან, ბავკიდისთან ერთად გოეთეს ცნობილ ფაუსტში ჩნდება. მაგრამ, ბუნებრივია, იბადება კითხვა, როგორ მივიდა თავად გოეთე ამ სახელამდე, და ერთადერთი ხელმისაწვდომი ახსნა - მოულოდნელი პასუხია, რომელიც ერთხელ მეგობარს გასცა, რომელმაც ჰკითხა, რა აკავშირებთ მის პერსონაჟებს ძველი სამყაროდან კარგად ცნობილ ფილემონთან და ბავკიდისთან.
 
„სრულიად არაფერი!“ - გაცეცხლდა გოეთე. – „მათ არანაირი კავშირი არ აქვთ არაფერთან; ეს 
სახელები მხოლოდ ეფექტისთვის გამოვიყენე“.
 
რა თქმა უნდა, ეს საკმაოდ არასერიოზულად ჟღერდა. მაგრამ იუნგის განმარტება კიდევ უფრო გასაოცარი გამოდგა: „გოეთეს ტიპიური პასუხი ეკერმანისადმი! კვალის დაფარვას ცდილობს“.
ფილემონის და მისი ცოლის საიდუმლოში ჩაძირული, რომლის გადაწყვეტასაც, იუნგის სიტყვებით, ის მთელ მსოფლიოს სთავაზობს, თავის კომენტარებს აქ ის ამატებს - არა გოეთე. კვალის და დაფარვის ხსენებით ის არა მარტო გოეთეს, არამედ მისი საკუთარი სიტუაციის სარწმუნო სურათს გვთავაზობს.
 
და თუკი მისი მტკიცება განმარტებას საჭიროებს, მე ავხსნი მას, ნაბიჯ-ნაბიჯ.
 
ფილემონის უდიდესი ძღვენი მის ნაშვილებ ძეს - ესაა პირდაპირი ცოდნა ანუ გაგება, რომ ყველაფერი, რასაც აღვიქვამთ, არა მხოლოდ ცოცხალი, არამედ რეალურიცაა. ყველა აზრი, რომელსაც ეჭვშეუტანლად საკუთრად მივიჩნევთ - დამოუკიდებელი რეალობებია, როგორც ხეებზე ჩიტები ან გარეული ცხოველები. ჩვენთან მოსული ყოველი იდეა ან ფანტაზია ჩვენი გამოგონებული, დამზადებული, შექმნილი არაა: ეს დამოუკიდებელი ცოცხალი არსებაა.
 
როგორც პარმენიდემ თქვა, ყველაფერი, რაც შეგიძლიათ აღიქვათ ან გაიფიქროთ, მხოლოდ იმიტომ არსებობს, რომ თქვენ მისი აღქმა ან მასზე ფიქრი შეგიძლიათ. ესაა მიწისქვეშა სამყაროს ლოგიკის საფუძველი, რომელიც მკვდართა დედოფალმა პარმენიდეს ორნახევარი ათასწლეულის წინ აუწყა, რათა მას ის მოყვასთათვის დაებრუნებინა.
 
და ესაა ფსიქოლოგიური ობიექტურობის ნიჭი, როგორც იუნგი ეგრეთ წოდებულ მკვდართა სამყაროში თავის მძიმე ჩაშვებისას აღწერს, სადაც, რა თქმა უნდა, ცოცხალთა სამყაროსგან განსხვავებით, აბსოლუტურად ყველაფერი ჯერ კიდევ ცოცხალია. ესაა ეჭვშეუვალი ცოდნის ნიჭი, რომ ფსიქიკა რეალურია, რადგან ესაა თავად ფანტაზიის სამყაროს მიერ, მისი შინაგანი მამის და მასწავლებლის მიერ მისთვის ხელიდან ხელში გადაცემული ძღვენი.
 
მაგრამ როდესაც ის შემდეგი გამოცდის - ამ ძღვენის ადამიანთა სამყაროში გადაცემის - წინაშე დადგა, ის მიხვდა, რომ ბევრს ვერაფერს მიაღწევს, თუ მას წარმოსახვითი არსების მიერ გადაცემულად გამოაცხადებს. ამიტომ ამის მაგივრად მან ეს ძღვენი იმ ენაზე წარადგინა, რომელსაც უნდა დაერწმუნებინა და შთაბეჭდილება მოეხდინა: მეცნიერების ენაზე.
 
აი, როგორ ჩაეყარა საფუძველი მთელ მის ფსიქოლოგიას; აქედან წარმოიშვა ისეთი ტექნიკები, როგორიცაა აქტიური წარმოსახვა, რომელსაც შემდეგ მთელი მსოფლიოს ტრენერები გადაიღებენ, მიბაძავენ, შეისწავლიან. და, იმავე დროს, ძღვენზე ფოკუსირების ამ პროგნოზირებადმა პროცესმა, რომელიც გნოსტიკურ გამჩუქებელს ჩრდილში ტოვებს, არა მხოლოდ აღნიშნა მისი გამოცდილების თარგმანის სტადია საპატივცემულო სამეცნიერო ენაზე, ან ნებისმიერ სხვა მნიშვნელოვან ენაზე.
 
მან ასევე აღნიშნა, რომ დაიწყო ის, რასაც, იუნგის აზრით, გოეთე აკეთებდა: კვალის დაფარვით ფილემონის შესახებ ჭეშმარიტების დაფარვა.
 
თუმცა, სასაცილოა, რომ დაფარვის პროცესიც კი ყოველთვის საკუთარ ცხოვრებას იწყებს. ასევე კომიკურია სიტუაცია, რომელშიც იუნგი აღმოჩნდა წლების შემდეგ, როდესაც მარტინ ბუბერის საჯარო ბრალდებებზე, რომ ის გნოსტიკოსია, პასუხის გაცემა გადაწყვიტა.
 
ბუბერს, ჩიოდა იუნგი, არავითარი უფლება არ აქვს გნოსტიკოსობაში დამდოს ბრალი, რადგან წარმოდგენა არ აქვს „ფსიქიკის რეალობაზე“; მან არაფერი იცის ჩემს უმნიშვნელოვანეს აღმოჩენაზე, რაცაა „ობიექტური ფსიქიკა“; საერთოდ არ ესმის მასში ნებისმიერი აზრის ან არსების სრული დამოუკიდებლობა და ავტონომიურობა.
 
სხვა სიტყვებით, საზოგადოებისთვის რომ დაემტკიცებინა, რომ გნოსტიკოსი არაა, იუნგი იმავე აღმოჩენებს მიმართავს, რომლებიც მას მასწავლებელი-გნოსტიკოსის მიერ ძღვენის სახით მიეცა.
 
ძნელი წარმოსადგენია უფრო მეტად სრულყოფილი ან დასრულებული პარადოქსი. თითქოს მცირე ხნით მის უზადო ემპირიკოსად და უბადლო მეცნიერად მიჩნევის დამტკიცებაზე დახარჯული მთელი ორმოცწლიანი დავები და დრამები მტვერივით იფანტება, რათა ამხილოს ის, რაც უხილავი უნდა დარჩენილიყო.
 
ბოლოს და ბოლოს, არავის უნდა შეემჩნია ან სცოდნოდა, რომ ყველა უმნიშვნელოვანესი პრინციპი, რომლებსაც ის მიმართავდა, რათა დაემტკიცებინა, რამდენად თავისუფალია მისი სამუშაო ყოველგვარი გნოსტიკური ლაქებისგან, მას სწორედ გნოსტიკოსმა გაუმხილა.
 
მაგრამ ამ ფარული ირონიის პარადოქსული აბსურდი მხოლოდ მომავალი აბსურდის წინამორბედია, რადგან, როგორც იუნგი გოეთეს ეკერმანისადმი პასუხის შესახებ თავისი მცოდნე კომენტარით გულისხმობს, საკუთარი კვალის დაფარვა არასოდეს არაა მხოლოდ დაფარვის საკითხი.
 
ეს ასევე ფარისევლობის და უარყოფის; არასწორი მიმართულებების და მითითებების; მოტყუების, უბრალოდ სიცრუის საკითხიცაა.
 
და რეალობა ისაა, რომ სწორედ ამას აკეთებს იუნგი ყველაზე მეტად. ის მშვენივრად ფარისევლობს, დიდებულად ტყუის, და ამ ყველაფერს გნოსტიციზმთან მისი მოუნანიებელი შინაგანი ჩართულობის კვალის მაქსიმალურად დასაფარად აკეთებს.
 
მაგალითად, იდუმალი გნოსტიკური ტექსტის მკვდართათვის შვიდი სწავლების ცნობილი შემთხვევა, რომელსაც ის წლების განმავლობაში ავრცელებდა მეგობრებსა და კოლეგებს შორის როგორც მნიშვნელოვან ამონარიდს წითელ წიგნზე მისი ნაშრომიდან. მაგრამ როგორც კი მარტინ ბუბერმა გაბედა და ეს საჯაროდ აღნიშნა, ჯოჯოხეთმა არ დააყოვნა. იუნგმა მაშინვე ფარისევლობის მწვერვალები დაიპყრო - შვიდ სწავლებას უბრალოდ გულუბრყვილო მხატვრულ ნაწარმოებად ასაღებდა, რომელიც დიდი ხნის წინ ენთუზიაზმის ხანმოკლე შეტევისას ზოგიერთი გნოსტიკური ნაწარმოების მიხედვით დაწერა, რომლებსაც იმ შორეულ წარსულში წააწყდა.
 
თუმცა, გამოუთქმელი ჭეშმარიტება ისაა, რომ ბუბერის თავდასხმამდე ის გნოსტიკურ ლიტერატურას მგზნებარედ კითხულობდა და იკვლევდა. და კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ ფარულად იუნგი შვიდ სწავლებასყოველთვის განიხილავდა როგორც სრულიად საოცარ, „ჩემს მოუქნელ ცნობიერ გონებაზე ბევრად აღმატებული“ სიბრძნის განმახორციელებელს; როგორც მისთვის განკუთვნილ განსაკუთრებულ ძღვენს არაცნობიერისგან, სინათლის და იმედის უნიკალურ წყაროს, ყველაზე მწიფე ნაყოფს, რომელიც ხელებში ჩაუვარდა; როგორც მისთვის ნამდვილად მნიშვნელოვანის ფორმალურ საწყისს, რადგან, მისი წყალობით, მან შეძლო იმ თემების გამოხატვა, რომლებსაც მისი მუშაობის და სიცოცხლის ბოლომდე უდიდესი მნიშვნელობა ექნება.
 
რა თქმა უნდა, კომენტატორებისთვის ამასთან გამკლავება ერთგვარად უხერხულია, და ძნელია. ყოველთვის ასეთი ნერვულები და ზრდილობიანები, რადგან ცოცხალის თუ მკვდრის შეურაცხყოფა დაუშვებელია, ისინი უდიდესი წინდახედულებით მიუთითებენ, რომ, თუ აქ, თუ იქ, ის თავის საჯარო განცხადებებსა თუ უარყოფაში ყოველთვის „გულწრფელი“ არ იყო.
 
მაგრამ შესაძლოა, რაკი იუნგთან აღიარებულ და სრულიად ცხად გულწრფელობის უკმარისობას ვხვდებით, ცოტა მეტი გულწრფელობა ჩვენ მოგვეთხოვება. ასევე აღსანიშნავია შემთხვევები, როდესაც ის, რასაც ამბობს და აკეთებს, იმდენად გასაოცრად უსირცხვილოა, რომ, სიმართლე რომ ითქვას, თითქმის ვერავინ ბედავს მისთვის თვალის გასწორებას.
 
ის ყველაფრისთვის მზად იყო, ოღონდ თავისი გნოსტიკური კვალი დაეფარა - არა მხოლოდ გაეყალბებინა და დაეფარა, არამედ გაეკეთებინა ის, რაც ყველა ნორმალური, თუმცა კი ფარისევლური, მორალური სტანდარტებით რელიგიურ ფარისევლობად, ინტელექტუალურ თაღლითობად განიხილება.
 
და თვალების დახუჭვა სულაც არ შველის. არც თვალის გასწორებაა ადვილი.
 
თითქოს მყარი აღარაფერი რჩება. თითქოს ეთიკის, მთლიანობის ან თანმიმდევრულობის ყოველგვარი გონივრული გრძნობა უკუღმაა ამოტრიალებული ან თავდაყირა დაყენებული. თავად იუნგი, მამაცი მეცნიერი და ბრძენი ადამიანი, თითქოს მორალურ ლაჩრად იქცა, რაც, როგორც ერთხელ აღიარა, იყო კიდეც.
 
მაგრამ სინამდვილეში ყველაფერი ისეა, როგორც უნდა იყოს. სინამდვილეში, საჭიროა წუთით მაინც დავუგდოთ ყური „შუასაუკუნეების აზროვნების მქონე კრიტიკოსების“ უარყოფის დროს მის დამახასიათებელ გაშმაგებას იმისთვის, რომ გაბედეს და მას „მისტიკოსი და გნოსტიკოსი“ უწოდეს - და მაშინვე ნაცნობ ნიადაგზე აღმოვჩნდებით.
 
აი, კვლავ მყარად ვდგავართ, ადამიანურ ფსიქიკაზე იუნგის გაორებული შეხედულებით: უმეტესწილად ემპედოკლეს ძველი ფილოსოფიით შთაგონებული შეხედულებით. ეს ისევ ის მისი გამუდმებით ერთმანეთს ყელში ჩაფრენილი და ბოლო სიტყვისთვის მოჩხუბარი ორი ურთიერთსაწინააღმდეგო და კონფლიქტური პიროვნების მარადიული ქაოსია.
 
თუმცა, ამჯერად უბრალოდ მისტიკოს იუნგთან კი არ გვაქვს საქმე, რომელიც ხმამაღლა ამტკიცებს, რომ მისტიკოსი არაა. ჩვენ ასევე ვხედავთ გნოსტიკოს იუნგს, რომელიც მისი №1 პიროვნებით კიდევ უფრო ხმამაღლა ყვირის, რომ №2 პიროვნებასავით გნოსტიკოსი არაა.
 
და აი, ყველას და არავის დამაკმაყოფილებელი საბოლოო სურათიც მივიღეთ. იუნგი - გნოსტიკოსია, მაგრამ გნოსტიკოსი არაა, ყველაფერი ერთში.
 
11
 
ახლა იუნგზე როგორც გნოსტიკოსზე და არა-გნოსტიკოსზე საუბარი - სრული უაზრობაა, და მხოლოდ დროს ვაცდენთ.
 
მაგრამ ამის გამო კიდევ უფრო საინტერესოა აღინიშნოს, რამდენად უფრო მარტივად და ბუნებრივად იგებდნენ ადამიანები ადრე ყველაფერს. დააკვირდით, თუ როგორ გააზრებულად მიყვება იუნგი ჰერმეტულ ტრადიციებს მის ფესვებამდე ღმერთ ჰერმესში, და აღმოაჩენთ, რომ ღვთაებებიც კი ამაყად უპირისპირდებიან საკუთარ თავს, და იმის ზუსტად საწინააღმდეგოს იუწყებიან, რაც ყველასთვის ცნობილია. არიან ასევე პაპები, რომლებიც შინაგანად ცნობილი იდუმალი რეალობის სრულიად საპირისპირო გარეგანი დამტკიცების პრაქტიკას ოდესღაც მთლიანად ემხრობოდნენ.
 
თუმცა, დღეს ასეთი თაღლითობა მხოლოდ დამნაშავეებს და მკვლელებს შეეფერება. ჩვენ ყველანი იმდენად მთლიანად ვიგივდებით საკუთარ დასრულებულ წვრილმან ჭეშმარიტებებთან, რომ არც კი ვიცით, რა ხდება ჩვენს საკუთარ ფსიქიკაში ერთი საფეხურით დაბლა. და მეცნიერები - იუნგის №1 პიროვნების სრულყოფილი განხორციელებები, ჩვენი დროის სულის (რომელიც საკუთარ თავს ულოცავს სიბრძნისგან ასე მარჯვედ გათავისუფლებას) ყველაზე ენაკაზმული ორატორები, ყოველივე ღრმად რეალურის მასობრივი მკვლელები, ისინი ჩვენს საკუთარ სიღრმეებში მისი მიდევნების უმცირეს შესაძლებლობასაც კი ანადგურებენ.
ბოლოს და ბოლოს, ჩვენი №1 პიროვნება მხოლოდ ბანალობებით ან სპორტით არ ინტერესდება. მას სხვადასხვა ბუნდოვან საკითხებზე ლაყბობაც უყვარს, რომლებშიც არაფერი ესმის; №2 პიროვნების სამყაროს მეცნიერ-სპეციალისტი, იუნგის, გნოსტიკოსების და ალქიმიის წამყვანი ექსპერტი ხდება. აი რატომ უყვართ ასე აკადემიურ მეცნიერებს, იუნგის №1 პიროვნებას ბანი მისცენ ყოველ ჯერზე, როდესაც ის დაჟინებით იმეორებს, რომ ის გნოსტიკოსი არაა, რადგან არაფერია უფრო მაცდური, ვიდრე საკუთარი ზედაპირულობის ხმის მოსმენა, რომელიც ისევ ჩვენსკენ ირეკლება.
 
მაგრამ იუნგისთვის არაფერია მარტივი, სანამ არ მიიღებ, რომ მისთვის არაფერია მარტივი. და უბრალოდ მისი №1 პიროვნების ხმის მოსმენა - სრული კატასტროფის რეცეპტია, რადგან იუნგის მიდგომა გნოსტიკოსებისადმი ისეთი არაა, როგორიც ჩანს.
 
იმავე დროს, ესაა იუნგის მიდგომა იუნგისადმი.
 
მაგალითად, №2 პიროვნების გადამწყვეტი დახასიათება მისთვის - ესაა მშვიდი დარწმუნებულობა: მარადისობის გამოცდილებაში დაფუძნებული დარწმუნებულობა. სიცრუის სიყვარულის გარდა, №1 პიროვნების (ხანმოკლე არსება, წამით მცხოვრები, მხოლოდ საკუთარ თავში დაფუძნებული) ძირითადი ნიშანი არის ბორგვა, არათანმიმდევრულობა და დაურწმუნებლობა, მერყეობისა და ეჭვებისგან გამუდმებული დანგრევის შინაგანი გამოცდილება.
 
და ჩვენ ისინი გვერდიდან არ უნდა მოვიცილოთ, რათა მივხვდეთ, რატომაა იუნგი აგრერიგად მოყოყმანე, როდესაც გნოსტიკოსებზე საუბრობს. ის მათ ინფლაციისგან ოსტატურად თავის არიდებისთვის აქებს, რათა ინფლაციაში დაადანაშაულოს, დაჟინებით ამტკიცებს, რომ „არავითარი ეჭვი არაა“ იმაში, რომ ისინი ფსიქოლოგები იყვნენ, რათა გვეეჭვებოდეს, რომ ისინი ფსიქოლოგები იყვნენ, ადანაშაულებს პრიმიტიულობაში და ბავშვურობაში, რათა აღფრთოვანდეს ასეთი სიბრძნით და მათი დროისთვის ორი ათასი წლით გადასწრებით, ადანაშაულებს მეტაფიზიკურობაში, რათა აღიაროს, რომ ის დარწმუნებული არ არის.
 
რა თქმა უნდა, ამ მუდმივ პარადოქსებთან, ამ აშკარა წინააღმდეგობებთან შეხვედრისას მოსალოდნელი რეაქცია - მათი შერბილების მცდელობაა; იუნგიანელივით ან იუნგიანელი მკვლევარივით ყველაფერი გააკეთოს, რათა მათი კუთხეების სიმკვეთრე გნოსტიკოსებთან მისი დამოკიდებულების შეუძლებელი თანმიმდევრული გადმოცემის ფაბრიკაციით შეარბილოს.
 
მაგრამ ეს ყოველგვარი გაგებით არსის სრულიად ხელიდან გაშვებას ნიშნავს.
 
უპირველეს ყოვლისა ეს ნიშნავს იმ ფაქტის ვერ გაგებას, რომ, როდესაც იუნგი ძველი გნოსტიკოსების მიერ მიღებულ კომუნიკაციის ძირითად მეთოდს განსაზღვრავს, ის ამტკიცებს, რომ ისინი შეგნებულად საუბრობდნენ პარდოქსებით და მუდმივად იყენებდნენ წინააღმდეგობებს. სხვა სიტყვებით: გნოსტიკოსებზე უბრალოდ საუბრით ის ყველას, ვისაც თვალები და ყურები აქვს, უცხადებდა, რომ გნოსტიკოსი იყო.
 
და სხვა მომენტიც არის, რომლის მიღებაც უსასრულოდ უფრო ძნელია.
 
ადამიანებს უყვართ კითხვის დასმა, იუნგის გნოსტიკოსებისადმი მიდგომა ზუსტად როგორი იყო. თუმცა, ერთადერთი ნამდვილი პასუხი ასეთი იქნება: „ორი პიროვნებიდან თქვენ რომელს კითხულობთ?“
 
უბრალოდ ამ კითხვის დასმაც კი ამ ადამიანზე ნებისმიერ სენტიმენტალურ იდეას სიცოცხლის ფასად უჯდება - და ეს უფრო ღრმად ვრცელდება, ვიდრე კითხვა გნოსტიკოსებისადმი მისი დამოკიდებულების შესახებ, რადგან ესაა კითხვა, რომელთან შესახვედრადაც მისი ყველაზე ახლობლებიც კი, სრულიად ბუნებრივად, არ შეეძლოთ ან არ იყვნენ მზად.
 
თავიანთ ცხოვრებაში და ნაწარმოებებში მათ იუნგის წარმატებულად იდეალიზებული ხატება შექმნეს; იპოვეს მეთოდები მისთვის დღითიდღე ადამიანურ დონეზე მიემართათ და მისი ორი პიროვნება მსუბუქად ერთში გადაერიათ; ოსტატის ყოველ სიტყვას ეჭიდებოდნენ, თუ ის აშკარად გაბრაზებული არ ლაპარაკობდა ან მისი სიტყვები უბრალოდ არ აწყობდათ.
 
მაგრამ, როგორც ყოველთვის, იუნგი მართალი იყო, როდესაც დაჟინებით ამტკიცებდა, რომ ნამდვილი სიბრძნე ან გაგება მხოლოდ სრულიად მოულოდნელი და შეუფასებელი წყაროდან მოდის, რადგან მხოლოდ მის ინგლისელ თარჯიმანს ესმოდა, რომელსაც იუნგის ვიწრო წრეში თითქმის ყველა ცუდი თვალით უყურებდა როგორც წმინდა ინტელექტუალს და როგორც უცხოს უარყოფდა, თუ რაოდენ სრულიად მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, ყოველ ცალკეულ მომენტში №1 თუ №2 პიროვნების სახელით ლაპარაკობს იუნგი.
 
როგორც ის განმარტავდა, აი, რას ნიშნავს იუნგის ცვალებადი სისავსის რეალობასთან შეხვედრა „მისი მუდამ ერთმანეთის მოწინააღმდეგე „ორი პიროვნებით“, რომლებსაც ადგილების გაცვლა თვალის დახამხამებაში შეუძლიათ.
 
გადაწიეთ ცოდნის ფარდა, და აღარაფერი ჩაითვლება დამტკიცებულად. მუდამ ყურადღებით უნდა ვიყოთ, რადგან ასეთი ადამიანის სიტყვების ზედაპირულობის ქვეშ ყოველთვის საშიშროება იმალება. და ზუსტად ასევე მათგან, ვინც იუნგს კითხულობს ან სწავლობს, ცოტა თუ მოინდომებს სერიოზულად აღიქვას იდეა, რომ ის თავის კვალს მალავდა, რადგან მისი შედეგები ძალზე შემაძრწუნებელია.
 
ეს ნიშნავს, რომ ვერასდროს ვიქნებით დარწმუნებული, იმას გულისხმობს რასაც ლაპარაკობს, თუ იმას, რასაც ამბობს, მხოლოდ და მხოლოდ იმის დასაფარად ამბობს, რასაც გულისხმობს. ჩვენ იმაშიც კი ვერ ვიქნებით დარწმუნებული, ვინ ან რა არის ის. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტი ისაა, რომ ამ ორ პიროვნებასთან მიმართებით საკითხი სწორსა თუ არასწორს შორის არ დგას. ისე არაა, თითქოს ორიდან ერთ-ერთის იგნორირება მოსახერხებელია და მეორესი უნდა გვწამდეს, რომელიც სიმართლეს ლაპარაკობს.
 
ორივეს მოსმენაა აუცილებელი, ძალიან ყურადღებით, რადგან ორივეს საკუთარი ადგილი აქვს: ორივეს თავისი როლი აქვს საკითხთა და მოვლენათა დიდ გეგმაში.
 
უმნიშვნელოვანესი ჭეშმარიტება ფილემონის, იუნგის მასწავლებლის-გნოსტიკოსის შესახებ, შეეხებოდა საკრალურ საკურთხეველს, რომელიც მან მისთვის შექმნა ბოლინგენში და რომელიც ერთადერთი ადგილი აღმოჩნდა, სადაც იუნგს თავისუფლად ცხოვრება შეეძლო თავისი №2 პიროვნების სიღრმის ხარჯზე. მაგრამ საკურთხევლის ფლობის მთელი აზრი საკრალურის შენარჩუნებაში, დაბინძურებისა და პროფანაციისგან მის დაცვასა და უსაფრთხოდ შენახვაში მდგომარეობს. და მისი თავდაჯერებული №1 პიროვნება თავისი ზედაპირულობით, ტყუილებით, მცდარი მითითებებით, უარყოფებით და სიცრუით სრულიად შეუცვლელ როლს თამაშობდა ადამიანთა შეცდომაში შეყვანაში; ცნობისმოყვარეებს ატყუებდა და ყურადღებას უფანტავდა; მათ ახლოს არ უშვებდა.
 
აი რატომ ვერ იტანდა ის გნოსტიკოსებთან მისი დამოკიდებულების შესახებ საჯაროდ საუბარს, და ამიტომ ახლობლები კიდევ უფრო აძლიერებდნენ მის შიშებს. აი რატომ ებღაუჭებოდა ის თავის გნოსტიკურ „საიდუმლოებებს“, ისეთს, როგორიცაა შვიდი სწავლება, რაც, თავის მხრივ, ბუბერზე მისი განრისხების ძალას ხსნის, რომელმაც მათი გაცხადება სცადა.
 
შესაძლოა, იუნგზე და მის საიდუმლოებებზე საუბარი უცნაური ჩანდეს. მაგრამ ეს სულაც არაა ასე, რადგან მისი კომენტარები გოეთეზე და კვალზე სულაც არაა ერთადერთი ადგილი, სადაც ის პირდაპირ ამჟღავნებს კვალის დაფარვის აუცილებლობას. სინამდვილეში, სხვა ადგილას ის ძალზე მკაფიოდ აღნიშნავს უმნიშვნელოვანეს საკითხებთან შეხებისას უკიდურესი ფსიქოლოგიური აუცილებლობის შესახებ, დამალოს თავისი გამოცდილება, და თავი მოიკატუნოს, თითქოს საუბრობს საკითხებზე და ადამიანებზე, როდესაც სინამდვილეში სრულიად სხვაზე საუბრობს - ზუსტად ისევე, როგორც მე ამ წიგნში.
 
საკითხების და მოვლენების საერთო სქემაში ყველაფერს თავისი ადგილი გააჩნია, თავად ტყუილებს და ილუზიასაც კი. სწორედ ეს უნდოდა ეუწყებინა ემპედოკლეს თავისი სწავლებით ყოველი არსებულის უკან მდგომ ორ სულზე: ერთ-ერთი მათგანი - ბედნიერი ილუზიის სულია, მეორე ძალზე ძლიერია ადამიანებისთვის. სწორედ ამიტომ მომდევნო მოაზროვნეების უსაზღვროდ გასაღიზიანებლად და დასაბნევად წარადგინა პარმენიდემ თავისი ორნაწილიანი მიწისქვეშა სწავლება.
 
ერთი შეიცავს ქალღმერთისგან ჭეშმარიტების გაცხადებას, მაგრამ თავის იმქვეყნიურ სიბრძნეში ის ამაზე არ ჩერდება. ამის მაგივრად ის პირდაპირ დემონსტარაციაზე გადადის, როგორ არ შეუძლია ყველაზე სრულყოფილ ჭეშმარიტებას მარტო იყოს სრული, და თავისი სწავლების მეორე ნაწილს უძღვნის შეცდომებს და ილუზიებს; ტყუილს და სიცრუეს.
 
და უნდა აღინიშნოს, რომ პარმენიდეს მოწინავე წვლილი მისი დროის მეცნიერებაში მთლიანად პოემის მეორე ნაწილშია, და არა პირველში. აი, როგორ აკეთებდნენ საქმეებს ეპოქაში, როდესაც მოტყუების ხელოვნებას ჯერ კიდევ აფასებდნენ და ესმოდათ.
 
ისევ და ისევ ძველ ტრადიციასთან სრული თანხმობით, აი რატომ ამტკიცებს იუნგი წითელი წიგნის დასაწყისშივე, რომ სიღრმეთა სული თავისთავად ისევე უკმარია, როგორც ჩვენი დროის ზედაპირული სული - რადგან საბოლოო ჯამში მნიშვნელობა მხოლოდ მათ შორის წონასწორობის დამყარების უნარს აქვს, თუნდაც საკუთარ თავთან წინააღმდეგობის ფასად. შემდეგ ის უცნაურ ენაზე გადადის, რომელიც ასე ნაცნობია ემპედოკლეს მიხედვით, მაგრამ სრულიად უცხოა ჩვენთვის, როდესაც ორ, და არა ერთ, სიგიჟეზეა საუბარი.
 
ერთ-ერთი მათგანი - ადამიანის შეცდომაა, რომელიც ბოლომდე იგივდება სიღრმეთა სულის მიერ გამოთქმულ სიბრძნესთან; მეორე - ტოლფასი შეცდომაა ჩვენი დროის სულთან გაიგივება საგნების მხოლოდ ზედაპირული ხედვის ჩათვლით. დასაფიქრებელია, რამდენად იოლია ჩვენს დროში თუნდაც ერთი ადამიანის პოვნა, რომელმაც ღრმად განიცადა მწარე რეალობა იმისა, თუ რას ნიშნავს ეს სინამდვილეში.
 
საკუთარი არაცნობიერის მიერ დამარცხებული უბედური მცირერიცხოვანი ადამიანების შეშლილებად მიჩნევა საკმაოდ იოლია. მრავალთა კოლექტიური სიგიჟის აღიარება, რომლებიც ბრმად და დაუფიქრებლად მიყვებიან „საერთო სულს, რომელშიც ჩვენ ახლა ვაზროვნებთ და ვმოქმედებთ“, რბილად რომ ვთქვათ, გაცილებით იშვიათად ხდება.
 
მოულოდნელად ჩვენ ქრისტეს, როგორც ფიგურის, რომელიც ჩვენს სამყაროში სპეციალურად შემოდის „რათა კაცობრიობის სიჩლუნგე, სიბნელე და უგუნურება გაანათოს“, გნოსტიკურ ხედვას ვუბრუნდებით; ან თავად იუნგის გაგებას, როდესაც, სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე, ის საკუთარი გულუბრყვილობით იყო გაოგნებული, როდესაც არ ელოდა, რომ „სიბნელე ასეთი მყარი აღმოჩნდებოდა“.
 
მაგრამ არის საკითხები, რომლებიც აჯობებს ხმამაღლა არ ვახსენოთ - და უკეთესია უბრალოდ დავივიწყოთ, რომ მათზე ვლაპარაკობდი.
 
12
 
მიუხედავად იუნგისთვის მისი უდიდესი მნიშვნელობისა, ფილემონი წითელი წიგნის ძირითად ტექსტში ფიზიკურად მხოლოდ ერთ სცენაში ჩნდება.
 
და ეს არაა ამ სცენის ერთადერთი თავისებურება. წითელი წიგნი - ხნულია, საიდანაც იუნგის შემდგომი მუშაობისთვის ყველაფერი მნიშვნელოვანი იზრდება. ყველაფერს, რასაც ის აღმოაჩენს, ან, რის შესახებაც მოგვიანებით დაწერს, ფესვები აქ აქვს, აქ იფურჩქნება.
 
მაგრამ სწორედ ამ სცენის ბედი - დაურღვეველი მდუმარებაა. ის ხილული ფერებით არ ყვავის; და ცენტრალური თემა, რომელიც ფილემონთან, ქრისტეს მეგობართან შეხვედრისას ვლინდება, მეტად აღარასოდეს ამოტივტივდება მის სხვა გამოქვეყნებულ ნაწარმოებებში.
 
შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ეს იმიტომაა ასე, რომ საკმაოდ ღირებული არაფერი მომხდარა იუნგსა და მის მასწავლებელს შორის: არაფერი, რისი შეტანაც სასურველი იქნებოდა №1 პიროვნების კოლექტიურ სამყაროში. მაგრამ ნებისმიერს, ვინც ასე თუ ისე იცნობს იმას, თუ როგორ ფუნქციონირებდა ის სინამდვილეში, სხვა შესაძლებლობა უნდა მოაფიქრდეს: აქ რაღაც ისეთი უნდა იყოს, რაც ჩვენი დროის სულისგან დაცვას საჭიროებს, რაღაც ძალზე ნატიფი და ძვირფასი, რაც საჯარო არ უნდა გახდეს.
 
და, სინამდვილეში, მალე ვნახავთ, როგორი არაბუნებრივი კატასტროფები ხდება სწორედ იმ მომენტიდან, როდესაც ყველაზე გამოცდილი იუანგიანელები ამ სცენას ხვდებიან გამოცემულ წითელ წიგნში.
 
ამ სცენაში არის კიდევ რაღაც ძალზე უცნაური. აქ იუნგი ფილემონს აღწერს როგორც „მაგს“. ის მას ეძებს, რადგან აცნობიერებს - ის გაიჭედა, და ესმის, რომ, სანამ სიცოცხლეს დაუბრუნდება, მაგიის საიდუმლო უნდა გაიგოს. და საბოლოოდ ის სოფლის პატარა სახლთან ტიტების მოვლაში გართულ ფილემონს პოულობს, სადაც ის ცოლთან, ბავკიდისთან ერთად ცხოვრობს.
მაგრამ აქ უცნაური ისაა, რომ იუნგმა კარგად იცოდა - ეს სახლი არ არსებობდა.
 
მოზარდობის ხანაში მან გოეთეს ფაუსტის ყოველი სცენა საკუთარი რეალობასავით განიცხოვრა. ამ დრამაში ყოველი მოვლენა მას შეემთხვა; და ერთი განსაკუთრებული მოვლენა მას ღრმად შეეხო და უფრო ძლიერ შეარყია პიროვნულ დონეზე, ვიდრე სხვა ყველაფერმა.
 
შეიძლება საოცრად მოგვეჩვენოს, მაგრამ გოეთეს  დრამის მეორე ნახევარში პერსონაჟი ფაუსტი უკვე ჩნდება (ორი საუკუნის წინ) როგორც არქეტიპული მშენებელი. მაგრამ არაფერია ჩვენს სამყაროში იმდენად ახალი, როგორც გვეჩვენება. უკვე გოეთესთვის, შემდეგ იუნგისთვის მიწების ათვისება დროის ნიშანი იყო: თავის გზაზე ყველაფრის წამლეკავი ეგრეთ წოდებული პროგრესის მძლავრი ნაკადი ახასიათებდა, რომელიც ყველგან აღიმართება, და რომლისგან დაცვაცა და გაქცევაც შეუძლებელია. 
 
და რამდენადაც ფაუსტი თვლიდა, რომ მისთვის აუცილებელი იყო მიწის ის ნაგლეჯი, რომელზეც ფილემონი და ბავკიდი ცხოვრობდნენ, რადგან მის მხარეს ეშმაკი იყო, მოკრძალებული მოხუცი წყვილი მოკლეს, ხოლო მათი სახლი დაწვეს და ნაცარტუტად აქციეს.
 
მოკლედ, იუნგის მიერ მისი ფილემონთან შეხვედრის საიდუმლოს ჩვენი თანამედროვე კოლექტიური სამყაროსთვის გადაცემის საკითხი არასდროს დამდგარა, რადგან ეს შეხვედრა არც არასდროს ყოფილა ჩვენს სამყაროში - ის განადგურდა, ამოიჭრა იქიდან თავიდანვე.
 
ამის მაგივრად მათი მაგიური შეხვედრა მშვიდად ჩატარდა ალტერნატიულ რეალობაში, რომელიც საერთოდ არაა დაკავშირებული ჩვენი დროის სულთან. ამ დროს კი იუნგი ზედაპირულად გულმოდგინედ ასრულებდა ყველა აუცილებელ მოქმედებას, და დაჟინებით ამტკიცებდა, რომ, რა თქმა უნდა, სრულიად აბსურდული იყო ოკულტიზმთან ან მაგიასთან მის კავშირში  ეჭვის შეტანა.
 
თუმცა ზედაპირი - მხოლოდ ზედაპირია. და მას ყოველთვის უჭირდა იმის დაფარვა, რაც ქვემოთ დუღდა. მაგალითად, ჯერ კიდევ მარტივად შესამჩნევია ამ ოცდაათს ოდნავ გადაცილებული ახალგაზრდა ადამიანის აგზნება, რომელიც ისწრაფვის ფროიდს უთხრას, რომ იდეალური დევიზი იპოვა, რომელიც ახალი ფსიქოანალიზური მოძრაობის გზავნილს და მიზანს გამოხატავს - ძველბერძნულ მაგიურ ნაშრომებში აღმოჩენილი ციტატა, რომლებსაც იმხანად სწავლობდა.
 
ან, უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, მის მიერ არჩეული გამონათქვამი პირდაპირ ე.წ. პარიზის მაგიური პაპირუსიდან იყო: ტექსტიდან, რომელმაც, ასე გამოვიდა, სხვა ნებისმიერ არსებულ დოკუმენტზე უკეთ შემოინახა ბევრი ყველაზე საიდუმლო ტრადიცია, რომელთა გარემოცვაშიც ის ცნობილი ძველი მაგი იყო, რომელსაც ემპედოკლე ერქვა.
 
მაგრამ არ ვისურვებდი, არასწორი შთაბეჭდილება შეგექმნათ, რომ თითქოს ყველაფერი, რაც იუნგმა გააკეთა - ახლადგაჩენილი ფსიქოანალიზის მეცნიერების განსაზღვრებისთვის მაგიურ გამონათქვამში იდეალური დევიზის პოვნა იყო. პირიქით, მან ის საკუთარ სახელმძღვანელოდ მიიღო ყოველი აბზაცის ან აზრის, რაც კი თავში მოსდიოდა, ჩაწერის წარმოუდგენლად შრომატევად პროცესში - პროცესში, რომელმაც ის შავი წიგნების შექმნამდე მიიყვანა, რომლებმაც, თავის მხრივ, საფუძველი ჩაუყარა წითელ წიგნს, რასაც საბოლოოდ მთელი მისი შემდგომი მუშაობა მოჰყვა.
 
და რაც უფრო ბერდებოდა იუნგი, მაგია უკანა პლანზე არ გადადიოდა და არ ქრებოდა. პირიქით, ის უფრო ცხადი, თუმცაღა უფრო იდუმალი გახდა.
 
ინდივიდუაციის პროცესი ცენტრალურია მთელი მისი სამუშაოსთვის; ინდივიდუაციის პროცესისთვის კი ნებისმიერი ან ყოველი ადამიანისთვის გარკვეულ სტადიაზე მაგის არქეტიპში არსებულ რეალობასთან შეჯახების, შემდეგ კი ინტეგრირების გარდაუვალ აუცილებლობას აქვს ცენტრალური მნიშვნელობა. როგორც ბევრი სხვა რამ, რის გადმოცემასაც ის ცდილობდა, შეხვედრის და ინტეგრაციის ეს თემაც საკმაო დისკომფორტის მიზეზი იყო. ბევრი ადამიანია, რომლებსაც სურთ ახსნან ეს როგორც მაგის პრიმიტიულ არქეტიპთან განიგივების და მაგიის შესახებ მთელი ამ სისულელის მოცილების სწავლების საკითხი.
 
ჩვეულებრივ, იუნგს აზრად ეს სულაც არ ჰქონია. მისთვის პირველი ვარიანტი მაგიის ამ თავდაპირველ ძალასთან შეხვედრისას - მასთან დაუფიქრებლად გაიგივებაა, ფაქტობრივად, ოდესღაც შავ მაგიად წოდებულის თანამედროვე ბურჟუაზიულ ვერსიად გადაქცევაა.
 
მეორე - მაგიური ძალის წინაშე ისეთი შიშის განცდა, რომ მისი ცხრა მთას იქით, რაც შეიძლება შორს პროეცირებით ყოვლისშემძლე ღმერთის ფიგურის ჩრდილში მხოხავ უმწეო მატლად ქცევაა.
 
მაგრამ მესამე გზა - იუნგის თანახმად, მართებულია, რომელსაც მაგიასთან მუშაობის ერთადერთი ჭეშმარიტად მაგიური მეთოდი შეიძლება ეწოდოს - და ესაა მაგის არქეტიპის ყველა ფარული შინაარსის სრულიად გაცნობიერებულად, საკუთარ თავში „ათვისება“. და ეს შეიძლება საკმაოდ ღირსეულად, მეცნიერულადაც კი ჟღერდეს, იმავდროულად ასეთი გამაოგნებელი სიზუსტით ღმერთებზე ძველ მითებს და ლეგენდებს რომ არ გვაგონებდეს, რომლებიც მაგიურ არსებებს ნთქავენ, რათა მათი საიდუმლო ძალა შეითვისონ და განახორციელონ.
 
რაც შემეხება მე, ყოველნაირად ავიცილებ თავიდან მაგიის ასეთი მნიშვნელოვანი არქეტიპის შთანთქმის და ათვისების პრაქტიკულობის შესახებ სამეცნიერო დისკუსიებს. ბოლოს და ბოლოს, იუნგმა იცის, რას ამბობს, როდესაც ფილემონს აუწყებს წითელ წიგნში, რომ არ დარჩა არცერთი პროფესორი, რომელმაც თუნდაც რაიმე იცის მაგიის შესახებ.
 
მაგრამ მოკლედ უნდა აღინიშნოს, რომ უკვე იუნგის დროს ცოცხალი იყო დოქტორების, ასევე ფილოსოფოსების ხანგრძლივი დასავლური ტრადიცია, რომლებიც ამტკიცებდნენ, რომ ნამდვილი მაგია მხოლოდ მაშინ იწყება, როდესაც ყველა გარეგანი საქმიანობა შელოცვებით, რიტუალებითა და ცერემონიებით წყდება. სხვა სიტყვებით, კითხვა არა იმდენად მაგიის კეთებაშია, არამედ უბრალოდ თავად უნდა იყო მაგია.
 
და ჩვენ ვხვდებით ჯადოქრის გამაოგნებლად მსგავს სურათს, რომელმაც მიატოვა თავისი მაგიური საქმიანობა, წითელ წიგნში - პირდაპირ სცენის დასაწყისში, სადაც იუნგი ხვდება ფილემონს მის ქოხთან ახლოს, რათა აღმოაჩინოს ის, ვისაც ის ხუმრობით, თუმცა პატივისცემით, „მოხუც ჯადოქარს“ უწოდებს, რომელიც, როგორც ჩანს, მაგიას დაშორდა და მხოლოდ დრო და დრო შეუძლია უცნაური ჯადოსნობა.
 
ცხადია, ეს ყველაფერი არაა. ფილემონის ან იუნგის მსგავსი პერსონაჟების შემთხვევაში ასე არ ხდება.
 
თითქოსდა პროფესორი იუნგის ხელსაყრელი სურათის შეგნებულად კიდევ უფრო მეტად გაყალბებისთვის, რომელმაც ოკულტურით ყოველნაირი ბავშვური გატაცება შეწყვიტა, როდესაც ასაკი მოემატა და დაბრძენდა, ჩვენ ვხედავთ, რომ ისინი, ვინც მასთან ერთად გაატარა ბოლო თვეები, მას აღწერს როგორც „მოხუც ჯადოქარს“.
 
იგივე ითქმის იმ ადამიანებზე, რომლებიც, სიცოცხლის ბოლოს მასთან სტუმრობის შემდეგ, ურყევი შთაბეჭდილებით წავიდნენ, რომ მათ არა უბრალოდ დახელოვნებული ფსიქოლოგი, მეცნიერი ან მკვლევარი, არამედ ცოცხალი გნოსტიკოსი, ცოცხალი ალქიმიკოსი იხილეს.
 
მაგრამ, რამდენადაც ის თავისი მამის ჭეშმარიტი ძე იყო, მათ შორის პარალელები მხოლოდ ამით არ შემოიფარგლება.
 
ხანდახან, ზუსტად ფილემონივით, იუნგიც დრო და დრო ვინმესთვის ჯადოსნობდა. და თითქოს ვინმეს სპეციალურად გასაღიზიანებლად, რომელიც დაიჟინებს, რომ ყველა ეს აღწერა მხოლოდ თავისუფალი ან იუმორისტული მეტაფორებია, ჩვენ ნათელი მტკიცებულება გვაქვს მისი ტრადიციული ჯადოსნობის სახით, როდესაც ძველ მაგიურ რიტუალის პროცედურებს ძალზე ზუსტად, წერტილ-მძიმეს დაცვით ასრულებდა.
 
რა თქმა უნდა, და აქ ისე არ ვლაპარაკობ, როგორც საჭიროა. ყველა, ვინც თუნდაც მცირედით მაინც იუნგის რეპუტაციის დაცვითაა დაკავებული, იუნგი-ჯადოქრის რეალობა ისევე შეაძრწუნებს, როგორც იუნგი-სამყაროს მხსნელის პერსპექტივა.
 
და მაინც, მტკიცებულებების უარყოფის და ადამიანთა გასულელების ზღვარიც არსებობს. ამას გარდა, ჭეშმარიტება იმაშია, რომ სამყარო გარკვეულ ხსნას საჭიროებს - არა ვინმესგან, არამედ სწორედ თავად ჩვენგან.
 
ის მაგიასაც საჭიროებს, და სწორედ ამიტომ წითელ წიგნში გასაოცარი სცენის დასაწყისშივე იუნგს შემოყავს ის, ვინც უმნიშვნელოვანეს შეკითხვას უპასუხებს, როგორ ისწავლება მაგია, როგორ ვისწავლოთ ის.
 
როდესაც ის ბოლოს და ბოლოს თავად მოხუც ჯადოქარს ხვდება, ფილემონი უკიდურესად ჯიუტი და ორჭოფულია - ახსენებს იმ მძიმე შრომისა და სირთულეების, დამცირებისა და უხერხულობის შესახებ, რომელსაც ნებისმიერი დამწყები მოსწავლე ძველ სამყაროში გადის. და ის გაფთხილებული იყო წინასწარ. იუნგის საკუთარმა სულმა მოამზადა ის, როდესაც ყველაზე ნათელი ტერმინებით იწინასწარმეტყველა, რომ მაგიის შესწავლის დაწყებამდე მას ერთი რამის მსხვერპლად გაღება სრულად მოუწევს.
 
ესაა ნუგეშის უმცირესი ადამიანური სურვილის; დამშვიდებისკენ ყოველგვარი სწრაფვისა და წყურვილის მსხვერპლშეწირვა.
 
სიტყვები თითქოს ფურცელს შანთავენ, როდესაც მისი სული კვლავ და კვლავ მოსალოდნელი ბნელი უნუგეშო მომავლის შესახებ ლაპარაკობს. იუნგი, თავის მხრივ, ძალზე გულწრფელად და დაძაბულად ამბობს, როდესაც ხვდება, რას წარმოადგენს თავდაპირველი მაგიის ძღვენი - მოულოდნელად რა სახელგანთქმული მაგიური კვერთხი აღმოჩნდა მის ხელში.
 
ესაა შავი კვერთხი, რკინასავით დამანგრევლად მძიმე, უმოწყალოდ ცივი, როგორც სიკვდილი, რაღაც, ისეთი გამგმირავი საშინელი ძალის მქონე, რომ მის გულს ნაფლეთებად აქცევს, ყველა ნერვს შეურხევს.
 
და აქ, ფილემონის მიერ მოტყუებული, ის თანდათან შეიგრძნობს, რას ნიშნავს ეს.
 
მაგრამ ამ, მაგიის მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის საბოლოოდ არგაგრძელებულ კამათში, ფილემონი ფრთხილად აძლევს ნებას უცნაურ მტკიცებულებებს ბაგეებს მოსწყდნენ - მტკიცებულებებს, რომლებიც ყველაფერს განსაზღვრავენ, რაც იუნგის გამოქვეყნებული ნაშრომებიდან რჩება გაცილებით უკეთ, ვიდრე ამას აღიარებენ.
 
ის განმარტავს, ისე რომ არაფერს ხსნის, რომ მაგიის მხოლოდ შესამჩნევადაც კი უდიდესი ხელოვნებაა საჭირო, რადგან მისი სწავლება ან დასწავლა შეუძლებელია; მისი ცნობა, ზუსტად გაგება შეუძლებელია; ის დუმილს ინარჩუნებს და მოითხოვს, პირველ ყოვლისა, გონებისგან სრულ გადაჩვევას. როგორც თავად იუნგი აკომენტარებს წასვლის შემდეგ, ფილემონთან შეხვედრაც კი მაგიური და გასაგებად ღრმად შეუძლებელი იყო.
 
შემდეგ ის უმნიშვნელოვანეს მტკიცებას ამატებს: მაგიის შესახებ აზროვნება შეუძლებელია, რადგან „მაგიის პრაქტიკა იმაში მდგომარეობს, რომ გაუგებარი გასაგები იმგვარად და იმ ხერხით გახადოს, რომელიც თავისთავად წარმოუდგენელია“.
 
ამგვარად, თუ წითელი წიგნიდან მთელ ამ ეპიზოდს საპატიოდ გვერდს ავუვლით, შედეგად შეიძლება გარკვეული წონასწორობა შენარჩუნდეს, და ყველაფერი კარგად იქნება. პრობლემა იმაშია, რომ ეს ასე არაა. სინამდვილეში, მოსმენილი მაქვს რამდენიმე ძალზე საპატივცემულო იუნგიანელი თერაპევტის ლექციები არა უბრალოდ წითელ წიგნზე, არამედ კერძოდ ამ ნაწილზე. და აი რას გვეუბნებიან ისინი:
 
მაგია, კარლ იუნგის თანახმად, ადვილი მოსაპოვებელია, რადგან ეს ირაციონალურთან დაკავშირების გზაა. სულ ესაა, მეტი არაფერი. მასში დიდებული ან განსაკუთრებული არაფერია.
 
არ არსებობს დიდი ძალა, მაგიური კვერთხი, რომლის ხელში აღება შეგიძლიათ ან რაიმე მსგავსი. მაგია - მხოლოდ და მხოლოდ კომფორტის საქმეა; მხოლოდ და მხოლოდ იმაში განსწავლის საკითხია, როგორ იგრძნო თავი კომფორტულად ირაციონალურთან, როგორ გახადო ის მთლიანად მიღწევადი და გასაგები. და, თუ გნებავთ იცოდეთ, სწორედ ამაშია მთელი მაგია.
 
ხოლო თუ არ გესმით, სადაა აქ პრობლემა, ან, კიდევ უარესი, საერთოდ ვერ ხედავთ, რომ აქ რაღაც რიგზე არაა, შესაძლოა, შემიძლია მოკრძალებით გირჩიოთ უკან დაბრუნდეთ და ამ წიგნის პირველი ფურცლიდან თავიდან კითხვა დაიწყოთ.
 
აი, რა ხდება, როდესაც იუნგის მუდმივ გაფრთხილებას ივიწყებენ, არასდროს ახსნან რაიმე როგორც „მხოლოდ“ ეს ან „სხვა არაფერი, თუ არა“ ის. სწორედ ეს ხდება პირველივე წამიდან, როდესაც არ ვითვალისწინებთ კოშმარულ შედეგებს იმისა, რომ, ყოველ ჯერზე, როდესაც იუნგის მიერ ნათქვამს ვიგებთ, ეს იმიტომ რომ, ვერ ვაცნობიერებთ მის მიერ ასეთი ილუზორული გაგების შესაქმნელად გამოყენებულ მაგიურ ძალას.
 
აი, რა ხდება, როდესაც თავად მაგიისადმი რეალური ინტერესი არ გვაქვს, მისი შესწავლისთვის სერიოზული ფასის გადახდაზე რომ არაფერი ვთქვათ, როდესაც მხოლოდ მისი ისევ მისგან ჩვენს დასაცავ ინსტრუმენტად ქცევით ვართ დაინტერესებული. პირველ ყოვლისა, აი რა ხდება, როდესაც პირადი ან პროფესიული კომფორტის ჩვენი სასოწარკვეთილი საჭიროება ისე დაუძლეველად ძლიერია, რომ გვაიძულებს სიღრმეებს მთელი ექსპერტული ძალით გავექცეთ, მაქსიმალურად გავზარდოთ მანძილი ჩვენსა და დამაბნეველ ფაქტს, რომ „უდიდესი შიშის გამომწვევი - უდიდესი სიბრძნის წყაროა“, შორის.
 
სწორედ ამიტომ იუნგი აცნობიერებდა, რომ მისი სამუშაო, როგორც იყო უკვე ქრისტეს სამუშაოსთან მიმართებით, უნდა გამხდარიყო ინსტიტუციონიზებული - და როგორც ადრე ქრისტიანობას, მასაც დაეკარგა ნამდვილი ცეცხლი ანუ სული რამდენიმე წლის განმავლობაში. თუ უმაღლესი ქურუმები გამოჩნდებიან, მათ ვეღარაფერი შეაჩერებს.
 
როგორც ხედავთ, იუნგის მტრებს და კრიტიკოსებს არ სჭირდებოდათ მისი ნაშრომების განადგურება, რადგან ისინი, ვინც მის სადიდებლად წერს და ლაპარაკობს, თავად მშვენივრად უმკლავდებიან ამ საქმეს.
 
აი ასე ნატიფად, უსიტყვოდ, უხილავად იცვლება სიტუაცია: როგორ მარტივად, მალულად, პირდაპირი გამოცდილების დაძაბულობა ხელიდან გვისხლტება, შემდეგ კი შეუმჩნევლად რაღაც სხვად გადაიქცევა. ჩვენი №1 პიროვნება, მისი თავდაჯერებული მეთოდებით სიღრმეთა ბატონ-პატრონად წარმოაჩინოს თავი, წარმატებით გაურბის №2 პიროვნების არეებს.
 
ამაშიც კი, და რისი გაგებაც მნიშვნელოვანია, მისი საკუთარი მაგიაა. სწორედ აქედანაა შექმნილი ჩვენი კოლექტიური სამყარო, თავდაყირა მაგიიდან. ეს ძალზე საოცარი რამაა, გარკვეული შემაძრწუნებელი სილამაზით შემკული - მაგიის გაუკუღმართებული ფორმა, რომელიც რაციონალიზმადაა ცნობილი.
 
ჩვენი რაციონალური ნაწილისთვის ყველაფერი გონივრულია და, როდესაც მაგიაზე ვლაპარაკობთ, ვამტკიცებთ, რომ ასეთი რამ არ არსებობს. მაგრამ ჯადოქრისთვის ყველაფერი არსებული - მაგიაა. მაგიისგან თავის დაღწევაც კი - მაგიის ერთ-ერთი მძლავრი ფორმაა: ჩვენი ეპოქის მაგია.
 
სწორედ აქ, ჩვენს ამოყირავებულ მაგიაში, და მეტი არსად, შეგვიძლია ნელ-ნელა მაგიის ძალის შესწავლა დავიწყოთ. ყველაზე რეალური მაგიის შესწავლა შეუძლებელია, მისი სწავლება შეუძლებელია, რადგან ყოველ მის გაელვებას მაშინვე შთანთქავს მაგია, რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ და რომლითაც ვსუნთქავთ - ჩვენი დროის მაგია.
 
ეს გონიერი, პროგრესული მაგიაა, რომელიც უხილავად ანადგურებს; მთელი კულტურის მაგია, რომელიც საკუთარ თავს ფესვებიანად გლეჯს; ყოველი ჩვენგანისთვის, მინიატურული ლუციფერებისთვის, ჩვენი უხუცესების მკვლელობის ახალი მეთოდების განმადიდებელი.
 
და თუ ეს მკაცრად ჟღერს, ეს იმიტომ, რომ არცერთ ჩვენგანს არ ძალუძს ჩვენი დროის სულისგან ჯადოსნურად გათავისუფლდეს. ჩვენ ყველანი გამონაკლისის გარეშე, ყოველ მომენტში, საშიშროების ქვეშ ვართ, და ჩვენ „სულის, რომლითაც მასებია გამსჭვალული“, გაუმაძღარი მადა გვნთქავს.
 
იუნგიანელები ან არა-იუნგიანელები - არ აქვს მნიშვნელობა. როგორც თავად იუნგმა შენიშნა, მათ, ვინც „იუნგიანელთა“ სახელს ატარებენ, შეუძლიათ იფიქრონ, რომ ისინი ცოტათი უფრო მეტად განსაკუთრებულები არიან, მაგრამ ეს ასე არაა. და არავითარი სხვაობა არაა იუნგი-მაგის მოსაშორებლად მაგიური კვერთხის ქნევასა და ასწლეულებიდან ასწლეულებამდე შრომატევად კვლევებს შორის, რომლებიც უზადო ირაციონალური რაციონალურობით იქნევდნენ თავიანთ კვერთხს ემპედოკლე-მაგის თავიდან მოსაშორებლად; პარმენიდე-მაგის გასანადგურებლად; ჩვენი დასავლური სამყაროს ფესვებთან და წყაროსთან თავდაპირველი მაგიის ყოველგვარი კვალის წასაშლელად.
 
იუნგის მაგიასთან მიახლოება იმ ძველი მაგიის ან იმის, თუ რა შეემთხვა მას, გაგების გარეშე შეუძლებელია. მე არა უბრალოდ გამაღიზიანებელ რიტუალებზე ან საკამათო შელოცვებზე, არამედ მთელი კულტურის შექმნის, ახალი ცივილიზაციის დაბადების უფრო ღრმა მაგიის შესახებ ვსაუბრობ.
 
თავის მხრივ, მან მშვენივრად იცოდა, რატომ უნდა ყოფილიყო ეს მაგია ჩვენი თანამედროვე სამყაროდან სრულად ამოჭრილი. როგორც ის წითელ წიგნში განმარტავს, „ჩვენი დრო აღარ საჭიროებს მაგიას“, რადგან ახლა გონების დროა.
 
და ამიტომ ფილემონის მაგიის ერთადერთი მომავალი ან დუმილშია, ან, დროის გარდაუვალი ციკლურობის გათვალისწინებით, იმის კიდევ უფრო მდუმარე განადგურებაში, რამაც ის ერთხელ გაანადგურა.

13
 
თუ დავუშვებთ, რომ თანამედროვე სამყაროში ყველაზე გამათავისუფლებელი, ყველაზე ტრანსფორმაციული ფსიქოლოგიის შემქმნელი მთელ ცხოვრებას მონანიებასა და სინანულს მიუძღვნიდა, მთლად გონივულად არ ჟღერს. მაგრამ კარლ იუნგმა სწორედ ეს გააკეთა. და სწორედ ეს უცნაურობა მიუთითებს ძალუმად, თუ რამდენი ათასი წლით დავშორდით მას ასწლეულზე უფრო ნაკლებ დროში, ასევე ცხადი ნიშანია, თუ რამდენად სწრაფად ვცილდებით საკუთარ თავს.
 
რა თქმა უნდა, ის არასდროს იყო ძალზე გულახდილი იმის თაობაზე, თუ რას ჰქონდა მისთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა, თითქოს ამას ნამდვილად ჰქონდა აზრი. სინამდვილეში, სურვილის შემთხვევაში, ის პირდაპირიც იყო და პატიოსანიც, და მაინც ვერავინ ხვდებოდა, რას ამბობდა ეს ჯადოქარი.
 
და მაინც, ყველაზე უკეთ ბოლინგენში, საკუთარ თავშესაფარში ახერხებდა ყოფილიყო ის, ვინც იყო; და თითქოს ეს არ იყო საკმარისად იდუმალი, მან „საიდუმლო წარწერად“ სახელდებული განსაკუთრებული ტექსტი ამოჭრა კოშკის კედელზე. მისთვის ბოლინგენის მთელი მიზნის გამომხატველი ოთხი სიტყვა იმავდროულად ფარულ ისტორიას ყვებოდა: Philemonis sacrum Fausti poenitentia, „ფილემონის საკურთხეველი - ფაუსტის სინანული“.
 
პირველი ორი სიტყვა საკმაოდ მეტყველია. მან ბოლინგენში ააგო კოშკი როგორც საკრალური ადგილი შინაგანი მასწავლებლისთვის. მაგრამ ბოლო სიტყვები - გამოცანაა.
 
ჯერ კიდევ ბავშვობაში, მას შემდეგ, რაც პირველად წაიკითხა გოეთეს ფაუსტი, იუნგი ფაუსტის პერსონაჟში საკუთარ თავს პირისპირ შეეჯახა; მასთან სრულად გაიგივდა; თავი დამნაშავედ იგრძნო, როდესაც ფაუსტმა ფილემონი და ბავკიდი შემთხვევით მოკლა, თითქოს ის წარსულში როგორღაც მას მათ მოკვლაში დაეხმარა; საკუთარ პასუხისმგებლობად თვლიდა მოენანიებინა ეს მკვლელობა ან, უკიდურეს შემთხვევაში, საკუთარ თავში ფაუსტთან შეხვედრისას მისი განმეორება აღეკვეთა.
 
და ამ სიტუაციის ადამიანურად გაგების ერთადერთი გზა მისი საკუთარ თავთან შედარებაა.
ფაუსტი - მშენებლის კლასიკური მაგალითია, რომელიც ხდება ხარბი, ბოროტდება, მშვიდობიანი ხალხის გამოსახლებას იწყებს, მათგან ორს კლავს კიდეც. და როგორ მოვიქცევით ჩვენ ამ დროს? სავარაუდოდ, ამოვიოხრებთ და არაფერს გავაკეთებთ, შესაძლოა, თვითკმაყოფილი უპირატესობის ყველა საჭირო ინტონაციით ამ საკითხზე ცოტაოდენი ვილაპარაკოთ, შინაგანად კი ასეთ ხელსაყრელ თანამედროვე სამყაროში ცხოვრებისთვის საშინელ საფასურად მივიჩნიოთ.
 
ისევ და ისევ, შესაძლებლობების და ხერხების არსებობისას, შეგვიძლია იურიდიულად ვიმოქმედოთ. ან, კიდევ უფრო მოსალოდნელია, ჩვენი დროის ენერგიული სულის შესაბამისად, სხვა აქტივისტებს შევუერთდეთ, რათა ერთად შეკრების და ყოველი მათგანისთვის სამყაროს გაუმჯობესების ახალი წარმატებული მეთოდები შევიმუშაოთ. მაგრამ იუნგი ინანიებდა.
 
მისთვის ყველა ეს გარეგანი გადაწყვეტილება - ჩემი რწმენის ბავშვური შედეგებია, რომ მე - სიკეთის და სიმართლის კეთილშობილი ძალა ვარ, რომელიც იმავდროულად გმირულად აპროეცირებს პრობლემის სისასტიკეს სადღაც, რაღაც სხვაზე, ოღონდაც კი ეს ჩემს გარეთ იყოს. აი, რატომ არ დაუჭირა მან მხარი გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას, მათ დიად მიზანს - დაემყარებინათ მშვიდობა მთელ მსოფლიოში - რადგან მათ ამპარტავნებას და მტკიცე რწმენით, რომ ჩემი საკუთარი მიდგომა - ერთადერთი სწორი და ჭეშმარიტია, სამყაროს ნაკლის გამოსწორების სურვილის სრულ ამაოებას ხედავდა. „ძალზე გრძელი ნაბიჯია საჭირო ამ მოსაზრებიდან დასკვნამდე: სამყარო ცუდია, და ამიტომ მეც ცუდი ვარ“.
 
და, იქვე ამატებდა: „ასეთი სიტყვების წარმოთქმა ადვილია, მაგრამ მათი ჭეშმარიტების სულით ხორცამდე განცდა - სრულიად სხვა საქმეა“.
 
იქ, სულის სიღრმეში, ყველაფერი სერიოზული ხდება; სასიკვდილოდ სერიოზული. აქ არჩევანია გასაკეთებელი - სამყაროში გახვიდე, თუ სიღრმეში ჩახვიდე - ბოლომდე, მხოლოდ ფეხების დასველება საკმარისი არაა, როგორც სულიერად ან ფსიქოლოგიურად განწყობილ ადამიანებს სჩვევიათ, არამედ ფსკერამდე. აი, რატომ ჰქონდა იუნგს დაჟინებული, რომ „პრაქტიკულად უნდა მოკვდე“, რათა ფილემონისა და ბავკიდის წინააღმდეგ ფაუსტის დანაშაულის რეალურობის სისავსეს ჩაწვდე.
 
იგივე მიზეზით, პირდაპირ წითელი წიგნის გულში, მისი ქრისტეს მაგვარი ჩასვლისას ჯოჯოხეთში, ის აცნობიერებს, რომ არაფრის გაკეთება არ შეიძლება არანაირ ადამიანურ თუ სულიერ დონეზე, სანამ თითოეული ჩვენგანი არ აღიარებს ჩვენს სრულ „თანამონაწილეობას ბოროტების აქტში“.
 
ასეთი აღიარების გაყალბება შეუძლებელია. არანაირი ჩვეულებრივი ნიღაბი ან მასკარადი არ უშველის, რადგან ყოველი, ვინც ამ თანამონაწილეობის პირდაპირი გაცნობიერებით ბრუნდება, თვალშისაცემად გამოიყურება, აქვს გამოხედვა, რომელიც არაფერში აგერევათ, გამოხედვა ადამიანისა, რომლის თვალებმა პირდაპირ ჯოჯოხეთის გავლით მარადისობაში ჩაიხედა.
 
და ამიტომ ისტორიის იმ ნაწილს ვუახლოვდებით, რომელშიც ამ ბოროტების არსი იხსნება. ბევრ საკითხში, ეს იგივე ისტორიაა, რაც ადრე იყო: იუნგი ისე მარტივად გადმოსცემს, ისე ნათლად, მაგრამ ჩვენ ვერ ვამჩნევთ, რადგან აკრძალული გვაქვს. აი, რამდენად ძლიერია სამყაროს მაგია, რომელშიც ვცხოვრობთ.
 
მის გამოქვეყნებულ ბიოგრაფიაში შელამაზებულია უმარტივესი მტკიცება, რომ ეს არაა ვიღაც უპრინციპო მშენებლის თუ საქმოსნის ბოროტება, რის დაჯერებაც გვწადია, არამედ ბოროტება ყველა ჩვენგანში. და გაუმჯობესების ეს უმოწყალო ძიება - უახლესის, განახლებულის, ახლის.
 
დაუკმაყოფილებლობის და უკმაყოფილების ეს მღრღნელი გრძნობა, რომელიც სულ უფრო სწრაფად და სწრაფად არარსებული მომავლისკენ უბიძგებს, მომავალთან დემონური მიჯაჭვულობა, რომელიც დროს და ჩვენს სიცოცხლეს გვართმევს, რომელიც საკუთარი თავის და იმის, ვინც უნდა ვიყოთ, უკან მოტოვებისკენ გვიბიძგებს, პროგრესის ნაკადის გამხედნავი სასტიკი ძალადობა, რომელიც ფესვებიდან გვწყვეტს, ინდივიდუალური და კოლექტიური სიჩლუნგე, რომელიც რაღაც კარგს იმაში ცვლის, რაც რეკლამირებულია როგორც კიდევ უკეთესი, მაგრამ გაცილებით უარესი აღმოჩენილა შემდეგ, მზარდი დამონება არა მხოლოდ ტექნოლოგიით და მეცნიერებით, არამედ მთავრობის სახელმწიფოს ძალის მიერ, რომელიც ახალ თავისუფლებებს გვპირდება, მხოლოდ იმისთვის, რომ ყველა წაგვართვას.
 
ან, როგორც თავად იუნგმა თქვა ერთ-ერთ ინტერვიუში, რომელიც საბოლოოდ არ დაბეჭდილა, ესაა მათი ბოროტება, ვინც საკუთარ თავს ბოროტ ნოვატორად წარმოაჩენს. და აქ ის არა მხოლოდ ტექნოლოგიურად ახალს, არამედ სულიერად ახალს გულისხმობს; კომუნიკაციის, ურთიერთქმედების, სწავლების მოწინავე მეთოდები; სიკეთის კეთების საუკეთესო ხერხები, გამოღვიძების უფრო განათლებული მეთოდები; ყოველი სულიერი გადაწყვეტილება, რომელიც ცინცხალ ალტერნატივას სთავაზობს პროგრესის და მატერიალიზმის ჩვენს გაფუჭებულ თანამედროვე სამყაროს, რომელიც საბოლოოდ მხოლოდ მისი უფრო მომხიბვლელი ნაწილი აღმოჩენილა, უფრო ნათელი გაფართოება.
 
სხვა სიტყვებით, ჩვენ ყველანი, ისე რომ თავადაც ვერ ვამჩნევთ, ბოროტი მშენებლები ვართ: ყველანი ფაუსტები ვართ, საკუთარი „სიამაყით და ინფლაციით“ გატაცებულნი, რომლებიც ყოველდღე ვკლავთ ფილემონს და მის ცოლს. ჩვენ ისინი ვართ, ვინც ყოველ დღე წვავს მათ სახლს საკუთარი ფიქრების დაძაბულობით და საკუთარი მოქმედების ოსტატობით, იმიტომ, რომ ახლა ასეა ცხოვრება მოწყობილი.
 
და ამიტომ იუნგიანელები, რომლებიც მზად არიან იუნგს მოუსმინონ, გამონაკლისები არიან - ის ხომ, რასაც ის ამბობს, აგრერიგად უგუნური, აბსურდული და აშკარად მიუღებელია ჩვენს თანამედროვე სამყაროში. საკუთარ თავში საკმარისად ღრმად ჩასახედად და უძირო ჭეშმარიტების გაელვების დასაჭერად იმდენის გაცემაა საჭირო, რომ დაუყოვნებელი თავდაჯერებით მისი გზავნილის უარყოფა - უბრალოდ ჩვენი ინფლაციის და სიამაყის კიდევ ერთი მტკიცებულებაა.
 
ბოლოს და ბოლოს, ბოროტებაში საყოველთაო თანამონაწილეობის აღმოსაჩენად პირდაპირ ჯოჯოხეთში ჩასვლა სულაც არაა საჭირო, ამას ყველა ისედაც, თავადაც სიამოვნებით აღიარებენ.
პრობლემა იმაშია, რომ მივაღწიეთ წერტილს, როდესაც იუნგი შორს გასცდა იმას,რაც ერთი ან ორი ცალკეული პაციენტის არაჯანსაღი ინფლაციის გადაწყვეტად პრობლემად გვეჩვენება, და გაცილებით უფრო საშიშ რეალობას - კოლექტიურ ინფლაციას მიადგა. და თუმცა ძალზე იოლია დავჯდეთ და გერმანელების კოლექტიურ ინფლაციაზე ვიმსჯელოთ, რომელმაც ორ მსოფლიო ომამდე მიგვიყვანა, ჩვენთვის ყოველთვის არაკომფორტული იქნება იმ კულტურის მასიურ ინფლაციასთან შეჯახება, რომელშიც ვცხოვრობთ, და ამიტომ მესამე მსოფლიო ომი გარანტირებულია.
 
საკმაოდ მრავალმნიშვნელოვანია, რომ, ალქიმიაში ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ნაშრომში ბოლო სიტყვების დამატების შემდეგ, ის პირდაპირ ფილემონის და ბავკიდის მკვლელობაზე გადადის. ის მთელი ძალით ხაზს უსვამს, რომ ფაუსტის უგონო ინფლაცია - არაა რომელიღაც რეალური ან გამოგონილი ინდივიდუუმის ინფლაცია. ესაა მასების ინფლაცია, ხოლო „მასები - ბრმა ცხოველები არიან, რაც კარგად გამოგვიცდია საკუთარ ტყავზე“.
 
შემდეგ ის ამბობს, რომ არსებობს ამ კოლექტიური ინფლაციის წამალი, და მისი აღმოჩენა საკუთარ თავში შეგვიძლია. მაგრამ ასეთი წამალი „ის არაა, რისი გადაცემაც მასებისთვის შეიძლება - ეს მხოლოდ გარკვეული საიდუმლო რამაა, რომელიც ჩვენთვის შეგვიძლია შემოვინახოთ მარტოობასა და მდუმარებაში. ცოტას თუ აღელვებს ეს; გაცილებით მარტივია ყველასთვის უნივერსალური პანაცეის შესახებ ქადაგება, ვიდრე მივიღოთ ის თავად“, რადგან მაშინ ადამიანი იძულებული იქნება ყველაფერში დაეჭვდეს.
 
და, ბუნებრივია, „ფარაში ეჭვები არ შეიძლება იყოს; რაც უფრო დიდია ბრბო, მით უკეთესია ჭეშმარიტება - და უფრო დიდია კატასტროფა“.
 
ეს წამალი სინანულია: იუნგის სინანული, საიდუმლო რამ, რომელიც თავისთვის გადაინახა მარტოობასა და მდუმარებაში. ის უხილავი, მაგრამ წარმოუდგენლად მტკივნეული სინანულის აღსრულებაში მდგომარეობს, რათა საკუთარი სიცოცხლის ქსოვილზე კაცობრიობის კოლექტიური დანაშაულებები წარხოცოს. და მხოლოდ შინაგანად შეიძლება ივარაუდოთ, რამდენი საშინელი წკვარამის და სიძნელის გავლა მოგიწევთ, რამდენი ბნელი მსხვერპლის შეწირვა მოგიწევთ მთელი ქვეყნის, კონტინენტის, მთელი მსოფლიოს, რომელშიც ვცხოვრობთ, გულმავიწყობის და საკუთარ თავში ჩაციკვლის, არაცნობიერების და სისასტიკის კომპენსაციის საკრალურ პროცესში.
 
რა თქმა უნდა, ეს შეიძლება სასტიკად ჟღერს, მაგრამ ეს სწორედ ასეა. მაგრამ არსი იმაში მდგომარეობს, რომ, როდესაც ბოროტებას ზურგს ვაქცევთ, ის არ ქრება, და, თუ ბოროტებას სრულად ჩვენში არ ვეჯახებით, ის ყველგან უკან გვდევს. შემდეგ შეგვიძლია გამოვიდეთ და ვიცეკვოთ, ბევრი შთამაგონებელი რამ გავაკეთოთ, ჩვენში არსებული წყვდიადის მიერ დევნილი იუნგის სულის წამება გავაგრძელოთ. და შესაძლოა, მხოლოდ შესაძლოა, მხოლოდ საკუთარ თავში ჩაღრმავებისას, ნამდვილი სიხარულის აღმოჩენა შევძლოთ.
 
ზუსტად ისევე, როგორც ადრე, ორ მაგიას ვეჯახებით. ერთი, როგორც იუნგი გვიხსნის გამოუქვეყნებელ ინტერვიუში, ეშმაკს ეკუთვნის: ეს უმოწყალო სიახლეების, ძველის მკვლელი ახლის მანკიერი მაგიაა. მეორე - მარტოხელა ჯადოქრის, ფილემონის ანუ მერლინის მაგიაა.
 
ეს, მასების მაგიისგან განსხვავებით, წარსულის დაცვის საიდუმლო და საკრალური ამოცანაა მისთვის თავის დანებების გზით; წინაპრების, უხუცესების პატივისცემის გზით.
 
ან, უფრო საზოგადოდ და თავაზიანად ჩამოყალიბებული ამ თემაზე იუნგის შეხედულებების თანახმად: ეს „ძველის აღიარებას, ისტორიის და კულტურის უწყვეტობაზე შინაგან მუშაობას“ ნიშნავს.
 
ძველის აღიარების, ისტორიის უწყვეტობის შესახებ ამგვარი საუბარი შეიძლება საკმაოდ უმანკოდ გამოიყურებოდეს. მაგრამ ნამდვილად რაღაცის უწყება ამ საკითხზე სულ სხვა საქმეა, რადგან წარსული, რომლის შესახებაც ის საუბრობს, ისტორიის რაღაც სიმბოლური წიგნი ან მითების და სიმბოლოების მოსახერხებელი კრებული წიგნის თაროზე ან რომელიღაც მუზეუმში საინტერესო მოგზაურობა არაა.
 
ეს ისაა, რაც ოდესღაც ერთადერთ ლოგიკას, მკვდართა ლოგიკას წარმოადგენდა, მაგრამ ახლა სასაცილოდ აბსურდულია. ეს თავად მკვდრებია, რომლებიც ქარის ქროლვის მეშვეობით გვეძახიან, ჩიტების ჭიკჭიკით გვიმღერიან, ბავშვების ენით და ჩვენი ხილვებითა და სიზმრებით გვესაუბრებიან. ეს ყველაფერი ხელიდან გვისხლტება, როგორც კი გავიფიქრებთ ან მისკენ გავიწევით უკეთ რომ შევათვალიეროთ, რადგან ამისთვის ჩვენს უმოწყალო ფუნქციურ სამყაროში ადგილი არ მოიძებნება. და ვერც ჩვენ ვიქნებით დარწმუნებულნი, იყო კი ის, რაც წამიერად დავინახეთ, ამაში გამოვლენილი სხვა სამყაროს მაგია, თუ იმის წარმხოცველი ამ სამყაროს მაგია.
 
აი რატომაა ამ სიტყვების თქმაც კი თითქმის შეუძლებლად ძნელი ჩვენს ეგზომ გონიერ ყოფაში, რომელიც ინგრევა, სანამ მე ვლაპარაკობ. მათი უბრალოდ ჩაწერა, სიტყვების ერთიმეორის მიყოლებით მოწესრიგება - უკვე მაგიის აქტია, სინანულზე რომ არაფერი ვთქვათ. და მათში გასარკვევა, მათ კვალდაკვალ მიდევნება - ასევე მაგიურ აქტს საჭიროებს.
 
იუნგი ხშირად აღნიშნავდა, რომ იმდენად რთული და მრავალმხრივი ადამიანი იყო, რომ ვერავინ შეძლო ყველას ამოხსნა, და ეს საკმაოდ სწორია, რადგან მისი ცხოვრება მრავალი მიმართულებით დაიტოტა.
 
იმავე დროს, ეს ისტორიის მხოლოდ ნახევარია. იდუმალი, მაგრამ პროგნოზირებული სახით დავიწყებულ იქნა იუნგის ფარული ფესვი - დატოტიანების სათავე. ის შეძლებისდაგვარად არაერთხელ მიუთითებდა მასზე; ახსენებდა ხან აქ, ხან იქ, ხშირად სრულიად მოულოდნელ ადგილას. და მთელი მისი მოწიფული ცხოვრების განმავლობაში ეს ფესვი უცვლელი რჩებოდა.
ის მასზე ჯერ კიდევ ოცდაათს გადაბიჯებული, წითელ წიგნზე მუშაობისას ლაპარაკობს, და არა ალქიმიაზე მუშაობისას ან სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე ინტერვიუს დროს: „ჩვენ ბრმა და გზააბნეული რასა ვართ“. მხოლოდ ის ვიცით, როგორ ვიარსებოთ საკუთარი თავის ზედაპირზე, მხოლოდ დღევანდელი დღისთვის ვიცხოვროთ, გამოვიყენოთ ჩვენი გონება მხოლოდ ხვალინდელ დღეზე ფიქრით. რაც შეეხება წარსულს, „მასთან მიმართებით ცხოველებივით ვიქცევით, რადგან არ ვართ მზად, მივიღოთ მკვდრები“. ამის მაგივრად მხოლოდ ისეთი მუშაობა გვაინტერესებს, რომელსაც ხილული შედეგები ან წარმატება მოაქვს; და „უპირველეს ყოვლისა გვსურს, რომ გვიხდიდნენ“. ფარული მუშაობა, რომელსაც ხილული სარგებელი ან ხეირი არ მოაქვს, უმეტესობას სიგიჟედ ეჩვენება.
 
მაგრამ სწორედ ეს სიგიჟეა საჭირო, რადგან „ერთი შეუცვლელი, თუმცა უცნაური და ფარული სამუშაო არსებობს, რომელიც საიდუმლოდ უნდა აღასრულოთ: თქვენი ყველაზე მნიშვნელოვანი სამუშაო, თქვენი შედევრი“. ეს შინაგანი მუშაობაა, რომელიც უნდა შესრულდეს მანამ, სანამ თქვენ გარეგან სამუშაოს იპოვიდეთ ცხოვრებაში. ესაა სამუშაო, რომელიც თქვენს ირგვლივ მყოფი ადამიანებისთვის კი არა, არამედ მკვდრებისთვის უნდა გააკეთოთ, „რომლებიც მოითხოვენ სინანულისთვის მუშაობას“ და არ მოგცემენ ცხოვრების უფლებას, სანამ ამას არ გააკეთებთ.
 
ასე რომ „ზედმეტად წინ ნუ გაიხედავთ, უკან მიიხედეთ და საკუთარ თავში ჩაიხედეთ, რათა მკვდრებისა გაიგონოთ“.
 
უცნაური, მაგრამ რეალისტური სახით მხოლოდ უკეთესობისკენაა ის, რომ ადამიანთა უმრავლესობას არ შეუძლია მკვდრების გაგონება და იუნგის გაგონება, რადგან წარსული ჩვენს შიგნით არა უბრალოდ სიცოცხლის ან დანიშნულების წყაროა. ეს უსასრულოდ მომხიბვლელი, უსაზღვროდ გამცემი და მაცდური არაცნობიერის ოკეანეცაა.
 
იქ დაკარგვა ძალზე იოლია. და იქ გამგზავრების მსურველს კომპასზე მეტად კონცენტრაციის სიზუსტე გამოადგება.
 
იმას, რაც იუნგმა იქ, საკუთარ თავში, ჩვენი კულტურის ღრმა წარსულში იპოვა, ის ხშირად ახსენებდა მთელი ცხოვრება და როგორც შეეძლო, ახსნას ცდილობდა. ისევ და ისევ, თითქოს ჯადოსნური ზემოქმედებით, მის მიერ გამოწვეული სურათი უცებ იბინდება და მხედველობის არედან ქრება.
 
თუ მასზე ფოკუსირებას ვერ შეძლებთ, მოთმინებას დაკარგავთ და დაგავიწყდებათ, რომ რაღაც დაინახეთ. თუ რომელიმე დეტალზე ძალიან ძლიერად კონცენტრირდებით, თქვენი ფსიქოლოგიის და თქვენი გონების ხელოვნური სტრუქტურების საზღვრებში ჩაიკეტებით.
 
მაგრამ ის, ვინც რბილად და დარწმუნებით კონცენტრირებისთვის მზადაა, ნელ-ნელა იუნგის ცხოვრების კონტურების - და მის უკან ჩვენი დასავლური სამყაროს გულში მიმალული საიდუმლოს გარჩევას დაიწყებს.
 
14
 
სიბერეში კარლ იუნგმა გაიხსენა და ყველაზე მკვეთრ დეტალებში გააცოცხლა ისტორიაში დაბრუნების და წარსულში ჩაძირვის საკუთარი ორიგინალური გამოცდილება.
 
ახალგაზრდობაში ის წლობით იყო გრაალის შესახებ ლეგენდით მოჯადოებული. ის საკუთარ თავს ეკითხებოდა: რა არის გრაალი, სახელგანთქმული განძი, რომლის მოხელთება ძნელია? მაგრამ ქრისტიანობამ პასუხი არ გასცა. სინამდვილეში, ეს ერთადერთი კითხვაა, რომელზე პასუხის გაცემაც ქრისტიანობას არ ძალუძს.
 
მან თანდათან გრაალის რაინდების შესახებ შუასაუკუნეების მითსა და გაცილებით შორეულ, წარსულ ანტიკურობას შორის არსებული დროის უზარმაზარი უფსკრულის აღქმა დაიწყო. და მან იცოდა, რომ პასუხს მხოლოდ ქრისტიანობის მეორე მხარეს იპოვიდა.
 
შემდეგ მან აღწერა, რა მოხდა. პირველ ყოვლისა, ის გრაალის მაძებარი რაინდების დროში გადავიდა. მაგრამ ერთადერთი შედეგი იყო ის, რომ ის სრულ და უკიდურეს უკუნეთში ჩაიძირა - არავინ გამოეხმაურა და არც პასუხი მიუღია.
 
თითქოს შინაგანი არქეოლოგი ყოფილიყოს, მან მხოლოდ ჩვენი ეპოქის მესამე ასწლეულში ჩაშვებისას იგრძნო გარკვეული ცვლილება. უცვლელ წყვდიადში მან აკიაფებული ნათელი დალანდა. მას უშეცდომო გრძნობა დაეუფლა: აქ მისი საკუთარი ნაწილი ცხოვრობს.
 
ასე აღმოაჩინა მან გნოსტიკოსები, ფილემონის ჩათვლით. და აღმოჩნდა, რომ თითქოს მისგან რაღაც მათში იყო, ხოლო რაღაც მათგან - მასში, თითქოს, წარსულის გავლით მისი მასწავლებლის, ფილემონის ფიგურას მიახლებული, ის საკუთარ ნამდვილ თვითობას შეხვდა - მიაღწია იმას, რასაც უღრმეს დონეზე თავის ჭეშმარიტ სახედ და ფორმად მიიჩნევდა. აქ, როგორც იქნა სახლში, ის არა სისხლით ნათესავებთან ან ფიზიკურ წინაპრებთან, არამედ ყველაზე ახლობელ სულიერ ოჯახთან ერთად იყო, რომელსაც მიეკუთვნებოდა.
 
ასე რომ მან ფაქტობრივად საკუთარი თავი აქაც და იქაც იპოვნა: ორი იუნგი, ან ერთი იუნგის ორი, თითქმის ორი ათასი წლით გაყოფილი ნახევარი. და, როგორც ყოველთვის ხდება ხოლმე, როგორც კი საკუთარი თავი იპოვნა, ის გაქრა.
 
ის საკუთარ თავთან იყო, შეუერთდა თავის მასწავლებელს, თითქმის ქრისტეს თანამედროვე მისთვის ახლობელ ადამიანებს. ის მეოცე საუკუნეშიც იყო. სიბრძნე მაშინდელი იუნგიდან ახლანდელში გადმოდინდა. მაგრამ გაცნობიერებულად როგორ უნდა დაეკავშირებინა ორი იუნგი, მათი ურთიერთქმედება გააზრებული როგორ გაეხადა, ეს მან ჯერ კიდევ არ იცოდა.
 
ისევ უზარმაზარი უფსკრული, ღიობი, დაუძლეველი მანძილი აწმყოსა და წარსულს შორის. გნოსტიკოსები უკვე ფლობდნენ ფსიქოლოგიის საფუძვლებს; უკვე შეეჯახნენ არქეტიპებს თავიანთ ცხოვრებაში და გამოცდილებაში; კოლექტიური არაცნობიერის რეალობას დაუპირისპირდნენ, რომელიც ჩვენს არსებობას კვებავს, განსაზღვრავს და აფორმებს მთელ ჩვენს სამყაროს. ხოლო რაც შეეხება იმას, რა არის იმდროინდელ მათსა და ახლა ჩვენს შორის: „ისინი პირველ, მეორე და მესამე ასწლეულებში ცხოვრობდნენ. შუაში რა იყო? არაფერი“ - არაფერი, ყბადაღებული ღიობის გარდა.
 
ეს, მისი საკუთარი გამოთქმა რომ გამოვიყენოთ, ჭკუიდან გადამყვანი გამოცანებიდან ერთ-ერთი იყო. უნდა ითქვას, იუნგი გამბედაობასაც ფლობდა და მთლიანობასაც, რათა იაფფასიანი გადაწყვეტილებები საკუთარ თავს გარეთ არ ეძებნა. და მხოლოდ თანდათან მიხვდა, რომ ეს „არაფერი“ არ იყო მხოლოდ არაფერი.
 
ნელ-ნელა მან გაიაზრა, რომ ხვრელი არ იყო ხვრელი. პირიქით, მან მემკვიდრეობითობის უწყვეტი ხაზი დაინახა, რომელიც ძველ გნოსტიკოსებს ჩვენს თანამედროვე სამყაროსთან აკავშირებს: ხშირად ფარული, ხანდახან მიდევნებადი, ყოველთვის ამა თუ იმ ხარისხით უხილავი. ეს იყო დასავლეთის ალქიმიის ტრადიცია, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ჰერმეტული ფილოსოფია ან მითიური ოქროს ჯაჭვი.
 
ახლა მას ჰქონდა ხიდი მას და მის ფიზიკურ ოჯახსა და მის მასწავლებელს, მის შინაგან ოჯახს შორის. და მისთვის ალქიმია ყოველთვის ხიდად დარჩება, უბრალოდ ხიდად.
 
მაგრამ უბრალო რამ ყოველთვის უფრო რთული გასაგებია: ისინი ხელიდან გვისხლტებიან, არც რბილია და არც მაგარი, მხედველობის არეში რთული მოსახელთებელია. ძალიან ადვილად გვავიწყდება, რა ხდის ხიდს ხიდად, და რომ მთელი მისი არსი ისაა, ადამიანებს მასზე გადასვლის საშუალება მისცეს.
 
ამის მაგივრად ისინი, ვინც თავიანთ გონებას და სიცოცხლეს ხიდის აგებას უძღვნის, მალე მასზე თავისთვის სახლის აშენების სურვილით ამთავრებს, და ხელიდან უსხლტება აზრი იმისა, თუ რა არის მის ორივე მხარეს. მხოლოდ თვითწარმოდგენის ან ეგოისტობის უმცირესი ნაწილია საჭირო, და ფართო პერსპექტივა, ასეთი თხელი, ეგზომ რთულად მოსახელთებელი, უცებ იკარგება.
 
ხიდი - დინებაა, და არა შეზღუდვა და სიხისტე; ესაა დენადობა და მოძრაობა; ეს უწყვეტობის ნაკადია. აი, რატომ არ იდგა იუნგისთვის ალქიმიის როგორც გნოსტიციზმის საპირისპიროს შესახებ კითხვა. პირიქით: მისთვის ერთი ძალდატანების გარეშე გადადიოდა მეორეში, რადგან ალქიმიური ტრადიცია თავად იყო მთლიანად გნოსტიკური.
 
და მისი ცხოვრების ცალკეული ფაზები, რომლებიც მან თითქოსდა ჯერ გნოსტიკური ტრადიციის შესწავლას მიუძღვნა, რომელსაც მხოლოდ მოგვიანებით მოჰყვა ალქიმია, უმეტესწილად მითია. ბუნებრივია, აქცენტი და ხილული პრიორიტეტები დროთა განმავლობაში უნდა შეცვლილიყო.
 
ფაქტი, ამასთან ღირებულებით განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი, იმაში მდგომარეობს, რომ ის უკვე ეცნობოდა ალქიმიას, როდესაც გნოსტიკოსების შესწავლა დაიწყო - დაახლოებით ისევე, როგორც გნოსტიციზმზე გააგრძელებს მუშაობას ცხოვრების ბოლომდე.
 
მაგრამ ასეთი მთლიანობის როგორც მთლიანობის ხედვა მისი მთლიანობის, მისი ცოცხალი რეალობის მისი შინაგანი თვითობის სიმშვიდეში შენარჩუნებას მოიაზრებს.
 
საკმარისია ამა თუ იმ დეტალზე ფოკუსირება, და დაღუპული ხართ, რადგან, პარადოქსულად, სიცხადის შენარჩუნების ერთადერთი გზა - ყველაფრის გარშემომყოფი სიბნელის თვალთახედვით განხილვაა. ბოლოს და ბოლოს, სწორედ ამ მიზეზით ცდილობდა იუნგი შეძლებისდაგვარად, ხაზი გაესვა, რომ მისთვის ეგზომ მნიშვნელოვანი ისტორიული უწყვეტობის არსი №2 პიროვნების სამყაროს მიეკუთვნება - და მას მხოლოდ ის დააფასებს, ვინც „შინაგანი წყვდიადის“ ფართო არეალზეა მომართული.
 
რა თქმა უნდა, ჩვენი დროის თვალთახედვით, ასეთი საუბრით ძალზე ვცდებით საზღვარს. ჩვეულებრივი ისტორიკოსებისთვის ან, მინიმუმ, იმ მცირერიცხოვანი მეცნიერებისთვის, რომლებიც მზად არიან მის შესწავლაზე დრო დახარჯონ, ისტორია - მკაცრად მათი სფეროა, და იუნგი ისტორიული უწყვეტობის შესახებ მისი სამოყვარულო ფანტაზიებით უბრალოდ თვითმარქვია იყო. მაგრამ ისინი შეცდნენ, რადგან იუნგს უმნიშვნელოვანესი საკითხები უბრალოდ მათზე უკეთ ესმოდა; ის წლობით სწავლობდა ძველ ენებს, რომლებსაც ისინი, თუკი საერთოდ იწუხებდნენ თავს ძველი ტექსტების კითხვით, მხოლოდ სუსტი თარგმანებით ეზიარებოდნენ; მოწმობების ნიუანსებში გულწრფელად და ყურადღებით ერკვეოდა, რომელთა დაძლევა უდიდესმა სპეციალისტებმაც კი ვერ შეძლეს, რადგან მისი მეგობრის და კოლეგის ანრი კორბენის მსგავსად, მას ესმოდა, რომ ეგრეთ წოდებული ისტორიის ფაქტები ყოველთვის დახურულ წიგნად დარჩება მათ უკან მდგომი საიდუმლოსთან მიახლების გარეშე.
 
და ის ასეც აკეთებდა, როდესაც სააშკარაოზე გამოჰქონდა მეცნიერების სამეცნიერო ხარისხი ისე, რომ ისინი ვერც კი ამჩნევდნენ, რადგან მისთვის სასწორზე გაცილებით მეტი იდო, ვიდრე მათ შეეძლოთ წარმოდგენა.
 
მრავალ აკადემიკოსს ახალი თეორიების ან გიჟური ჰიპოთეზების გამოგონება ახასიათებს, საკუთარი სურვილისამებრ - სინამდვილეში, რაც უფრო გიჟურია, მით უკეთესი. მაგრამ იუნგს არასდროს სჭირდებოდა უფრო ჭკვიანი გამოჩენილიყო, თუმცა ამის გაგება თითქმის წარმოუდგენელი ჩანს.
 
სინამდვილეში, საუბარი იყო სერიოზულ და ყველაზე საზეიმო მოვალეობაზე: ცოცხლების მიმართ მის მოვალეობებზე და, პირველ ყოვლისა, მის ვალდებულებაზე მკვდართა წინაშე.
 
პირველი, რაც მკვდრების შესახებ უნდა ითქვას (და ამას იშვიათად ამბობენ, რადგან არავინ არასდროს არ იცის, თუ ვინ ლაპარაკობს), იმაში მდგომარეობს, რომ ისინი უბრალოდ მკვდრები არ არიან. სწორად ეკუთვნიან მათ რიგებს თუ არასწორად, პატივს მიაგებენ მათ თუ დავიწყებულები არიან, აღიარებულები არიან თუ იგნორირებულები, ისინი ჩვენზე გაცილებით უფრო მეტად ცოცხლები არიან.
 
ასეა თუ ისე, ისინი ჩვენთან ერთად ცხოვრობენ, ჩვენით, ჩვენსავით. „ისინი სიცოცხლეს აგრძელებენ“.
 
მეორე, რაც მათ შესახებ უნდა ითქვას: მკვდრები ყველაფერში, რაც მათთვის მნიშვნელოვანია, ყველაზე დაუნდობელ სიზუსტეს მოითხოვენ. და ბოლოს, მესამე: როდესაც ცხოვრება მათი თვალთახედვით განიხილება, ყველაფერი თავდაყირა დგება, როგორც სარკეში - ზუსტად იმის საპირისპირო აღმოჩნდება, რომელსაც სიხარულით ველოდებით. ის, რაც ხიდის ჩვენი მხრიდან მყარი და რეალური ჩანს, მათთვის წმინდა ფანტაზიაა, როდესაც ის, რაც ჩვენ მხოლოდ ფანტაზიად გვეჩვენება, მეორე მხარეს - ყველაზე მყარი საფუძველია.
 
სწორედ იქიდან გამომდინარე, რომ, მან ოსტატური სამეცნიერო მუშაობის წყალობით, ბოლოს და ბოლოს, გნოსტიკოსების და ალქიმიკოსების უცნაური ფანტასმაგორიული სამყარო მყარ საფუძველზე მოათავსა, იუნგი ზუსტად საპირისპიროს ამტკიცებდა: რომ მხოლოდ გნოსტიციზმის და ალქიმიის შემოთავაზებული მყარი საფუძვლის წყალობით, რომელსაც გნოსტიკოსებისკენ მივყავართ, აღარაა მთელი მისი ფსიქოლოგია ცარიელი და უმნიშვნელო „ფანტასმაგორია“.
 
მხოლოდ მათ მიერ წარმოდგენილ ისტორიულ უწყვეტობასაც კი, მის სამუშაოსთან ერთად, მისი რეალურ სამყაროში დაბრუნება შეეძლო. და ეს რეალობა სულაც არ წარმოადგენს აწმყოს ეფემერული მომენტების გახელებულ დევნას, რომლებიც საკუთარ თავს გვწყვეტს და სულ უფრო გვაშორებს; და არც აწმყო მომენტის მედიტაციურ უძრაობას, რომელიც ჩვენი თავდაპირველი ბუნებისგან გაქცევის კიდევ ერთი გამართლება ხდება.
 
პირიქით, ის ცოცხალი წარსულის სიღრმეებშია, რომელიც მზადაა ყოველ აწმყო მომენტში გვემსახუროს - იმიტომ, რომ იქ ჩვენ ჭეშმარიტი ფესვები და დანიშნულება გველის.
 
შემჩნეული და შეუმჩნეველი, ეს ისტორიული უწყვეტობა მისი მუშაობის და ფსიქოლოგიის ქვაკუთხედს წარმოადგენს. მაგრამ, როგორც ხშირად ხდება, ჩვენ ვაკვირდებით, როგორ იმეორებს ის ერთსა და იმავე მტკიცებებს, რათა დაინახოს, როგორ წარხოცავს მათ დროის მდინარება.
 
მაგალითად, ერთი იშვიათი გამოსვლა გნოსტიკოსების შესახებ, რომელზეც უხალისოდ დათანხმდა, სადაც ხსნის, რომ „თუ ჩვენი დროის ადამიანის ჭეშმარიტ ფსიქოლოგიურ გაგებას ვეძებთ, სრულად უნდა ვიცოდეთ მისი სულიერი ისტორია“. სულიერ ისტორიაში ის სრულიად კონკრეტულად ორ ათას წელს გულისხმობდა, რომლებიც დასავლური კულტურის წარსულის გავლით გნოსტიკოსების დროსთან გვაკავშირებს.
 
მისთვის ძველის ეს აღიარება, როგორც თავად უწოდებდა, თეორიული ან აკადემიური განსჯის საკითხს არ წარმოადგენდა. ეს უკიდურესად პრაქტიკული საკითხი იყო. იუნგი საუბრობდა, როგორც მკურნალი, ფსიქიატრი, კლინიცისტი, როდესაც ამტკიცებდა, რომ ადამიანის რეალური განკურნება არ მოხდება მისი ჭეშმარიტი ისტორიის გაგების გარეშე. და ის უბრალოდ ბავშვობის ისტორიაზე ან მშობლების ისტორიაზე არ საუბრობდა, რადგან „ჩვენ არც დღეს გავჩნდით და არც გუშინ; ჩვენი ასაკი უსასრულოა“.
 
ან, როგორც ერთხელ მე დავწერე: „ჩვენ ძველები ვართ, წარმოუდგენლად ძველები. ჩვენ უბეში ვარსკვლავების ისტორიას ვინახავთ“.
 
როგორც მზრუნველი ექიმი, რომელიც აშკარა სატანჯველის, ყოველდღიური ნევროზების გამკლავებაში პაციენტის დახმარებას ცდილობს, ის ამტკიცებდა, რომ ჭეშმარიტი მკურნალობა ხშირად მათი პირადი პრობლემების ციცქნა სამყაროდან გამოყვანაში და მათ მიერ განცდილის უკან მდგომი „ზეადამიანური კავშირების“ გაცნობიერებაში, „ზეადამიანური ცნობიერებისკენ ისტორიული უწყვეტობის გრძნობაში“ მდგომარეობს.
 
მათთვის ერთადერთი მკურნალობა მათი პიროვნების ჩარჩოებიდან გამოყვანაში მდგომარეობს. ერთადერთი მიდგომა ან გონების მდგომარეობა, რომელსაც დახმარება შეუძლია - ესაა ჭეშმარიტად რელიგიური მიდგომა: რელიგია არა როგორც დოგმატები და შეხედულებები, არამედ „რელიგიური მიდგომა per se“. და სწორედ ამ რელიგიური მიდგომის გამოსაღვიძებლად „ისტორიული უწყვეობის გრძნობა შეუცვლელია“.
 
ამას გულისხმობდნენ ძველი ბერძნები და რომაელები გარდაქმნის პროცესში, პიროვნულიდან უპიროვნოში გარდაქმნის მისტიურ პროცესში. წინააღმდეგ შემთხვევაში ინდივიდუალურ განწყობაში ყველაფერი „ცხადად არასწორი“ იქნება. ცალკეული ადამიანის მოჩვენებითი ნევროზი შეიძლება დაიძლიოს, რადგან ის, რაც ვლინდება, როგორც პიროვნული ნევროზი - ეს, უმეტესწილად, უბრალოდ ისტორიის უკმარისობაა, რომელმაც მიატოვა თავისი წინაპრები და, პროცესში, დაივიწყა საკუთარი თავი.
 
ის, რაც არასწორი გვეჩვენება საკუთარ თავში - ისაა, რაც უკვე არასწორად წავიდა ისტორიაში და, რა თქმა უნდა, პირიქით. ჩვენი თანამედროვე ნევროზები - არაა ერთი ადამიანის, თქვენი, ჩემი პრობლემა. ეს იმის შენელებული, გადავადებული, მაგრამ სრულიად გარდაუვალი შედეგია, რაც გნოსტიკოსებს ორი ათასი წლის წინათ დროის იმ მომენტში შეემთხვათ, როდესაც ორთოდოქსულმა ქრისტიანობამ ჩაახშო და გაანადგურა მათი ჭეშმარიტება: მათი სიბრძნე წარხოცა.
 
და გზავნილი იუნგის ფსიქოლოგიის სიღრმეებიდან იმაში მდგომარეობს, რომ, სანამ ჩვენს სიღრმეში არ გავიგებთ, რა შეგვემთხვა, ვერასოდეს გავთავისუფლდებით.
 
იგივეა არისტოტელეს შემთხვევაში - ისიც, როგორ აიძულა დასავლური გონება გადაეხვია „თავდაპირველი საფუძვლიდან“, მიეტოვებინა ფსიქიკა, პირდაპირი გამოცდილების ჩვენი ერთადერთი ჭეშმარიტი წყარო. მხოლოდ მას შემდეგ, როდესაც გავხედავთ, თუ საიდან მოვდივართ, იმას, თუ რას წარმოვადგენთ მთელი თანამევედროვეობის მიუხედავად, შეიძლება ასე თუ ისე რეალური ან ხანგრძლივი განკურნების მიღწევა. და ესაა სინანულის ღვაწლი მოუნანიებელთა დანაშაულებებისთვის; ძველის როლის აღიარება უწყვეტობის შენარჩუნებაში; ხიდის აღდგენა.
 
აი რატომ გვაუწყებს იუნგის სახელგანთქმული ბიოგრაფია, რომ ისტორიის გარეშე ფსიქოლოგია ვერ იარსებებს. მაგრამ ასეთი პროვოკაციული მტკიცება იმდენად გაუგებარია, რომ უფრო სასარგებლო იქნება მის ნათქვამ სხვა მეტად კონკრეტულ საკითხებს გადავხედოთ, რომლებიც საბოლოოდ არც დაბეჭდილა.
 
მაგალითად, არსებობს მისი გამოუქვეყნებელი, დავიწყებლი მტკიცება იმის შესახებ, რაოდენ კრიტიკულად მნიშვნელოვანია მისთვის ძველბერძნული ან ლათინური ტექსტების კითხვის უნარი; და არა მათი თარგმანების, არამედ პირდაპირ ორიგინალში კითხვა. ამ ენების ღრმა სამუშაო ცოდნის გარეშე, ამტკიცებს ის, შეუძლებელია დასავლური კულტურის ოდნავ მაინც რეალური გაგება ან ფსიქოლოგიის ჭეშმარიტი გაგება.
 
ალბათ, თითებზე გადასათვლელია იმ იუნგიანელი თეორეტიკოსების ან პრაქტიკოსების რიცხვი, რომლებმაც გულთან ახლოს მიიტანეს ეს რჩევა ან საერთოდ მზად იყვნენ ამისთვის. უფრო მომგებიანია, გაიჭრა წინ და, იუნგის სახელით მოღვაწეობა გამოაცხადო, ააშენო კიდევ უფრო მეტი ფაუსტისეული ხიდები არსაით.
 
და ძალზე საწყენია, რადგან ასე კარგავენ შესაძლებლობას აღმოაჩინონ ის, რაც იუნგმა აღმოაჩინა ან დაინახონ ის, რასაც ის ხედავდა.
 
არსებულთაგან ერთ-ერთი უდიდესი სასწაულია, თუ როგორ ხდება ჩვენთვის, ადამიანებისთვის, ეს მატერიალური სამყარო ერთადერთი საფუძველი და საყრდენი. თუ სიმამაცეს მოვიკრებთ შევბრუნდეთ და არაცნობიერის სამყაროს ჩავხედოთ, ერთადერთი, რის დანახვასაც შევძლებთ - ესაა უძირო ქაოსი და უსასრულოდ მოთუხთუხე უფსკრული, ყოველგვარი მყარი საყრდენის ან საფუძვლის გარეშე.
 
მაგრამ თუ ამ უფსკრულში გადასახტომად აუცილებელ კიდევ უფრო მეტ გამბედაობას მოვიკრებთ, ვარდნის და ყველაფერი მყარის თითქოსდა სამარადისოდ დაკარგვის შემდეგ, ჩვენ რა თქმა უნდა რეალობას ვაღწევთ, რომელიც ალქიმიკოსებისთვის ცნობილია როგორც „მარადიული საფუძველი“ ან, როგორც იუნგი უწოდებდა, „ურღვევი საფუძველი“.
 
ბუნებრივია, გონიერებისთვის, ჩვენ ყოველთვის ვინახავთ ამ მისწრაფებას გვქონდეს ფიზიკურ სამყაროში მყარი და მტკიცე საფუძველი. თუმცა, ეს უბრალოდ იმ, სხვა საფუძვლის სიმბოლოა; და, საბოლოოდ, კიდევ სადღაც რეალური საყრდენის აღმოჩენის შემდეგ იგივე აღარაფერი რჩება.
 
აი აქ ვაწყდებით დეტალების და სტრუქტურის თავდაპირველ სიზუსტეს, განუჭვრეტელ სიმახვილეს, წარმოუდგენელს ცოცხალთა ამ ეფემერულ სამყაროში. ეს პარმენიდეს მიღმიერ სამყაროსეული ლოგიკის არაბუნებრივი სიზუსტე და სიმკვრივეა, რომელიც მას მკვდართა სამეფოდან დაბრუნების წინ გაუმხილეს.
 
და, კარლ იუნგის შემთხვევაში, მას ორი ათას წელზე გადაჭიმული სტრუქტურის - აწმყოდან ყველა მორიალე ნისლის და წყვდიადის, ალქიმიკოსების, გნოსტიკოსების გავლით დასავლური კულტურის განთიადისკენ მიმავალი უსაზღვრო სტრუქტურის უზუსტესი მონახაზი აჩვენეს.
 
15
 
როგორც კი ადამიანი მიღმიერ სამყაროში გავა და რეალობას იხილავს, პიროვნული არსებობის თამაში დასრულდება.
 
არავის და არასდროს ასეთი ხედვა მხოლოდ თავისთვის არ შეუძენია. თავდაპირველი კანონის თანახმად, მიწისქვეშა სამყაროში გადაცემული უწყება მხოლოდ უკან, ცოცხალთა სამყაროში მთლიანად, უცვლელად წასაღებადაა განკუთვნილი. ეს დროთა დასაწყისში, ცოცხლებსა და მკვდრებს შორის ხელმოწერილი საკრალური კონტრაქტია.
 
აი რატომ აღარ ეკუთვნოდა ის გარკვეულ წერტილში მხოლოდ საკუთარ თავს და აღარც ამის უფლება ჰქონდა, როგორც სწორად აღნიშნავდა იუნგი. აქედან მოყოლებული მისი სიცოცხლე ცოცხლებსაც ეკუთვნოდა და მკვდრებსაც: ის „საყოველთაოობისთვის“, მთელისთვის არსებობდა.
 
და იუნგს თავადაც ესმოდა, რომ, როდესაც მხოლოდ საკუთარი თავისთვის არ ცოცხლობთ და მას არ ეკუთვნით, მაშინ, ქრისტეს მსგავსად, სხვებისთვის სიცოცხლის წყარო ხდებით.
 
მხოლოდ მაშინ, როდესაც ადამიანის სიღრმეში პირადი ხალისით ან უხალისოდ ადგილს პირადის მიღმიერ მხარეს მყოფს უთმობს, ადამიანი მარადისობის გადაუდებლობის, თითქმის აუტანელი, მწვავე გადაუდებლობის ჭეშმარიტი აზრის წდომას იწყებს, რომელიც დროს აწვება და მასში იჭრება.
 
ამ გადაუდებლობამ 1938 წლის დასაწყისში კოლკატაში იუნგის გრაალის შესახებ სიზმარში ამოხეთქა და ინდოეთში შეჯანჯღარების შემდეგ მას დასავლეთში, უკან,  მაკურნებელი ჭურჭლის ანუ servator mundi-ს მის მწვავე აუცილებლობასთან დაბრუნება აიძულა: რადგან მხოლოდ მას შეუძლია ნამდვილი სამყაროს დაცვა და გადარჩენა. „რადგან შენ მძიმე მდგომარეობაში ხარ: ყველას გემუქრებათ საშიშროება, გაანადგუროთ ყველაფერი, რაც ასწლეულების განმავლობაში შენდებოდა“.
 
სამწუხარო გარდაუვალობა ჩანს იმაში, რომ მხოლოდ პატივცემული მიმდევრებისთვის დამახასიათებელი განსაკუთრებული მოუქნელობა და დოგმატიზმი ჩვეულებრივი ნახევრად სიმართლითა და ნახევრად ტყუილით შეალამაზებს ასეთ მნიშვნელოვან მტკიცებას. ამ სიზმრის კომენტირებისას როგორც ალბათ ყველაზე გავლენიანმა იუნგიანელმა შეამჩნია, „ჩვენი კულტურული ტრადიციის სულიერ პრობლემაზე პასუხი“ გრაალის მაკურნებელ თასშია, და ეს საკმაოდ სწორია. მაგრამ შემდეგ დაამატა, რომ „ამ საიდუმლოს მხოლოდ ალქიმიის სიმბოლიზმი ინახავს“, რომელზეც იმხანად იუნგს თავისი ცნობიერი ყურადღება ჰქონდა კონცენტრირებული.
 
ადამიანის ცხოვრების დაყოფა მუშაობის ცალკეულ ფაზებად, აღმოჩენების და გაგების ახალ სფეროებად დაუძლეველ ცდუნებას წარმოადგენს. ჩვენ ვერ ვაცნობიერებთ, რომ ესეც ფაუსტისეული გადაწყვეტაა: პროგრესის ილუზიებსა და ცდუნებებში ჩავიძიროთ. სინამდვილეში, მიზიდულობა იმდენად ძლიერია, რომც იყვირო და გააფრთხილო, მაინც ვერავინ შეამჩნევს, ის ახლობლებიც კი, რომლებსაც შეუძლიათ ან ვალდებულნი არიან.
 
ზუსტად ასევეა ჩვენი ცხოვრების შემთხვევაშიც. სიბრძნე მაშინ იწყება, როდესაც ჩვენს მომავალში საკუთარი უმეცრების რაღაც საბოლოო გადაწყვეტის, ჩვენს მიერ მოწყობილი არეულობის იდეალური გამოსწორების  გაუთავებელ ამაო ძიებას შევწყვეტთ.
 
ყველაფერი ზუსტად ისე იწყება, როგორც მთავრდება - უკან გახედვით, იუნგის რეკომენდაციის თანახმად, და საკუთარ თავში ჩახედვით. წინსვლის ნაცვლად, უკან უნდა წავიდეთ, საკუთარ თავში, სადაც უკვე არსებული პასუხები მუდამ გველიან.
 
მთელი ამ წიგნის არსი ამ ორიოდ უბრალო სიტყვაშია ჩატეული.
 
სიზმრები, განსაკუთრებით დიდი სიზმრები, ჩვენს ცხოვრებას სწორხაზოვნად არასდროს ყვებიან. ისინი მის ირგვლივ, შემდეგ უკან, წრეების ან სპირალების სახით როკავენ. და როდესაც იუნგს კოლკატის სასტუმროში გრაალის მაკურნებელი თასის პოვნის უმნიშვნელოვანესი აუცილებლობის შესახებ შეახსენეს, სინამდვილეში, როგორც ეს მხოლოდ სიზმრებს შეუძლიათ, მას ის გაახსენეს, რაც უკვე იცოდა.
 
ინდოეთში წასვლამდე დიდი ხნით ადრე ის წერდა, ლექციებს კითხულობდა, ასწავლიდა, რომ გრაალის სიმბოლიზმი წარსულში შუასაუკუნეების ალქიმიკოსების გავლით ანტიკურობის გნოსტიკური და ჰერმეტული ტრადიციებისკენ მიდის. უფრო ზუსტები რომ ვიყოთ: ის მას ძველბერძნულ სიტყვამდე, მაგიურ სიმბოლომდე მიჰყვა, რაც შესარევ იდუმალ ჭურჭელს kratêr-ს ნიშნავს, რომელშიც განდობილები ხელახალი შობის, უკვდავებისა და ხსნისთვის მოსანათლად ეფლობოდნენ.
 
და აღმოჩნდა, რომ კოლკატაში დრამატულ სიზმრამდე თითქმის ათი წლით ადრე, ის ნახევრად ხუმრობით ეუბნებოდა სტუდენტებს, რომ ის, ვისაც ხელახლა შობის და ხსნის kratêr გნოსტიკოს-მაკურნებელი ჭურჭლის პოვნა სურს, - აღარ უნდა ეძებოს ის ეგვიპტის ძველ ალქიმიურ ცენტრებში. პირიქით, მისი პოვნა საკმოდ იოლია ციურიხში.
 
და უფრო მეტი რომ განემარტა, მან მხიარულად, თუმცა არც მთლად დახვეწილად, მიანიშნა, რომ ეს kratêr იყო არა უბრალოდ ფსიქოლოგიური სამუშაო, რომელსაც ის ატარებდა პაციენტებთან, არამედ თავად იყო ცოცხალი kratêr. ის, კარლ იუნგი, იყო ახალგაზრდობის მარადიული წყარო: მხსნელი, რომელიც ადამიანებს სთავაზობს pharmakon athanasias, „უკვდავების წამალს, რომელიც ახალ ადამიანს ქმნის“.
 
თუმცა, ეს უბრალოდ ხუმრობა არ იყო. პირიქით, მის უკან უნაკლო ლოგიკა იდგა. როგორც რაინდისთვის გრაალის პოვნის ერთადერთი გზაა გახდეს ის, და როგორც servator mundi მსახურების ერთადერთი გზა - ესაა შინაგანად იყო სამყაროს მხსნელი და მცველი, ასევე ერთადერთი გზა აიძულო kratêr იმუშაოს - არის თავად გახდე kratêr.
 
და რომ გავიგოთ, თუ რამდენად სერიოზულია მისთვის ეს საკითხი, უმჯობესია გავიხსენოთ, რომ ის „საკუთარი ფსიქოლოგიის მთელ წინაისტორიას“ წარმოადგენდა, ანუ იუნგიანური ფსიქოლოგიის ისტორიას იქამდე, სანამ სცენაზე ერთადერთ სიმბოლოში განსხეულებული კარლ იუნგი გამოჩნდებოდა.
 
თქმაც კი ზედმეტია, რომ ეს სიმბოლო kratêr იყო. ზუსტად ისევე, როგორც გრაალის მისტერია ინდივიდუაციის საიდუმლოსთან გაათანაბრა და იგი დასავლეთისთვის გრაალის მივიწყებული თასის აღდგენაში ცენტრალურ ამოცანად განიხილა, ასევე გნოსტიკურ ჭურჭელში kratêr თავისი ფსიქოლოგიის თავდაპირველი სიმბოლო აღმოაჩინა.
 
რაც არ უნდა უცნაურად მოგვეჩვენოს, დაკვირვებისას, თუ როგორ მიჰყვება კვალდაკვალ თავის ფსიქოლოგიას საკუთარ თავს მიღმა, ერთი ფაქტორი აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს.
 
თავის გამოქვეყნებულ ნაწარმოებებში, და ლექციებშიც, ის ცდილობდა, ამ უმნიშვნელოვანეს სიმბოლოს kratêr-ს ანტიკურობის გნოსტიკური და ჰერმეტული წრეების მიღმაც კი მიჰყოლოდა. სინამდვილეში, ხელახალი შობის kratêr-ის პირველი ხსენებისთანავე ის მას კონკრეტული ადამიანის სახელთან - ემპედოკლესთან აკავშირებს.
 
ჯერ კიდევ სტუდენტობიდან მან თავი ვერ დააღწია ძველი ლეგენდების ხიბლს, თუ როგორ მოკვდა ემპედოკლე სიცილიაში, რომელიც ეტნას კრატერზე ავიდა და ვულკანში გადავარდა, რათა უკვდავი გამხდარიყო, ღმერთად გარდასახულიყო. და აქ, როგორც უცებ შენიშნა იუნგმა სიტყვების მნიშვნელობის მკვეთრი შეგრძნებით, kratêr-ის ძველბერძნული გაგება უბრალოდ ლამაზ შესარევ თასს ან გულდასმით დამზადებულ ჭურჭელს უკვე აღარ წარმოადგენს.
 
ახლა ის დიდებული ვულკანის კრატერია, საიდანაც ლავა, წყალი და ცეცხლი იფრქვევა - განადგურების, გარდასახვის, შობის ბუნების სრულიად არაადამიანური ძალაუფლების ერთ-ერთი ყველაზე შემაძრწუნებელი მაგალითი.
 
აქ, არა მარტო შუასაუკუნეების ალქიმიაზე, არამედ გნოსტიციზმზე ასწლეულებით ადრეული ამ ლეგენდებით მან გააცნობიერა, რომ ძალზე შორს, რამდენადაც შესაძლებელია, kratêr -ისა და გრაალის შესახებ ყველა იმ ტრადიციის წყაროსა და წარმოშობამდე: თავისი ფსიქოლოგიის ყველაზე ადრეულ წინაისტორიამდე მივიდა.
 
თუმცა, ალბათ მიხვდით, რომ აქ გაცილებით მეტი იმალება. იუნგისთვის ისტორია დიამეტრულად განსხვავდება იმისგან, რაც ჩვენ მიგვაჩნია ისტორიად. სინამდვილეში, წარსულში ასე ღრმად დაბრუნება არა ასწლეულებსა ან ათასწლეულებში უაზრო, უთავბოლო ხეტიალი, არამედ სიცოცხლის, შთაგონების, არსებობის საწყის წყაროსთან დაბრუნება იყო.
 
და წითელ წიგნზე მუშაობის დაწყებიდან სიცოცხლის ბოლომდე მისი თავდაპირველი წყაროს ბუნებისა და იდენტობის შესახებ მისი აზრი ძალზე მკაფიო იყო. მთელი მისი შემდგომი მუშაობის და გაგების ერთადერთი საწყისი წერტილი განცდებია, რომლებიც ჯერ გამოიტანა, შემდეგ განახორციელა, და ბოლოს გაიგო, წითელი წიგნისმეშვეობით. მაგრამ ყველაზე ვიზიონერული განცდების წყარო ლავის გამანადგურებელი მდინარეები იყო, რომელშიც მასიურ ვულკანურ კრატერში ჩავარდნისას აღმოჩნდა: კრატერში, რომელმაც ის მიწისქვეშა სამყაროში შეუშვა.
 
ასე რომ, ყოველგვარი მნიშვნელობით, ემპედოკლედ ცნობილ, ძველბერძენ ფილოსოფოსთან ერთად, იუნგი თავისი ფსიქოლოგიის სათავემდე მივიდა. ისტორიულად მან მისი წარმომავლობისა და წარმოშობის საბოლოო წყაროს მიაღწია. და სიმბოლურად, ენერგეტიკულად, ფსიქოლოგიურად ის ისევ მისი დაუოკებელი სიცოცხლისუნარიანობის საწყის წყაროსთან: პირდაპირ წმინდა გარდამსახავი ძალის წყაროსთან იყო.
 
რა თქმა უნდა, იუნგის და მისი ფსიქოლოგიის რომელიღაც ძველ ფილოსოფოსთან დაკავშირებაზე ფიქრიც კი ახლა აუცილებლად ჟღერს როგორც მტკიცებულების უზომოდ გაბუქების აშკარა მაგალითი. მაგრამ ყველაფერი სავსებით პირიქითაა: როგორც კი საშუალებას მივცემთ მტკიცებულებამ თავად ისაუბროს, ხელის შეშლის, გაბერვის და დამალვის გარეშე, ჩვენ შეგვიძლია დავეხმაროთ იმის გამომჟღავნებას, რასაც იუნგი ნამდვილ „ისტორიულ შაბლონს“ უწოდებდა.
 
მისთვის ისტორიული საყრდენის უმნიშვნელოვანეს წერტილს ძველი გნოსტიკოსები წარმოადგენდნენ. და ის სხვებზე უკეთ, უმეტესობაზე გაცილებით უკეთ იცნობდა გავლენათა რთულ სიმრავლეს, რომლებიც გამუდმებით კვებავდა გნოსტიკურ და ჰერმეტულ ტრადიციებს - ეგვიპტიდან, მესოპოტამიიდან, იუდაიზმიდან, ქრისტიანობიდან, ბერძნული რელიგიებიდან თუ ფილოსოფიიდან.
 
სინამდვილეში, ამ სირთულეების, ასეთი განსხვავებული გავლენების ეგრეთ წოდებული სინკრეტიზმის შეფასების გარეშე, იუნგის ნაწარმოებების ზოგიერთ დეტალს და ასპექტს ვერასოდეს გავიგებთ.
 
მაგრამ კიდევ უფრო გასაოცარია, რომ, ახსნისას, თუ როგორ განიხილავდა გნოსტიციზმის ფენომენს, ის მას, პირველ ყოვლისა, საგვარეულო ბერძნულ ფილოსოფიაში მყარად ფესვგადგმულ ფილოსოფიურ ტრადიციად აღწერდა. და როდესაც ის ალქიმიას მიმართავს, იგივე ისტორია მეორდება, რამაც არ უნდა გაგვაკვირვოს.
 
მის ებრაელ მეგობართან ერიხ ნოიმანთან გაგზავნილ წერილში იუნგი უყოყმანოდ ამტკიცებდა, რომ არა მხოლოდ მისი ფსიქოლოგია, არამედ დასავლური ალქიმიაც „ღრმადაა ფესვგადგმული ევროპაში, ქრისტიანულ შუასაუკუნეებში და, საბოლოო ჯამში, ბერძნულ ფილოსოფიაში“. ამან გააწბილა, განარისხა კიდეც ზოგი კომენტატორი, რომლებსაც ერჩივნათ, რომ ფილოსოფიის შესახებ იუნგი საერთოდ გაჩუმებულიყო და სხვა საკითხზე ელაპარაკა.
 
მაგრამ, მარტივი ჭეშმარიტება ისაა, რომ ის ძალზე ნათლად აღწერს, თუ როგორ განიხილავს და აღიქვამს თავის სამუშაოს, რადგან აქ, განსაკუთრებით ბერძნულ ფილოსოფიაზე მსჯელობაში, „საკუთარი ტრადიციის მის მკაფიო აღიარებას“ ვხედავთ. და მისი ამ მტკიცების უკან ორმაგი ლოგიკა იმალება.
 
ერთი მხრივ, მშვენივრად აცნობიერებდა რა ეგვიპტურ და სხვა ელემენტებს, რომლებმაც თავისი წვლილი შეიტანეს დასავლეთში ალქიმიურ ტრადიციაში, ის დიდ პატივს სცემდა ალქიმიკოსების მიერ საკუთარი თავის „ფილოსოფოსებად“ მოაზრებას.
 
დროთა განმავლობაში მან მათ ტექსტებში ფილოსოფიური ქვის, ფილოსოფოსთა თასის, ფილოსოფიური ცეცხლის უთვალავჯერ ხსენებით; ფილოსოფიური ხელოვნებით, როგორც ჭეშმარიტად ფილოსოფიის სამუშაოს და ამოცანის, არისტოტელეს ფილოსოფიისგან განსხვავებით; ფლოსოფოსთა ბაღით, თავისი ფილოსოფიური ხით, ფილოსოფოსთა გამოცანებით, ფილოსოფოსთა ძველი შეხვედრებით ცხოვრება და სუნთქვა ისწავლა. ის მშვენივრად იცნობდა იმ ფაქტს, რომ ბერძნული, შემდეგ არაბული, შემდეგ ლათინური ალქიმიური ლიტერატურა ხშირად უყურებს დიდ სოკრატემდელებს როგორც ხელოვნების უმაღლეს ოსტატებს. და მან შესანიშნავად გაითავისა სიტუაციის დახვეწილი ნიუანსები, როდესაც პარმენიდეს სიკვდილიდან ორი ათასი წლის შემდეგ ალქიმიურ მწერალი იტალიაში აღწერდა, როგორ გადაარჩინა პარმენიდემ შეცდომებისგან და სწორ გზაზე დააყენა, როგორ გაჩნდნენ არაბი ალქიმიკოსებიც, მისტიკოსებიც, რომლებიც „ემპედოკლეს წრეებში“ იკრიბებოდნენ, რადგან ემპედოკლეში თავად მუჰამედზე უფრო მეტი ავტორიტეტი, წინასწარმეტყველების და შთაგონების გაცილებით ნამდვილი წყარო იპოვეს.
 
მაგრამ, ჩვეულებრივ, ეს მხოლოდ ისტორიის ნაწილია, რადგან, მეორე მხრივ, კარლ იუნგს საკუთარი კავშირები ჰქონდა ფილოსოფიასთან.
 
თანამედროვე ფილოსოფიის მიმართ, რომელიც „არასდროს ლაპარაკობს არაფერს, რასაც თუნდაც უმცირესი პრაქტიკული სარგებელი აქვს“, მისი ცარიელი თეორეტიზებითა და უსარგებლო ჟარგონით, მას იმედგაცრუებასა და პირდაპირ ზიზღს შორის შუალედური გრძნობა ჰქონდა. თუმცა, მით უფრო გასაოცარია, რომ, როდესაც მას ჰკითხეს, ხომ არ არის მისი ფსიქოლოგია უბრალოდ ახალი რელიგია, მან უპასუხა „არა“: ნუ ადარებთ ჩემს ფსიქოლოგიას დადგენილ რელიგიებს მათი მძიმეწონიანი პრეტენზიებით, დოგმატებით და რწმენებით. ჭეშმარიტება ისაა, რომ, არც მისიონერი ვარ და არც რომელიღაც რელიგიის დამაარსებელი, „მე უბრალო ფილოსოფოსივით ვლაპარაკობ“, რადგან ჩვენ, ფსიქოლოგები, „ფილოსოფოსები ვართ ამ სიტყვის ძველი აზრით, სიბრძნის მოყვარულები“.
 
და ყველაზე უკეთ ჩემი ფსიქოლოგიის გაგება მისი ძველ ფილოსოფიასთან შედარებით შეიძლება, დაამატა მან.
 
რა თქმა უნდა, აქ იბადება ლოგიკური კითხვა, რომელ ძველ ფილოსოფიას გულისხმობს იუნგი. ნაკლებად სავარაუდოა მას პლატონი ეგულისხმა, რომელიც მისთვის ყოველთვის თეორეტიკოსის კლასიკურ მაგალითს წარმოადგენდა, რომელსაც უამრავი ჭკვიანური იდეა ჰქონდა, რომლებიც პრაქტიკულად არასდროს განუხორციელებია. ის არც არისტოტელეზე ფიქრობდა, რომელიც მისი აზრით, სხვებზე მეტადაა პასუხისმგებელი დასავლური ცნობიერების ბუნებრივი დინებისგან იძულებით გადახრაში.
 
ყველაზე გასაოცარი ისაა, რომ ის სრულიად არაფერს ამბობს იმის შესახებ, თუ რა იყო ამ არისტოტელესეულ გადახრამდე თუ უკან დახევამდე.
 
და ამ დუმილს თავისი მიზეზები აქვს, რადგან, მიუხედავად ყველა მისი აღმოჩენისა, შინაგანი მსგავსებისა და კარგად დასაბუთებული ეჭვებისა, სოკრატემდელი ფილოსოფიის მის გაგებას რაღაც უფრო მძლავრი წარმართავდა: წმინდა, შეუზღუდავი სტერეოტიპი.
 
ის კარტებს ხსნის, როდესაც ამტკიცებს, რომ, პირდაპირ ფორმალური დასაწყისიდან, ანუ პითაგორადან, დასავლური ფილოსოფია ყოველთვის მხოლოდ უკიდურესი ინტელექტუალიზმი და რაციონალიზმი იყო, „როგორც ის ბერძნებმა ჩამოაყალიბეს“. მაგრამ აქ ის მხოლოდ ფილოსოფიის გერმანული სახელმძღვანელოების მოჩვენებით სიბრძნეს ბაძავს, რაც ჯერ კიდევ ბავშვობის წლებიდან შეისრუტა - სახელმძღვანელოების, რომლებიც მეთვრამეტე, მეცხრამეტე, მეოცე ასწლეულების მძვინვარე რაციონალიზმს ანტიკურ სამყაროზე დაუფიქრებლად აპროეცირებს.
 
იგივე ხდება, როდესაც ის აცხადებს, რომ სოკრატემდელებს ფიზიკური ობიექტები აინტერესებდათ, და არა ცნობიერება. და ეს განსაკუთრებით სწორია „ემპედოკლეს მსგავსი ბუნების ფილოსოფოსებთან“ მიმართებით, რომელიც ყველაზე „გასაოცარ სისადავეს“ ფლობდა ბუნებრივ ობიექტებთან ან თავად ბუნებასთან მიმართებით, რადგან ისტორიის თავიანთ სტადიაზე თვითრეფლექსიის და შინაგანი გაცნობიერებულობის შესაძლებლობა ჯერ კიდევ არ გააჩნდათ, რომელიც კაცობრიობისთვის ხელმისაწვდომი მხოლოდ სოკრატეს ან პლატონის საშუალებით გახდა.
 
მაგრამ ესეც მხოლოდ ინფლაციური ევოლუციური აბსურდია, რომელიც კოლექტიურ დასავლურ გონს ორ მსოფლიო ომამდე მიიყვანს და რომლითაც იუნგი, როგორც ინტელიგენტი ევროპელი, იძულებული იყო ეცხოვრა და ესუნთქა.
 
იგივე ეხება ემპედოკლეს მის თითქმის სასაცილოდ უთავბოლო აღწერას, როგორც „ყველაზე ადრეული ბერძენი ფილოსოფოსებიდან ერთ-ერთის და ერთგვარი მხსნელისა“, რადგან ამ ადამიანს ასე აღწერდა ძველი ფილოსოფიის თითქმის ყოველი სახელმძღვანელო - როგორც უნუგეშოდ გახლეჩილი ადამიანისა, რომელიც ცდილობდა ფილოსოფოსის და სწავლულის საპატივცემულო ცხოვრებით ეცხოვრა, ერთი მხრივ, იმავე დროს რელიგიურ შარლატანობაში ჩავარდნით, მეორე მხრივ.
 
და მაინც, იუნგის ამ მონათხრობში არც კარგია რამე, და არც განსაკუთრებით ცუდი.
 
ბოლოს და ბოლოს, თავად იუნგს იშვიათი თავმდაბლობა და საკუთარი თავის ღრმა ცოდნა გააჩნდა, რათა ეღიარებინა, რომ ცოცხალთაგან არავინაა „დაცული ჩვენი ეპოქის სულისგან“, და რომ „ჩვენი ცნობიერი რწმენების დამოუკიდებლად, ყოველ ჩვენგანს, გამონაკლისის გარეშე, რადგან ჩვენ ნაწილაკები ვართ მასაში, მასების მმართველი სული აწამებს და ანგრევს“. ან, როგორც ემპედოკლე ცდილობდა ეთქვა თითქმის ორნახევარი ათასი წლის წინ, ისინიც კი, ვინც ყველაზე უსიამოვნო ჭეშმარიტების თქმას რისკავს, იძულებულები არიან მიიღონ, რომ ძირითადად მათ დანარჩენებივით საზოგადოდ მიღებული წესებით უნდა ითამაშონ.
 
რა თქმა უნდა, იყო დრო, როდესაც იუნგი დახვეწილი თანამედროვე მეცნიერის როლის შესრულებით ტკბებოდა: როდესაც მას პრიმიტიულობის, მიამიტობის და კულტურული ევოლუციის შესახებ ჩვეულებრივი კლიშეს ფრქვევა მოსწონდა, თუმცა შინაგანად იცოდა, მის ნებისმიერ ამაყ მიმდევარზე გაცილებით უკეთ, რამდენად ზედაპირული და მაცდურია ისინი.
 
და ეს იმიტომ, რომ მან აგრეთვე იცოდა, როდის გაჩერებულიყო. იმდენ ნიშანს და მინიშნებას მიჰყავდა ის უკან ძველ, სოკრატემდელ ფილოსოფოსებთან. მაგრამ უმნიშვნელოვანესი მომენტი ისაა, რომ მათი მიმდევრობა მისი ვალი ან სამუშაო არასოდეს ყოფილა.
 
არის საკითხები, რომლებშიც ჩასართავად ან სრული სულელი, ან უმწეო მსხვერპლი უნდა იყოს ადამიანი. იუნგს ეს ჭეშმარიტება სხვებზე უკეთ ესმოდა, და ამიტომ ალქიმიური ტრადიციის დეტალებში ჩაღრმავებას იმდენად ავადებდა, რამდენიც შეეძლო. და როდესაც, ბოლოს და ბოლოს, მიხვდა, რომ მას მოუწევდა მისი ზრდასრული სიცოცხლის თითქმის ნახევრის დასავლური ალქიმიის გარემომცველი საიდუმლოებების გახსნისთვის მიეძღვნა, მან ეს თავის გარდაუვალ წყევლად მიიღო.
 
ეს მისი ამოცანა იყო: გზა არა კიდევ უფრო შორს, გნოსტიკოსების გავლით დასავლური ცივილიზაციის წყაროს გარემომცველი კოლექტიური წყვდიადისკენ გაეკვალა, არამედ წინ, მათგან თანამედროვე სამყაროსკენ.
 
და აქ ჩემი სამუშაო იწყება.
 
თითქმის ნახევარი სიცოცხლე დასჭირდა აღმოჩენას და შემდეგ დოკუმენტირებას, რომ სოკრატემდელები არ იყვნენ პრიმიტიული რაციონალისტები, როგორც მათ ასწლეულობით და ათასწლეულებით დაგროვებული ცრურწმენები წარმოგვიდგენდნენ; მიყოლოდა ეგვიპტის გნოსტიკური ან ჰერმეტული წრეებიდან ემპედოკლესთან, პარმენიდესთან, სიცილიის და სამხრეთ იტალიის პითაგორელებთან მიმავალი გზის ყოველ დეტალს; ეჩვენებინა, რომ დასავლურმა ალქიმიურმა ლიტერატურამ სოკრატემდელი ტრადიციისგან საკმაოდ მნიშვნელოვნად აიღო და რომ, როდესაც ალქიმიკოსები თითქოსდა მათ გამონათქვამებს წინამორბედებს ათქმევინებდნენ, ხშირად ისინი სოკრატემდელი სწავლების ნამდვილ ელემენტებს ინარჩუნებდნენ, რომლებიც უკვე მოიცილეს არისტოტელეს ან პლატონის უფრო ინტელექტუალურმა მიმართულებებმა; აეხსნა, წინასწარმეტყველი ებრაელების საპირისპიროდ რაციონალური ბერძნების და იერუსალიმის ვნებების საპირისპიროდ ათონის ცივი გონების შესახებ მტკნარი სისულელე, რომლითაც გვკვებავდნენ, საჭირო იყო, რათა დაეფარა ფაქტი, რომ ბერძნებიც და ებრაელებიც ერთმანეთთან გეოგრაფიულად, ფიზიკურადაც კი დაკავშირებულ საკუთარ წინასწარმეტყველურ ტრადიციებს ფლობდნენ; და რომ პარმენიდეს ან ემპედოკლეს მსგავსი ფიგურების ჭეშმარიტი მემკვიდრეები იყვნენ არა გვიანი ბერძენი ფილოსოფოსები, არამედ გნოსტიკოს წინასწარმეტყველთაგან უდიდესნი.
 
რაც არ უნდა უცნაური იყოს, პროცესში აღმოვაჩინე, რომ ვიპოვე დადასტურება, რომ გნოსტიკური და ჰერმეტული kratêr-ის სიმბოლიზმი იტალიის და სიცილიის ვულკანურ კრატერებთან მიდის. მაგრამ მე შევძელი მეჩვენებინა, რომ ემპედოკლეს სიკვდილის ისტორიები სულაც არ იყო ფიზიკური სიკვდილის შესახებ. ეს ძალზე უხეში გაუგებრობა იყო.
 
ეტნას ვულკანის კრატერში გადამხტარზე ლეგენდები თავისი წარმომავლობით მკვდართა სამეფოში რიტუალური ჩაშვების კოდირებულ აღწერას წარმოადგენდა. სინამდვილეში, ეს მასიური ვულკანი იყო წინასწარმეტყველების მთავარი, ძალზე ძველი ცენტრი. მის ფერდებზე ტაძრებს აგებდნენ ლავისგან; წინასწარმეტყველთა ოჯახები, რომელთაც „სიზმრების წინასწარმეტყველებს“ უწოდებდნენ, რადგან ისინი ძირითადად ადამიანთა სიზმრების ახსნით იყვნენ დაკავებული, მოთუხთუხე კრატერებს შორის და ფერფლში პირდაპირ ვულკანის კიდეზე ცხოვრობდენ.
 
და ემპედოკლეს როგორც წინასწარმეტყველის ცნობილი როლის გათვალისწინებით, რომ არაფერი ვთქვათ კერძოდ ეტნაში მისი გადახტომის ამ ლეგენდებსა და ილიას ბიბლიურ ფიგურას შორის მჭიდრო კავშირზე, საკმაოდ უცნაური იყო აღმოჩენა, როგორ აღწერს იუნგი წითელ წიგნში, რომ, მიწისქვეშა სამყაროში უზარმაზარი კრატერის ძირში დაშვებისას, პირდაპირ წინასწარმეტყველი ილიას, „წინასწარმეტყველის სახლის“ წინ აღმოჩნდა.
 
ხოლო რაც შეეხება სისულელეს ემპედოკლეს როგორც ერთ-ერთი ადრეული ბერძენი ფილოსოფოსის პლუს „თავისებური მხსნელის“ შესახებ, ეს ყველაფერი ასე არ იყო. სინამდვილეში, რთულია ამ საკითხზე ჭეშმარიტების თქმა უფრო არაკორექტულად, რადგან ემპედოკლე-ფილოსოფოსი იყო ემპედოკლე-მხსნელი. მისი ფილოსოფიური სწავლება იყო ხსნის შეუმჩნეველი სამუშაო, ხოლო მისი მხსნელი საქმიანობა იყო ფილოსოფია.
 
როგორც ემპედოკლესთვის, ისევე იუნგისთვის ვულკანის გავლით მიწისქვეშა სამყაროში ნახტომის პირადი საზომი შეუბრალებლად უბრალო იყო. რიტუალია ეს თუ არაა რიტუალი, ეს არის სიგიჟის ან პირდაპირ სიკვდილის რისკი.
 
პირველ ყოვლისა ეს ნიშნავდა უმარტივეს შემადგენელ ელემენტებამდე გალღვობას; გადნობას და წყაროსთან შეერთებას. ასევე ესაა მთელი ფიზიკური სამყაროს თავდაპირველ, ელემენტარულ საწყისებთან შერწყმულ საკუთარ თავზე დაკვირვება.
 
რა თქმა უნდა, ამ წერტილში საკუთარი თავისთვის თქვენ უკვე აღარ ცხოვრობთ, რადგან შინაგანად უკვე აღარ ხართ პიროვნება. და ლავის მდინარე ემპედოკლესთვის არ იყო უბრალოდ მისი პოეზიის ან შემოქმედების დინება. ეს იყო გამდნარი ლავა, რომელმაც მთელი კულტურის სახე და ფორმა შობა, დროულად შემოიჭრა, რათა ჩვენი დასავლური ცივილიზაცია ეშვა, რადგან ახალი კულტურები თავისთავად არ ჩნდებიან.
 
პირიქით, ისინი ჩნდებიან, როდესაც საჭირო ადამიანები საჭირო ადგილას და საჭირო დროს ულმობელ სიმამაცეს იჩენენ, რათა ცივილიზაციის ყველა მკვდარი მინარევი მოიცილოს და საკუთარ ვულკანში გადახტეს.
 
ის, რომ იუნგს სურდა თავისი ფსიქოლოგიის სათავეებს ერთ მუჭა ცალკეულ ალქიმიკოსებამდე ან გნოსტიკოს-ერეტიკოსებამდე მიყოლოდა, არასდროს ჰქონია აზრი. მაგრამ აქ იმას ვპოულობთ, რაც ყველა მათგანის უკანაა: ახალი ცივილიზაციის დამაარსებლებს, ჩვენი დასავლური სამყაროს გულში აბრიალებულ დანიშნულებას.
 
16
 
მას შემდეგ, რაც ოცდაათ წელზე მეტი ხნის წინ სრულიად შემთხვევით ბოლინგენში აღმოვჩნდი, გამუდმებით უზარმაზარ მთაში გათხრილ ერთი და იგივე გვირაბს ვხედავდი.
 
გვირაბი ორმა ადამიანმა გათხარა, რომლებმაც თხრა მოპირდაპირე კიდეებიდან დაიწყეს და მუშაობა შუაში, შეხვედრისას უნდა დაესრულებინათ. მათგან ერთი იუნგი იყო, მეორე კი მე.
 
მხოლოდ გაცილებით გვიან, ამ წიგნზე მუშაობის პროცესში ჩაძირულმა, თანდათან აღმოვაჩინე, რამდენად მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა მისთვის თხრის ან ბურღვის მხატვრული სახე.
 
სწორედ იმ მომენტიდან, როდესაც წერა დავიწყე, მე გარკვეულ არაცნობიერ სიღრმეებში არა უბრალოდ ჩაძირვის ფიზიკური, გამუდმებული, თითქმის გამანადგურებელი განცდა მქონდა. ამის მაგივრად იძულებული ვიყავი ნაპოვნი აღმეწერა, შემდეგ კი გადმომეცა, რადგან ფაქტობრივად არაცნობიერის ფსკერს ვფხეკდი.
 
არაფერია უფრო მეტად ღრმა და შეუძლებლად არაადამიანური: ყოველ მომენტში სიგიჟესთან, ფიზიკურ სიკვდილთან სიახლოვე. და გასაკვირი არაა ერთხელაც იუნგის მიერ მოხსენიებულ ადამიანებს წავაწყდეთ, რომლებსაც შეუძლიათ „ადამიანური არსებობის შავ ფსკერს შეეხონ“, მაშინ როცა დანარჩენები აჩრდილებივით თავიანთი სანაპიროების სიმცირის, მათი ფართე და გადაჭედილი გზების დამღლელი უფერულობის ექსტაზში დაფარფატებენ.
 
რაც შეეხება ქვიან მთაში გვირაბის გაჭრას, აქ მარადისობის ბნელი აზრი შეიცნობა, რადგან ის უსასრულოდ ნელია.
 
რა თქმა უნდა, თქვენ იტყვით, რაოდენ აბსურდულად მედიდურად ვლაპარაკობ, როდესაც საკუთარ თავს იუნგის დონეზე ვაყენებ, მისი დაუმთავრებელი საქმეების დამთავრებაში დახმარებაზე რომ არაფერი ვთქვათ. მაგრამ ეს მხოლოდ იმას აჩვენებს, რომ თქვენ ვერაფერი გაიგეთ. ეს მტანჯველი ბურღვა ისეთი მტკივნეულია, რომ პიროვნებისგან აღარაფერი რჩება.
 
ერთხელაც ადამიანი იღვიძებს, რათა აღმოაჩინოს, რას ნიშნავს იყოს უპიროვნო. აღარაა ნიღბები, არც პიროვნებები, რადგან, ისინი რომ ყოფილიყო, თქვენ წუთსაც კი ვერ იცოცხლებდით.
 
და აქაა უდიდესი პრობლემა ყველასთვის, ვისაც კარლ იუნგის მსგავსთან მიახლოება სურს - პრობლემა, რომელიც მასთან მიახლოებასთან ერთად სულ უფრო იზრდება. ძალზე მაცდურია პიროვნებად განიხილო იგი, შემდეგ კი დააფასო, გძულდეს, გიყვარდეს; მისი კრეატიულობით გაოცდე ან მასში საფრთხე დაინახო; გულმოდგინედ აუარო გვერდი მას ან საკუთარი ცხოვრების საფუძვლად და ქვაკუთხედად აქციო.
 
თუმცა, ეს ილუზია და უკიდურესი თავის მოტყუებაა, რადგან მისი გაგება შეუძლებელია, თუ არ გვესმის, რა არის მის უკან. იუნგი რომ უბრალოდ მეცნიერი ყოფილიყო, მისი ცხოვრება და სამუშაო ასეთ ყურადღებას არასდროს მიიპყრობდა. ის რომ უბრალოდ მისტიკოსი ყოფილიყო, ეს ასე ძლიერად არავის ააღელვებდა.
 
მაგრამ მისი მეცნიერება მისტიციზმთან კომბინაციაში - აი რა არის ასეთი მიმზიდველი, რადგან ამას პირდაპირ იუნგის მეორე მხარეს მივყავართ, მისი პიროვნების საზღვრებს გარეთ, უპიროვნო რეალობაში, რომელიც დამარხულია ჩვენი დასავლური სამყაროს ფესვებთან და შეიცავს საიდუმლოს იმისა, თუ რა უნდა იყოს ჩვენი კულტურა.
 
აი რატომ იწყება მისი გამოქვეყნებული ბიოგრაფია მარტივი მტკიცებით, რომელიც ცხადია მილიონჯერ წაუკითხავთ და შესაძლოა, თითქმის ვერასდროს გაუგიათ: „ჩემი ცხოვრება - არაცნობიერის თვითგაცნობიერების ისტორიაა“.
 
სხვა სიტყვებით, იუნგი არაა. მისი ცხოვრება არ იყო იუნგის ისტორია, რომელიც საკუთარ თავს იცნობიერებს. ეს იყო არაცნობიერის ისტორია, რომელიც საკუთარ თავს აცნობიერებს ცნობიერი იუნგის წარმავალი ხილვადობის საშუალებით.
 
და როდესაც ასეთ გაგებას აღწევთ, იქ არავინ არაა: უბრალოდ ბნელი იდუმალი სუბსტანცია. არის სხეული, ხმა და ხელები, მაგრამ არაცნობიერის თავდაპირველი ძალა მხოლოდ ადამიანური ფორმის საშუალებით ვლინდება.
 
შემდეგ არავინ აღარაა - მხოლოდ პარმენიდეს მიერ მის მშობლიურ ქალაქში ქვაზე ამოკვეთილი წარწერები, ან იუნგის მიერ ამოკვეთილი წარწერები, როდესაც ის ბოლინგენში თავის ქვის ფილებზე მუშაობდა.
 
აი რა ხდება, როდესაც თქვენ საკუთარი თავის სულიერად გამოქანდაკებას ცდილობთ სიტყვების საშუალებით, რომელთაც წერთ, ცხოვრობთ, ვიდრე ქვის გარდა აღარაფერი დარჩება.

თუ გსურთ დააფასოთ ჩვენი შრომა და დაეხმაროთ ჩვენს ვებ-გვერდს ამ და სხვა წიგნების თარგმნაში, ნებისმიერი თანხა შეგიძლიათ ჩარიცხოთ ამ რეკვიზიტებზე: 

საქართველოს ბანკი: GE04BG0000000621532700
TBC ბანკი: GE30TB7154245061100005
მიმღები: მამუკა გურული 
პირადი ნომერი: 35001029103 

ასევე შეგიძლიათ გადმორიცხოთ საზღვარგარეთიდან ნებისმიერი გზავნილის სისტემით ჩემს სახელზე - Mamuka Guruli

მეორე თავის კომენტარები:

 
[1] იხ. ვალტერ ოდაინიკის შესანიშნავად შორსმჭვრეტელი კომენტარები იმის შესახებ, ემსახურებოდა რა სიღრმეთა სულს, ასევე მისტიკოსების მონასტერში ან უდაბნოში ტრადიციული წასვლის შესაბამისად, როგორ იყო იუნგი „იძულებული, თავად წასულიყო უდაბნოში, მონასტერში. დროთა განმავლობაში იუნგის ამქვეყნიდან განრიდების საჭიროება, რათა საშინელი საიდუმლო ესაზრდოებინა, რომელსაც თავის თავში ატარებდა, ბოლინგენში მისი განდეგილის თავშესაფრის აშენებით განხორციელდა“ (PP 53, 2010, 450-1).ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ ძალზე უჩვეულო საცხოვრებელი, რომელმაც ასეთი ძლიერი შთაბეჭდილება მოახდინა იუნგზე-ბავშვზე, როდესაც ის ცნობილი შვეიცარიელი მისტიკოსის ბერი კლაუსის ანუ ნიკოლოზ ფლუელის განდეგილის ქოხს ეწვია, ასევე პირველი და ყველაზე ცხადი შთაგონება აღმოჩნდა საცხოვრებლისთვის, რომელიც მან მოგვიანებით ბოლინგენში შექმნა. რა დიდებული იდეაა, ფიქრობდა იუნგი ბიჭობაში, გყავდეს ოჯახი ერთ სახლში და ცხოვრობდე წმინდა განდეგილივით სხვა შენობაში, რომელიც მოშორებით იქნება, თუმცა ძალიანაც არა - „წიგნების გორით, საწერი მაგიდით და ღია ცეცხლით...“ (ETG 84;cf. MDR 84-5/78-9).

[2] ბოლინგენი როგორც იუნგის “პაწაწინა პირადი ფსიქო-დისნეილენდი“: Wolfgang Giegerich, JJTP 6/1 (2004) 48, მეორდება წლების შემდეგ მის განცხადებაში, რომ ბოლინგენი სინამდვილეში იუნგისთვის სხვა არაფერი იყო, თუ არა ყალბი „სიმულაცია“ ანუ „ოცნებათა სამყარო“ (IIJS4, 2012, 14-15). გიგერიხის თეორიის უსაფუძვლობის შესახებ იხ., მისი ნამუშევრების გარდა, Sophia Heller, The absense of myth (Albany 2006); და არსებითი პასუხი გიგერიხისადმი მიურეი სტაინის კომენტარებში Initiation, ed. T. Kirsch, V.B. Rutter and T. Singer (Hove 2007) 87-91. დიდი ირონიაა გიგერიხის უუნარობაში, გააცნობიეროს, რომ წარმოსახვითი „ლოგიკა“, რომელსაც ის მთლიანად ეყრდნობა,mythos-დანlogos-მდე, მითიდან რაციონალობამდეევოლუციური ბიძგის შესახებ ნარატივი თავისთავად მოძველებული, სრულიად ძველმოდური მითია. იხ., მაგალითად, APMM, G.W. Most, From myth to reason?, ed. R. Buxton (Oxford 199) 25-47. „ბევრი გასაოცარი უბედურება...“: Empedocles fr. 110.6-7 Diels = fr. 156.8-9 Gemelli Marciano; ENM353.

[3] „ძალზე ბევრი ადამიანი ცხოვრობს სახით...“ და „გამოგონებული ურთიერთობები“: Gerhard Adler, JSB 65. მხოლოდ ერანოსში გამოსვლის შემდეგ წავაწყდი 1985 წლის ბლოკნოტს, სადაც ყველა დეტალი ზუსტად მქონდა ჩაწერილი. ზედმეტია იმის თქმა, რომ, იმ ღამეს მომხდარის აღწერისას, არავითარი სურვილი არ მაქვს დავუშვა, მეტიც, შევაგულიანო კერძო საკუთრების ხელმყოფნი. თავად იუნგსაც ბოლინგენში არასასურველ სტუმრებთან ბევრი პრობლემა ჰქონდა, ვიდრე ცოცხალი იყო (D. Bair, Jung, Boston 2003, 324). მაგრამ, როგორც ჩანს, იმას, რასაც ჩემი იქ ყოფნა სურდა, ნაკლებად აღელვებდა ეს საკითხი.

[4] JP308-9, გამოქვეყნებული ბიოგრაფია საშუალებას აძლევს იუნგს ორჯერ სხვათა შორის ახსენოს სიზმარში ნანახი რაინდის სახე (MDR160-1/164-5, 167/172-3). მაგრამ აქ, გამოუქვეყნებელ პროტოკოლებში, მას სიზმრის ორივე ეს ჩვენება ერთად მოჰყავს გრაალის ძიების სწორედ იმ სიზმრის შესახებ ფართო კომენტარში, რომელსაც მალე განვიხილავთ. პროცესში ის ხსნის, რომ სიზმრის რაინდის ეს ფიგურა მის საკუთარ ძველ წინაპარს წარმოადგენს; აღწერს, რომ გრაალი - ძღვენია ჭეშმარიტი რაინდის ცხოვრებისთვის და რომ გრაალის საძებნელად გამგზავრება მხოლოდ რაინდობის წესების დაცვის შინაგანი აღიარების შემდეგ შეიძლება; და საკმაოდ არაორაზროვნად უსვამს ხაზს, რომ რაინდის მიერ მიღებული გრაალის იდუმალი ძღვენი - ადამიანისთვის ხელმისაწვდომი უღრმესი საიდუმლოა, ჭეშმარიტი საიდუმლო ანუ ინდივიდუაციის საიდუმლო. ასევე არაფერი შემთხვევითი არ არის იმ ფაქტში, რომ რაინდის არქეტიპული ფიგურა, ტრადიციებთან დაკავშირებულ ასევე არქეტიპულ რაინდობის წესებთან ერთად, რაც გრაალს აკრავს გარს, ძალზე ფუნდამენტური მნიშვნელობა ჰქონდა ანრი კორბენისთვის მის ცხოვრებაში და მუშაობაში. იხ., მაგალითად,Face de Dieu, face de l’homme (Paris 1983) 31, 208-31; EJ 39 (1970) 87 с nn. 32-3, 92, 140; ibid., 40 (1971) 311-56 с IDPW217-19; EIIiv 178, 390-460; Corbin and M. Sarraf, Traites des compagnons — chevaliers (Tehran 1973); Cahiers de l’Universite Saint Jean de Jerusalem 1 (1974) 8-9, 25-51, R. de Chateaubriant, ibid. 13-23, 5 (1978) 166-9, C. Jamber, ibid, 10 (1983) 49-67; R. Bosnak, SFJI7/1 (Winter 1987) 26. სინამდილეში, შეიძლება ითქვას, რომ კორბენსა და იუნგს შორის შეხვედრა და მეგობრობა მართული იყო მათი რაინდობის მემკვიდრეობითი ღირებულებებით, რომელთა შესახებაც, სამწუხაროდ, ადამიანთა უმრავლესობას, რომლებიც ამჟამად იუნგის და კორბენის ურთიერთობების შესახებ მსჯელობას ცდილობენ, წარმოდგენის ნატამალიც კი არ გააჩნია.

[5] ბოლინგენში წარწერის Quaero quod impossibile შესახებ არსებობს უნიკალური ცნობა Fowler McCormick, Carl Gustav Jung, 1875-1961: a memorial meeting (New York 1962) 13, რომელიც სწორად ამახვილებს ყურადღებას ამ „გამომწვევ სიტყვებზე“; ასევეMH 1:16:05-22. შეუძლებელთან მუშაობის დავიწყებულ ხელოვნებაზე უკვე დავწერე მცირე ზომის ტრაქტატი რამდენიმე წლის წინ (SW). საინტერესოა, რომ იდენტურ ლათინურ გამონათქვამს ციტირებს ვიქტორ უაიტი 1948 წლის ივნისში იუნგისთვის მიწერილ წერილში (JW 125). უაიტის მიერ იგივე გამონათქვამის ხსენება, რომელიც კლასიკურ ლათინურ ლიტერატურაში ვერსად აღმოაჩინეს, ვარაუდის საფუძველს იძლევა, რომ ის თავად წააწყდა ამოკვეთილ წარწერას ბოლინგენში, იუნგის თავშესაფარში მისი ერთ-ერთი ვიზიტისას (პირველად ის 1946 წელს მიიწვიეს). „მე ვეძებ შეუძლებელსა“ და ცნობილ გამონათქვამს Credo quia impossibile, „მწამს, რადგან აბსურდია“ (რაც ხშირად ტერტულიანეს მიეწერება) შორის ცხადი და ფუნდამენტური წინააღმდეგობა არსებობს, თუმცა, სინამდვილეში, ეს უბრალოდ პოპულარული პერიფრაზია ტერტულიანეს საკუთარი სიტყვებისა ნაშრომშიქრისტეს ხორცის შესახებ5.4. აი რატომ ციტირებს უაიტი თავის წერილში ორ ლათინურ გამონათქვამს ერთად, Credo quia impossibile როგორც გამონათქვამი პისტის, ანუ რწმენის მიდგომა, და Quaero quod impossibile როგორც გნოზისის მიდგომის ანუ პირდაპირი ცოდნის წყურვილის განხორციელება. ამიტომ მამა უაიტი ასევე ამტკიცებდა იმავე ნაწყვეტში, რომ ღრმად იყო შეძრული საკუთარი სამუშაოს იუნგის განსაზღვრებით როგორც „ფაქტობრივად, გაგების მცდელობა, რისი შეიძლება სწამდეთ სხვებს“ (JW125; cf. ibid., 119 = JLi 502 და, მაგალითად, PA15-17 pars. 18-19). კარგია ეს თუ ცუდი, მის თვალში იუნგი ყოველთვის გნოსტიკური გზის იდეალური გამომხატველი იქნება.

[6] რაც შეეხება ლათინური გამონათქვამის ფარულ აზრს, რომლის ამოკვეთაც გადაწყვიტა იუნგმა ბოლინგენში ბუხრის თავზე, მე უაღრესად მადლობელი ვარ იუნგის შვილიშვილის ულრიხ ჰოერნის, რომელმაც შთაგონების აშკარა წყაროზე მიმითითა. გოეთეს დრამაში მისანი მანტო უბიძგებს ფაუსტს მიწისქვეშა სამყაროში ჩაშვებისკენ, რათა თავად პერსეფონეს შეხვდეს, ასეთი სიტყვებით: „Den leib’ ich, der Unmogliches begehrt“, „ვისაც შეუძლებელი სურს, მიყვარს“ (ფაუსტი, 2.7488; ეს სიტყვები ნამდვილად გახაზა იუნგმა ფაუსტის მის პირად ასლში: Goethes Faust, ed. H.G. Graf, Leipzig 1913, 353). ასკლეპიოსის ქალიშვილი და უდიდესი მკურნალი-მისანი მანტო შემდეგ ადასტურებს (და ტექსტში ეს სიტყვებიც მონიშნა): „შემოდი, მამაცო! ნდობას აღმიძრავ. / აი ოლიმპოს წიაღში ჩასასვლელი პერსეფონასთან. / ის მიწისქვეშ იცავს / სტუმრებს, როგორც შენ, დაუპატიჟებელ მრევლს. / ერთხელ, კანონდარღვევით, / ორფეოსი ჩუმად იქ შევიყვანე...“ ამასობაში, უშუალოდ კოშკთან, წარწერიან ქვაზე, რომელსაც ვეყრდნობოდი, პირდაპირ ციტირებს ჰომეროსის სიტყვებს ჰერმესის წინამძღოლობით ჰელიოსის კარიბჭით ჰადესში, სიზმართა საუფლოში მოგზაურობაზე (ოდისეა24.13). ტბაც კი, რომლის ნაპირას იუნგმა თავისი კოშკი ააშენა, მის გონებაში მჭიდროდ იყო დაკავშირებული მკვდართა საუფლოში მოგზაურობის ჰომეროსის აღწერასთან (ETG 103-4); ის იდეალურად მკაფიო იყო ბოლინგენის კოშკსა და მკვდართა საუფლოს შორის პირდაპირი კავშირის თაობაზე (MDR213-24/225-37; cf. T. Ziolkowski, The view from the tower, Princeton 1998, 144); და სიკვდილის წინ მას ესიზმრებოდა, რომ ის „სხვა“, იმქვეყნიურ ბოლინგენში იცხოვრებს (B. Hannah,Jung, his life and work, New York 1976, 344). მე წიგნი მივუძღვენი (APMM; cf. IDPW) საკრალური ადგილების ძველბერძნულ იდეას როგორც მიწისქვეშა სამყაროსთან წვდომის წერტილებს.

[7] „არავინ, ყველაზე ახლობლებიც კი...“: კერი ბეინსი JSB 64; უკმაყოფილების შესახებ შდრ. 39-42. რამდენად ახლო და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა კერი ბეინსი როგორც იუნგის სანდო პირი, ჩანს შემთხვევიდან, როდესაც მას ესაუბრებოდა საკითხებზე, რომლის გაგება არ შეეძლო ტონი ვულფს, მის საყვარელს და შთაგონების სავარაუდო წყაროს (1924 წლის 26 იანვრით დათარიღებული იუნგის მიმართ კერი დე ანგულოს წერილის შავი პირი,CBA; cf. ibid., 1924 წლის 13 თებერვალი; RB213-14). იუნგზე, რომელსაც საკუთარი თავისაც არ ესმოდა, რადგან სრულ გამოცანად რჩებოდა, იხ., განსაკუთრებით, გამოქვეყნებული ბიოგრაფიის მისი ცნობილი საბოლოო სიტყვა: MDR 329-30/358-9. ხშირი შენიშვნები, რომელსაც ის შესაძლებლობის მიხედვით აკეთებს, მისი „ჩლუნგი ცნობიერი გონების“ კოშმარული არასრულფასოვნების შესახებ (1925 წლის 2 მაისით დათარიღებული ჰენრი მიურეისადმი წერილი, Papers of Henry A. Murray, Harvard University Archives; cf.JL i 42, RB 215a) - ესაა კომენტარები, რომელთაც ყოველთვის სერიოზულად უნდა მივუდგეთ.

[8] ინდივიდუუმზე იუნგის თავისთავად ცხად ზრუნვაზე იხ., მაგალითად, TE 3-5;CT 148-9 par. 315 და 153-4 pars. 326-9 с ibid., 247-305 = The undiscovered self (London 1958); SL609 par. 1392 და 261 par. 599; JLii 461-2; და პროგრამული განაცხადი იმის შესახებ, რომ მთელი მისი ცხოვრება „პიროვნების საიდუმლოში“ წვდომის გზის პოვნის მიზანს მიეძღვნა (MDR 197/206,JP 14). ვოლფგანგ გიგერიხი აკომენტარებს ამ ნაწყვეტებიდან ზოგიერთს, მაგრამ მისი ცივი რაციონალიზმის გამო უცნაურ დასკვნებს აკეთებს (JJTP 6/1, 2004, 39-40).

[9] ზოგიერთი ზოგადი დაკვირვება იხ. Aniela Jaffe, From the life and work of C.G. Jung (2nd ed., Einsiedeln 1989) 132-3; NL 120-2, 157-8; P. Pietikainen, Alchemists of human nature (London 2007) 124-5. ემა იუნგის ქმრისთვის შეპასუხება, რომ „შენ არავინ გაინტერესებს, თუ ისინი არქეტიპებს არ ავლენენ“ იხ. M. Fordham, The making of an analyst (London 1993) 117; W. Colman, JAP47 (2002) 493. და ამ საკითხზე იუნგის კომენტარების შესახებ იხ., განსაკუთრებით, MDR 328-9/356-8; ასევე JL i 49, JV i 7. „როგორც კი მათ განვჭვრეტდი...“ ETG359, cf. MDR328/357.

[10] იუნგი “სახელმწიფო აბსოლუტიზმის სულიერი და მორალური სიბნელის“ შესახებ იხ., განსაკუთრებით, The undiscovered self (London 1959) 2 = CT 247 par. 488; და R. Main, The rupture of time (Hove 2004) 120, რომელიც აღნიშნავს იუნგის წუხილს, რომ ყველაზე მოწყვლადი ქვეყანა ამ მიმართებით - ამერიკაა. ლუციფერის როგორც „სიცრუის მამის“ შესახებ იხ. AS250 par. 303 და იუნგის თანამედროვე პროპაგანდის ან მასობრივი დარწმუნების ძალებისადმი ვითომ ცნობიერ ადამიანებთან შეუდარებელად უკიდურესი მგრძნობიარობის შესახებ იხ. SL 605 par. 1386, 609-10 pars. 1392-3, JM340-4.

[11] წითელი წიგნის,როგორც იუნგის მიერ განვითარებული „ინდივიდუაციის“ გაგების მაგალითის შესახებ იხ. Shamdasani, RB207b; JAP55 (2010) 39-9; JM322; და ზოგიერთი ძალზე მოკლე კომენტარი სიტყვის ისტორიის შესახებ შდრ. ibid., 306 n. 41 და R. Noll, The Jung cult (2nd ed., New York 1997) 367 n. 42. იუნგის შემდგომ ნაშრომში ინდივიდუაციის პროცესის აბსოლუტურად ცენტრალური მნიშვნელობის შესახებ იხ. MDR 200/209;JAP 57 (2012) 366-7. ინდივიდუაციის, როგორც მთლიანობაში ბუნებრივი პროცესის შესახებ, რომელსაც შეუძლია გარკვეული ცნობიერება მოითხოვოს, მაგრამ ხშირად არ ითხოვს, იხ., მაგალითად,JS 210-12 და JL ii 583 = JAP 46 (2001) 482; იუნგის ეს მტკიცებები პროცესის სრული ბუნებრიობის შესახებ, რა თქმა უნდა, კეთილსინდისიერი თანამედროვე იუნგიანელებისთვის მიუღებელია (B. Stephens, ibid., 482-3). „ინდივიდუაცია ის კი არაა, რომ თქვენ ეგო ხდებით...“: KY39-40. იმის შესახებ, „რაც ეგო არაა“ შდრ., მაგალითად,JL ii 259-9 და იუნგის მიერ მკვეთრი განსხვავების შესახებ ინდივიდუაციასა და ინდივიდუალიზმს შორის იხ., განსაკუთრებით, TE 173-4 pars. 267-8; PPT 108 par. 227 (უკიდურეს ინდივიდუალიზმზე, როგორც „არსობრივად, არა უმეტეს მტკივნეული რეაქციისა ასევე ამაო კოლექტივიზმის წინააღმდეგ“). ჯეიმს ჰილმანი კვლავ თავის მკვეხარა სტილს ავლენს და იუნგს აუბრალოებს, როდესაც ინდივიდუაციას განსაზღვრავს როგორც „შინაგანი ინდივიდუალური მახასიათებლის რეალიზაციას. ... ის ფენომენალურად ვლინდება, განსხვავებულობის ნებისმიერ შემთხვევით მომენტში“ (Sphinx1, 1998, 14). იუნგის თანახმად უკიდურესი ობიექტურობის, ასევე ინდივიდუალიზებული მდგომარეობის უპიროვნობის შესახებ იხ. MDR270-7/289-98, პოლ ბიშოპის კომენტარებთან ერთად იუნგის მიერ ობიექტიურობის და მარადისობის შედარების შესახებ (Carl Jung, London 2014, 187-8). ხოლო იმის შესახებ, რატომ იწერება სიტყვა „თვითობა“ პატარა ასოთი იუნგის სტანდარტულ ინგლისურ გამოცემებში, სასარგებლოა გავიხსენოთ უბრალო განმარტება, რომ „სწორხაზოვანი სტილი გამოიყენებოდა თხზულებათა ნაკრებში, რათა ეზოთერიზმის ხილვადობა აეცილებინა თავიდან“ (A. Samuels, Jung and the post-Jungians, London 1985, 73).

[12] ინდივიდუაცია როგორც გარდაცვალების შინაგანი პროცესი „საკუთარი თავის გადაცემის წინ...“: JP309 („...bevor man sich dem Unpersönlichen überlässt“). თავის გაღების ტერმინოლოგიის ანუ „sich überlässen“ შესახებ გერმანულ მისტიკურ ლიტერატურაში იხ., მაგალითად, Semantik der Gelassenheit, ed. B. Hasebrink, S. Bernhardt and I. Früh (Göttingen2012); იუნგის მიერ ამ სიტყვების გამოყენება სერიოზულ ეჭვებს იწვევს ნებისმიერი ზედაპირული განზოგადების ჭეშმარიტებასთან მიმართებით იმის შესახებ, რომ „მისტიკოსის მიერ მთელი მისი არსების, ცნობიერების  უპირობო და გამუდმებული ღმერთისთვის მსხვერპლად შეწირვა არ უნდა გაიგივდეს ინდივიდუაციის პროცესთან“ (L. Schlamm, European journal of psychotherapy and counselling 9, 2007, 412, n. 3). მაგრამ ეს მთლიანობაში ინდივიდუაციის პროცესსა და მისტიკურ პროცესებს შორის კატეგორიული დიფერენცირების მცდელობების სისწორის შესახებ დამატებით კითხვებსაც აჩენს. ამ მნიშვნელოვან საკითხზე იხ. F. Bower, JAP44 (1999) 567-9; Schlamm, Harvest46/2 (2000) 108-28 და 52/1 (2006) 7-37; J.M. Spiegelman, PP 52 (2009) 260; J.P. Dourley, Jung and his mystics (Hove 2014); და ყურადღება მიაქციეთ მისტიკური ტრადიციის კვალობაზე ინდივიდუაციის პროცესის მოდელირების იუნგის ცხად მიდრეკილებას, იმავდროულად, შესაძლებლობის არსებობის შემთხვევაში, მას ფორმულირებას უკეთებს, როგორც სულიერი ნორმების შემდგომ დახვეწას (მაგალითად, SD225-6 par. 431, PPT234 par. 448: თვითგაღების შესახებ იხ. 82 pars. 186-7; და შეადარეთ შამდასანის კომენტარი, რომ „ინდივიდუაცია მხოლოდ სოტერიოლოგიურ კონტექსტში ნიშნავს რაღაცას“, JJ 4/1, 2010, 172). იუნგიანური ანალიზის, როგორც სიკვდილისთვის მზადების შესახებ იხ. RB266-7, 273-5; 1945 წლის 2 ნოემბრით დათარიღებული იუნგის კერი ბეინსისადმი წერილი (CBA; ср. Shamdasani, Quadrant 38/1, 2008, 23-4); Spring (1970) 178 = JS 360; ასევე ყურადღება მიაქციეთ, როგორ ღრმააზროვნად აღწერს იუნგი ინდივიდუაციის პროცესს, რომელიც ადამიანში მიმდინარეობს, როდესაც „გარეგნულად ის მარტოობაშია ჩაძირული, შინაგანად კი ჯოჯოხეთში“ (SL 453 par. 1103). სამწუხაროდ, ამჟამად არიან მეცნიერები, რომლებიც იუნგის ასეთ მტკიცებებს სიამოვნებით ადარებენ პიერ ადოს კვლევებს ფილოსოფიის გადაღეჭილ თემაზე სიკვდილისთვის მზადება ძველ პლატონიკოსებსა და პოსტ-პლატონიკოსებში (შდრ., მაგალითად, R. Madera,Spring 92, 2015, 235-54). მაგრამ იმას, რასაც იუნგი აკეთებდა, ძალიან ცოტა საერთო აქვს, თუ საერთოდ აქვს, გვიანი ბერძენი ან რომაელი ფილოსოფოსების ბანალობასა და რაციონალიზაციებთან, რასაც ადო ასე მარჯვედ უწევდა პოპულარიზაციას: რაციონალიზაციით და „რაციონალური კონტროლით“ ადოს საკუთარი შეპყრობილობის შესახებ იხ. SW111, 171. სიკვდილამდე გარდაცვალების გამოცდილება პარმენიდეს, ემპედოკლეს და ძველი მისტერიების მიხედვით: IDPW61-76; Realiry29-43.

[13] JP 308-9. როდესაც იუნგი ინდივიდუაციას „მისტერიას“ უწოდებს, ის ასევე გულისხმობს, რომ ამ სიტყვას გაიგებენ უფრო ძლიერი და უფრო პირდაპირი მნიშვნელობით, რომ ინდივიდუაციის პროცესი - ესაა ინიციაციების ძველი მისტერიების გამეორება (შდრ., მაგალითად, SL486 par. 1162, JLi 141). გრაალის მითოლოგიის ფართოდ გამოყენება აქ მის მიერ სიკვდილამდე სულ რამდენიმე წლით ადრე, ინდივიდუაციის რეალური აზრის ახსნისას ძალზე რაციონალური და, სამწუხაროდ, ამჟამად ძალზე მოდური იდეის სიყალბეს აჩვენებს, რომ იუნგი თავის ევოლუციურ ამოცანას იმაში ეძებდა, რომ უკან მოეტოვებინა მითოლოგიის მოძველებული მითი, მის მაგივრად ადამიანებისთვის გაეცნო ფსიქოლოგიის მეცნიერული ანუ „პოსტმითიური“ სამყარო. პირიქით, მისი ფსიქოლოგიური სამუშაო, როგორც ნამდვილი მეცნიერის სამუშაო, სპეციალურად დავიწყებული მითების და მისტერიების აღდგენისკენ იყო მიმართული მათი სიცოცხლისკენ დაბრუნების გზით. ყურადღება მიაქციეთ ასევე 1934 წელს მის განაცხადს, რომ „ინდივიდუაცია - ახლა ჩვენი მითოლოგიაა. ... ეს უდიდესი მისტერიაა ... ჩვენ არ ვიცით,ეს რა არის...“ (NZi 208; cf. P. Pietikainen, Alchemists of human nature, London 2007, 127). თანამედროვე იუნგიანელებთან საოცარ კონტრასტში, რომლებიც ხშირად ინდივიდუაციას „სისტემის“ სახით წარმოაჩენენ, რომელიც „ჩვეულებრივ თერაპევტის კაბინეტში და მისი თანდასწრებით იკვებება“ (J. Weldon, Platonic Jung, Asheville 2017, 184), თავად იუნგი ხაზს უსვამდა, რომ იუნგიანური თერაპია ინდივიდუაციას არავითარ შემთხვევაში არ განაპირობებს, მხოლოდ შორეულ პერსპექტივაში, როგორც კიდევ ერთი პატარა ნაბიჯი პოტენციური ინდივიდუაციის შორეულ და მოუხელთებელ გზაზე (JL ii 469). ინდივიდუაციის რეალურობის შესახებ, რომელსაც მხოლოდ ცოტანი ხედავენ, გარდა JP308-9 (იუნგმა თქვა 1958 წელს) - SL453 par. 1099 (დაწერა 1916 წელს) და R. Noll, The Jung cult (2nd ed., New York 1997) 249; M. Serrano, C.G. Jung and Hermann Hesse (London 1966) 61cult (2nd ed., New York 1997) 249; M. Serrano, C.G. Jung and Hermann Hesse (London 1966) 61 (თქვა იუნგმა 1959 წელს) M.E. Harding, Quadrant 8/2 (Winter 1975) 17 (თქვა იუნგმა 1960 წელს). 1940-იან წლებში იუნგმა სრულიად ლოგიკურად დაასკვნა, რომ დიდი რაოდენობის ადამიანების პირდაპირი დახმარება შეუძლებელია, მხოლოდ მცირე რაოდენობის ინდივიდუალიზებული ლიდერების გზით შეიძლება ზემოქმედება, რომლებსაც არ ეშინიათ საკუთარ თავზე სრული კონტროლის აღება „დარწმუნებულობის“ ძალის გზით (SL609-10 pars. 1392-3; cf. CT221 par. 451). Pietikainen (Utopian studies 12/1, 2001, 48-9) სავსებით მართალია, როდესაც ამ სცენარს ადარებს ნაცნობ პლატონურ და, საბოლოოდ, პითაგორულ კონცეფციას მეფე-ფილოსოფების შესახებ; მაგრამ ის სრულიად ცდება, როდესაც თვლის, რომ ამ ლიდერების მიზანი იქნება „გამოიცნოს ადამიანური გონების შორეულ უბნებში ფსიქოლოგიური პროცესები და აუხსნას სხვებს, ნაკლებად პრივილეგირებულ ინდივიდუუმებს, რა პრობლემა აქვთ და როგორ გამოასწორონ, რათა ჭეშმარიტ პიროვნებებად იქცნენ“. პირიქით, მათი როლი ის კი არაა, გააღრმავონ ადამიანთა გაგება ან თუნდაც მათი მიმართება შეცვალონ, არამედ უბრალოდ შეცვალონ მათი ქცევა, მათი მალმრწმენობის ექსპლუატირებით (SL 610 par. 1393). ეს, როგორც ემპედოკლე იტყოდა, ადამიანის მიღწეულის მწვერვალია (ENM360-9; Reality326-37).

[14] ინდივიდუაციის დემოკრატიზაციის შესახებ იხ. მშრალი ანალიზი A. Samuels, Jung and the post — Jungians (London 1985) 110-13. სიტყვები „მრავალთა განმღრთობა“ ჩნდება პასუხიიობს უმნიშვნელოვანეს დასკვნით აბზაცში, მაგრამ, მათ გასაგებად, საჭიროა შესაბამის კონტექსტში წაკითხვა: „სულიწმიდის, მესამე ღვთაებრივი პირის, მყოფობა ადამიანში, იწვევს მრავალთა განღმრთობას, და მაშინ ჩნდება კითხვა, არიან თუ არა ისინი სრულყოფილი ღმერთკაცები. ასეთი ტრანსფორმაცია გამოიწვევდა მათ შორის აუტანელ შეჯახებებს, რომ არაფერი ვთქვათ გარდაუვალ ინფლაციაზე, რომელშიც გამუდმებით ჩავარდება ჩვეულებრივი მოკვდავი, რომელიც თავისუფალი არაა პირველქმნილი ცოდვისგან...“ (Answer to Job, London 1954, 180; cf. PR470 par. 758). სხვა სიტყვებით, „მრავალთა განღმრთობა“ საკმაოდ ლოგიკურია როგორც თეორიული ან პოტენციური შემდეგი ნაბიჯი კაცობრიობისთვის, თუ ცალკეული ადამიანები თავის თავზე აიღებენ ამასთან დაკავშირებულ უზარმაზარ ტვირთს და ტანჯვას უმცირესი თავის მოტყუების გარეშე (RB234b), მაგრამ ეს ფაქტობრივად არარეალიზებადია. როგორც პოლ ბიშოპი ასკვნის: „ამ,  თითქოს ლოგიკურ, დასკვნას იუნგი სხვადასხვა მიზეზით გაურბის. როგორ იგუებენ ერთმანეთს? ძალიან ცუდად. ... როგორი შედეგები ექნება ყოველი მათგანისთვის როგორც ინდივიდუუმისთვის? თანაბრად დამანგრეველი. ... აქ, პასუხი იობსდასკვნით აბზაცში, იუნგმა თავად გადააადგილა სრული ინტეგრაციის მომენტი „აქ და ახლა“-დან უსასრულო დროის გნოსტიკურ უდაბნოში“ (Jung’s „Answer to Job“, Hove 2002, 161-2). მაგრამ ცნობილი ამერიკელი იუნგიანელისთვის, ედუარდ ედინგერისთვის და ბევრი შემდგომი ავტორისთვის, რომლებიც მან გაასულელა, ეს ყველაფერი ნაკლებმნიშვნელოვანი ნიუანსებია, რომელთა გაწირვაც შეიძლება. ის უეცრად წყვეტს იუნგის ციტირებას თვალში საცემ „მრავალთა განღმრთობაზე“, ივიწყებს ყველაფერ დანარჩენს და აცხადებს: „ეს მნიშვნელოვანი ფრაზაა: „„სულიწმიდის, მესამე ღვთაებრივი პირის, მყოფობა ადამიანში, იწვევს მრავალთა განღმრთობას“. ... აი რა იგულისხმება მრავალში ღმერთის განხორციელების ქვეშ სულიწმიდის მეშვეობით“ (PP 25, 1991, 44). რაც შეეხება ასეთი ევანგელური სტრატეგიების და გადამდები რელიგიური აღტკინების წყაროს დადგენას, შესაძლოა, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ედინგერის ორივე მშობელი იეჰოვას მოწმე იყო (JJTP 1/1, 1999, 58; PP 39, 1999, 42). ჯონ დაურლი ასევე აჩვენებს ასეთი ინტერპრეტაციული ტაქტიკების გადაულახაობას, როდესაც ციტირებს იუნგის უხეშ მონახაზს იმის შესახებ, როგორ გადაიქცნენ ძველი ღმერთები ერთიან ღმერთად, შემდეგ ღმერთი გახდა ადამიანი, და ახლა „ღმერთკაციც კი, როგორც ჩანს, ჩამოვიდა თავისი ტახტიდან და ჩვეულებრივ ადამიანებში განზავდა“. დაურლი უცებ აცხადებს, რას ნიშნავს ეს, რომ თავად კაცობრიობას ახლა „არაცნობიერი შთააგონებს“ „გამოავლინოს მისთვის დამახასიათებელი ღვთაებრიობა ცნობიერებაში“, მაგრამ რატომღაც ავიწყდება ახსენოს, რომ იუნგი შემდეგ ამბობს: „ჩვენს დროში ღმერთკაციც კი, როგორც ჩანს, ჩამოვიდა თავისი ტახტიდან და ჩვეულებრივ ადამიანებში განზავდა. უეჭველად ამაშია მიზეზი, რატომაა მისი ადგილი ცარიელი. ამის მაგიერ თანამედროვე ადამიანი ცნობიერების ამპარტავნებითაა დასნეულებული, რომელიც პათოლოგიას ესაზღვრება. ეს ფსიქიკური მდგომარეობა ინდივიდუუმებში დიდ მასშტაბში იდეალური სახელმწიფოს ჰიპერტროფიულ და ტოტალიტარულ პრეტენზიებს შეესაბამება...“ (Psychologie und Religion, 4th ed., Zurich 1962, 99, cf. PR84 par. 141; Dourley, Psychology and religion at the millenium and beyond, ed. J.M. Spiegelman, Tempe 1998, 24).

[15]  „ფსიქოლოგიის, რომლის მიზანიც შემოთავაზებაა...“ კომენტარების შესახებ იხ. M. Saban, How and why we still read Jung, ed. J. Kirsch and M. Stein (Hove 2013) 10. სამართებელივით ალესილი გზის შესახებ, რომელიც ნაკუწებად გაქცევთ და ტანჯვით ისეა სავსე, რომ მხოლოდ ცოტას თუ ძალუძს ამ გზით სიარული იხ. TE 239 par. 401, სადაც იუნგი ციტირებს ბიბლიურ და ძველ ინიციაციურ გამონათქვამს „ვინაიდან მრავალნი არიან წვეულნი და მცირედნი - რჩეულნი“ (მათე 22:14; შდრ. პლატონი, ფედროსი 69c). სხვადასხვა თეორიების, რუტინული წესების ან რეცეპტების უკმარობის შესახებ იხ., მაგალითად, SL 493 par. 1172; C.G. Jung, Entretiens (Paris 2010) 173; JP B27 (13 ივნისი 1958). ძველი ჰერმეტიული მასწავლებლების მეთოდოლოგიისა და ტექნიკების შესახებ იხ. P. Kingsley, Parabola 22/1 (Spring 1997) 21-5 и в PJB 17-40. იუნგი მშვენივრად აცნობიერებდა, რაოდენ დავალებული იყო მისი ინდივიდუაციის თეორია „ჰერმეტიული“ ფილოსოფიისგან ამ სიტყვის ყველაზე ფართო გაგებით (SL 486 par. 1162, cf. PR 468 par. 755).

[16] ჰერმეტიული უკვდავება და განღმრთობა: J.-P. Mahe, Vigiliae Christianae 45 (1991) 347-75; M.D. Litwa, Becoming divine (Eugene 2013) 94-101. ინდივიდუაციის როგორც ღმერთში ცხოვრების შესახებ იხ. SL 719 par. 1624, სადაც ჯერ კიდევ შეიძლება იუნგის ყვირილის გაგონება: „ინდივიდუაცია - ეს ღმერთში ცხოვრებაა“, რადგან ადამიანი „ცხადია, რომ ღმერთის გარეშე მთლიანი არაა“, და ეს მთლიანობა ერთადერთი წარმოსადგენი აზრია ან ღვთაებრივი განხორციელებისა, ან ინდივიდუაციისა. ინდივიდუაცია როგორც განღმრთობა: „ის, ვინც არ მიყვება principium individuationis ბოლომდე, არ ხდება ღმერთი, რადგან არ ძალუძს მარტოობის ატანა“ (BB v 168 = RBu 371b, იუნგის მიერ წარმოდგენილია როგორც კომენტარი იოანე 10:34-ზე). უკვდავების შესახებ იხ., მაგალითად, IJP 154 („როდესაც თვითობის სრულ რეალიზაციას ვაღწევთ, მასთან ერთად მოდის უკვდავების განცდა... მარადიულობის გრძნობა ამ დედამიწაზე“); G. Lachman, Jung the mystic (New York 2010) 145. რაც შეეხება „უკვდავების რწმენას“, რომელიც „განღმრთობის საიდუმლოში“ ზიარების შედეგად მოდის, ერთ-ერთი ყველაზე მკაფიო ნაწყვეტია იუნგის ავტობიოგრაფიული აღწერა, თუ რა მოხდა 1913 წლის დეკემბერში, როდესაც ის ძველი მითრაისტული მისტერიებიდან ლომისთავიან ღმერთ აიონად გადაიქცა. იხ. IJP 103-7; RB 252; R. Noll, Spring 53 (1994) 12-60 и The Jung cult (2nd ed., New York 1997) 209-15; M. Stein, Transformation (College Station 1998) 43-6 и в Initiation, ed. T. Kirsch, V.B. Rutter and T. Singer (Hove 2007) 91-4 (თუმცა სტაინის მცდელობა გაარჩიოს „წინასწარგანზრახული“ და „სპონტანური“ ინიციაცია ფაქტიურად მცირედ დასაბუთებულია); C. MacKenna, Insanity and divinity, ed. J. Gale, M. Robson and G. Rapsomatioti (Hove 2014) 64-6. მრავალი უხეში სიტყვის თქმა შეიძლება ცრუ მტკიცებაზე, რომ ეს „განღმრთობის საიდუმლო“ და მისგან გამომდინარე „უკვდავების რწმენა“ ხელმისაწვდომია, თანახმად იუნგის აღწერისა IJP 106-ში, მხოლოდ ძველი განდობილებისთვის, და არა თავად იუნგისთვის (A. Stevens, JAP 42, 1997, 673); და რაციონალური დაჟინებულობა განსხვავებაზე ამ კონტექსტში „ნამდვილ ტრანსფორმაციასა“ და მხოლოდ „სიმბოლურ“ გამოცდილებას შორის (L. Corbett, JJ 5/3, 2011, 73) აჩვენებს, როგორც დავინახავთ, სრულ გაუგებრობას იმისა, რას გულისხმობდა იუნგი სიმბოლური რეალობის ქვეშ. განღმრთობის ამ გამოცდილებაში ორი მომენტია, რომელიც უნდა ვახსენოთ. პირველი, კერი დე ანგულოს მიერ იუნგის, როგორც „უმაღლესი რანგის“ კუთვნილი მითრაისტული ქურუმის ვიზუალიზაცია (1923 წლის 13 დეკემბრით დათარიღებული იუნგისადმი წერილის შავი პირი CBA), აჩვენებს, რამდენად ცოცხალი და ძლიერი რჩებოდა იუნგის ეს უმნიშვნელოვანესი გამოცდილება მისთვის ახლობელი ადამიანებისთვის ათი წლის შემდეგ. მეორე, წითელი წიგნის გამოქვეყნებამდე წლებით ადრე ჟილ კისპელმა უკვე დაასკვნა, რომ იუნგი, როგორც ჩანს, იცნობდა რობერტ ეისლერის მთავარი ნაშრომის უმნიშვნელოვანეს ნაწყვეტს, რომელიც აიგივებს ამ ლომისთავიან ღმერთს ორფიულ ღმერთ ფანესთან, რომელიც მნიშვნელოვანი აღმოჩნდება იუნგის წითელი წიგნისთვის, ასევე შავი წიგნებისთვის. იხ. R. Eisler, Weltenmantel und Himmelszelt (Munich 1910) ii 398-405 და Orphicorum et Orphicis similium testimonia et fragmenta i, ed. A. Bernabe (Munich 2004) 90; G. Quispel, Gnosis, ed. B. Aland (Gottingen 1978) 497-507 = Gnostica, Judaica, Catholica (Leiden 2008) 248-60; RB 113, 301-2 n. 211, „...ფანესი - იუნგის ღმერთია...“, 354-5 n. 125, 364. და კისპელი მართალი იყო: სწორედ იმ ნაწყვეტის დასაწყისი, რომელიც მან გამოიცნო, გულდასმით იყო აღნიშნული აბრეშუმის სანიშნით იუნგის ბიბლიოთეკაში ეისლერის წიგნის პირად ასლში. რაც შეეხება იუნგის ბიბლიოთეკას, უნდა აღინიშნოს, რომ შენიშვნები მისი წიგნების კიდეებზე აჩვენებს, რამდენად იყო ის გატაცებული უკვდავების და განღმრთობის ძველბერძნული ფენომენით. ის განსაკუთრებით გაოცებული იყო თავად ემპედოკლეს განცხადებით, რომ ის ღმერთი გახდა (H. Leisegang, Die Gnosis, Leipzig 1924, 84; შეადარეთ მისი ასლები A. Dieterich, Eine Mithraskiturgie, 2nd ed., Leipzig 1910, 5; R. Reitzenstein,Die hellenistischen Mysterienreligionen, Leipzig 1910, 19-20, 25, 44-5; W. Scott, Hermetica i, Oxford 1924, 239-49). რაც შეეხება განღმრთობას, ცნობილ იუნგიანელ იოლანდა იაკობთან დაკავშირებული ცნობის ნამდვილობაში დაეჭვების საბაბი არ არსებობს (NL 165; JBA): „ერთხელ მას სიზმარში იუნგი ღმერთად გამოეცხადა. როდესაც ის მას ამ სიზმარზე მოუყვა, იუნგმა უპასუხა: „ე.ი. ახლა თქვენ იცით, ვინ ვარ მე!“

[17] მაგალითად, სონუ შამდასანი პირდაპირ ამ ხაფანგში ხვდება, როდესაც აცხადებს, რომ, თუ იუნგი საერთოდ ახსენებს უკვდავების ცოცხალ გრძნობას, მაშინ, რა თქმა უნდა, არ გულისხმობს უკვდავებას რაღაც „პირდაპირი“ აზრით და არ ითვალისწინებს ამ მოვლენას, თვლის რა მას მხოლოდ პროექციად არაცნობიერიდან (Cult fictions, London 1998, 52; შდრ., მაგალითად, IJP 153-4). იუნგის იდეის შამდასანის ეს გაუკუღმართებული რაციონალიზაცია მის ხელმძღვანელს, მაიკლ ფორდჰემსაც კი გააწითლებდა სირცხვილისგან. სინამდვილეში, ის დემონსტრირებს ზუსტად იმას, რაც, თავად იუნგის თანახმად, ხდება, როდესაც ინტელექტუალები თავს ახვევენ თავიანთ „გადაჭარბებულად შეფასებულ გონებას“ უკვდავების გამოცდილების მსგავს საიდუმლოს, და შედეგად ყველაფერი „პაუპერიზაციამდე“ დაყავთ (MDR 280/301-2). ტერმინებით „არაფერი სხვა, გარდა“ ფსიქოლოგიური მოვლენების ახსნის რედუქციული მცდელობების მიმართ თავად იუნგის ზიზღი შდრ., მაგალითად, C.G. Jung: psychological reflections, ed. J. Jacobi (2nd ed., Princeton 1970) 11, 16-17, 93, 121, 201. 11, 16-17, 93, 121, 201.

[18] „ფსიქოლოგია დაკავებულია...“, „შინაგანი ხედვა“ და „ვერაფერი გაგვიგია“: PA 13-14 pars. 14-15. სამწუხაროდ, შამდასანი (Cult fictions, London 1998, 29) „ახალი რელიგიური ჭეშმარიტებების შექმნისადმი“ იუნგის მტკიცე წინააღმდეგობას ციტირებს, ისე რომ არ ხსნის ტოლობის მეორე ნახევარს: ადამიანებისთვის დახმარების აუცილებლობას, აღმოაჩინონ ხედვის აქტი, აღადგინონ მათი შინაგანი ხედვა. დანახულის მიბაძვის ან გაიგივების გარეშე უბრალოდ დანახვის ცოდნის კრიტიკული მნიშვნელოვნების შესახებ იხ. RB 251a. ტემპერამენტით იუნგი, რა თქმა უნდა, სრულიად მტრულად იყო განწყობილი ახალი რელიგიური ჭეშმარიტებების მიმართ, მაგრამ მხოლოდ იმის გამო, რომ მისი სამუშაო ძველი რელიგიური ჭეშმარიტებების აღდგენისკენ იყო მიმართული (FJ 484 par. 269J, 1911 წლის 29 აგვისტო; RB 311).

[19] ქრისტეს როგორც თვითობის სიმბოლოს შემოტანის შესახებ იხ., მაგალითად, Aion 36-71 pars. 68-126. სიმბოლოების უმნიშვნელოვანესი ელემენტი, იუნგის მიხედვით, მათი მისტიკური ღიაობაა იდუმალისა და უცნობისადმი (PT 74-6 pars. 815-19, QPT 140-1). ისინი ყოველთვის მეტია ნებისმიერ ფიზიკურ ობიექტზე ან კონცეფციაზე, რომელთაც შეესაბამებიან, და არა ნაკლები: ისინი „გადავსებულია“ განსაკუთრებული მაკურნებელი და გამომსყიდველი მნიშვნელობით, რომელიც ცნობიერებას და არაცნობიერს, რაციონალურს და ირაციონალურს აერთიანებს (PT 474-7 pars. 816-20, CT 18 par. 24, AS 28 par. 44, Man and his symbols, New York 1964, 20-1, 55; და შეადარეთ სიმბოლოს ზუსტი განსაზღვრება RB311a). წითელი წიგნი და იუნგის სამუშაო მთლიანობაში ერთ-ერთ დონეზე იმ აზრის საწინააღმდეგო მგზნებარე პროტესტად შეიძლება განიხილებოდეს, რომ სიმბოლოები ნაკლებ რეალურია, ვიდრე ფიზიკური არსებები - ჩვენც კი. იხ., განსაკუთრებით, RB 233-4 (იუნგის და მათიც, ვინც უყვარდა, ფიზიკური რეალობა სხვა არაფერია, თუ არა მათი სულების სიმბოლო), 236 (სიმბოლოები ჩვენი ფიზიკური სამყაროს წინმსწრებია და მის შემდეგაც განაგრძობენ არსებობას), 246-9 (ილია იუმორით ამტკიცებს, რომ ის და სხვა ნებისმიერი ფიგურა, რომელთაც იუნგი არაცნობიერში ხვდება, არანაკლებ რეალურები არიან, როგორც თავად იუნგი, და მათ შეიძლება სიმბოლოები ეწოდოს; ეს სრულიად მცდარადაა გაგებული როგორც „იუნგის გაორება სიმბოლურ რეალობასთან მიმართებით ფაქტობრივის საპირისპიროდ“ A. Collins and E. Molchanov, Spring90, 2013, 68 n. 45), 250a (უზადო მბრძანებლის და პატრონის სიმბოლო), 291a (სიმბოლოები - ერთადერთი წვდომაა ჭეშმარიტებაზე), 304a (მხოლოდ სიმბოლოებს ძლუძთ გვიშველონ ყველაზე ცუდი ქმედებებისგან), 310-11, 339b. პოლ ბიშოპმა მიუთითა სიმბოლიზმის შესახებ გოეთეს იდეის მნიშვნელობა იუნგიანური ფსიქოლოგიისთვის, განსაკუთრებით მისი პარადოქსული დაჟინება იმის შესახებ რომ სიმბოლო „არის საგანი, რომელიც საგანი არაა, და მიუხედავად ამისა, საგანია“ (Goethes Werke, Erste Abtheilung, xlix/1, Weimar 1898, 1427-8; ბიშოპი Morphologie und Moderne, ed. J. Maatsch, Berlin 2014, 160-1). მაგრამ, იმავდროულად, იუნგი საკმაოდ კარგად იცნობდა სიტყვის symbolon ძველ ელფერს (იხ., მაგალითად, MDR 309/335: აქედან ზოგიერთი იხ. APMM 238, 289-90, 301-3); და ეს მხოლოდ აძლიერებს მსგავსებას იუნგის მკვლევრების უმეტესობის მიერ სიმბოლიზმის შესახებ მისი იდეების სერიოზულად მიღებაზე უარსა  და მკვლევრების თითქმის საყოველთაო უარს შორის, ჩათვალონ ის არსებები, რომლებიც პარმენიდეს გამოეცხადნენ მისი ჩასვლისას მიწისქვეშა სამყაროში რაიმე უფრო მეტად, ვიდრე უბრალო „ალეგორიები“ ანუ მეტაფორები. პარმენიდეს კვლევაში ამ ძირითადი პრობლემის შესახებ იხ. Reality 29, 273-4, 583, L. Gemelli Marciano, Ancient philosophy 28 (2009) 21-7, PSIE 54-8, 257 n. 92; ცხად განსხვავებებზე, რომელთაც იუნგი ავლებდა სიმბოლოებსა და უბრალო ალეგორიებს შორის იხ. PT 474 par. 815, ST par. 114, 222 par. 329 და ინტელექტუალების „საიდუმლო შიშის“ შესახებ რეალური სიმბოლოების წინაშე მათი ცოცხალი ძალის გამო შდრ. ი. იაკობის კომენტარი Complex, archetype, symbol in the psychology of C.G. Jung (London 1959) 87-8. სამწუხაროდ, ამ მიმართებით ბევრი პრაქტიკოსი იუნგიანელი დღესდღეობით პირდაპირ შეშინებული ინტელექტუალების კატეგორიაში ხვდება.

[20] „შინაგანი გამოცდილება, ქრისტეს ასიმილაცია...“ და „ქრისტე შიგნით“: Aion 183 pars. 285-6. „უშუალო და ცოცხალი მყოფობა“, განსხვავებით „ისტორიული ქრისტეს იდეისგან“: ibid., 68 par. 123. ქრისტეს, როგორც თვითობის სიმბოლოს, გაგების გარდაუვალ მისტიკურ ბუნებას იუნგი მთელი სიცხადით აღიარებს PA 355 par. 452, სადაც საკუთარი თავის „როგორც ქრისტეს ექვივალენტის“ და „ქრისტეს როგორც თვითობის სიმბოლოს“ აღიარება აღწერილია როგორც „გასაოცარი დასკვნა“, რომლის გაგების არანაირი შანსი არ აქვთ დასავლელ ადამიანებსაც კი, რომლებიც „უპანიშადების სულს“ მკაცრად ინტელექტუალურ დონეზე იცნობენ. და, იმისთვის, რომ ყოველგვარი შესაძლო ორაზროვნებისა ან ეჭვებისგან გათავისუფლდეს, ის გულდასმით ათავსებს იგივე რეალობას, რომელსაც „ქრისტეს შიგნით“ უწოდებს (Aion 183 par. 285), შუასაუკუნეების მისტიციზმის, გნოსტიციზმის და ეზოთერული ქრისტიანობის განსაკუთრებულ კონტექსტში (SL 280 par. 638). ყოველი ამ ფაქტორიდან გვეხმარება ავხსნათ კერი დე ანგულოს გაგება, რომ მხოლოდ წითელ წიგნზე იუნგის მუშაობასთან განსაკუთრებული წვდომით მიიღო მან გასაღები გააზრებისთვის, რა იყო ნამდვილად „ჭეშმარიტი“ მისტიკური ლიტერატურის და აზრის სამყაროში, ისე რომ სხვა ადამიანებივით ჩვეულებრივ ზედაპირულ ან ბუკვალურ გაუგებრობებში არ დაკარგულიყო (იუნგის მიმართ წერილის შავი პირი, 1922 წლის 22 ოქტომბრით დათარიღებული CBA). სათქმელადაც არ ღირს, რომ მისტიციზმის ჭეშმარიტი არსის გასაღების პოვნა, რომელსაც მისტიკოსების დიდი უმრავლესობაც კი აიგნორებს, საკმაო მისტიკური ძალისხმევაა. ჭეშმარიტ მისტიციზმზე ადამიანთა უიმედოდ აბურდულ წარმოდგენებზე იუნგის გამუდმებული იმედგაცრუების გარდა (იხ., მაგალითად, PR 184 par. 274; FP 339 par. 781), ასევე ყურადღება მიაქციეთ შესანიშნავ ნაწყვეტს, რომელშიც ის სიმბოლოებზე წერს, როდესაც თავის წითელ წიგნზე მუშაობდა. ფსიქოლოგიური ტიპების ბოლოსკენ, განმარტებებისთვის მიძღვნილ თავში ის, ფაქტობრივად, ათანაბრებს სამ ტერმინს „მისტიკური“, „ტრანსცედენტური“ და „ფსიქოლოგიური“ („მისტიკური ანუ ტრანსცედენტული, ანუ ფსიქოლოგიური ბუნების აქამდე უცნობი და წარმოუდგენელი ფაქტი“: PT 474 par. 815). 

[21] Parmenides frs. 2.1, 6.4-7, 1.34-5 და Empedocles frs. 2.1-7, 4.9-13, 17.21 და 25-6, 21.1-3 Diels = Parmenides frs. 11.1, 13.5-8, 14.3-4 და Empedocles frs. 7.8-17, 9.15-19, 26.28 и 32-3, 31.5-8 და 28.15-24 Gemelli Marciano; Reality 79-125, 179-99, 326-559.

[22] და სიტყვები „ბრძოლა მეტად აღარ...“, და საოცარი მტკიცებები, რომ ეს ეგო არაა, არამედ alêthinos anthrôpos, „ჭეშმარიტი ადამიანი“ ან ღვთაებრივი თვითობა ადამიანში, ტრანსფორმაციის შინაგანი გზით მიდის, წარმოიქმნება Mysterium Coniunctionis-დან (ii, Zurich 1956, 102-3 par. 157 ორიგინალურ შვეიცარულ გამოცემაში; შდრ. MC 349 par. 492). ამ მტკიცების ჭეშმარიტების გაგება მხოლოდ მისტიკოსს ძალუძს: იხ. Llewellyn Vaughan-Lee, The circle of love (Inverness, CA 1999) 136-7.

[23] „თქვენ მართალი ხართ...“: 1945 წლის 20 აგვისტოთი დათარიღებული ინგლისურ ენაზე დაწერილი იუნგის წერილი პ.უ. მარტინისადმი (JL i 377; A. Jaffe, Was C.G. Jung a mystic?, Einsiedeln 1989, 16; M. Stein, The idea of the numinous, ed. A. Casement and D. Tacey, Hove 2006, 34 = Minding the self, Hove 2014, 38; S. Shamdasani, JAP 55, 2010, 41; L.S. Owens A. Ribi, The search for roots, Los Angeles 2013, 7). მარტინისა და იუნგის შესახებ იხ. SL 606 n. 1; W. McGuire, Bollingen (Princeton 1982) 136-7; ასევე 1944 წლის 24 ოქტომბრით დათარიღებული ემა იუნგის წერილი კერი ბეინსისადმი (CBA).იუნგის გონებაში ნუმინოზურს, მოულოდნელს, წარმოუდგენელს და გარეგნულად შეუძლებელს შორის კავშირის შესახებ იხ., მაგალითად, JP 324-5; ასევე ACU 17 par. 35, MDR 328/356.

[24] ნუმინოზთან ურთიერთობის თანამედროვე სტრატეგიების ნაწილობრივი გაგების შესახებ იხ., მაგალითად, Jung’s „Red book“ for our time, ed. M. Stein and T. Arzt, ii (Asheville 2018) და განსაკუთრებით The idea of the numinous, ed. A. Casement and D. Tacey (Hove 2006). ლუსი ჰასკინსონის მიერ ნუმინოზურში გარკვეული მაკურნებელი ძალის არსებობის  მკვეთრი უარყოფის შესახებ (ibid., 210) იხ. L. Schlamm, European journal of psychotherapy and counselling 9 (2007) 411 n. 1; მისი მტკიცება, რომ „თუმცა ნუმინოზურის გაგება შეუძლებელია ობიექტურ დონეზე, ის შეიძლება გასაგები იყოს სუბიექტურად (200: შეადარეთ მსგავსი შენიშვნები A. Samuels, Jung and the post-Jungians, London 1985, 27, 43) ძირს უთხრის იუნგის უღრმესი გაგების მთავარ საფუძველს. რაც შეეხება (როგორც ჩანს) სემუელსის ბრძნულ მტკიცებას, რომ ნუმინოზურთან ერთად „თავის მოტყუებისთვის მნიშვნელოვანი ველი ვლინდება“ (ibid., 77), მას ავიწყდება ახსენოს  თავის მოტყუების კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ველი, რომელიც არის აზრში, რომ ნუმინოზის თავიდან აცილება შეიძლება. თავის ბოლო ლექციაში მარია-ლუიზა ფონ ფრანცმა შესაბამისად შეგვახსენა, რომ „ნუმინოზური ძალების უპატივცემულობა, იუნგის თანახმად, ბოროტების წყაროს წარმოადგენს“ (JJ 2/2, 2008, 12); მის ამ ბოლო ლექციაზე შეძრწუნებული რეაქცია ცნობილი თანამედროვე იუნგიანელების მხრიდან (მაგალითად, J. Beebe, ibid. ., 2009, 28-38) - საინტერესო ინდიკატორია, იუნგის მორალური სპექტრის რომელ მხარეს შეიძლება აღმოჩნდეს მათი უმრავლესობა. იუნგი ხსნის სიტყვის „აპოტროფული“ მნიშვნელობას: TE238 n. 7; KY 33; SD 99 pars. 206-7; Entretiens (Paris 2010) 96-7. „თქვენ ფიქრობთ...“: RB 291b. ღმერთების მოშინაურების თემაზე ჯონ დაურლი პირდაპირ ამტკიცებს იმას, რის აღიარებასაც სხვები ღიად ერიდებიან (Psychology and religion at the millenium and beyond, ed. J.M. Spiegelman, Tempe 1998, 23). „მხოლოდ ხრიკია...“: JK 171; აქ იუნგის კომენტარი დამსახურებულად შეიძლება მოთავსდეს ჯ. ს. ბერნსტაინის გამჭრიახი დაკვირვებების გვერდით ყოველგვარი ფსიქოთერაპიის მეტ-ნაკლებად გარდაუვალი „ცალხმრივობის“ შესახებ, როდესაც ფსიქოთერაპია ბერნსტაინის განსაზღვრებით ზღვრული ადამიანების, ან ფენომენების ნუმინოზურ რეალობას ხვდება (Living in the borderland, Hove 2005, 78-9).

[25] „მოგწონთ ეს თუ არა“: JL ii 112 (cf. ii 20); P. Bishop, Jung’s „Answer to Job“ (Hove 2002) 41-4. ნუმინოზურის როგორც ჩვენი ინსტრუმენტის ან პირიქით შესახებ იხ., მაგალითად, RB 291b, „თქვენ მისი გამოყენება გსურთ, მაგრამ თავად ხართ მისი ინსტრუმენტი“; PR 84 par. 141; JL i 492. ნუმინოზურ გამოცდილებაზე მითითებები როგორც „თერაპიულ საშუალებაზე, რომელიც განასხვავებს იუნგიანურ თერაპიას და თეორიას სხვა ტრადიციებისგან“: J. Dourley, JAP 47 (2002) 490. იუნგის აღწერაში ლუციფერის შესახებ, როგორც „ყოველგვარი სულიერი ჭეშმარიტება თანდათან გარდაიქმნება რაღაც მატერიალურში, ხდება არაუმეტეს, ვიდრე ინსტრუმენტი ადამიანთა ხელში“ იხ. AS 248-50 pars. 301-3. რაც დამახასიათებელია, ამ ნაწყვეტის კომენტირებისას ცნობილი იუნგიანელები იუნგის აღწერას თავდაყირა აყენებენ, რათა მას პოზიტიური ელფერი შესძინონ (მაგალითად,E.F. Edinger, Anatomy of the psyche, LaSalle 1985, 179-80), რაც არის იმის იდენტური ტექნიკა, რომელსაც ეგზომ ეფექტიანად იყენებდნენ კომენტატორები, რათა ემპედოკლეს კოსმიური ციკლი გამოეშიგნათ, ამასთან ზუსტად იგივე კატასტროფული შედეგებით (ENM 343, 385-6).

[26] „ვისურვებდი, ღმერთი ცოცხალი ყოფილიყო...“: PP 6 (1975) 12. აბორიგენ უხუცესზე, სახელად მთის ტბა, „ამერიკული რაციონალიზმის“ კატასტროფულ შედეგებზე და იუნგის კომენტარებზე სინათლის შენახვის შესახებ, რადგან „ის ფასდაუდებელია...“ იხ. M. Serrano, C.G. Jung and Hermann Hesse (London 1966) 88 = JL ii 597. იუნგი „რელიგიური მიდგომის“ კრიტიკული მნიშვნელოვნების და „ისტორიული უწყვეტობის გრძნობის“ აბსოლუტური შეუცვლელობის შესახებ: იხ., მაგალითად, PPT 46 par. 99 с JL ii 488; ადამიანის ცხოვრებაში გადამწყვეტი საკითხის და გახარჯული ცხოვრების შესახებ, MDR 300/325; და კაცობრიობის სულის, ალქიმიური opus magnum, მასთან დაკავშირებული „ადამიანური პრობლემების მთელი სიმძიმის“ და „უმაღლესი პასუხისმგებლობის“ შესახებ, PPT 235 par. 449. ღვთაებრივის ირგვლივ მოტრიალე იუნგის აზრების შესახებ იხ. აგრეთვე JL ii 235-8. იყო აგრეთვე იუნგის რელიგიური მიდგომის ზოგიერთი მშვენიერი კვლევა (შდრ. M. Stein, Analytical psychology, ed. J. Cambray and L. Carter, Hove 2004, 204-22), თუმცა ზუსტი გაგების გარეშე, თუ რას გულისხმობდა ის ისტორიული უწყვეტობის ქვეშ, ისინი მხოლოდ ისტორიის ფრაგმენტს მოგვითხრობენ.

[27] Chretien de Troyes, Le roman de Perceval ou le conte de Graal, ed. K. Busby (Tubingen 1993) 138-40, 271, 504.

[28] ინდოეთში მოგზაურობისას იუნგის, როგორც ადამიანის განმეორებადი სურათ-ხატი, რომელიც მხოლოდ მისთვის უნიკალური შინაგანი ჭეშმარიტების ძიებას გამუდმებით უბრუნდება (MDR 257/275, 262/280, 265/284) - ეს ძველბერძენი ფილოსოფოსის, რომელსაც ყველაზე უკეთ იცნობდა, ჰერაკლიტეს ცნობილი სიტყვების ცხადი შეხსენებაა: სიტყვები „მე ჩემში ვეძებდი“ (edizêsamên emeôuton) იუნგმა სპეციალურად დააკომენტარა ჰერაკლიტეს ფრაგმენტების ნაკრების მის ასლში (Die Fragmente der Vorsokratiker, ed. H. Diels, 3rd ed., Berlin 1912, i 97.14, cf. 86.11-12; J. Olney, The rhizome and the flower, Berkeley 1980, 90 n. 4, 93). ევროპისგან დაშორების პარადოქსულ შედეგებზე იხ. JP 309. კოლკატაში ნანახი სიზმრის მიერ იუნგზე მოხდენილი შთაბეჭდილების სიძლიერე, რომელიც ვერ შეაფასეს ბოლომდე MDR-ში, სათანადოდაა აღნიშნული JP 306 და 308; ასევე შემთხვევითი არაა, რომ ის ადარებს 1938 წელს ინდოეთში ყოფნის დროის მნიშვნელობას, ავადმყოფობისა და სიზმრის ჩათვლით, 1944 წელს მისი ცნობილი ავადმყოფობის კრიტიკულ მნიშვნელოვნებას (JP 359).

[29] ETG 296; cf. MDR 263-4/282-3, MDRC 287-8. თავად სიზმრის შესახებ იხ. MDR 262-3/280-2, MDRC 283-8, JP 306-10, 357-9. იუნგის მიერ ხაზგასმული სიზმრის სრულებით არაადამიანური თვისებები - პირდაპირაა დაკავშირებული მის კომენტართან იმის შესახებ, რომ ინდოეთში ვიზიტის დროს განცდილი უნდა გაიზომოს არა კვირებით და თვეებით, არამედ ასწლეულებით (JP 358). პატარა შეუმჩნეველი ადგილის შესახებ, სადაც ყველაზე ძვირფასი იყო დაფარული, იხ. JP 308; ეს იყო იუნგისთვის ძალზე ძვირფასი გნოსტიკური და ალქიმიური, ასევე ბიბლიური თემა.

[30] მაგალითად, შეადარეთ ადგილი, სადაც იუნგი ხსნას „პრობლემის გადაჭრას“ უწოდებს და სპეციალურად განსაზღვრავს მას როგორც ძველის დაბადებას; როგორც ძველის თანამედროვეობაში დაბრუნებას (RB 310a, cf. RB 311b). იუნზე როგორც კულტურის მკურნალზე კომენტარების შესახებ დაუსაბუთებელი ფუჭსიტყვაობა  იხ., მაგალითად, J. Hillman and S. Shamdasani, Lament of the dead (New York 2013) 145-61 ან უფრო აზრიანი დაკვირვებები A. Haaning, JAP 59 (2014) 8-30, ასევე იუნგის მიერ საკუთარი თავის ექიმბაშთან შთამბეჭდავი შედარება, და ეს მისთვის იყო იმ ამოცანის უმარტივესი აღწერა, რომელსაც ის მთელი ცხოვრება „ებრძოდა“ (JL ii 586-9). ჯოზეფ ჰედერსონმა „კულტურული არაცნობიერის“ ცნობილი იუნგიანური თეორია წარმოადგინა; მაგრამ როგორი დამაკმაყოფილებელიც არ უნდა ყოფილიყო ის როგორც კონცეფცია, მას აბსოლუტურად არავითარი აზრი არ აქვს გადაუდებელი საჭიროების, განსაკუთრებული მოვალეობის ან სრულიად კონკრეტული ვალდებულების კუთხით, რასაც იუნგი შეეჯახა დასავლური კულტურის განკურნებასთან დაკავშირებით. იხ., მაგალითად, J.L. Henderson, Proceedings of the second international congress for analytical psychology, ed. A. Guggenbuhl-Craig (Basel 1964) 3-14 და Cultural attitudes in psychological perspective (Toronto 1984); S.L. Kimbles, SFJI 22/2 (Summer 2003) 53-8, ასევე The cultural complex, ed. T. Singer and Kimbles (Hove 2004); Singer and C. Kaplinsky, Jungian psychoanalysis, ed. M. Stein (Chicago 2010) 22-37.

[31] სამეცნიერო ლიტერატურაზე მინიშნებები იხ., მაგალითად, L.O. Gomez, Curators of the Buddha, ed. D.S Lopez (Chicago 1995) 197-250; L. Schlamm, IJJS 2 (2010) 32-44 და Encyclopedia of psychology and religion (2nd ed., New York 2014), ed. D.A. Leeming, 965-61. ამ კონტექსტში წითელი წიგნის ნაწილი, სადაც იუნგი აღმოსავლეთიდან მომავალ იზდუბარს ხვდება, ძალზე სიმბოლურია (RB 35-66, 277-86).

[32] მე ვაჯამებ და ვთარგმნი ტექსტს Chinesisch-deutscher Almanah fur das Jahr 1931 (Frankfurt 1930) 10-11 პირველი პუბლიკაციის და Jung, Uber das Phanomen des Geistes in Kunst und Wissenschaft (2nd ed., Ostfildern 2011) 68-9 pars. 87-9 ხელახლა გამოცემის მიხედვით და კერი ბეინსის არაჩვეულებრივი ინგლისური ვერსიის დახმარებით (R. Wilhelm and C.G. Jung, The secret of the golden flower, London 1931, 145-7); სავარაუდოდ ავტორიტეტული თარგმანი SM 58-9 pars. 87-9 სრულიად არასანდოა. იუნგი პირდაპირ მიუთითებს ვილჰელმის დასავლური ცივილიზაციის განკურნების და მისი სულიერი საჭიროების „კულტურულ ამოცანაზე“ (Chinesisch-deutscher Almanah 11; Uber das Phanomen des Geistes 68 par. 87; The secret of the golden flower 145). კითხვაზე, რას ფიქრობდა იუნგი დასავლელ ადამიანებზე, რომლებმაც აღმოსავლური რელიგიები მიიღეს, ედუარდ ედინგერმა უპასუხა: „ის თვლიდა, რომ ეს ნიშნავს, გადაუხვიო საკუთარ ბედსა და მემკვიდრეობას“ (JJTP 1/1, 1999, 54). შეადარეთ ასევე თავად იუნგის მტკიცება „საკუთარ მიწაზე ჩვენი მეთოდებით მშენებლობის“ გადაუდებელი საჭიროების შესახებ, „თუ ჩვენ მათ პირდაპირ აღმოსავლეთიდან მოვიტანთ, ეს მხოლოდ ჩვენს დასავლურ მომხვეჭელობას ახალისებს და კვლავ ამტკიცებს, რომ „წინასწარმეტყველი არ არის მიღებული თავის სამშობლოში“, ასე რომ ყველაფერი ჩვენს დაცარიელებულ სულებში უნდა მოვათავსოთ“. (W.Y. Evans-Wentz, The Tibetan book of the great liberation, London 1954, xxxviii = PR 483 par. 773); The secret of the golden flower 80, „ჩვენ უნდა მივბაძოთ ორგანულად უცხოს ან, კიდევ უფრო უარესი, ჩვენი მისიონერები სხვა ერებთან გავგზავნოთ; ჩვენი ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რომ საკუთარი დასავლური კულტურა ვაშენოთ, რომელიც ათასი დაავადებით იტანჯება“; ACU 14-15 pars. 27-8. მისიონერების, და მათ უკან მდგომების ყოვლისმშთანთქმელ შიმშილზე და სიხარბეზე იხ. NZ i 213. რაც შეეხება იუნგის კომენტარს სიბრძნის ნათელზე, რომელიც „მხოლოდ წყვდიადში კიაფობს“ (Chinesisch-deutscher Almanach 11 = The secret of the golden flower 146): ამას პირდაპირ მისი ცხოვრების გულისკენ მივყავართ, რომ არაფერი ვთქვათ სამუშაოზე. ჯერ კიდევ ბავშვი თავს წყვდიადის სფეროსადმი მიძღვნილად გრძნობდა, და ეს შინაგანი მეგობრობა წყვდიადთან მის მუშაობას მთელი ცხოვრების განმავლობაში წარმართავდა (MDR 28/15, 55/45, 92/87; შდრ. JP 176 „dunkle Substanz“ ანუ „ბნელი მატერიის“ შესახებ, რომელიც მას ალქიმიკოსებთან აკავშირებდა; და იხ. ასევე JP 211-14 იუნგის, მერლინის და წყვდიადის მაგიის შესახებ, ასევე S.A. Hoeller, The Gnostic Jung and the „Seven sermons to the dead“, Wheaton, IL, 1982, 204 и R. Padel, In and out of the mind, Princeton 1992, 72 n. 84). ის თანახმა იყო მისი მუშაობის არსი გაეიგივებინათ ბიბლიურ ცეცხლის სვეტთან, რომელიც ღამეში გზას უნათებდა, განსხვავებით ღრუბლის სვეტისგან, რომელიც დღისით მიუძღვოდა ხალხს (RB 213b). და როდესაც აღწერდა „თავდაპირველ სინათლის მატარებელს, რომელიც თავად არასდროს იყო სინათლე“, ის არა მხოლოდ განსაზღვრავდა ბნელი და ორაზროვანი მერკურის როლს. ის ასევე იდეალურად განსაზღვრავდა საკუთარ როლს ცხოვრებაში (AS 248 par. 300: თავად იუნგის შესახებ, როგორც სინათლის მატარებელზე წყვდიადში იხ. E. Rolfe, Encounter with Jung, Boston 1989, 163, 176). ბოლოს და ბოლოს, ამიტომ დაუთმო მან ასეთი საპატიო ადგილი ბოლინგენში ალქიმიურ გამონათქვამს „მე ვშობ სინათლეს, თუმცა ჩემი ბუნება - წყვდიადია“ (Artis auriferat volumen secundum, Basel 1593, 239; ეს უმნიშვნელოვანესი გამონათქვამი ინგლისურ თარგმანში AS 125 par. 161 და, მაგალითად, S. Marlan, The black sun, College Station 2005, 99 სიტყვების რახარუხამდეა დაყვანილი). ძალზე ბრძნულად მან გაიგო, რომ, თუმცა კაცობრიობის თავგანწირული ამოცანა ორი ათასი წლის წინ იყო ის, რომ წყვდიადს ნათელი შეეცნო (იოანე. 1:5-10), ახლა ჩვენი კოლექტიური მიჯაჭვულობა ნათელზე მხოლოდ ეგოისტურ სიზარმაცედ იქცა. დროთა განმავლობაში ყველაფერი იცვლება, და ახლანდელი ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რათა სინათლემ შეიცვნოს წყვდიადი (PR 468 par. 756). ან როგორც უბრალოდ თქვა იუნგმა: „ადამიანი გასხივოსნებას აღწევს არა სინათლის სურათ-ხატების ვიზუალიზაციით, არამედ წყვდიადის გაცნობიერებით“  (Studien über alchemistische Vorstellungen, 3rd ed., Olten 1988, 286 par. 335, cf. AS 265-6 par. 335), თუმცა ფოკუსი ისაა, რომ ჩვენ წყვდიადს ვაცნობიერებთ არა შეგნებული განზრახვით, არამედ თავად წყვდიადის გონებით (RB 237a და n. 78).

[33] „მცენარეული უბრალოების“ შესახებ, რომელსაც „ძალუძს უღრმესი საკითხები უბრალო ენით გადმოსცეს“ იხ. R. Wilhelm and C.G. Jung, The secret of the golden flower (London 1931) 149. „გნოზისი თქვენი ცხოვრების გამოცდილება უნდა იყოს...“ - კონსტანს ლონგის დღიურში შემონახული ჩანაწერიდანაა, რომელიც ამჟამად ინახება Countway Library of Medicine ბოსტონში, იუნგის მიერ 1921 წლის 17 დეკემბერს მისთვის მიწერილი წერილიდან ნაწყვეტი. გარდა იმ ფაქტისა, რომ რიჩარდ ნოლის მიერ გაშიფრული ეს ნაწყვეტი გასაოცრად არაზუსტია, ის, თუ როგორ განმარტავს ის ტექსტს სავარაუდო „გერმანული სულიერების“ ტერმინებით - იუნგის მიზნების და განზრახვის ძალზე უხეში გაუკუღმართება და დამახინჯებაა (The Aryan Christ, New York 1997, 258-9). ტონით, ასევე შინაარსით ეს წერილი განსაკუთრებით ახლოსაა იუნგის უკვე ცნობილ მიმართვასთან „მეგობრების“ მიმართ წითელი წიგნის დასაწყისში (RB 231 с nn. 23, 29). „ნუ იქნებით გაუმაძღარი...“: RB 231b. „უცხო ღმერთების“ საწამლავის შესახებ დასავლეთის ადამიანებისთვის იხ. აგრეთვე JK 25 (ინდური სუნთქვითი ვარჯიშები; შდრ. 33-5) და KY 14, 20; საკუთარ ბაღზე ზრუნვის კრიტიკული მნიშვნელობის შესახებ RB 306a, 316a.

[34] მასების შესახებ, სადაც „ნებისმიერს მთელის ცოდნა წარმოუსახავს“ იხ. Empedocles fr. 2.6 Diels = fr. 7.15 Gemelli Marciano და H. Stein, Empedoclis Argigentini fragmenta (Bonn 1852) 30; ENM 360-1 და n. 62; Reality 326 (cf. 24, 81, 165).

[35] ამ გამოთქმების ტრადიციული გამოყენების შესახებ იხ., მაგალითად, იოანეს სახარება 4:42, სადაც ქრისტეს დამახასიათებელი ტიტული ბერძნულად, ho sôtêr tou kosmou ითარგმნება ლათინურად როგორც salvator mundi (ვულგატა), და როგორც უფრო დახვეწილი კლასიკური servator mundi (ერაზმუსი). უნდა აღინიშნოს, რომ ძველ ბერძნულში, ასევე ლათინურად ხსნა შენარჩუნების მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენდა, მაშინ როდესაც დაცვა ან მფარველობა მხსნელის ბუნებრივი სამუშაო იყო (H. Ebeling, Lexicon homericum ii, Leipzig 1880, 269-70; J. Fontenrose, Didyma, Berkeley 1988, 140-1). ალქიმიკოსების მიერ აღვლენილი ქრისტეს, როგორც salvator mundi, დიდება იხ., მაგალითად, Musaeum hermeticum (Frankfurt 1678) 725 და, Christus servator როლის შესახებ ლათინურ ოკულტურ და თეოლოგიურ ლიტერატურას შორის გადაკვეთაზე იხ. W. Schmidt-Biggemann, Geschichte der christlichen Kabbala ii (Stuttgart 2013) 183 с n. 114; 348 с n. 87. თავად იუნგს განსაკუთრებით უყვარდა კუნრატის ერთი ნაწყვეტი (შდრ. ibid., 51), რომელიც ჯვარცმულ ქრისტეს აღწერს როგორც კაცობრიობის ანუ მიკროკოსმოსის მხსნელს, salvator mundi minoris, და ასევე როგორც სამყაროს ანუ მაკროკოსმოსის მფარველს, servator mundi maioris: AS 126-7 par. 162 с n. 143; MC 264-5 par. 355, 580 n. 28; იუნგის მიერ ფორმულირება შეცვლილია როგორც salvator macrocosmi в PA 24 par. 26. მის მიერ სიტყვების servator და salvator ერთად გამოყენების შესახებ შდრ. Aion 183 par. 286; AS 235-6 par. 283, 250 par. 303, 295-6 par. 390; და ასევე დაუკვირდით Flying saucers (London 1959) 28 = CT 332 par. 629 მერკურის როგორც „თავისებური პანაცეის, მხსნელის და servator mundi (სამყაროს მცველის) შესახებ. მერკური - „განკურნების მომტანია“... როგორც „უკვდავების საკვები“ ის ქმნილებას ავადმყოფობისა და განადგურებისგან იცავს, როგორც ქრისტემ იხსნა კაცობრიობა“. ქრისტე ანუ თვითობა როგორც სულიწმიდით ავსებული მისტიკური ჭურჭელი - servator mundi-ა: JL ii 267. ქრისტეს როგორც salvator mundi შესახებ იხილე განსაკუთრებით Aion 127 par. 194, AS 242 par. 290 და ETG 215, სადაც ინგლისურ გამოცემაში ლათინური ფრაზა ამოგდებული იყო. საინტერესოა, რომ იუნგის გამოქვეყნებული ბიოგრაფიის ინგლისურ ვერსიაში კოლკატის სიზმარი მთავრდება ფრაზით servator mundi,გერმანული ვერსია კი იყენებს უფრო ნაცნობ salvator mundi (ibid., 286).

[36] რიჩარდ ნოლი საკუთარი განცხადებების ცნობილ მძლავრ წინააღმდეგობას შეეჯახა, რომ იუნგი „რელიგიური მოძრაობის, რომლის მიზანი არა მხოლოდ ინდივიდუუმის, არამედ მთელი სამყაროს ხსნაა“ შექმნისთვის, და ასევე განვითარებისთვისაა პასუხისმგებელი, და რომ უკვე თავიდანვე ის ფსიქოლოგიას „სამყაროს ახალ ხსნად მიიჩნევდა, რომლის წინასწარმეტყველიც იუნგი იყო“. იხ. მისი The Jung cult (2nd ed., New York 1997) 202, 254; The Aryan Christ (New York 1997) 112, 201; P. Homans, SFJI 14/2 (Summer 1995) 8-9. მაგრამ, თუმცა არ შეიძლება იმის უარყოფა, რომ ნოლის წიგნები - სენსაციურობის და დაუდევარი კვლევითი მუშაობის საკანალიზაციო ჭებია, სამართლიანობისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ მათ ხანდახან ნატიფი შორსმჭვრეტელობა ახასიათებთ, რაც იუნგის გამუდმებულ შეხსენებაზე დაგვაფიქრებს, რომ უიშვიათესი ჭეშმარიტებები ყოველთვის ნაკლებმოსალოდნელ და ჭუჭყიან ადგილებში გვხვდება, რომელიც როგორც მღვდელმთავრების, ასევე აკადემიური მეცნიერების მიერაა უარყოფილი (შდრ., მაგალითად, PA 80-1 par. 103, 123 par. 160, 313 par. 421, 430 par. 514).

[37] „ქრისტე გეთსიმანიის ბაღში“ და „servator cosmi (კოსმოსის მცველი)“: AS 295-6 par. 390. იუნგის მიერ მისი თანამგზავრების განღმრთობის შესახებ სიზმარში ფსიქოლოგიური კლუბის წევრებთან ერთად იხ. JP 306, 307; და მის მიერ საკუთარი თავის შედარება ქრისტესთან გეთსიმანიის ბაღში, ხოლო კლუბის წევრებისა ქრისტეს მოწაფეებთან: ibid., 308. უნდა აღინიშნოს, რომ რიჩარდ ნოლი, მიუხედავად ყველა მისი ნაკლისა, განსხვავებული გზით, და სხვა ტექსტების გამოყენებით, ზუსტად ასეთ დასკვნამდე მივიდა: იუნგმა „ანალოგია გაატარა კლუბის წევრებსა და ქრისტეს მოციქულებს შორის“ (The Aryan Christ New York 1997, 156). Туризм: JP 306; D. Bair, Jung (Boston 2003) 428.

[38] იუნგის თავდასხმა იმათზე, ვინც საკუთარ თავს სამყაროს მხსნელად აცხადებს, სადოქტორო დისერტაციამდე მიდის, რომელსაც ის დაახლოებით ოცდაათი წლის ასაკში წერდა. იხ., მაგალითად, Psychiatric studies (2nd ed., London 1970) 16 par. 34; RB 231b, 298b, 309b, 316-17; Collected papers on analytical psychology (2nd ed., New York 1917) 462 („ღმერთის ყოვლადძლიერება“) და TE 169 par. 260 („ინფლაცია“), 286 par. 476; SL 750 par. 1699; JS 363. გასაგები რომ გახდეს, უნდა დავუმატოთ, რომ ფროიდი და მისი ახლო მეგობარი საკმაოდ გაოგნებული იყვნენ იუნგის „სხვა ქრისტედ“  გახდომით სამყაროს ხსნის ადრეული მისწრაფებებით, (The complete correspondence of Sigmund Freud and Ernest Jones, 1908-1939, ed. R.A. Paskauskas, Cambridge, MA 1993, 180, 182). და ასევე უნდა აღინიშნოს იუნგის მკაფიო მითითება, რომ არაცნობიერთან კონტაქტის გამო ინფლაციური შედეგების მთლიანად თავიდან აცილება შეუძლებელია (TE 233-4 pars. 389-90). სიყვარულის და სიბრძნის სიქველეების შესახებ იხ. 1955 წლის 7 ივნისით დათარიღებული მისი წერილი ელის რაფაელისადმი (ელის რაფაელის არქივი, ბაინეკეს ბიბლიოთეკა, იელის უნივერსიტეტი; JH 2/2, 2007, 6); „აუცილებელი იუმორის“ შესახებ, TE 170 par. 262 (სადაც ორიგინალური იუნგის „Lächerlichkeit“ შეიძლება უკეთესად ითარგმნოს როგორც „სასაცილო აბსურდი“) SL 750 par. 1699, JL ii 324 და E. Rolfe, Encounter with Jung (Boston 1989) 179.

[39] IJP 107. განღმრთობის გამოცდილებისა და ღვთაებრივი ყოვლისშემძლეობის ინფლაციური მდგომარეობის გარჩევის უუნარობის კლასიკური მაგალითი იხ. S. Shamdasani, Cult fictions (London 1998) 50-1. იუნგის განღმრთობის როგორც მთავარი „ინიციაციის“ შესახებ, რომელიც მას უნდა გაევლო იხ., მაგალითად, M. Stein, Initiation, ed. T. Kirsch, V.B. Rutter and T. Singer (hove 2007) 93; ასევე მისი კომენტარები Transformation (College Station 1998) 44-6. ის, რომ „განღმრთობის გამოცდილება წარმოადგენს ფსიქოლოგიური პროცესის საწყისს, მაგრამ არა ბოლოს“ (L. Schlamm, Religion 28, 1998, 98) — ესაა ჭეშმარიტება, რომელსაც აღიარებს არა მარტო იუნგი, არამედ ბევრი მისტიკოსიც. სახელგანთქმული სუფია იბნ ალ-არაბი თავისი ცხოვრებით დემონსტრირებდა პარადოქსს, თუ როგორ დგება ღმერთთან ერთობის სტადიის შემდეგ ღმერთის მორჩილ მსახურად გადაქცევის სტადია (C. Addas, Quest for the red sulphur, Cambridge 1993) — და, ასევე ხსნიდა, რომ გამოცდილება მე - ღმერთი - არაა თავად ღვთაებრიობა, არამედ ჩემთვის უნიკალური ღმერთის ძალზე პირადი სურათ-ხატი (იხ. Corbin, AWA). ეს შეიძლება სასარგებლო შეხსენება იყოს, რომ ასეთი განსხვავებები იუნგისთვის უნიკალური არაა და არც გერმანული ფილოსოფიის ცოდნას მოითხოვს. პრაქტიკული სუფიზმის ცოცხალი აღწერა და ინფლაციის ფენომენის კარგი ცოდნა იხ. Irina Tweedie, Daughter of fire (Nevada City 1986), განს. 378-9; ძველი ჰერმეტული ტექსტები, რომელსაც იუნგი ძალიან კარგად იცნობდა, ადამიანის ფსიქოლოგიის ნიუანსების მსგავს გაგებას ავლენს (P. Kingsley, Parabola 22/1, Spring 1997, 21-5 და в PJB 17-40); ჰერმეტულ და სუფიურ ტრადიციებს შორის პირდაპირი კავშირების შესახებ იხ. ibid., 29 nn. 24 და 26, 38 და 39 nn. 45 და 46. ქრისტიან მისტიკოსებს შორის ინფლაციის აღიარებული პრობლემის შესახებ იხ., მაგალითად, Schlamm, Encyclopedia of psychology and religion (2nd ed., New York 2014), ed. D.A. Leeming, 872. „დიდი ფსიქოთერაპიული სისტემები...“: ST 356 par. 553.

[40] ცნობიერი თვითობის და არაცნობიერის სიღრმეებს შორის შუა გზაზე: შდრ., მაგალითად, TE 221-2 pars. 364-5. ადამიანის სხეულშია დაფარული: PR 278 par. 421; MC 477-8 par. 681, 499 par. 711, 543 par. 775. იუნგისა და მთის ტბა-სთან მისი შეხვედრის შესახებ - ის აღწერს, რომ შეხვედრა იმდენად უნიკალური და ღრმად ჭეშმარიტი იყო, რომ მომხდარის აღწერისთვის სიტყვები არ არსებობდა (JP 370) — იხ., მაგალითად, MDR 233-8/247-53; M. Serrano, C.G. Jung and Hermann Hesse (London 1966) 87-8 = JL ii 596-7. თუმცა აღსანიშნავია ასევე იუნგის მიერ გამოთქმული სიტყვის „მხსნელი სიმბოლოს“ ხსენება, რომელსაც „მზე ზენიტში აჰყავს“ (RB 310b: შეადარეთ დ. ჯ. ბარტონის კომენტარი იუნგის მთის ტბა-სთან შეხვედრის შესახებ, რომელშიც აისახა წითელ წიგნზე მისი მუშაობის გამოცდილება, IIJS 8, 2016, 82). მთის ტბის მიმართ იუნგის ღრმა პატივისცემა და აღფრთოვანება ორმხრივი იყო: ისინი კავშირს ინარჩუნებდნენ და მეგობრებად დარჩნენ მრავალი წლის განმავლობაში (W. McGuire, Spring 1978, 43; cf. JL i 101-2). „კოსმოსი განადგურდება“: M.H. Yousef, Ibn ’Arabi-time and cosmology (Abingdon 2008) 15, მიუთითებს კონკრეტულად სვეტის სიმბოლოზე როგორც სრულყოფილი ადამიანის სახეზე. სრულყოფილი ადამიანის როგორც სვეტის ეს სახე იუნგისთვის ძალზე ნაცნობი იყო, და ის გულდასმით აკომენტარებდა მის ყოველ ხსენებას მანიქეური კეფალაიას თავის ასლში  (ed. H.J. Polotsky and A. Bohlig i, Stuttgart 1935-7). იუდაიზმში მსგავსი ტრადიციების საკამათო პოპულარიზაციის შესახებ იმ ადამიანებზე, რომლებიც საჭირონი არიან, რათა შეინარჩუნონ სამყარო იხ. Andre Schwartz-Bart, The last of the just (London 1959) და, მაგალითად, B. Wolfsteiner, Untersuchungen zum franzosisch-judischen Roman nach dem Zweiten Weltkrieg (Tubingen 190 2003) 168-80, 350-1; მიურეი სტაინი საკმაოდ გონივრულად ციტირებს ამ მასალას ინფლაციის და გაიგივების იუნგიანური პრობლემებისთვის მისი მნიშვნელოვნების გამო (Soul, Hove 2016, 155).

[41] 1960 წლის ნოემბერში და დეკემბერში ინგლისურ ენაზე იუჯინ როლფის იუნგთან მიმოწერის შესახებ იხ. მისი Encounter with Jung (Boston 1989) 157-80, განსაკუთრებით 163, 176. უნდა აღინიშნოს, მეორე ინგლისელს, სერ ჰერბერტ რიდს, დაახლოებით იმავე დროს იუნგი ნამდვილად ძალზე გააზრებულად მიუთითებს აზრზე, რომელიც მის მკურნალთან შედარებას აქვს (JL ii 586-9, 1960 წლის 2 სექტემბერი) მეორე მხრივ, საკმაოდ დამწუხრებული როლფი იუნგთან ჩივის, რომ, თუმცა მისი სამუშაოს გასაგრძელებლად დაარსებული ანალიტიკური ფსიქოლოგიის ბრიტანული საზოგადოება „ბევრი ბრწყინვალე სახელისგან“ შედგებოდა, ვერავინ ოდნავადაც კი ვერ შეითავსებდა „პირველაღმომჩენის, მკურნალის, მასწავლებლის და მხატვრის როლს“, რადგან მხოლოდ იუნგი იყო „საკუთარი თეორიების ცოცხალი განსახიერება (Rolfe 164, cf. 161-2). ინდივიდუალიზებული ადამიანის მოჩვენებითი ჩვეულებრიობის შესახებ იხ., მაგალითად, JL ii 324; და იუნგის მიერ ფრაზის „არქეტიპული ცხოვრება“ ტიპიური ასოცირება ქრისტეს ლეგენდარულ ცხოვრებასთან, PR 157 par. 233. აქ სასარგებლო იქნებოდა გაგვეხსენებინა, რომ იმავე წლის დასაწყისში იუნგი ჯეიმს კირშსაც სწერდა - განსაკუთრებით გავლენიან და ენერგიულ იუნგიანელს - რათა კარგად შეეჯანჯღარებინა ქაოსისთვის, რომელიც მან ანთროპოსის ანუ კოსმიური ქრისტეს არქეტიპთან ინფლაციური გაიგივებით გამოიწვია (JK 259-60: 1960 წლის 12 თებერვალი). ეს სრულ და ნამდვილ პერსპექტივას ქმნის მისი იშვიათი კომენტარისთვის თითქმის ოცდაათი წლით ადრე იმის შესახებ, რომ, თუმცა თავიდანვე არსებობს არქეტიპის მიერ ჩაყლაპვის მუდმივი საშიშროება, არის ასევე ძალიან ხანგრძლივი, მაგრამ სრულიად ბუნებრივი პროცესი, რომელიც, ბოლოს და ბოლოს, არქეტიპთან საკუთარი იდენტობის, როგორც ადამიანის გაცნობიერებით მთავრდება: აღმოჩენით, რომ არქეტიპი „განსაკუთრებული სახით ადამიანია, ხოლო ადამიანი - არქეტიპი“ (NZ i 318-19). ის, რომ როლფი თავის მხრივ სრულიად მართალი იყო, როდესაც მიუთითებდა, რომ იუნგი - საკუთარი სწავლების ცოცხალი განსახიერებაა, ნათელია დაუდევარი ინტერვიუს დაუდევარი დასკვნიდან, რომელიც მან ოთხმოცი წლის იუბილეზე მისცა: „იცით, ვინ განჭვრიტა მთელი ჩემი ფსიქოლოგია მეთვრამეტე საუკუნეში? ხასიდმა რაბი ბერმა მეჟერიჩიდან, რომელსაც „დიად მაგიდს“ უწოდებდნენ. ის სრულიად შესანიშნავი ადამიანი იყო“ (Michael Schabad, „Besuch bei C.G. Jung“, National-Zeitung 1955 წლის 26 ივლისი.; შდრ. JS 271-2 და, ინტერვიუს დროს იუნგის ცოცხალი სიცილისა და იუმორის შესახებ, ibid., 268-9, 271-2). სტენფორდ დრობმა ეს მშვენიერი მტკიცება ჩაკლა ასეულობით სხვადასხვა მეთოდით, მიიჩნია რა ეს მტკიცებულებად, რომ შინაგანად იუნგი ებრაელი გახდა სიკვდილის წინ, იმავდროულად ციტირებდა რა რაბი ბერის ღრმააზროვან სწავლებას, რომელთაც თავად იუნგი ვერ წაიკითხავდა ან მოისმენდა სიცოცხლეში. მაგრამ, სამწუხაროდ, ეჭვგარეშეა, რას კითხულობდა იუნგი კომფორტულად თავის ბიბლიოთეკაში, რაკი ამან დიად მაგიდთან სულიერი სიახლოვის განსაკუთრებული გრძნობა გამოიწვია: „ახალმა მოძრაობებმა ახალი ტიპის ლიდერი, განმანათლებელი, ადამიანი შობა, რომლის გულს შეეხო და შეცვალა ღმერთმა, სხვა სიტყვებით წინასწარმეტყველი. ...რაბი ისრაელი კოჟნიციდან ამბობდა, რომ წაიკითხა რვაასი კაბალისტური წიგნი, ვიდრე თავის მასწავლებელთან, „დიად მაგიდთან მეჟერიჩიდან“, მივიდოდა, მაგრამ მათგან სინამდვილეში არ უსწავლია. ...ამიტომ ახალი ელემენტი უნდა ვეძებოთ არა თეორიულ ან ლიტერატურულ პლანზე, არამედ შინაგანი განახლების გამოცდილებაში, გრძნობის სპონტანურობაში, რომელიც მგრძნობიარე გონებაში იბადება მისტიციზმის ცოცხალ განსახიერებასთან შეხვედრისას. ...რაბი ბერი მეჟერიჩიდან ...ახალ აქცენტს ფსიქოლოგიას ანიჭებს, და არა თეოსოფიას ...ღვთაებრივი სფეროს საიდუმლოებები მისტიკური ფსიქოლოგიის სახით. თავისი თვითობის სიღრმეში ჩაშვებისას, ადამიანი სამყაროს ყველა განზომილებაში მოგზაურობს ... თავის თვითობაში, ბოლოს და ბოლოს, ის ბუნებრივი არსებობის შეზღუდვებს აღემატება, გზის ბოლოს, ასე ვთქვათ, საკუთარი თავის გარეთ ერთი ნაბიჯის გადადგმის გარეშე, აღმოაჩენს, რომ ღმერთი - „ყველაფერია ყველაფერში“ და „არაფერია, მის გარდა“. ...ხასიდიზმი - პრაქტიკული მისტიციზმია მის უმაღლეს გამოვლინებაში. თითქმის ყველა კაბალისტური იდეა ინდივიდუალური ცხოვრებისთვის დამახასიათებელ ღირებულებებთან კავშირში იმყოფება, სხვები კი ცარიელი და უმოქმედო რჩება. ... ყვებიან ისტორიას ცნობილ წმინდანზე, რომელმაც თქვა: „მეჟერიჩელ მაგიდთან მისვლა იმისთვის კი არ მინდოდა, რომ მისგან თორა მესწავლა, არამედ იმისთვის, რომ მენახა, როგორ იკრავს ის თავის ზონრებს“. ეს მძაფრი და რამდენადმე ექსტრავაგანტული გამონათქვამია ... თუმცა, გარკვეულწილად შუქს ჰფენს რელიგიური ღირებულებების სრულ ირაციონალიზაციას, რომელიც დიადი რელიგიური პიროვნების კულტთან ერთად ჩნდება. ახალი იდეალური რელიგიური ლიდერი, ცადიკი, განსხვავდება რაბინული იუდაიზმის ტრადიციული იდეალისგან, Talmid Hakham, ანუ თორას მოწაფისგან, ძირითადად იმით, რომ თავად „გახდა თორა“. უკვე არა ცოდნა, არამედ მისი ცხოვრება ანიჭებს რელიგიურ ღირებულებას მის პიროვნებას. ის თორას ცოცხალი განსახიერებაა“ (Gershom Sholem, Major trends in Jewish mysticism, Jerusalem 1941, 329-39). უნდა გვახსოვდეს, რომ იუნგი რაბი ბერს მეჟერიჩიდან არ უწოდებდა ადამიანს, რომელიც უკიდურესად შესანიშვან შეხედულებებს მიჰყვება: ის მას უკიდურესად შესანიშნავ ადამიანს უწოდებდა.

[42] „ირაციონალურ და შეუძლებელ მდგომარეობის“ შესახებ, რომელიც ყოველთვის მხსნელის გამოჩენასთანაა დაკავშირებული, რომელიც „სწორედ მაშინ გამოჩნდება, როდესაც მას ყველაზე ნაკლებად ელიან, ყველაზე ნაკლებად მოსალოდნელ ადგილას“ იხ. PT 261 pars. 438-9, RB229a და n. 2, 311. ნათლის მატარებლის არქეტიპსა და ქრისტეს როგორც servator mundi, „სამყაროს მხსნელსა და მფარველს“ შორის კავშირის შესახებ იხ., მაგალითად, AS 127 pars. 162-3 (შდრ. ასევე 247-50 pars. 299-303). გნოსტიკური ფიგურის, „დათრგუნულის და დავიწყებულის“, კოსმიური ქრისტეს როგორც მხსნელის და ნათლის მტარებელის, „რომელიც მამისგან გამოვიდა...“ და მისი უშუალო მნიშვნელობის შესახებ იუნგიანური ფსიქოლოგიისთვის იხ. SL 671-2 pars. 1514-17, 826-9 pars. 1827-34.

[43] იხ., განსაკუთრებით, JP 113 იუნგის საკუთარი მნიშვნელოვანი გამოუქვეყნებელი მტკიცების შესახებ; ასევე B. Hannah, Quadrant 16 (Spring 1974) 27, Jung, his life and work (New York 1976) 53, 114 და J. Dehing, JAP 35 (1990) 379, G. Quispel, The rediscovery of Gnosticism, ed. B. Layton, i (Leiden 1980) 21, 23. მე ასევე ჟილ კისპელის მადლობელი ვარ ჩვენი საუბრებისას არაერთი კომენტარისთვის საკითხებზე, რომლებსაც იუნგი უზიარებდა პირად შეხვედრებზე. გნოსტიკოსების შესახებ იხ. ასევე ღრმა და სახალისო ისტორია, რომელიც იუნგმა მის კარგ მეგობარზე, გნოსტიკოსების ცნობილ სპეციალისტზე, ჯ. რ. ს. მიდზე მოყვა (JP 195-6). გნოსტიკოსებზე როგორც ფსიქოლოგებზე იხ., განსაკუთრებით, Aion 174 par. 269 („გნოსტიკოსებისთვის, და ამაშია მათი ჭეშმარიტი საიდუმლო, ფსიქიკა არსებობდა როგორც ცოდნის წყარო“), 222 par. 347 („უეჭველია, რომ ბევრი გნოსტიკოსი სხვა არავინ იყო, თუ არა ფსიქოლოგი“), 223 par. 350.

[44] gnôsis-ის როგორც, განსაზღვრების თანახმად, პირდაპირი ცოდნის ანუ გაგების შესახებ რწმენის ნაცვლად იხ., მაგალითად, E. Pagels, The Gnostic gospels (New York 1979) xix-xx; W. Barnstone and M. Meyer, The Gnostic bible (Boston 2003) 8-9 (ძველი გნოსტიციზმის აღიარებულ ფენომენად „დეკონსტრუქციის“ ამასწინანდელი მცდელობების შესახებ იხ. ibid., 12-16). რობერტ სეგალი თავის წიგნს The Gnostic Jung შემდეგი სიტყვებით იწყებს: „გნოსტიციზმის სახელით ცნობილი რწმენა სხვადასხვა გზით განისაზღვრება“ (Princeton 1992, 3). ძველი „ერესის“ და „ორთოდოქსიის“ გასაოცარი რეალურობის შესახებ იხ. Walter Bauer-ის ფუნდამენტური ნაშრომი Rechtgläubigkeit und Ketzerei im ältesten Christentum (2nd ed., Tubungen 1964) = Orthodoxy and heresy in earliest Christianity (Philadelphia 1971); H. Koester, Harvard theological review 58 (1965) 279-318 და D.J. Harrington, ibid., 73 (1980) 289-98; B.A. Pearson, Gnosticism, Judaism and Egyptian Christianity (Minneapolis 1990) 194-213; A. Bohlig and C. Markschies, Gnosis und Manichaismus (Berlin 1994) 170; P. McKechie, Journal of ecclesiastical history 47 (1996) 413-14. იუნგის საკუთარი ნათელი მტკიცებები ამ თემაზე იხ., მაგალითად, CS 14, სადაც ის ხსნის, რომ გნოსტიციზმი პირდაპირ არაცნობიერიდან იკვებება, მაშინ, როდესაც ქრისტიანობა, თავის მხრივ, გნოსტიციზმიდან; PA 357 par. 453; J. Dehing, JAP 35 (1990) 380. გნოსტიკური თვალსაზრისის შესახებ, რომელიც ნებისმიერ სხვა თვალსაზრისს ეწინააღმდეგება, და პირიქით, იხ. J.Z Smith, Map is not territory (Leiden 1978) 151-71; Reality 417, 588.

[45] სიტყვებს gnostikos, gnosis, gignoskein შორის მნიშვნელოვანი კავშირის და გრძნობითი აღქმის უშუალობის შესახებ იხ., მაგალითად,  Empedocles frs. 53 и 89 Diels = frs. 10.6 и 130.2 Gemelli Marciano; Reality 551-4, 591. „ფსიქოლოგია ხედვის უნარითაა დაკავებული“: PA 13-14 pars. 14-15. მნიშვნელოვანია, რომ მარტინ ბუბერის ბრალდებასთან ბრძოლისას, რომ ის გნოსტიკოსია, იუნგი პირდაპირ სიტყვის თავდაპირველ აზრს უბრუნდება: „ის, რაც ბუბერს გნოსტიციზმად მიაჩნია - ფსიქიატრიული დაკვირვებებია“ (JL ii 570, cf. PR 307 par. 460).

[46] 1918 წლის 9 მარტს იუნგის ჯ. ბ. ლენგისადმი მიწერილი წერილი. წერილი მთლიანობაში გამოუქვეყნებელი დარჩა, თუმცა ტექსტის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი გამოქვეყნდა, კომენტარების გარეშე, RBu 209a; მე ზუსტი თარიღი დავამატე, რადგან ის დაფუძნებულია დეტალებზე, რომლებსაც იუნგი ახსენებს ორიგინალურ წერილში ზუსტად ხელმოწერის წინ. უნდა აღინიშნოს, რომ, თუმცა ის მიუთითებს „Erkenntnissinhalt der Gnosis und des Neoplatonismus“, ნეოპლატონიზმის ქვეშ გულისხმობს იმას, რასაც დღეს ჰერმეტულ ანუ ოკულტურ ფილოსოფიად მიიჩნევდნენ (PA83-4 par. 109 с n. 38, PR 97 par. 159, JL i 317, MC 309 par. 425; cf. PJB 68-9). ენა, რომელსაც იუნგი წერილში იყენებს, ძალზე მნიშვნელოვანია. „არაცნობიერი სულის“ ხსენება მის მიერ - ედუარდ ფონ ჰარტმანის ფილოსოფიაზე მკაფიო მითითებაა (IJP 4-5; D.N.K. Darnoi, The unconscious and Eduard von Hartmann, The Hague 1967, 19, 56, n. 2). მაგრამ, იმავდროულად, მისი ცნობიერი ან არაცნობიერი სიტყვების არჩევანი აქ იმის ახსნისთვის, როგორ სურს მას გნოსტიკური სისტემების გამოყენება, რათა შექმნას („bilden“) საფუძველი "einer Lehre des Ubw Geistes“-სთვის, უცნაურად გვაგონებს ცნობილ ფრაზას „Lehre vom Hl. Geist“, რომელიც „თეორიის“ ნაცვლად გულისხმობს სულიწმიდის „სწავლებას“ ან „დოქტრინას“ (იხ. თავად იუნგი, JP 384, ასევე, მაგალითად, H. Leisegang, Der Heilge Geist i, Leipzig 1919, 3 „der Ausbildung einer Lehre vom Heiligen Geiste“). და კიდევ უფრო მეტად გვაგონებს ეს სტანდარტულ ენას, რომელიც იუნგის დროს თავად გნოსტიკური სისტემების ქმნილებების აღსაწერად გამოიყენებოდა და რომელსაც ის კარგად იცნობდა. იხ., მაგალითად, W. Shultz, Dokumente der Gnosis (Jena 1910) 135 „das Bild dieser Lehre“,რომელიც სიმონ მაგის მიერ შექმნილ ორიგინალურ სისტემაზე მიუთითებს; 152 ვასილიდე seine Lehre von der „grosen Unwissenheit“; შულცის წიგნის გადამწყვეტი მნიშვნელობის შესახებ იუნგისთვის L.S. Owens в A. Ribi, The search for roots (Los Angeles 2013) 17-20. მოკლედ, საჯაროდ ის შეიძლება ამტკიცებდეს, რომ „ფსიქოლოგია ხედვითაა დაკავებული, და არა ახალი რელიგიური ჭეშმარიტებების შექმნით“ (PA 13-14 par. 15); თუმცა, კერძო საუბრებში ის უფრო რელიგიური ჭეშმარიტებების შექმნის მიმართულებით მოძრაობდა.

[47] „გნოსტიკური ელფერი“: MDR 176/182; cf. JP 24. მასწავლებელთან შეხვედრისგან გამოწვეული უკიდურესი შეძრწუნების, სამყაროსადმი ტოტალური გაუცხოების, რომელშიც ის აღმოჩნდა ჩაძირული, და პანიკის, როდესაც „კვლავ“ შეეჯახა („wieder einmal“) სრული სიგიჟის კატასტროფულ პერსპექტივას, აღწერისთვის იუნგის მიერ ენის არჩევის შესახებ  იხ. JP 175: სიტყვა „კვლავ“ წინა გვერდზე გვაბრუნებს, სადაც იუნგი საკმაოდ მსგავსი ტერმინებით აღწერს, რომ არ დაეცეს, მის წინ მდგარი მაგიდის მოჭიდების აუცილებლობით გამოწვეულ შეძრწუნებას (JP 173-4). პროტოკოლებში მის მიერ სიტყვის „Unsinn“ როგორც ფსიქოლოგიური მდგომარეობის ინდიკატორის გამოყენების შესახებ იხ. ETG 131-4, 181, Red book folios ii verso, iv recto (RBu 234-5, 240b) და ძმები გრიმების კლასიკურ სტატიაში მათ Deutsche Wörterbuch-ში. უნდა აღინიშნოს, რომ იაფე არ ტოვებს შიშის ელემენტს ამ მომენტში იუნგის გამოქვეყნებულ ბიოგრაფიაში, და გურუ ფილემონის წმინდა ფიგურას გულდასმით ასუფთავებს მისგან (MDR 176-7/183-4). ფილემონის „ეგვიპტურ-გნოსტიკურ-ელინისტური“ წარმოშობის შესახებ იხ. JP 23-4: ერთ-ერთი საუკეთესო მაჩვენებელი, თუ რას გულისხმობდა იუნგი ამ ტერმინის ქვეშ - ესაა ნაშრომის ქვესათაური, რომელიც მისი ყველაზე სანდო ადრეული სახელმძღვანელო იყო ჰერმეტული კორპუსისთვის, რიჩარდ რაიცენშტაინის პოიმანდრი („Studien zur griechisch-ägyptischen und frühchristlichen Lteratur“ Leipzig 1904). ჰერმეტულ ტრადიციაში მოწაფეებში თავიანთ შინაგან მასწავლებელთან პირველად შეხვედრით გამოწვეული შეძრწუნების შესახებ იხ., მაგალითად, Corpus hermeticum 1.7-8 (tremein… en ekplexei mou ontos: Reitzenstein 329-30); იმ სიტუაციის ტოტალური გაუცხოების შესახებ, რომელშიც ისინი მოულოდნელად აღმოჩნდებიან, 13.3 (allotrios huios: Retzenstein 340); ჭკუიდან შეშლის პერსპექტივით გამოწვეული პანიკის შესახებ 13.4-6 (eis manian me ouk oligen kai oistresin phrenon eneseisas … memena ontos, o pater; Reitzenstein 341). Corpus hermeticum 1 და 13 წარმოშობის შესახებ იხ. შესაბამისად PJB 41-76 და 17-40; ელინისტურ ეგვიპტეში გნოსტიკური და ჰერმეტული ტრადიციების თითქმის სრული ურთიერთგავლენის შესახებ შდრ. ibid., 22-4, 42 n. 1, 48-50, n. 20. რაც შეეხება ანიელა იაფეს მოტივებს იუნგის აღწერიდან ასეთი უსიამოვნო თვისებების მოცილებისთვის, მხოლოდ უნდა გავიხსენოთ მისი სავარაუდო მტკიცება, რომ აბსოლუტურად ყველაფერი გამოუქვეყნებელი უნდა დარჩეს, თუ „ის იუნგს კარგი კუთხით არ აჩვენებს“ (იოლანდა იაკობის ინტერვიუ, JBA; R. Noll, The Jung cult, 2nd ed., New York 1997, 286 и The Aryan Christ, New York 1997, 278).

[48] ფილემონი - გნოსტიკოსი: JP 174-5 (მეორდება ექსპრესიულობისთვის); შდრ. ასევე 113 (ფილემონი ერთ-ერთ- გნოსტიკოსთაგანი). JP 23-4-შიც კი იუნგი იმეორებს გნოსტიკოსებთან სიახლოვის შესახებ; გადაფასებული ფორმულირების შედარება MDR 175-6/182-ში აჩვენებს, რა ძლიერად იყო აქ აქცენტები შერბილებული. ახლა, რა თქმა უნდა, იუნგის საკუთარი სიტყვების გამოქვეყნების შემდეგ წითელ წიგნში, სადაც ფილემონი ცნობილ გნოსტიკოსთან სიმონ მაგთანაა გაიგივებული, ყოველგვარი გაჭიანურებული ყოყმანი წარსულს უნდა ჩაბარდეს (RB 359b; L.S. Owens в A. Ribi, The search for roots, Los Angeles 2013, 17-27). მაგრამ, როგორც გამჭრიახად ამჩნევს ლენს ოუენსი, ძალზე ძლიერი ძალები არიან იმის მიღწევით დაკავებული, რასაც ის იუნგიანურ „გნოზისის ამნეზიას“ უწოდებს. იუნგის სამუშაოს სულ უფრო მეტად ინსტიტუციონიზებული მეურვეები და გამავრცელებლები „იუნგის გნოსტიკურ წინასწარმეტყველად წარმოჩენაში ვერავითარ პროფესიულ სარგებელს ვერ ხედავდნენ“ და ახლა, მეტად ვიდრე ოდესმე, „პრობლემური რჩება კლინიკური ფსიქოლოგიის სკოლის დაკავშირება საყოველთაოდ დაწყევლილ ერესთან, რომელიც მჭიდროდაა დაკავშირებული ქრისტიანობის წარმოშობასთან (ibid., 7-8).

[49] „კრიტიკული გაიგივების განეიტრალება“: RB 207a, 218a, 310 n. 252; S. Shamdasani, C.G. Jung: a biography in books (New York 2012) 104-7; J. Hillman and Shamdasani, Lament of the dead (New York 2013) 19-20, 107-9. საინტერესოა, რომ კრიტიკული გაიგივების განეიტრალების შესახებ გამუდმებულ საუბარში არ არის რეალური აქცენტი იმ ფაქტზე, რომ გაიგივების განეიტრალება გამოიწვევა და იმართება თავად ფილემონის მიერ - ეს მისი სწავლების უმნიშვნელოვანესი ფაზაა, რომ ჩვენი ყოველი აზრი დამოუკიდებელი და გონიერი არსებაა (JP 24-5; MDR 176/183). აზრობრივი ექსპერიმენტები და მუცელმოგვობა: RB 223-4, IJP xii. რა თქმა უნდა, იუნგზე, პირველ რიგში როგორც მეცნიერზე, რომელიც თავის ექსპერიმენტებს ფსიქოზის საშიშროებისგან მაგიურად დაცული ატარებს, კომფორტული აზრის ერთ-ერთი უდიდესი პრობლემა იმ არაკომფორტულ ფაქტში მდგომარეობს, რომ ეს მხოლოდ და მხოლოდ მისი ან ჩვენი ეგოისტური №1 პიროვნების მიერ შემოთავაზებული კომფორტული ამბავია. უფრო ღრმა თვალსაზრისით ის არასდროს ატარებდა ექსპერიმენტებს არაცნობიერზე, უფრო პირიქით, არაცნობიერი ატარებდა მასზე ექსპერიმენტებს (MDR 172/178; KI 8, „იუნგი გრძნობდა, რომ არაცნობიერი მასზე ექსპერიმენტს ატარებდა“). როგორც იუნგი გამუდმებით სიცოცხლის ბოლომდე იმეორებდა, კითხვა იმაში კი არ მდგომარეობს, რას ვუკეთებთ ჩვენ არქეტიპებს, არამედ როგორ გვიყენებენ ჩვენ არქეტიპები; და, ბოლოს და ბოლოს, ეს გვაბრუნებს იმასთან, როგორ აკრიტიკებდა ის თავის მოწაფეებსაც კი იმისთვის, რომ ისინი საკმაოდ ცრუმორწმუნეები იყვნენ, რათა თავისუფალი ნება ერწმუნათ, მაშინ, როდესაც ნებისმიერი თავისუფალი ნება მხოლოდ და მხოლოდ ილუზიაა (JL ii 626). იმავე დროს, მისი აზრი, რომ არა ის ატარებდა ექსპერიმენტებს იმდენად, რამდენადაც თავად იყო ექსპერიმენტის ობიექტი - ესეც გადამწყვეტი აღიარებაა იუნგის მხრიდან „იმ სულის ან აზროვნების ჰერმეტულ ხასიათზე, რომელიც, როგორც ინტელექტუალური ოპერაცია, არ სრულდება თქვენს, როგორც „ამ სამყაროს პატარა ღმერთის მიერ“, არამედ თქვენ შეგემთხვევათ, თითქოს სამყაროს სხვა და უფრო დიდი, შესაძლოა, დიადი სულისგან მოვიდა“ (MC 233 par. 313). „არაცნობიერ მასწავლებელთან, რომელიც თქვენში ცხოვრობს“ და „თქვენს გულში ანალიტიკოსს“ წარმოადგენს, რასაც იუნგი ყოველგვარი ფსიქოანალიზის საბოლოო შედეგად მიიჩნევდა, ანალიზის გავლის იგივე პარადოქსის შესახებ, იხ. Shamdasani, Journal of sandlplay therapy 24/1 (2015) 8-9.

[50] Protege me protegam te. … Ego gigno lumen, tenebrae autem naturae meae sunt. Me igitur et filio meo coniuncto nil melius ac venerabilius in mundo fieri potest. ჰერმეტული ტექსტი სწორედ ასეთი ფორმულირებით გამოქვეყნდა პირველად Rosarium philosophorum (Frankfurt 1550) და თავიდან გამოიცა Artis auriferae volume secundum, რაც იყო ვერსია, რომლითაც ყველაზე ხშირად სარგებლობდა იუნგი (Basle 1593, 239-40; ამ წიგნის შეძენის შესახებ იხ. JP 175; MDR 195-6/204; T. Fischer, IIJS 3, 2011, 170-2). ის კარგად იცნობდა ამ ნაწყვეტის ყოველ ნიუანსს (შდრ. PA 109-10 - n. 17-სთან, 118 - n. 29-სთან), და უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლინგენის წარწერაში მან გამოტოვა წინადადება სწორედ ფინალური მტკიცების წინ მამის და ძის შერწყმის შესახებ - როგორც ჩანს, იმიტომ, რომ ეს ფინალური მტკიცება მისთვის უფრო მეტს ნიშნავდა. წარწერის მოკლე აღწერა იხ. RB 317 n. 282 და L.S. Owens в A. Ribi, The search for rootsi (Los Angeles 2013) 24 с 286 n. 86; ყველაზე უარესი რეპროდუქციები - Man and his symbols, ed. C.G. Jung (New York 1964) 198 და D. Bair, Jung (Boston 2003), p. 371. ფილემონის სურათი წითელ წიგნში RB 154.

[51] ალქიმიის შესახებ იუნგის დამაგვირგვინებელი და კულმინაციური ნაშრომის ქვესათაურის შესახებ („ალქიმიაში ფსიქიკურ საპირისპიროთა დაყოფის და სინთეზის კვლევა“) იხ. MC v-vi; JL ii 469-71. ფილემონი როგორც მამა, იუნგი როგორც ძე: RB 348-56; წითელ წიგნზე მათი საუბრების დროს 1924 წელს იუნგი და კერი დე ანგულო ფილემონს ჯერ კიდევ მამას უწოდებენ (1924 წლის 26 იანვრით დათარიღებული იუნგისადმი წერილის შავი პირი, RB 213b; CBA).

[52] BBC ინტერვიუს შესახებ იხ. H. Purcell, A very private celebrity (London 2015) 147-9; JS 428 (შდრ. ასევე 374); JL ii 520-3 с n. 1, 524-6. ფილემონის სიტყვები იუნგისადმი: RB 348b. შამდასანი მიუთითებს, რომ ფილემონის ეს სიტყვები თვალსაჩინო საფუძველს აძლევს იუნგის ცნობილ კომენტარს ინტერვიუში და აღნიშნავს კიდეც, რომ ცენტრალური აქცენტი აქ პირდაპირ გამოცდილებაზე, და არა წარმოდგენებზე და რწმენებზე კეთდება, და ეს ძველ გნოსტიკურ სწავლებასთან სრულ თანხმობაშია (ibid., 348 n. 89) - როგორც პოლ ბიშოპი ზუსტად აღნიშნავს, რომ „ანალიტიკური ფსიქოლოგია სტრუქტურირებულია უღრმეს დონეზე გადამწყვეტი ოპოზიციით, რომელიც გნოსტიციზმისთვისაა დამახასიათებელი“, კერძოდ კი პირდაპირ ცოდნასა და რწმენას შორის ოპოზიციით (Jung’s „Answer to Job“, Hove 2002, 53). მაგრამ, სამწუხაროდ, ამან მათ ხელი არ შეუშალა არასწორად წარმოედგინათ სხვა ადგილას გავრცელებულ რელიგიებსა და იუნგიანურ ფსიქოლოგიას შორის ურთიერთობების არსებითი ბუნება (JAP 44, 1999, 542-4 და RB 212a n. 177; Morphologie und Moderne, ed. J. Maatsch, Berlin 2014, 164, n. 30: იუნგის „პროექტის“ რელიგიურობის უარყოფა იმ მოსაზრებით, რომ იუნგი უარყოფდა რწმენის მნიშვნელობას). ცხადი საბუთი, რომელიც უკვე დიდი ხანია ხელმისაწვდომია, რომ იუნგისთვის ცოდნის ანუ scio  გამუდმებული უპირატესობა რწმენისგან ანუ credo განსხვავებით მოტივირებულია თავის საფუძველში ღრმად მისტიური მოსაზრებებით, იხ. 1934 წლის 30 იანვრით დათარიღებულ მის მგზნებარე წერილში ბერნარდ ბაურ-სელიოსადმი (JL i 140-2). აქ ის აღწერს პირდაპირი ცოდნის შემაშინებელ გამოცდილებას (141 და n. 4), რომლითაც ის სავსე იყო, ინიციაციის მისტერიებზე და ბევრი ლაპარაკის აბსოლუტურ ტაბუზე.

[53] კარგი მაგალითი იმისა, როგორ აღნიშნავს იუნგი სულიერი ხელახალი შობის, სულიერი მამის და სულიერი ძის შესახებ ნაწყვეტებს, მათი პოვნა შეიძლება მის პირად ასლებში  Richard Reitzenstein, Die hellenistischen Mysterienreligionen (Leipzig 1910, 25-7, შდრ. ასევე 44-5) და განსაკუთრებით Albrecht Dieterich, Eine Mithrasliturgie (2nd ed., Leipzig 1910, 138-56, cf. 5). შვილების ძველი პროცედურის შესახებ, რომლებიც ამ ტრადიციებს მიღმაა, იხ. IDPW; და ასევე ძველ ჩვეულებაზე იმის შესახებ, რომ „მაგი“ როგორც მამა ასწავლის თავის „ძეს“ შდრ. APMM 221 n.12, 374. „მე ყველაფერში ვარ“ ნაწყვეტის შესახებ იხ. Corpus hermeticum 13.11, იუნგის მიერ აღნიშნულია გამოცემაში Walter Scott, Hermetica i (Oxford 1924) 247; ბოლინგენში მის საკუთარ გამოცდილებაზე: MDR 213-14/225-6 (დაუკვირდით, როგორ ძალდაუტანებლად ერწყმის და ერთიანდება იუნგი ფილემონთან როგორც მოხუცი და ძე). ფილემონთან ჰერმეტული ტექსტების ასლების შესახებ იხ. RB 312a და იუნგის მიერ ბოლინგენის ფილემონისადმი მიძღვნის შესახებ:  JL i 49; JH 22 (2007) 6; JP 297; MDR 222/235 n. 5.