კატაფალკი: კარლ იუნგი და კაცობრიობის აღსასრული

თავი მეოთხე - კატაფალკი

თავი მეოთხე - კატაფალკი

 

1

 

ანრი კორბენის შესახებ ცოტას იმიტომ კი არ ვსაუბრობ, რომ მასზე ბევრი არაფერია სათქმელი, არამედ იმიტომ, რომ დუმილი უმჯობესია.

 

მოზარდობიდან ოცდაათ წლამდე გამსჭვალული ვიყავი აზრით, რომ უძველესი დასავლელი ფილოსოფოსები - ეგრეთ წოდებული სოკრატემდელები - მიუხედავად ჩვეულებრივ მათზე გავრცელებული შეხედულებისა, უბრალოდ რაციონალისტები არ იყვნენ.

 

მათ შორის აგრეთვე მისტიკოსები და წინასწარმეტყველებიც იყვნენ. შეიძლება მოგვეჩვენოს, რომ ეს წმინდა ისტორიული ან ანტიკვარული ინტერესის საკითხია, მაგრამ სულაც არაა ასე. ეს აზრი არაადამიანურ, გარდაუვალ, თითქმის გამანადგურებელ ტვირთად მაწვებოდა. იმავე დროს კი ის ჩემს სრულიად ადამიანურ ყოველდღიურ ცხოვრებას არა მარტო უზომოდ უძველესის, არამედ, და კერძოდ ემპედოკლეს თანმყოფობით, უსასრულოდ ცოცხალის განცდით განმსჭვალავდა.

 

მთელ დასავლურ ლიტერატურაში არ მოიძებნებოდა სერიოზული ტრადიცია, რომელიც ამასთან საერთო ენის მოძებნას ოდნავ მაინც ეცდებოდა. ეს ჩვენი კოლექტიური დასავლური კოშმარისგან იმდენად მოხერხებულად დაფარული საიდუმლო იყო, რომ მსოფლიოში არსად ჩემს ირგვლივ ასეთი რეალობის შესახებ უმცირესი რეფლექსიაც კი არ ყოფილა - ვიდრე ერთხელ ლონდონის წიგნის მაღაზიაში საქვეყნოდ ცნობილი წიგნი თაროდან არ ჩამოვარდა და პირდაპირ ჩემს წინ გადაშლილი არ დაეცა.

 

ჩემს ფერხთით გადაშლილი უცნაური გზავნილის სანახავად შეჩერებულმა შევამჩნიე, რომ ეს ანრი კორბენის წიგნი იყო, ხოლო ნაწყვეტი ჩემს თვალწინ - მეჩვიდმეტე საუკუნის სპარსი სუფიას ციტატა, სადაც ეწერა, რომ არისტოტელემდე დიდი ხნით ადრე, უძველეს დასავლელ ფილოსოფებს შორის უდიდესი მისტიკოსები იყვნენ. აღნიშნული იყო აგრეთვე, რომ მათ სიცოცხლე შესწირეს „სულიერ ბრძოლას“ და, განსჯებსა და რაციონალობას, „შეიძლება ითქვას, ემტერებოდნენ“.

 

აი ამგვარად, ჩემს ცხოვრებაში ანრი კორბენის მოულოდნელი შემოჭრით, ჩემი მტანჯველი მარტოობა დასრულდა. წიგნის თანდათან შესწავლისას მალე აღმოვაჩინე, რომ, სპარსი სუფიების თანახმად, ეგრეთ წოდებულ „პროფეტულ ფილოსოფიაში“, როგორც კორბენმა უწოდა, სოკრატემდელები ადრეულ საკვანძო კავშირებს წარმოადგენდნენ. და ამგვარად პირისპირ შევეჯახე იმ ალოგიკურ პარადოქსს, რომ სპარსულმა სუფიზმმა იხსნა და შემოინახა დასავლეთის საიდუმლო, რომელიც თავად დასავლეთს დაავიწყდა - საიდუმლო გაგება, რომ დასავლურ ფილოსოფიას, ლოგიკას, მეცნიერებას, გონების წარმოსახვით ხელოვნებასაც კი თავისი დასაბამი სხვა სამყაროს გამოცდილებაში აქვს.

 

შემდეგ, როგორც ხდება ხოლმე, ანრი კორბენის ქვრივი გავიცანი. ჩვენს შორის ღრმა და იდუმალი მეგობრობა შედგა, და ამ პროცესში მან ისეთი დეტალები გამიმხილა თავის ქმარზე, რომელთა გამოქვეყნებაზე ყოველთვის ორჭოფობდა. მაგრამ იმას, რაც მითხრა, უცვლელი დაძაბულობა და გადაუდებლობა ახლდა, რადგან საქმეს მის მიერ დაწერილის ვერგაგება და არასწორი ინტერპრეტაციები ართულებდა, ამიტომ მას ყველაფრის განმარტების აუცილებლობა მძიმე ტვირთად დააწვა.

 

მრავალთაგან ერთ-ერთი გადამწყვეტი მომენტი, რომელსაც ჩვენს მიერ ერთად გატარებული საათების დროს უბრუნდებოდა, მისი ქმრის რეალური პიროვნების და მიზნის საკითხი იყო - არა როგორც გარკვეული მცირე მისტიკური მიდრეკილებების მქონე მეცნიერის, არამედ როგორც მისტიკოსის, რომელიც აკადემიური მეცნიერის როლის თამაშზეა შინაგანად მიმართული. და მას უყვარდა, როდესაც მათ მიერ ირანში გატარებულ დროზე ყვებოდა; აღწერდა, როგორ სთავაზობდნენ ხშირად დიდი სულიერი მასწავლებლები ანუ შეიხები მას სუფიად ხელდასხმას ისლამის მიღების პირობით; და როგორ უარობდა ის ყოველთვის თავაზიანად. „გმადლობთ შემოთავაზებისთვის, თუმცა არ ვსაჭიროებ, რადგან ჩემს შინაგან შეიხს უკვე ვფლობ“.

 

თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ თითქოს ბოლო არ უჩანდა პირად და ინტიმურ დეტალებს, რომლებიც გამიმხილა, საქმე იმაში არაა, რომ ეს ყველაფერი ადრე უთქმელი დარჩა. არა, რაღაც უკვე იყო საჯაროდ გაცხადებული, მაგრამ იმდენად გაკვრით და ირიბად, რომ მისი ვერ შემჩნევა ძალზე ადვილი იყო.

 

მაგალითად, ერთხელ უჩვეულო ინტერვიუში სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მან განმარტა, თუ რა დამოკიდებულება ჰქონდა მოქცევის საკითხთან. კორბენმა ოციოდე წლის წინანდელ საერთაშორისო კონფერენციაზე საკუთარი განცდები გაიხსენა, როდესაც „ერთმა კოლეგამ შორეული ქვეყნიდან“ გაიგონა, როგორ საუბრობდა ის მისი ჩვეული სტილით სპარსულ სულიერ ტრადიციაზე, და „მეზობელს გადაუჩურჩულა: როგორ შეიძლება ასე ლაპარაკი არა საკუთარ რელიგიაზე?“

 

„მაგრამ რას ნიშნავს, - შეწყვიტა ისტორია კორბენმა - რელიგია ან ფილოსოფია საკუთრად გაიხადო? სამწუხაროდ, არიან ადამიანები, რომლებსაც მხოლოდ „მოქცევის“ ცნებებით აზროვნება შეუძლიათ, რადგან ეს საშუალებას აძლევს მათ კოლექტიური იარლიყი მიაკერონ იმას, ვინც ხარ შენ. არავითარ შემთხვევაში! ყოველი, ვინც „მოქცევაზე“ ლაპარაკობს, ვერაფერი გაუგია „ეზოთერიკის“ შესახებ“.

 

შემდეგ ის აღწერს, ისაია წინასწარმეტყველის ციტირებით, რას ნიშნავს სინამდვილეში ადამიანისთვის რეალური ეზოთერიზმი ანუ შინაგანისკენ მიმართება. ასეთი ადამიანი „იძულებულია თავისი საიდუმლო შეინახოს. Secretum meum mihi, „ჩემი საიდუმლო ჩემთვის“. სულის სიმტკიცის საიდუმლო“. და ის ყოველი შემთხვევისთვის ამატებს, რომ „ყველა დროისა და წარმოშობის ეზოთერიკოსთა ერთობა, ummah (ისლამში - რელიგიური დაჯგუფება) - ის „შინაგანი ეკლესიაა“, რომელიც არ საჭიროებს კუთვნილების გარეგან აქტს ან ჟესტს როგორც აუცილებელ მოთხოვნას მონაწილეობის მისაღებად. მაგრამ ესაა შინაგანად დამაკავშირებელი ძაფი - რეალური კავშირი, რადგან არავის ძალუძს მისი მოცილება ან წართმევა, ის ვერ დაზიანდება ან განადგურდება, და ამიტომ მხოლოდ მისი წყალობით არის სიმართლე სიტყვებში, რომ „გულის სისავსისგან მეტყველებს ბაგე“ (მათე 12:34, ლუკა 6:45).

 

აქ, რა თქმა უნდა, პირდაპირ იმის არსს ვუბრუნდებით, რასაც კორბენი „აბსოლუტური სულიერი თავისუფლების“ ქვეშ მოიაზრებდა, რასაც ერანოსში შეეჯახა კარლ იუნგთან ერთად.

თავისი ბიბლიური ციტატების წყალობით, ის პირდაპირ იუნგის მთელი ფსიქოლოგიის არსთან მიდის ყოველგვარი გარეგანი კოლექტიურობის დამანგრეველ შედეგებზე მისი მთავარი აქცენტით. იმავე დროს, ის, რომ აქ „შინაგანი ეკლესიის“ რეალობაზე საუბრობს, ზუსტად შეესაბამება იმას, რაც უკვე სხვამ თქვა ნახევარი საუკუნით ადრე.

 

ეს მოხდა, როდესაც თავად იუნგმა გამოიყენა ქრისტეს მაგალითი, ზუსტად კორბენივით ბიბლიიდან მოიყვანა ციტატა და მსმენელებისთვის განმარტა, რომ „თუ საიდუმლო ეკლესიას ვეკუთვნით, ეს ნიშნავს, რომ ვეკუთვნით, და არ არის საჭირო ნერვიულობა და დაე ყველაფერი თავის გზით წავიდეს. თუ არ მივეკუთვნებით, ვერანაირი სწავლება ან ორგანიზაცია მასთან ვერ მიგვაახლოებს“.

 

2

 

ყველაფერს აქვს მეორე მხარე, და გარეგანი სულიერი თავისუფლების მეორე მხარეს სულ სხვა რამაა ჩასაფრებული.

 

ის მეორე მხარე - თავისუფლების ბნელი მხარეა: შინაგანი მასწავლებლის ანუ შეიხის რეალობა. კორბენი აქაც საკმაოდ პირდაპირია არსის ახსნისას - თუმცა ზუსტად ვერ ვიტყვით, ის, რის გამოქვეყნებასაც დათანხმდა, ძალზე მოკლე იყო თუ, პირიქით, არასაკმარისად მოკლე.

 

ისევ და ისევ, სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე მან დიდი გულმოდგინებით ჩაიწერა, როგორ გაემგზავრა 1939 წლის ოქტომბერში ცოლთან ერთად პარიზიდან სტამბოლში. ეს სპარსი სუფიას, სუჰრავადრის შესახებ ტექსტების შემცველი ხელნაწერების შეგროვების სამთვიანი ექსპედიცია უნდა ყოფილიყო. თუმცა ეს მხოლოდ სიცოცხლის საბაბი ან მომიზეზება იყო.

 

გარეგნულად, ომის წყალობით, ეს სამი თვე ექვს წლად იქცა, და ყოველგვარი გარეგანი ყურადღების გადატანისგან თავისუფალ დროს „მდუმარების შეუფასებელ სათნოებას დავეუფლე, რასაც განდობილები „იდუმალების შესწავლას“ (სპარსულად - ketmân) უწოდებენ. მდუმარების ერთ-ერთი ღირებულება იმაში მდგომარეობს, რომ მე ჩემი უხილავი შეიხის - შიჰაბუდდინ იაჰია სუჰრავარდის პირისპირ აღმოვჩნდი, რომელიც 1191 წელს წამებულად დაიღუპა ოცდათექვსმეტი წლის ასაკში, და იმ დროს მეც ზუსტად ამ ხნის ვიყავი“.

 

დღითა და ღამით ის სუჰრავარდის ქმნილებების თარგმანებზე შრომობდა, აღწერს კორბენი, - და როდესაც „ბოლოს და ბოლოს განმარტოების ის წლები დასასრულს მიუახლოვდა, მე იშრაკი გავხდი“.

 

შესაძლოა, ისედაც ცხადის განმარტება უაზრობაა. მაგრამ ეს მაცდუნებლად უბრალო ნაწყვეტი, ზედაპირულად მოხსენიებული უხილავ მასწავლებელთან შეხვედრის უმნიშვნელოვანესი მისტიკური გამოცდილებით, მისი ცხოვრებისა და სამუშაოს ყველაზე იდუმალი გულისგულია.

 

მისთვის სუჰრავარდი ყოველთვის ერთადერთი, იდუმალი ორიენტირი - მისი ყურადღების ცენტრი იქნება. თავად სუჰრავარდის ყურადღების ცენტრი და ორიენტირი კი ყოველთვის იქნება იშრაკი - აღმოსავლეთში ალიონის წერტილი. იშრაკის ეს ტრადიცია, რომელიც მან დააფუძნა, წმინდა საგანმანათლებლო ტრადიციას არ წარმოადგენდა, როგორც თვლიან ზანტად დასავლეთში ადამიანები.

 

უფრო კონკრეტულად, ის მათ ტრადიციას წარმოადგენდა, ვინც ალიონთან ერთად ჩნდება; ის, ვინც ცისკრის წამს ეკუთვნის; ის, ვინც საკრალურის ძღვენის დღის სინათლეზე გამოსატანად დაუღალავად და მუდამ მუშაობს.

 

რაც შეეხება თავად კორბენს: თავისი გულწრფელი აღიარებით ის უბრალოდ მეცნიერი, მკვლევარი ან ამ ძველი ტრადიციების სიღრმეების მაცნე არ იყო. ის თავად იყო განდობილი იშრაკი.

 

თუმცა, არის ერთი მნიშვნელოვანი დეტალი, რომელიც ამ გამოქვეყნებულ აღწერაში არაა, მაგრამ რომელიც მის ცოლს ჩემთან ერთად მრავალჯერ განუხილია. ესაა ფაქტი, რომ, როგორც მან აღიქვა, სუჰრავრდს უხილავად, უსიტყვოდ, დაუძლეველად, გეოგრაფიულადაც კი, მაგრად ეჭირა ის. მას ჰქონდა სრულიად გარკვეული, სავსებით ფიზიკური აღქმა, რომ მის ხელში არაა მისი ცხოვრების ძაფები, რადგან მათ მასწავლებელი დაეუფლა; იყენებდა გარეგან გარემოებებს, რათა ის კუთხეში მოემწყვდია; ხაფანგში გაება და მოეტყუებინა; თავისთან დაეტოვებინა, რამდენიც დასჭირდებოდა.

 

და მას შემდეგ ცხოვრება მას უკვე აღარ ეკუთვნოდა.

 

მაგრამ ესეც ნახსენები და აღნიშნული ჰქონდა კორბენს გამოქვეყნებულ ნაშრომებში მათთვის, ვისაც დანახვა სურს.

 

სიკვდილამდე ათი წლით ადრე მან მოკლედ აღწერა აკადემიური აუდიტორიისთვის საფრანგეთში, სუჰრავარდის ქმნილებების საბედისწერო გაცნობა მისი ბედის განმსაზღვრელ მოვლენად რატომ იქცა. „მე მიბიძგეს (entraîné) იმისკენ, რომ სუჰრავარდის ნაშრომების გამომცემელი გავმხდარიყავი, და სუჰრავარდმა მიბიძგა (m’entraîna) და შორს გამაცილა ამქვეყნიურ ამოცანებს, რომლებიც ნაციონალურ ბიბლიოთეკაში მქონდა მონდობილი“.

 

მარტივი იქნებოდა არ შეგვემჩნია სიტყვის - entraînér, „მიბიძგეს... მიბიძგა“ გამეორება, მაგრამ ეს ნამდვილად არ არის შემთხვევითობა. პირიქით, ასეთი გამეორება - ფაქტობრივად ხელმოწერაა. საუკუნეების განმავლობაში ეს იყო საკრალურ მისტერიებში ინიციაციის სტანდარტული ნიშანი, როგორც იუნგის განცხადება წითელი წიგნის დასაწყისში იმის შესახებ, როგორ იყო ის იძულებული, იძულებული, შეპყრობილი, შეპყრობილი სიღრმეთა სულის მიერ - ან პარმენიდეს აღწერა პოემის დასაწყისშივე, რომელიც ყვებოდა, როგორ გაიტაცეს, გაიტაცეს, გაიტაცეს, გაიტაცეს ის მიღმიერი სამყაროს რეალობაში.

 

ამგვარად უბიძგეს კორბენს, იუნგს და პარმენიდეს საკუთარ მოძღვართან შესახვედრად, როგორც მათ უწოდებდა ემპედოკლე. და ამ ბიძგის აზრი კორბენის შემთხვევაში უფრო ნათელი ვერც იქნებოდა.

 

ის იმაში მდგომარეობდა, რომ ეჩვენებინა, რომ ჩვენი წარმოდგენები ჭეშმარიტებაზე, ან რეალობაზე მხოლოდ და მხოლოდ ამოყირავებული ილუზიებია. ეგრეთ წოდებულ ცოცხალთა შორის ყოფნისას, ჩვენ არ ვართ საკუთარი სიცოცხლისადმი პასუხისმგებელნი, როგორც მიგვაჩნია. არც ჩვენი თითები შემოჭდობია ჩვენს კისრებს და არც ჩვენი ხელი გვიდევს პულსზე. სინამდვილეში, აქ ძლივს ვცოცხლობთ, რადგან ჭეშმარიტება ისაა, რომ მკვდრებს მაგრად ვუჭერივართ.

 

აი რატომაა სუჰრავარდის ტრადიცია ეგზომ საშიშად ცოცხალი. მას ძალუძს საუკუნეებს გადასწვდეს, საიდუმლოდ, უხმოდ, როდესაც ვიღაც მზადაა, სადაც არ უნდა იყოთ ან ვინც არ უნდა იყოთ თქვენ. და ეს სიცოცხლისუნარიანობა ხსნის დასახელებას, რომელიც მან მიანიჭა იშრაკიზმის ტრადიციას: „მარადიული საფუარი“.

 

ზუსტად საფუარივით, ის საკუთარ თავში სიცოცხლის ჩანასახს, გარდამქმნელ ცილას შეიცავს. სწორედ ეს აქცევს მას ფერმენტის; უწესრიგობის და მღელვარების, აღელვების, განუთვლელი ცვლილების მარადიულ წყაროდ. და სწორედ ამიტომ მოკლეს სუჰრავარდი ოცდათექვსმეტი წლის ასაკში, დოგმატიზმის ხისტმა ძალებმა სიკვდილამდე მიიყვანეს იმისთვის, რომ ძალზე ბევრი სიცოცხლე შემოუშვა კარში.

 

იმის მაგივრად, რომ ეღიარებინა, როგორც ამას ისლამური სასულიერო პირები მოითხოვდნენ, რომ წინასწარმეტყველება მკვდარია, რომ ის მუჰამედთან ერთად შეწყდა, დაკითხვაზე მან რბილად მიუთითა, რომ ის ისევ ცოცხლობს მასში.

 

მაგრამ კიდევ უფრო საშიში და აგრესიული სახით მისცა მან წინასწარმეტყველებას საშუალება უკონტროლოდ გავრცელებულიყო არა მარტო აწმყოსა თუ მომავალში. ის მას გაჰყვა ღრმა წარსულში - ღია აღიარებით, რომ მისი ცისკრის ტრადიცია მუჰამედს უკან იტოვებს და ყველაზე ადრეულ ბერძნებსა და სპარსელებამდე აღწევს. სწორედ ეს იყო მისი დასჯის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი: მან შეცდომა დაუშვა, ძველების ნაკვალევს რომ გაჰყვა.

 

სინამდვილეში, ის აღწერდა ამ პრობლემურ საფუარს ან მღელვარე ფერმენტს არა როგორც მხოლოდ მარადიულს, მას სხვა დასახელებაც ჰქონდა. ხანდახან ის მას ასეც მოიხსენიებდა „პითაგორელების საფუარი“.

 

და მან ეს სიცოცხლისუნარიანობა არა მხოლოდ ჰერმესის ფიგურაში დაინახა, არამედ ძალზე კონკრეტულად, ძალზე ცხადად კიდევ ერთ ადამიანში - ფილოსოფოსსა და წინასწარმეტყველ ემპედოკლეში.

 

3

 

თითქოს კოსმიური ციკლი იყოს, სიკვდილში სიცოცხლის პოვნის წინასწარმეტყველური იმპულსი ყოველთვის შეეჯახება სიცოცხლის სიკვდილად ქცევის მაცდურ აუცილებლობას.

 

წამებულის საბოლოო როლშიც კი, მისი სწავლების ბევრ დეტალზე რომ არაფერი ვთქვათ, სუჰრავარდი ერთ ძალზე კონკრეტულ ტრადიციას - მანის, წინასწარმეტყველთა ბეჭდად წოდებულის, ძველ გნოსტიკოსთაგან მომავალ შტოს მიყვებოდა. და როგორც ასეთი საკრალური ტრადიციების წესია, რომლებიც ერეტიკულად ეწინააღმდეგებიან ყოველ კოლექტიურ რწმენას, ყველაზე ძლიერი საშიშროება საშიშროებისთვის, რომელსაც ის ქმნის, არასოდეს მოდის გარედან.

 

პირიქით, ის ყველაზე შინაგანი წრიდან მოვა -  ზუსტად ისევე, როგორც ჩვენი სიღრმიდან მოდის.

 

როგორც მეოცე საუკუნის იშრაკი, კორბენი დიდწილად შეუმჩნეველი, რაინდის - სულიერი რაინდის, რომელსაც რაინდობის კანონების შენახვა ევალება -  ცხოვრებით ცხოვრობდა. და მის შემთხვევაში ეს ნიშნავდა, განსაკუთრებით, ყოველთვის ეძებნა ადამიანებში საუკეთესო.

 

ეს იყო მისი დაცვაც, მოწყვლადობაც, გულუბრყვილობაც კი. აი რატომ ისწავლა მან ირანში ყოფნისას თანამშრომლობისა და მეგობრული ურთიერთობების დამყარებით, ალიანსების შექმნით, უახლოესი კოლეგებისგან უმაღლესის და უმშვენიერესის მოლოდინი; თვლიდა, რომ მათ, როგორც თავად მას, ესმოდათ იმ უხილავი კავშირის საიდუმლო, რომელიც გარეგანი ეკლესიის ან მოქცევის ყოველგვარი ცარიელი ფორმალობების მიღმა შინაგანი ეკლესიისადმი კუთვნილებიდან მომდინარეობს. მას სწამდა, რომ ეს უხილავი კავშირი, გულებს შორის ეს პირდაპირი კავშირი დაეხმარება „ჩემს ირანელ მეგობრებს თავი მსუბუქად იგრძნონ“ მის გვერდით, როდესაც „ყოველგვარი გონივრული დათქმებისა თუ ფარული მოტივების გარეშე მეგობრულად“, ერთად მუშაობდნენ.

 

თუმცა სათქმელადაც არ ღირს, რომ ეს ყველაფერი ასე სულაც არ მუშაობდა.

 

ეს იგივე ისტორიაა, მიუხედავად იმისა, ანრი კორბენი იქ იმყოფებოდა თუ არა, ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო თუ უკვე მკვდარი. შესაძლებლობის გაჩენისთანავე, ყველაზე ახლობელი და გავლენიანი ირანელი კოლეგები მკვეთრი კრიტიკისგან თავს ვერ იკავებდნენ, ისლამის მიღების შემდეგ ფიზიკური მასწავლებლის მიუღებლობის გამო.

 

ირონია იმაში მდგომარეობს, რომ ისინი მშვენივრად იცნობდნენ ისლამში სავსებით კანონიერ უვაისის ტრადიციას: სუფიებს, რომელთაც გარეგანი მასწავლებელი იმიტომ არ ჰყავდათ, რომ ისინი ინიცირებულნი იყვნენ, უხილავ მასწავლებელთან, შეიხთან ერთად განმარტოვებულნი. მათ ისიც კარგად იცოდნენ, რომ ამ იშვიათ უვაისებს იცავს და ასწავლის ხიდრის სული - იდუმალი ფიგურა, რომელიც ხშირად წინასწარმეტყველ ილიასთანაა გაიგივებული.

 

დროდადრო ისინი ცდუნებას ვერ უძლებდნენ და უვაისებს კორბენის შემთხვევის პირდაპირ და აშკარა პარალელად აცხადებდნენ, რათა იქვე ყველაფერი უარეყოთ. ბოლოს და ბოლოს, კორბენის შინაგანი მასწავლებლის რეალობისკენ შებრუნება ხომ აშკარად მეოცნების ფანტაზია, ძალზე აქტიური წარმოსახვის ნაყოფი იყო.

 

ასევე მნიშვნელოვანი იყო მათი სწრაფვა, თავიდან აეცილებინათ ის გარდაუვალი გაცნობიერება, რომელიც კორბენს დაეუფლა და რომელსაც უხილავი შეიხი ინარჩუნებდა - ფიზიკური და სუნთქვის შემკვრელი განცდა, რომლის შესახებაც მე და კორბენის ცოლი, სტელა, ხშირად ვმსჯელობდით, რომელიც ერთი მიმართულებით, ამაღლებული გონის წინამძღოლობით ყოველგვარი გადახვევისა და უმცირესი არჩევანის გარეშე, საკუთარი თავის სიღრმისკენ გვექაჩებოდა.

 

მაგრამ მათთვის, პირდაპირი რელიგიური ადამიანებისთვის, ეს ყველაფერი, არსობრივად, მხოლოდ სიტყვები იყო. მათთვის არაფერია უფრო მარტივი, უსახო ძალის სასტიკი რეალობა სუჰრავარდის საამო ხატებად აქციონ, რომელიც „თითქმის ბუკვალურად“ ხელს ჰკიდებს ანრი კორბენს და ერთი ადგილიდან მეორისკენ მიუძღვება. იმავე დროს მათთვის ასეთი სურათხატები მხოლოდ უცნაური მეტაფორები იყო, რომლებიც იმ ფაქტის გამართლებას წარმოადგენდნენ, რომ კორბენის მთელი შემოქმედება მხოლოდ და მხოლოდ მისი საკუთარი შეგნებული არჩევანის, სურვილების და გადაწყვეტილებების შედეგი იყო.

 

და ისინი ისეთივე რაციონალისტები იყვნენ, როდესაც ამ ყველაფერს ამბობდნენ, როგორც ყველა ეს პატიოსანი იუნგიანელი, რომლებსაც მოწყალედ მიაჩნიათ, რომ თავად იუნგი მხოლოდ მეტაფორების ენით საუბრობდა, როდესაც ყვებოდა, როგორ აიძულებდა და მიათრევდა ყველაფერი ნაცნობისგან სიღრმეთა უხილავი სული - რადგან არაცნობიერის უფსკრულის ჩაწვდომის ერთგულება, რა თქმა უნდა, საკუთარი შეგნებული გადაწყვეტილების, სურვილის და არჩევანის შედეგს წარმოადგენდა.

 

მაგრამ ეს ზღაპრის მხოლოდ პირველი ნახევარია. ის, თუ როგორ ეპყრობოდნენ კოლეგები კორბენს, არაა ისე მნიშვნელოვანი, როგორც ის, თუ როგორ ექცეოდნენ ისინი სუჰრავარდს.

 

კორბენის თვალში ერთ-ერთი ყველაზე საოცარი ის იყო, თუ როგორ უყურებდა სუჰრავადი საკრალურ ისტორიას, რომ ის აფასებდა ძველბერძენ ბრძენებს ისევე, როგორც ისლამისტ მისტიკოსებს. საბოლოო ჯამში, და თავიდანვე, ის დასავლეთს და აღმოსავლეთს ერთიანს ხედავდა. უდროჟამო ენერგია ფუვდება და დროს განმსჭვალავს, იქ, სადაც სურს - და არა იქ, სადაც ჩვენ ვირჩევთ ან გვსურს.

 

მაგრამ კორბენის უახლოესი ირანელი მეგობრისთვის და თანამშრომლისთვის, რომელიც მასთან ერთად სუჰრავარდის ტექსტების რედაქტირებაზე მუშაობდა, ეს სრულიად მიუღებელი იყო. ამიტომ ის მოიქცა ისე, როგორც ნებისმიერი მოიქცეოდა მის მდგომარეობაში; ძალზე დახვეწილად გადაჭრა სუჰრავარდის აღმასვლის ტრადიციაზე გამავალი სიცოცხლის ნაკადი; ყველაფერი გააკეთა, რათა მასში ცოცხალი საფუარი მოეკლა. და „მარადიული საფუარი“ მან წყნარად, აბსურდულად სხვა, „მარადიული ცომის“ კონცეფციით შეცვალა.

 

უეცრად მისტერია, ცოცხალი ამ ფერმენტში, დეგრადირდა პასიურ, მომლოდინე, ინერტულ სუბსტანციამდე, რომელიც სწორმა ადამიანებმა სწორ დროს უნდა გაააქტიურონ - განსაკუთრებით ორთოდოქსულმა ძალებმა ისლამის ტრადიციაში. ყველაფერი კვლავ ადამიანურ მეთვალყურეობას და შეგნებულ კონტროლს დაუბრუნდა, ორთოდოქსიის საზღვრები არა მარტო დაცული აღმოჩნდა, არამედ ყრუდ დაიკეტა.

 

და სალაპარაკოდაც არ ღირს, რომ ეს იგივე ისტორიაა, რაც კარლ იუნგის ლავის შემთხვევაში. როდესაც იუნგმა შეცდომა დაუშვა და ვულკანური ლავის ცოცხალ ნაკადზე ისაუბრა, რომელიც სპონტანურად ყველაფერზე ზრუნავს, ყველაფერს თავის ადგილას აყენებს, ამან სრულებით არ იმუშავა. ჩვენთვის სავსებით კომფურტულად, სრული დარწმუნებით შეგვიძლია განვაცხადოთ: სინამდვილეში ის გულისხმობდა და სურდა ეთქვა, რომ თავად იზრუნა საკუთარ თავზე; ყველაფერი თავად მოაწესრიგა.

 

სხვა სიტყვებით, ერთადერთი გონივრული, სანდო გამოსავალი - არასწორად თარგმნაა.

 

ახლა უკვე სუჰრავარდისთანაც ყველაფერი დაფიქსირდა. ერთი შეხედვით, კორბენის მუშაობა ერთგულად გაგრძელდა, მაგრამ სინამდვილეში - განზრახ დაზიანდა. თანაც ძალზე მარტივად, ძალზე დახვეწილად. ყველაფერი ისევე ჩანს და ჟღერს, მაგრამ ასე არ არის. უმცირესი შემობრუნება, დოგმატიზმის ანუ გადაჭარბებული სიტლანქის მცირე მინიშნება და მთელი დინამიკა შეიცვალა; პატარა ლაქა და ორიგინალური წინასწარმეტყველური ხილვა დაიკარგა.

 

და საკითხავი ის კი არ არის, თუ როგორ თარგმნის ტექსტს აქ თუ იქ კონკრეტული ადამიანი. საკითხავი ისაა, როგორ ცხოვრობს ყოველი ჩვენგანი დღისა თუ ღამის ყოველ მომენტში. როდესაც საკუთარ თავს ვცილდებით, რადგან მას არასაკმარისად ვენდობით, ან, სულის სიღრმეში რაღაცის დავიწყებას სასოწარკვეთილი ვცდილობთ, მაშინ ჩვენს შანსს ხელიდან ვუშვებთ.

 

მაგრამ თუ გადამეტებულად ვებღაუჭებით - თავს ვირწმუნებთ, რომ დავეუფლეთ იმას, რასაც ჩვენი ნამცეცა გონება ვერასოდეს ჩასწვდება - ღალატი უკვე შედგა, და ზიანიც მიყენებულია.

 

4

 

იმ ფაქტმა, რომ კორბენმა მთლიანად გაუგო, კარლ იუნგში „განსაკუთრებული სიხარული“ გამოიწვია, მაშინ, როდესაც მთელი დანარჩენი ცხოვრება მეტ-ნაკლებად „ინტელექტუალურ ვაკუუმს“ წარმოადგენდა, ცხენების ახლობლობის მსგავსია, რომლებიც ერთმანეთს სუნით ცნობენ.

 

აღნიშვნაც არ ღირს, რომ ასეთივე მგრძნობელობაა საჭირო, რათა ამ გაგების ბუნებას ჩავწვდეთ. მაგრამ ამის მაგივრად მას ტოტალური გაუგებრობის ვაკუუმი შთანთქავს.

 

ახლა კორბენის იუნგთან ურთიერთობის ავტორიტეტული აღწერა იმაში მდგომარეობს, რომ შეხვედრის შემდეგ ის უსაზღვროდ ბედნიერი იყო; იუნგის იდეებთან შესანიშნავი ინტელექტუალური თაფლობის თვე გაატარა; მალევე განაცხადა თავისი თავისუფლების შესახებ, და ადრე თუ გვიან იუნგიანური გავლენა მთლიანად უკან მოიტოვა. ჩვენ გვეუბნებიან, რომ ასეც უნდა მომხდარიყო, იუნგი და კორბენი ხომ ძალზე განსხვავებულები იყვნენ. იუნგმა ქვაზე ამოჭრა წარწერა, კორბენმა კი არ ამოჭრა, ასე რომ აბსურდია გვეგონოს, რომ მათ შორის ხანგრძლივი სიმპათია ან ღრმა მსგავსება შეიძლება ყოფილიყო. დამოუკიდებელი მოაზროვნეების ასეთი შეხვედრები ყოველთვის წარმავალია.

 

სინამდვილეში, ასე არაა, და ამას თავისი მიზეზები აქვს.

 

აღფრთოვანების და წამიერი აგზნების ეს არქეტიპულად ამერიკული ისტორია მხოლოდ სულ გარეთა, ეკზოტიკურ ზედაპირს ეხება: იმას, რასაც იუნგი №1 პიროვნების სამყაროს უწოდებდა. და ასეთი ზედაპირული მიდგომა გარდაუვლად მარცხდება იმის წინაშე, რასაც ანრი კორბენი თავის მხრივ ჭეშმარიტ შინაგან ჩაღრმავებას ანუ ეზოთერიკას უწოდებდა.

 

კორბენი და იუნგი პირველად ერთმანეთს 1949 წლის ზაფხულის ბოლოს შეხვდნენ.

 

ერანოსის კონფერენციის შემდეგ სამხრეთ შვეიცარიაში იუნგმა კორბენი ციურიხის გარეუბანში თავისთან სახლში სასაუბროდ მიიწვია, რომელიც, „ასეთი თბილი და ღია, სამომავლოდ იმედისმომცემი“, საათობით გრძელდებოდა. მათ სასაუბრო ჰქონდათ - არა ამა თუ იმ კონკრეტულ საკითხზე შერკინებით, როგორც შეიძლება გულუბრყვილოდ გვეგონოს, არამედ გაგების იმ სახეობების ერთად კვლევით, რომლებიც ნებისმიერი გარეგანი საკითხის უკან მდგომ შინაგან ჭეშმარიტებასთან წვდომის მოსაპოვებლადაა აუცილებელი.

 

მაგალითად, შემთხვევითი არაა, რომ ორივე მათგანი, ერთმანეთისგან სრულიად დამოუკიდებლად, cognitio matutina ანუ „განთიადის ცნობიერების“: ღამის სიბრძნით შთაგონებული, ცივილიზაციის გარიჟრაჟზე გაჩენილი ყოველგვარი სულიერი ჭეშმარიტების ექსპლუატაციის დაუძლეველი წყურვილით ჯერაც დაუსნებოვნებელი, ყოველ ჩვენგანში ღრმად დაფლული უპიროვნო გაცნობიერების გახსნით და გამოღვიძებით იყვნენ შთანთქმული, ვიდრე ის ჩვენს ძალზე ადამიანურ ხელში ეშმაკეულ ინსტრუმენტად არ იქცა.

 

სამი წლის შემდეგ დიდი შეხვედრა შედგა, რომლის შესახებაც კორბენი იტყვის, რომ ყველა წინა შეხვედრა მხოლოდ მოსამზადებელი იყო - მათი შეხვედრა იუნგის იობის პასუხზე. ამ წიგნზე ანრი კორბენის ფართო მიმოხილვამ იუნგს დააწერინა, რომ სწორედ კორბენმა მისცა მას არა უბრალოდ „უიშვიათესი, არამედ უნიკალური გამოცდილება იყოს ბოლომდე გაგებული“. და შეიძლება მაცდუნებელი იყოს ეს გამონათქვამი მხოლოდ ერთი კონკრეტული წიგნის აღფრთოვანებული მიმოხილვის აღფრთოვანებულ მიღებად მივიჩნიოთ.

 

მაგრამ ეს არსის სრულ გაუგებრობას ნიშნავს.

 

იუნგისთვის იობის პასუხი ერთადერთი გამოქვეყნებული წიგნი იყო, რომელიც მასში პირდაპირ საკრალურის სიღრმიდან აღმოცენდა. სწორედ ის ქმნიდა, და არა იუნგი, შიგნიდან მოიწევდა ქარიშხლის მსგავსად. იმავე დროს ის მას აღწერდა როგორც მუსიკას, რომელიც ესმოდა: იგივე მუსიკას, რომელიც კორბენსაც ესმოდა მისი კითხვისას. დანარჩენები წიგნის მისაღებობაზე ნერვიულობდნენ; ეეჭვებოდათ ან თავს ესხმოდნენ მას; სულგრძელად ცდილობდნენ მის რაციონალიზებას; ამართლებდნენ მას.

 

მაგრამ კორბენი და იუნგი მდუმარედ უსმენდნენ.

 

იუნგისთვის სრულიად ნათელი იყო მდგომარეობის სიმწვავე. ამ წიგნის დაწერამ ის მთელი მისი სამუშაოს, მისი რეალური ამოცანის უმნიშვნელოვანესი ასპექტის პირისპირ დააყენა. ხოლო მთელი სამედიცინო სფეროს წარმომადგენლებს - ფსიქიატრებს, მკურნალებს, კლინიცისტებს - იოტისოდენა წარმოდგენაც კი არ გააჩნდათ, რის შესახებ იყო ეს ნაშრომი თუ ეს წიგნი.

 

თუმცა, ეს არ ნიშნავს, რომ მან უბრალოდ ზურგი აქცია სხვა პროფესიონალებს ან უარყო ისინი გაგების ნაკლებობის გამო. პირიქით, გასაოცარი თავმდაბლობით და იშვიათი პატიოსნებით გააცნობიერა, რომ მათთვის ჩვეული თავდაცვითი დაცინვა და აგრესიული სიჩლუნგე მასაც ახასიათებდა; რომ ტიპიურად სულელური სამედიცინო თვალსაზრისით მათსავით ისიც ავადდებოდა; რომ საკრალურის ნუმინოზური რეალობისადმი მათი წინააღმდეგობა იმავდროულად მისი „ჩლუნგი ცნობიერი გონების“, რომელსაც ყოველთვის იმის ცოდნა დაუჩემებია, რის შემეცნებაც არ ძალუძს, ჯიუტი დაცვა და იდიოტიზმი იყო.

 

ახლა, რა თქმა უნდა, ყველაფერი საპირისპიროდ მუშაობს. ყველა ჩვენგანში იუნგის სიბრძნე ჩლუნგ ცნობიერ გონებებში ჭკვიანი პატარა კომპიუტერივითაა იმპლანტირებული, და ჩვენი გაგება კრისტალურად ნათელია, მაშინაც კი, როდესაც ვერაფერს ვიგებთ.

 

მაგრამ ყველაფერი ესეც არაა, რადგან ის არა მხოლოდ დამოუკიდებელი მეცნიერ-ექსპერტების ან საკუთარ თავში ექსპერტ-სწავლულის გაუგებლობას შეეჯახა, არამედ მისი კეთილგანწყობილი მიმდევრების გაუგებლობის პირისპირაც აღმოჩნდა. და წიგნზე მათი პირველი რეაქციებიდან გამომდინარე, ჯერ კიდევ მის ოფიციალურ გამოქვეყნებამდე, ის მიხვდა, რომ იუნგიანელები სხვა დანარჩენთაგან არაფრით განსხვავდებიან.

 

ეს კვლავ ქრისტეს მიმდევრების ანალოგიური სიტუაცია იყო, რომელთაც გეთსიმანიის ბაღში ეძინათ. იუნგიანელებს სრულებით არ შეეძლოთ იმ უძირო უფსკრულის ამოვსება, რომელში ცხოვრებასაც ის ასე მიეჩვია, და ინტელექტუალური ვაკუუმიც მათგან შედგებოდა.

 

ეს ის ვაკუუმი, ის საშინელი მარტოობა იყო, რომელშიც ანრი კორბენმაც შეაბიჯა. და იოლია პასუხის გაცემა კითხვაზე, მაინც რამ განაპირობა იობის პასუხზე მისი გამოხმაურების ასეთი განსაკუთრებულობა.

 

მისმა ფართო მიმოხილვამ წიგნისა, რომელიც იუნგისთვის არა მხოლოდ ასეთი იშვიათი, არამედ უნიკალურიც იყო გასაგებად, იობის პასუხი თავიდან ბოლომდე როგორც წინასწარმეტყველური ნაშრომი, ხოლო თავად იუნგი როგორც წინასწარმეტყველი წარადგინა ამ სიტყვის ყველაზე ჭეშმარიტი გაგებით.

 

რა თქმა უნდა, იუნგის უახლოესი ებრაელი კოლეგებიც ცდილობდნენ ეს თავისებურად ეთქვათ. ერიხ ნოიმანი, თავის მხრივ, იობის პასუხში თავის ტიპიურად კონცენტრირებულ, მაგრამ დამაჯერებელ სტილში იუნგს აბრაამს ადარებდა. ჯეიმს კირშმა, სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე, იუნგს მგზნებარე ლექცია მიუძღვნა, რომელშიც იობის პასუხის ავტორი ჩვენი ეპოქის უდიდეს წინასწარმეტყველად დახატა.

 

და სწორედ კირშს უნდა ვუმადლოდეთ იმ ცოცხალ დეტალთაგან ერთ-ერთს, რომლებიც სრულიად განსხვავებულ ხასიათს ანიჭებენ იმ დროის ჩვენეულ გაგებას, რომელშიც იუნგი წითელ წიგნზე მუშაობდა: „მან თავად მითხრა, რომ იმ წლებში, როდესაც თავისი გამოცხადება მიიღო, ანუ 1912 და 1916 წლებს შორის, მისი სახე მოსესავით განსაკუთრებულად გასხივოსნებული, ნათელი გახდა, და რომ ადამიანებს მისთვის შეხედვის ეშინოდათ“.

 

მაგრამ კირშს, როგორც იუნგის მეგობარს, ტანჯავდა გაგება, რომელსაც ფსიქოლოგიურად ვერ უმკლავდებოდა. და ანრი კორბენის მიერ იუნგის, როგორც იობის პასუხის შემქმნელის, ფართო განხილვა ასეთი განსაკუთრებული (სპარსი სუფიებიდან ძველ ბერძნებამდე ან კიდევ უფრო შორს გადაჭიმულ ცოცხალ წინასწარმეტყველურ საგვარეულოში საკუთრივ მისი ჩაღრმავების გამო) იმიტომ იყო, რომ ის განიცხოვრებდა იმას, რასაც წერდა.

 

აი რატომ შეეძლო მას ასე კარგად წინასწარმეტყველების არა უბრალოდ აღწერა, არამედ მისი ყველაზე დახვეწილ გემოთა და სურნელთა ამოცნობა.

 

5

 

იუნგსა და კორბენს შორის იობის პასუხის განხილვა იუნგის სახლში ციურიხის გარეუბანში კიუსნახტში, ასევე ბოლინგენში ორივე კორბენის სტუმრობისას გაგრძელდა.

 

თუმცა 1955 წლის სექტემბრის შეხვედრა განსაკუთრებულია და აღნიშვნად ღირს. წლების შემდეგ, როდესაც იუნგი უკვე გარდაცვლილი იყო, კორბენმა განსაკუთრებული სიყვარულით და სინანულით გაიხსენა ის, რადგან - „სამწუხაროდ“ - ეს მათი ბოლო სიღრმისეული შეხვედრა გახლდათ. და აღმოჩნდა, რომ შეხვედრის დასრულებისთანავე გაკეთებული იმ დისკუსიის ხელნაწერი აქამდე შემოინახა.

 

ჩანაწერი სავსეა „დიახ, მაგრამ“ - თანხმობით, რომელსაც ფრთხილი უარყოფა მოსდევს. და ვინც ზედაპირულად, არსის წვდომის გარეშე გადახედავს ამ ჩანაწერს, შეიძლება იფიქროს, რომ კორბენი საყვედურობს, რადგან იუნგი არ ეთანხმება და არ იღებს მის პირად თვალსაზრისს.

 

ისევ და ისევ, ეს სიტუაციის სრულიად არასწორად გაგებას ნიშნავს.

 

კორბენმა მეხსიერებით ჩამოთვალა თემები, რომლებსაც ისინი განიხილავდნენ: მუსიკა, ღმერთი და სული და ეშმაკი, თერაპია და გამოცხადება, ხილვები და ვიზიონერული ცნობიერება, ფსიქოლოგიური ინტეგრაცია და საკრალური, ამქვეყნიურის საზღვრებიდან გასვლა და რაციონალური გონების მოცილება, იბნ ალ-არაბი და ღმერთთან მისტიკური გაიგივება, ჭეშმარიტი ინდივიდუაცია როგორც ღმერთად ან ღმრთის საიდუმლოდ გადაქცევა.

მაგრამ იმავე დროს ის თემიდან თემაზე გადასვლის ნიუანსებს ასახელებს, ყვება, თუ როგორ მოხდენილად გადადის საუბარი სუფიური სწავლების ერთი დახვეწილი და ეზოთერული ასპექტიდან მეორეზე. სინამდვილეში, თუ ამ მოძრაობას ნაბიჯ-ნაბიჯ დავაკვირდებით, შეიძლება გავაცნობიეროთ, თუ რას წარმოადგენდა სინამდვილეში ეს საუბარი - არა სხვადასხვა იდეების გაურკვეველ გროვას, არამედ ცეკვას.

 

და სუფიზმის პრაქტიკების ნებისმიერი მცოდნე მაშინვე ცნობს ამ ცეკვას.

 

სპარსულად, ასევე თურქულ ენაზეც ამას სოჰბეტი ეწოდება - ესაა აუხსნელი სიახლოვის, სიამოვნების და სიხარულის ტრადიციული სახელწოდება, რასაც გულით სუფთა ადამიანები ერთმანეთის კომპანიაში გრძნობენ. სწორედ ამ მიზეზით „ამბობენ სუფიები, რომ საიდუმლოში მყოფობის სამი გზა არსებობს: ლოცვა, შემდეგ, ერთი საფეხურით მაღლა, მედიტაცია და, კიდევ ერთი საფეხურით მაღლა“, სოჰბეტი ანუ მისტიკური დიალოგის უმაღლესი სიხარული.

 

სოჰბეტის რეალობაში ჩართვა ნიშნავს უეცრად შეიძინოთ პირდაპირი განცდა, რომ, რომელიღაც ადამიანთან უბრალოდ საუბრისას, თქვენ „ადამიანს, როგორც ალიონს ებაასებით“. და საინტერესოა, რომ ამ ჩანაწერებში იუნგთან ხსენებული საუბრის შესახებ კორბენი პირდაპირ ამტკიცებს, რაც ხდება.

 

„Suprême joie du dialogue“, გულდასმით წერს ის: დიალოგის უმაღლესი სიხარული. მაგრამ ის უბრალოდ კი არ აღნიშნავს გარკვეულ თეორიულ იდეას, რომელსაც ისინი განიხილავდნენ, საუბრის კიდევ ერთ უმნიშვნელო თემას. ის ასევე იწერს, რა მოხდა სინამდვილეში ამ სივრცეში მასსა და იუნგს შორის - როგორც „joie extraordinaire“ ანუ „განსაკუთრებული სიხარულის“ უშუალო გაგრძელება და დადასტურება, რომელსაც კარლ იუნგი ანრი კორბენის ასეთი უნიკალური, ასეთი სრული გაგებისგან უკვე განიცდიდა.

 

სხვა სიტყვებით, ის, რის შესახებაც ისინი საუბრობდნენ და ის, რასაც აკეთებდნენ, ერთი და იგივე იყო. მათი მსჯელობა თავად იყო გამოცდილება, რომელზეც ისინი მსჯელობდნენ.

 

და ამ ურთიერთქმედების უსასრულო მისტიკური შერწყმის უსაზღვრო უფორმობაში დატოვება ფსიქოლოგიურად სრული კატასტროფა იქნებოდა.

 

მაგრამ კორბენი სულელი არ იყო - სწორედ ამიტომ მისი ჩანაწერების ბოლოს ის დაყოფის სამყაროში უკან დაბრუნების სტადიას აღნიშნავს. არის იუნგი და არის კორბენი, და არის ჯანსაღი შეხსენება მათ შორის სხვაობის შესახებ, რადგან იუნგი ყოველთვის ფსიქოლოგი და მკურნალი, კორბენი კი ყოველთვის მისტიკოსი და მეტაფიზიკოსი იქნება. ან, როგორც თავად კორბენი განმარტავს, იუნგის ინტერესის ძირითადი საგანი ყოველთვის რომელიმე სნეული პაციენტის შემთხვევა იქნება, რომელსაც შველა სჭირდება, მაშინ, როდესაც ჩემი ყოველთვის მისტიკოსის იდეალური შემთხვევა იქნება.

 

და შემდეგ, დასასრულს, ის სამ სიტყვას ამატებს ძველბერძნულზე: monos pros monon, „ერთი ერთზე“.

 

ეს თავიდანვე მაგიური და მისტიკური გამონათქვამი კორბენისთვის უმთავრესი თემაა, რადგან ჩვენს სიღრმეში ღვთაებრივ რეალობასთან ჩვენი უხილავი კავშირის ბუნებას კარგად გადმოსცემს. მისთვის ის ჭეშმარიტი ინდივიდუაციის უსაზღვროდ უბრალო, მაგრამ უსაზღვროდ იდუმალ არსს გადმოსცემს - პროცესის, რომელიც თითქოს ადამიანებს საშუალებას აძლევს ჭეშმარიტად „მარტოსულ, ნამდვილად ეულ, ყოველგვარი კოლექტიური ნორმებისგან თავისუფალ“, ნამდვილ ინდივიდუალიზებულ ადამიანებამდე გაიზარდონ, რადგან ისინი უბრალოდ თავს უფლებას აძლევენ მათი უმაღლესი თვითობის მარადიულ განმარტოვებაში მუდმივი წონასწორობა შეინარჩუნონ.

 

აი, კვლავ იგივე შინაგანი საიდუმლო, რომლის შესახებაც კორბენს ისაიას Secretum meum mihi ციტირება უყვარდა: „ჩემი საიდუმლო ჩემთვისაა“. და ესაა საიდუმლო, რომელიც ყოველთვის იქნება monos pros monon, ერთი ერთზე, „იმ აზრით, რომ სხვა არავინაა ამ სიახლოვეში“.

 

მაგრამ ყველაფერი ესეც არაა.

 

ღვთაებრივ რეალობასთან კავშირის მისტიკური გრძნობის უკან ამავე სიტყვების სხვა, კიდევ უფრო ძველი აზრი დგას. Monos pros monon ასევე შეიძლება ორ ადამიანს შორის ყველაზე ინტიმურ საუბარსა და დიალოგზე მიანიშნებდეს. და მართლაც, სწორედ ეს კონკრეტული აზრი ვლინდება იმ მიმოხილვის დასაწყისშივე, რომელიც კორბენმა იობის პასუხისთვის დაწერა.

 

ან, უფრო ზუსტად: ის ასე არა მხოლოდ თავის მიმოხილვას ან წიგნებს, არამედ თავად იუნგს წარადგენს. იუნგი, განმარტავს კორბენი, ის იშვიათი ადამიანია, რომელიც ნამდვილად და ჭეშმარიტად შინაგანად ღვთაებრივი ჭეშმარიტების პირისპირ დადგა; თითქმის წარმოუდგენელი შეძლო, როდესაც ყოველგვარ გამზადებულ აზრს ან კოლექტიურ იდეას გამოეყო. და „რადგან ჩვენ აქ მარტონი აღმოვჩნდებით ამ ადამიანთან ერთად, მსურს მოვიწვიო ყველა, ვინც ეულია, რათა იფიქროს ამ წიგნზე და მოუსმინოს მის გზავნილს, თუ ისინი ნამდვილად ეულნი არიან“.

 

რა თქმა უნდა, მისი ნათქვამის საშიში შედეგი ისაა, რომ არავინაა ეული, რადგან ადამიანთა უმეტესობა ყოველთვის თავიანთი კოლექტიური პროექციებითაა გარშემორტყმული, მოჩვენებითი ილუზიების ალიაქოთში, გამუდმებული მოლოდინებითა და მისწრაფებებით.

 

და მაინც, მისი დასკვნა შეუბრალებელია. ის, ვისაც ჯერ არ აღმოუჩენია ეს სრული შინაგანი მარტოობა, თავიდანვე მარცხისთვისაა განწირული მის მცდელობებში გაიგოს იუნგი ან მისი ქმნილებები - რადგან მხოლოდ ეულს შეუძლია ეულის გაგება, monos pros monon.

 

და რაოდენ ზუსტი იყო ის იუნგის შეფასებისას, რომ არაფერი ვთქვათ იუნგის ნაშრომზე, სრულიად აშკარაა იქიდან, რაც ვიცით პერიოდზე, როდესაც თავად იუნგი მუშაობდა თავის წითელ წიგნზე. ახლა ჩვენ მისი დანახვა შიშველი სიცხადით შეგვიძლია, როგორც თავად აღიქვამდა ინდივიდუაციის პროცესს: როგორც ღმერთად გახდომის გზას, რა თქმა უნდა, მაგრამ გზას, რომელიც სრულად დახურულია ნებისმიერისთვის, ვისაც არ ძალუძს თავისი თითქმის აუტანელი ცალკეულობის და უნიკალურობის კოსმიური მარტოობის ატანა.

 

იყო ინდივიდუალიზებული, როგორც ეს იუნგს ესმოდა, ნიშნავს გახდე ცალკე შორეული ვარსკვლავი - ისწავლო ცხოვრება შორეულ ცივ და განმარტოებულ სივრცეში, სიკვდილის გამოცდილების მიღმაც კი. და ინდივიდუაციის ამ პროცესში ჩაფლავება, რომელიც იმავდროულად ნამდვილ ადამიანად ქცევის პროცესიცაა, კოლექტიურად დაუკმაყოფილებელი მკვდრების მოფუთფუთე მასებში ჩართვას ნიშნავს.

 

ისევ და ისევ, კორბენი თავისი monos pros monon-ით 1955 წლის სექტემბერში მხოლოდ მასსა და იუნგს შორის საუბრის მომდევნო თემას არ ასახელებს.

 

პირიქით, ის თავად საუბრის საიდუმლო დინამიკას, მათი ურთიერთობის სიღრმისეულ ბუნებას, ცეკვის წარმმართველ სულს აღწერს.

 

ყველა დანარჩენისთვის ცეკვა, ბუნებრივია, ისეთივე აუხსნელი უნდა იყოს, როგორც მის უკან მდგომი სულია უხილავი. ადამიანებს ეკზოთერულად არ ძალუძთ კორბენსა და იუნგს შორის აშკარა განსხვავებებას თვალი მოაცილონ, რომ განსხვავებებს მიღმა არსებული გაკვრით მაინც დაინახონ. როდესაც კორბენი აღწერს, როგორ მივიდა იმ ადგილას, სადაც ფორმალურად უნდა დაცილებოდა იუნგს, უკანასკნელი, რაც მათ შეიძლება ივარაუდონ: ის უბრალოდ აღნიშნავს, რას გააკეთებს ორი რაინდი გზაჯვარედინზე ყოველთვის - საკუთარ ეულ გზას გაყვება იმის ძიებაში, რასაც იუნგიც და კორბენიც გრაალის საბოლოო საიდუმლოდ იცნობდნენ.

 

მაშინაც კი გაყოფა მხოლოდ გარეგნულია, და არასოდეს შინაგანი. მაგრამ მათ აზრადაც არ მოუვათ, რომ ყველა გარეგნული განსხვავება უბრალოდ უზრუნველყოფს შინაგან მარტოობას, რომელიც ღვთაებრივ მარტოობას აყვავების საშუალებას აძლევს.

 

და ასევე ბუნებრივად ისინი ვერც კორბენის მიერ „ერთი ერთზე უკიდურესი, უპატიებელი ჭეშმარიტების“ შესახებ მიმოხილვაში გაკეთებულ კომენტარს შეამჩნევენ. ეს, როგორც ის აშკარა იმედით განმარტავს, რომ ამას ვერავინ შეამჩნევს, ვისაც გაგება არ ძალუძს, ეული წინასწარმეტყველის უპატიებელი ჭეშმარიტებაა, რომელიც იძულებულია ღმერთის უკიდურეს სიმარტოვეზე ილაპარაკოს და დაამოწმოს.

 

მხოლოდ ახლა შეიძლება იმ ჭეშმარიტი ძაფის გარჩევა, რომელიც 1955 წლის ამ შეხვედრას იობის პასუხის შექმნასთან აკავშირებდა. წლების შემდეგ, სწორედ ამ შეხვედრის ასეთი სიყვარულით და სინანულით გახსენებისას, კორბენმა მათ შეხვედრაში ერთი განსაკუთრებული ნიშან-თვისება დაინახა, რომელმაც ძალზე გააოცა.

 

მან დაინახა, თუ როგორ მივიდა მუსიკის თემა, რომლითაც მათი დიალოგი დაიწყო, იუნგის გამოცდილებამდე, რომელსაც წიგნი ესმოდა, თითქოს ის მუსიკა ყოფილიყოს.

 

კორბენმა ფაქტობრივად მსჯელობის დასაწყისშივე ჰკითხა იუნგს, როგორ აღიქვამს ის მუსიკის ჭეშმარიტ ძალას და ღირსებას: მის თერაპიულ ღირებულებას, მის სულიერ ძალას. და ყველაზე მეტად იუნგის პასუხმა ააღელვა: „მუსიკას განმწმენდი ძალა აქვს, თუ მას შინაგანი ვიზიონერული გამოცდილებისკენ მივყავართ, და მე ამ სიტყვას ყველაზე ძლიერი და წინასწარმეტყველური აზრით ვიყენებ“.

 

ისევ და ისევ, კორბენისთვის იუნგთან ერთად გავლილი ყოველი გზა წინასწარმეტყველებით იწყებოდა და მთავრდებოდა. ეს სულაც არაა გასაკვირი, თუ მათთვის საერთო ძირითად თემებსა და ინტერესებს გავითვალისწინებთ.

 

უბრალოდ ხიდრიზე უნდა ვიფიქროთ: ნებისმიერ გარე მასწავლებელზე უფრო რეალურ, იდუმალ წინასწარმეტყველზე და შინაგან მასწავლებელზე, რომელიც მხოლოდ მათ ეცხადება, ვისაც საკუთარი თავის დანახვის უფლებას აძლევს. და სულაც არაა მოულოდნელი, რომ ისინი ორივე მოხიბლული იყვნენ ხიდრით, თუ გავითვალისწინებთ, რომ მათთვის, ორივესთვის, ხიდრის მსგავსად, მასწავლებლები სრულიად განსაკუთრებული სახის უხილავი წინასწარმეტყველები აღმოჩნდნენ.

 

სხვა მაგალითების მოყვანაც იოლია, ვთქვათ, ქრისტიანი წინასწარმეტყველით, იოახიმ ფლორელით მათი საერთო გატაცება, რომელიც წინასწარმეტყველობას უარყოფდა, და დასავლეთის რეალურად გასაგებად მისი გადამწყვეტი მნიშვნელობის მათთვის საერთო გაგება. მაგრამ ნაკლებად აშკარა შემთხვევებიც არსებობს, მაგალითად წარმოსახვის მნიშვნელობა, რომელსაც პირდაპირ მათი იდეის ძალის წყაროსთან მივყავართ.

 

იუნგის ნაშრომი ცნობილია ცენტრალური როლით, რომელსაც ის „აქტიურ წარმოსახვას“ ანიჭებს; კორბენისა კი - „იმაგინალურის“ (როგორც ის უწოდებდა, განსხვავებით წმინდა წარმოსახვისგან) ცენტრალური როლით. როგორც ერთ, ისე მეორე შემთხვევაში გარკვეული თვითკმაყოფილება საშუალებას გვაძლევს ადვილად წარმოვიდგინოთ, თითქოს შესანიშნავად გვესმის, რას ნიშნავს ისინი.

 

თუმცა რეალობა ისაა, რომ წარმოსახვის შესახებ მათი იდეების უკან ძველი კონცეფცია დგას, რომელიც მათთვის ლათინური დასახელებით იყო ცნობილი. ესაა imaginatio vera: რეალური ანუ ჭეშმარიტი წარმოსახვის იდეა.

 

ეს სიღრმისეულად პარადოქსული იდეა, რომელიც ძველი ჰერმეტული და მისტიკური ტრადიციებიდან იღებს სათავეს, ფარული გულის მსგავსია, რომელიც იმ სხვა ყველაფრის გულში ძგერს, რაც კი მათ უთქვამთ ან გაუკეთებიათ. მათთვის, რომლებიც ამ საკითხში სრულიად ერთიანნი იყვნენ, ესაა დავიწყებული პრინციპი, რომელიც რეალობას ჩვენი ჩვეული ხელისშემშლელი ფანტაზიისგან, გამუდმებული წარმოსახვითი აზროვნებისგან განაცალკევებს.

 

იმავე დროს, ეს ჭეშმარიტი ანუ რეალური წარმოსახვა - არის ძალა, რომელიც ჩვენს ირგვლივ და ჩვენში ყველაფრის შექმნაზეა პასუხისმგებელი, ჩვენი აზრებიდან დაწყებული და ვარსკვლავებით დამთავრებული. ესაა აგრეთვე ძალა, რომელსაც ძალუძს დაგვაბრუნოს ჩვენივე საკუთარ პროდუქტიულ, მოქმედ ცენტრთან, რადგან, როგორც ლაკონურად ამტკიცებს იუნგი, „რეალური ისაა, რაც მუშაობს“.

 

და ისტორიულად, როგორც მშვენივრად იცოდა კორბენმა, „ჭეშმარიტი წარმოსახვის“ ეს უნარი - იშვიათი თვისებაა, რომელიც მხოლოდ ადამიანთა გამორჩეულ გვარს ახასიათებს.

 

პირველ რიგში, ეს წინასწარმეტყველებისთვის იყო დამახასიათებელი.

 

6

 

ანრი კორბენი თეირანიდან პარიზში ბოლოჯერ 1978 წლის დასაწყისში დაბრუნდა: ეს მისი ბოლო დაბრუნება იყო დასავლეთში იმ ადგილიდან, რომელსაც თავის სულიერ სახლად მიიჩნევდა.

 

მის სიკვდილამდე, ოქტომბრამდე დარჩენილ თვეებში, შინაგანად ის სულ უფრო მეტად წინასწარმეტყველთა - და იდუმალი შინაგანი მუსიკის სამყაროში ცხოვრობდა, რომელიც იუნგთან ერთად უკვე მეოთხედი საუკუნის წინ განიხილა. ირგვლივ კი ბოლომდე ყოველი მხრიდან ტრაპეზის მომლოდინე, ცოცხალ ხორცს მოწყურებული მოწკავწკავე ადამიანები ეხვივნენ.

 

და მაინც, დასავლეთში, ისევე როგორც ყველგან, რაინდული ეთიკა შეწინააღმდეგების უფლებას არ აძლევდა, როდესაც ისინი მის ქმნილებებს ან იდეებს ამახინჯებდნენ ან მანიპულირებდნენ მათით, რათა თავიანთი ეგოიტური მიზნების სამსახურში ჩაეყენებინათ.

 

მისი ქცევის ხაზი კრისტალურად ნათელი იყო. ის თავს ვალდებულად თვლიდა არასდროს გაეკრიტიკებინა კოლეგები ღიად ან არ დათანხმებოდა მათ საჯაროდ; მხოლოდ იმ მომენტებისთვის გაესვა ხაზი, რომელშიც ისინი თანხმდებოდნენ; თუ აუცილებელი იყო, გამოეგონებინა თანხმობის წერტილები; და, განსაკუთრებით, იმედგაცრუების ან ღალატის შემთხვევაში, გარკვეული ადამიანები კვლავ ძვირფას კოლეგებად და მეგობრებად მიეჩნია.

 

და ერთ-ერთი ყველაზე უარესი პრობლემა, რომელსაც დასავლეთში შეეჯახა, იუნგიანელებია. ერთ დონეზე, კოლეგიალობის კვალობაზე, ის სიამოვნებით სთავაზობდა მათ სრულ მოწონებასა და მხარდაჭერას. სხვა დონეზე კი მათგან, ასევე სხვა ადამიანებისგან ან საკითხებისგან გადაღლილი იყო: ის ბოლომდე გაასავათა იმან, თუ როგორ მიყავდათ ფსიქოლოგიურად ზღვრამდე, როდესაც სუფიური იდეების, რომლის გაცნობასაც ის დასავლეთისთვის ცდილობდა, ისეთ ინსტრუმენტად ქცევას ლამობდნენ, რომლითაც თავიანთი ზედმეტად ადამიანური ხელებით ისარგებლებდნენ.

 

მაგალითად ჯეიმს ჰილმანის შემთხვევა გამოდგება. ნიუ-ჯერსელი ჯიმი მართლაც რომ ბრწყინვალე, მოელვარე, უშიშარი გონებით გამოირჩეოდა. და საკმაოდ საჯარო ჟესტით გადაწყვიტა არა მარტო კარლ იუნგი, არამედ ანრი კორბენიც ორ „უშუალო მამად“ ექცია იმისა, რასაც, საბოლოო ჯამში, თავისი წარმოსახვითი ფსიქოლოგია უწოდა. მაგრამ ფარდის მიღმა დარჩა ის, რაც სტელამ არაერთხელ აღმიწერა დეტალურად: როგორ შეტრიალდა ყველაფერი, როდესაც ჰილმანი პარიზს მომლოცველად ეწვია, რათა კორბენისთვის მისი „წარმოსახვითი ფსიქოლოგიის“ კურთხევა ეთხოვა.

 

მხოლოდ სტელა კორბენის თანდასწრებით უყვიროდა ჰილმანს სუფიების ენის უადგილო და ბოროტად გამოყენებისთვის; სიტყვის „წარმოსახვითი (იმაგინური)“ სრულიად უკანონო მითვისებაში დაადანაშაულა; ცოლს მისი კარებამდე გაცილება სთხოვა და აღშფოთებულმა დატოვა ოთახი.

 

ამის შემდეგ, რა თქმა უნდა, კორბენს ღია კრიტიკაში ან თუნდაც მცირე უკმაყოფილების გამოთქმაში მისმა რაინდობამ ხელი შეუშალა. და საჯაროდ ჰილმანი ბოლომდე მის ძვირფას კოლეგად და მეგობრად დარჩა.

 

მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ის ნათლად, ძლიერად არ აფრთხილებდა სულიერი ჭეშმარიტებების ტრივიალური ინტელექტუალიზაციისა და იაფფასიანი ფსიქოლოგიზაციის დონემდე დაყვანის შესახებ, როდესაც გრძნობდა, რომ სიტუაცია სრესდა მას, როგორც ეს მის სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე მოხდა. თუმცა, ბუნებრივია, ჰილმანმა, ისევე როგორც სხვებმა, ამას არავითარი ყურადღება არ მიაქცია.

 

ან, უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, ამერიკელი ინტელექტუალები მწვავედ გააკრიტიკებენ კორბენს მხოლოდ იმისთვის, რომ ის გაფრთხილებას ბედავდა. ყველას, გვეუბნებიან ჩვენ, აქვს უფლება გააკეთოს რაც და როგორც სურს, და მოხუცები რომ ახალგაზრდებს აფრთხილებენ - მხოლოდ და მხოლოდ მოსაწყენი, ძველმოდური, პატრიარქალური ავტორიტარიზმია.

 

უცნაური ირონია, ერთ-ერთი იმათგანი, რომლებიც უმჯობესია არ შევიმჩნიოთ, ისაა, რომ კორბენი სხვებზე უკეთ იცნობდა არაბულ საკრალურ ტრადიციებს, რომლებიც ცოცხლად გადმოსცემენ ახალგაზრდა ადამიანების არასაპატიო უარს ყური დაუგდონ თავიანთი უხუცესების გაფრთხილებას როგორც კულტურის რღვევის და ლპობის, ეპოქის სიკვდილის და დასასრულის სარწმუნო ნიშანს. მას აუტანელ ტკივილს აყენებდა, როდესაც აკვირდებოდა, თუ როგორ იქცა ყველაზე საკრალური სათამაშოდ და როგორ ახდა ძველი ძლიერი წინასწარმეტყველებები პირდაპირ მის თვალწინ.

 

თუმცა, შეცდომა იქნებოდა გვევარაუდა, რომ იუნგიანელები, რომელთაც ის შეხვდა, კორბენისთვის პრობლემად მხოლოდ სიბერეში იქცნენ.

 

პირველივე შეხვედრის შემდეგ ის მათი მიბაძვის, ჭკვიანური კლიშეების და მეორადად მიღებული არაორიგინალური იდეების არაცნობიერ სიყვარულს ყოველთვის იმის პაროდიად მიიჩნევდა, რასაც იუნგი პირველ რიგში აფასებდა: ინდივიდუაციის სისავსის, ტოტალური შინაგანი მარტოობის, შინაგანი წინამძღოლობისადმი მზაობის, სადაც არ უნდა მიეყვანა მას, და „მისი თანმდევი ყველა შედეგის“.

 

მაგრამ კორბენის სიცოცხლის ბოლოსთვის იუნგი უკვე თხუთმეტ წელზე მეტი ხნის გარდაცვლილი იყო - ეს საკმაოდ დიდი დროა, რათა, იუნგიანელების განუწყვეტელი თავდასხმების პირობებში, მას ხანდახან დავიწყნოდა, რისთვისაა ეს ყველაფერი საჭირო. გარკვეულ დონეზე მათი შეხვედრები თითქმის შორეულ მოგონებად იქცა.

 

და მაინც, არსი არასდროს შეცვლილა. სიყვარული და მიჯაჭვულობა, პატივისცემა და შინაგანი მადლიერება, რასაც იუნგის მიმართ გრძნობდა, კვლავინდებურად ღრმა რჩებოდა.

 

ისევე როგორც მისი ერთგულება.

 

ძალზე ადვილია, გამოგვეპაროს მნიშვნელობა იმისა, თუ როგორ დასცინოდა მას კორბენის უახლოესი ირანელი თანამშრომელი, სეიედ ხოსეინ ნასრი, და იუნგს, როგორც გზაარეულ მატყუარას, უარყოფდა. ნასრი ინტელექტუალი და ფარისეველი ეზოთერიკოსების ჯგუფს მიეკუთვნებოდა, რომლებიც საკუთარ თავს ტრადიციონალისტებად მოიხსენიებდნენ. დიდწილად, თავად ნასრის გარდა, ეს ტრადიციონალისტები ისლამმიღებული ევროპელები იყვნენ, რომლებმაც გადაწყვიტეს, რომ ეს მათ უფლებას აძლევს ავტორიტეტულად ისაუბრონ ყველა მსოფლიო რელიგიის შესახებ - ისევე როგორც სხვა დანარჩენზე, იუნგის ფსიქოლოგიის ჩათვლით.

 

პირველ ყოვლისა, ზოგიერთ მათგანს ღვთისმოსაობის, წმინდანობისაც კი, უდავო თვისება მართლაც გააჩნდა. მათი ნათქვამიდან უმეტესობა, რა თქმა უნდა, რამდენადმე ბანალურად, მაგრამ საკმაოდ გონივრულად გამოიყურება. უფრო მეტად შესამჩნევი არა იმდენად მათი ინტელექტუალიზმის ხისტი ორთოდოქსია, არამედ მათი მიდრეკილება იყო, ელაპარაკათ საკითხებზე, რომელთა გაგება უბრალოდ არ შეეძლოთ.

 

თითქმის ორი ათასი წლის წინანდელი ძველი პლატონიკოსების სრულმასშტაბიანი თავდასხმების განსაკუთრებულად არაცნობიერი გაცოცხლებით, მათ მწვავედ შეუტიეს იუნგს, და პლატონიკოსების მსგავსად, იგივე შეცდომები დაუშვეს, როდესაც პირდაპირი გამოცდილების უშუალობა საკუთარი თითქოსდა სწორი რწმენა-წარმოდგენებით ჩაანაცვლეს, რაღაც „თავდაპირველი ტრადიციის“ ფლობის პრეტენზიით, რომელიც მხოლოდ და მხოლოდ ადამიანის მიერ შექმნილ ფანტაზიას წარმოადგენდა.

 

უზარმაზარი მოჩვენებითი განსწავლულობით ისინი ვრცლად წერდნენ ეზოთერიკის შესახებ და სრულებით ვერ აცნობიერებდნენ, რომ, როდესაც ასე საუბრობთ ეზოთერიკაზე, თქვენ მას სრულიად საპირისპიროდ გარდაქმნით, ჩვენი დროის იუნგიანური სულის მსგავსად, რომელიც სიღრმეთა სულად გვაჩვენებს თავს.

 

და თუმცაღა ამ ტრადიციონალისტთაგან ბევრი მუსლიმი იყო, მათ უცნაურად გამოეპარათ ის ფაქტი, რომ თავიანთი თეორიებით ისინი ისლამის სულის არსს არღვევენ. თავიანთი დიდებული სისტემების და ჭკვიანური სქემების შექმნისას მათ დაავიწყდათ, რომ ყურანის თანახმად, ყოველგვარი ადამიანური სტრუქტურა - უბრალოდ მტვრის კიდევ ერთი გროვაა, რომელიც აუცილებლად ჩამოიფერთხება ღვთის სახებიდან.

 

ახალგაზრდა ანრი კორბენის თავდაპირველი დამოკიდებულება მათდამი დიდსულოვანი და დიპლომატიური იყო; მაგრამ, როგორც კი მათი გაქვავებული სამართლიანობის მთელ ძალას შეეჯახა, ეს დიდხანს არ გაგრძელებულა. და მოგვიანებით ყოველთვის, როდესაც ნასრი იუნგს თავს ესხმოდა, კორბენი მას მგზნებარედ იცავდა.

 

იუნგის მხარდაჭერით ის მისთვის ყველაზე ძირფასისთვის იბრძოდა. ჭეშმარიტება ისაა, რომ იუნგი სიღრმეთა უხილავი სულის მაცნეს წარმოადგენდა, რომელიც ხიდრის ცოცხალ განხორციელებად იქცა, და იყვნენ ეგრეთ წოდებული ტრადიციონალისტები, რომლებმაც „საშინელი ხმაური ატეხეს“, როდესაც იუნგი ხიდრის მსგავსად სცენაზე არსაიდან გაჩნდა, რათა ადამიანები უკან სიცოცხლის წყაროსკენ მიებრუნებინა.

 

იუნგსა და კორბენს შორის ყოველგვარი ზედაპირული აზრთა სხვადასხვაობა ამ საკითხთან მიმართებით მთლიანად ქრებოდა. აი რატომ აღმოჩნდა, რომ, მაშინაც კი, როდესაც კორბენი დასავლეთის ადამიანებისთვის ძველი სპარსეთის ან სპარსი სუფიების სულიერი გამოცდილების რეალობების აღწერას ცდილობდა, ის პირდაპირ იუნგს დაუბრუნდა. ან, როგორც თავად ახსნა: ჩვენ აქ საქმე გვაქვს რეალობებთან, რომლებიც ძალზე დახვეწილი და არქეტიპულად მძლავრია, მაგრამ „იმდენად უცხოა ჩვენი ნორმალური თანამედროვე გონებისთვის, რომ კ. გ. იუნგის სწავლების გარეშე რთული იქნებოდა იმაში გარკვევა, თუ რას ნიშნავს ისინი როგორც ცოცხალი გამოცდილება“.

 

ის ასევე გაცილებით პირადულად, საჯაროდ იუნგისადმი მისი უსაზღვრო მადლიერების გადმოცემას ცდილობდა: „სწორედ ერანოსში უნდა შეხვედროდა ირანიდან ჩამოსული პილიგრიმი მას, ვინც თავისი იობის პასუხით შესაძლებლობა მისცა, გაეგო პასუხი, რომელიც მან შინაგანად ირანიდან ჩამოიტანა. გზა მარადიული სოფიასკენ“ - იმ სოფიასკენ, რომელიც იუნგმა თავისი წითელი წიგნისთვის დახატა როგორც სულის ცოცხალი გამოცდილება, რომელიც მარადისობაში მიგიძღვებათ, რათა ნაწილობრივ მაინც დაგეხმაროთ დაბრუნებაში.

თუმცა კორბენის მიერ ჩაწერილი უფრო მნიშვნელოვანი ფაქტიც არსებობს, რომელიც იუნგზე ახლახანს გამოცემულ მთელ წიგნად ღირს.

 

ის ამას ერთი გადამწყვეტი მიზნით წერდა, რომელიც იმაში მდგომარეობდა, რათა ეჩვენებინა, რომ, სათანადოდ გაგებული იუნგიანური ფსიქოლოგია - ძენის ანუ ტიბეტური ბუდიზმის ერთადერთი რეალური ექვივალენტია დასავლეთის ადამიანებისთვის. და ეს ერთადერთი რეალური ექვივალენტია, რადგან, ტრადიციონალისტების დოგმატიზმის, და ასევე იუნგიანელების დოგმატიზმის მიღმა ის სულიერი გამოცდილების - ჩვენთვის, დასავლეთში მყოფთათვის პოტენციურად ხელმისაწვდომი, მაგრამ ქრისტიანული ეკლესიის დოგმატიზმით ასწლეულების განმავლობაში ერეტიკულად შერაცხული და განდევნილი, ორიგინალური „თავდაპირველი გამოცდილების“ არსის პირდაპირ წვდომას იძლევა.

 

ბუნებრივია, აქ უცნაურ პარადოქსს ვხვდებით - აღმოსავლეთმცოდნე, რომელიც მთელი ზრდასრული ცხოვრება სპარსულ ტრადიციებზე სპეციალიზდებოდა, რომელმაც ნახევარი ცხოვრება ევროპისგან შორს როგორც საკუთარ სახლში გაატარა, ასე გადამწყვეტად მიანიშნებს უკან, საკუთარი დასავლური კულტურისკენ.

 

მაგრამ კორბენმა სწორედ ეს გააკეთა. სწორედ ამიტომ ის არ თანაუგრძნობდა დასავლელ ტრადიციონალისტებს, რომლებიც ისლამის აღიარების შემდეგ ახალ პიროვნებებად წარსდგნენ და გარკვეულ შემთხვევებში თავიანთი მშობლიური კულტურა მკვდრებს დაუტოვეს.

 

მისთვის ყველაფერი, რასაც აღმოსავლეთში აკეთებდა, ჩაფიქრებული იყო როგორც დასავლეთისადმი მსახურების აქტი. მან იცოდა, რომ ის ყოველთვის და პირველ რიგში დასავლელი ადამიანია; რომ მისი უპირველესი ვალდებულება დასავლეთის მსახურებაში მდგომარეობს; მის გამოჯანმრთელებაში, გულმავიწყობისგან მის ხსნაში, სულიერ წყაროსთან მის დაბრუნებაში.

 

და მნიშვნელოვანია გავიგოთ, რა დაინახა მან, როდესაც, როგორც დასავლელმა ადამიანმა, იუნგს და იუნგის ფსიქოლოგიას შეხედა, რომელიც მისთვის, როგორც უცხო ადამიანისთვის, უფრო მეტს ნიშნავდა, ვიდრე უბრალოდ რომელიღაც სპეციალიზებული ტექნიკა. ეს იყო იუნგის ცოდნა, მისი რეალური მეცნიერება სულის შესახებ.

 

იუნგისა და ინდივიდუაციაზე იუნგის სწავლების შესახებ თავის ნამუშევარში ის აღწერს, კერძოდ რა დაინახა მან. მე ვხედავ, ამბობს ის, ალიონის დადგომას. მე ვხედავ აღმოსავლეთიდან ამომავალ მზეს. მაგრამ ის ფიზიკურ აღმოსავლეთს არ გულისხმობდა.

ის შინაგან აღმოსავლეთს გულისხმობდა: აღმოსავლეთს ყველა ჩვენგანში.

 

ჩვენი დასავლური კულტურის უარყოფა, გეოგრაფიული აღმოსავლეთისკენ ცქერა საკუთარი იდენტობის და ჭეშმარიტი თვითობის ძიებისას, სწავლებისა და რჩევა-დარიგების ძიებისას, გზიდან გადახვევის, ფესვებიანად ამოგლეჯის იდეალური მეთოდია, როგორც კორბენი იუნგს ციტირებდა; ან, ისევ იუნგის სიტყვებითვე, ვივიწყებთ, რომ ბაღი გვაქვს, და უცხო ხილს ვაგემოვნებთ.

 

და კორბენი განმარტავს, რომ ალიონზე ამომავალი მზის ეს წერტილი, რომელსაც ის შეხვდა იუნგის ნაშრომში, იგივეა, რაც განთიადი ანუ იშრაკი სუჰრავარდის სუფიურ სწავლებაში. უცნაური სანახავია, რომ არა მარტო კორბენს ესმოდა იუნგი ამ სუფიური ტრადიციის შუქზე, არამედ იუნგიც თვლიდა, რომ მისი გაგება მხოლოდ სუფიას შეეძლო.

 

ეს შეიძლება ძალზე მიმზიდველად ჟღერდეს, მაგრამ საქმე სულაც არაა ამ მიმზიდველობაში. საქმე იმაშია, რომლის შესახებ არაფრის ცოდნა არ გვსურს, საქმე ეხება ჩვენს, როგორც დასავლელი ადამიანების პასუხისმგებლობას, თვალებში ჩავხედოთ საკუთარი კულტურის წყვდიადს და ზურგი არ ვაქციოთ. და არაფერია უფრო მცდარი, გვეგონოს, რომ კორბენი ძალზე სულიერი იყო, რომ ამ შინაგან წყვდიადს შეხვედროდა.

 

ის არც თუ ისე ბევრს საუბრობდა ამის შესახებ, რადგან ამას იუნგის სამუშაოდ მიიჩნევდა; მაგრამ მშვენივრად იცოდა, როდის და როგორ შეხვედროდა წყვდიადს. ძალზე სასარგებლოა ამის შესწავლა აღმოსავლური სწავლებებით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც თქვენ ცდილობთ მათ გამოყენებას, რათა თქვენს შიგნით წყვდიადი და სიცარიელე დამალოთ. მათ შეუძლიათ გარკვეული შუქის მოფენა თქვენს პრობლემაზე, მაგრამ მისი გადაწყვეტა არასდროს ძალუძთ.

 

და ვერც ვერასდროს გადაწყვეტენ, რადგან ერთადერთი რეალური პასუხი თავად პრობლემიდან მოდის.

 

როდესაც კორბენმა ამ საკითხის ილუსტრირება მოინდომა, მან საკმაოდ მართებულად გრაალის შესახებ დასავლურ ლეგენდებს მიმართა. საკუთარი აზრის მიწოდების მისთვის ცნობილ საუკეთესო გზას მშვენიერი გამონათქვამის ციტირება წარმოადგენდა: Seule guérit la blessure la lance qui la fit, Seule guerit la blessure la lance qui la fît, „ჭრილობას მხოლოდ მისი მიმყენებელი შუბი განკურნავს“.

 

გრაალის შესახებ ლეგენდიდან იუნგიც სიღრმისეულად იცნობდა ამავე სიტუაციას - ჭრილობის მისივე გამომწვევი ინსტრუმენტით განკურნების ამ შეუძლებელ ამოცანას. ერთი მხრივ, რა თქმა უნდა, ეს სწორედ მისი ამოცანა იყო.

 

მეორე მხრივ, მის შესახებ ობიექტურად საუბრისას, ის უხსოვარ დროში მიყენებული ღია ჭრილობის განსაკურნებლად დაბრუნების ამ სამუშაოს აღწერდა როგორც ასევე შეუძლებელი მხსნელის ანუ საოშიანტას, ძვირფასი ქვის, ყველა წინასწარმეტყველის მამის შეუძლებელ სამუშაოს, რომელიც ათასი წლის შემდეგ სრულიად ახალი გამოცხადებით ბრუნდება.

 

და ამ ამოცანის შეუძლებლობა ცხადი ხდება, თუ საკუთარ თავში გამბედაობას ვიპოვით, თუნდაც წამით, პირისპირ შევხვდეთ ამ ინდივიდუალურ, მაგრამ ასევე კოლექტიურ სიცარიელეს და წყვდიადს ჩვენში - ისე რომ არაფერი გავაკეთოთ ხვრელის ამოსავსებად, მაგალითად პოზიტიური აზროვნება ან ბავშვური სქემების გამოგონება.

 

7

სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე იუნგმა თითქმის ორმოცდაათი წლის წინანდელი, წითელ წიგნზე მუშაობისას საკუთარი სულის მიერ ნაწინასწარმეტყველები მომავალი გაიხსენა.

 

მისი წინასწარმეტყველებით, თავდაპირველად მას დაიჭერენ და ოთხად აქნიან; შემდეგ გაყიდვის წინ ნაწილ-ნაწილ სასწორზე აწონიან. ბევრი შამანური რეალობის მსგავსად, ამ წინასწარმეტყველებას უღრმესი მნიშვნელობა, და ასევე სასტიკი შედეგები ჰქონდა.

 

და მათი წყალობით, ვისაც სულის რეალობისთვის, ან წინასწარმეტყველების მისტერიისთვის დრო არ აქვთ, მის მიერ აღწერილი უზუსტესად ასრულდა.

 

როგორც კი ვინმე გამოჩნდებოდა, განსაკუთრებით ამერიკიდან, შესანიშნავი ახალი ამბით, რომ პოტენციური მომავალი იუნგიანელების მოსამზადებლად კიდევ ერთი ორგანიზაცია შეიქმნა, ის თავს დათრგუნულად და განადგურებულად გრძნობდა. ამას გარდა, ოსტატური შანტაჟითა და ტყუილებით, ბოლოს და ბოლოს, ის დაარწმუნეს, ციურიხში, სახლის სიახლოვეს, მის საპატივცემულოდ დაარსებული ინსტიტუტის არსებობა ეღიარებინა. თუმცა, 1948 წელს საზეიმო გახსნაზე მას მთელი ამ ჩანაფიქრის მიმართ უკმაყოფილებისა და უხალისობის დამალვა გაუჭირდა.

 

ერთხელ მან თქვა, რომ „ჩემმა ბაბუამ, კარლ გუსტავ იუნგმა, ოდესღაც ჩამორჩენილი ბავშვებისთვის სახლი დააარსა. ახლა მე ასეთს ჩამორჩენილი ზრდასრულებისთვის ვაარსებ“. და, ახლაც, თავისი სიტყვებით ის მიანიშნებდა, რომ მისი ნაშრომების გაგების მსურველმა ადამიანებმა საკუთარი თავი უნდა დაიდანაშაულონ, თუკი კონსულტაციებს იმათ სთხოვენ, ვინც მისი სახელით მოქმედებს ან ლაპარაკობს. ამის მაგივრად აჯობებდა, პირდაპირ მისი წიგნებისთვის მიემართათ.

 

ხანდახან, თუმცა კი იშვიათად, ის ახალ ინსტიტუტს სტუმრობდა. მისთვის ჩვეული ჩაურევლობის ფილოსოფიის შესაბამისად, მას განზრახ და საკმაოდ უჩვეულოდ თავი შორს ეჭირა; ყველას მისცა საშუალება, ის ეკეთებინათ, რასაც ისედაც აკეთებდნენ, სულელებად წარმოჩენილიყვნენ საკუთარი არჩევანით, თავიანთი დასკვნებით, მთელი ეს ჩვეულებრივი უწესრიგობა შეექმნათ.

 

მთელ ამ თაღლითობას ის მხოლოდ ერთი პირობით დათანხმდა, რადგან ეს იყო მისთვის ნამდვილად მნიშვნელოვანი. ამ პირობის თანახმად, ციურიხის ინსტიტუტის ძირითადი მიზანი და ყურადღების ცენტრი მის მიერ საგულდაგულოდ ჩამოთვლილი და მითითებული თემების დისციპლინათაშორისი კვლევა უნდა ყოფილიყო. ის  ამ ინსტიტუტს თერაპევტების მოსამზადებელ ადგილად ნამდვილად არ განიხილავდა.

 

სინამდვილეში, თავიდან ინსტიტუტის დირექტორიც ამტკიცებდა, რომ იუნგიანელობის მსურველთათვის კურსების შექმნა სრული აბსურდი იქნებოდა, რადგან ინდივიდუაციის პროცესი ყოველი ადამიანისთვის სრულიად უნიკალურია.

 

თუმცა, საკმაოდ მალე ინსტიტუტი მომავალი იუნგიანელების მოსამზადებელ ცენტრად იქცა, სიღრმისეული კვლევების ყოველგვარი გეგმები კი დავიწყებას მიეცა. და, რეალობის ამ უჩვეულო ინვერსიის წყალობით, რაც ხშირად გვხვდება ასეთ სიატუაციებში, არც თუ ისე დიდი ხნის შემდეგ ადამიანებს უკან მოხედვისას აოცებდათ, რომ იუნგი ინსტიტუტის ჭეშმარიტ მიზანს ვერ ჩაწვდა ან მისი დანიშნულების გაგება ვერ შეძლო.

 

ასე დელიკატურად, მაგრამ დაჟინებით და ეშმაკურად გადაიწერა ისტორია. იუნგის სახელით, ოფიციალურად და ძალზე ეფექტიანად, იუნგიანელებმა იუნგი თავიდან მოიშორეს. ბუნებრივია, შეიძლებოდა და აქამდეც შესაძლებელია არსებობდეს სხვადასხვა დამაჯერებელი ახსნა-განმარტება, ალეგორიული მსჯელობა, მრავალმხრივი დაცვა ევოლუციის მიმდინარე მსვლელობის გასამართლებლად. მაგრამ შედეგი შემაძრწუნებელი უბრალოებით აღწერა სინქრონულობაზე მათ სამუშაოში ჩართულმა იუნგის თანამშრომელმა, ცნობილმა ფიზიკოსმა, ვოლფგანგ პაულიმ, რომელიც სამეცნიერო მფარველად იყო მიწვეული და რომელიც მოგვიანებით წასვლით იმუქრებოდა, რადგან ინსტიტუტმა მთლიანად უღალატა საკუთარ პრინციპებს.

 

პაულის თანახმად, კ. გ. იუნგის სახელობის ინსტიტუტი უკვე რეპროდუქციულად შეუძლებლის მასიურ წარმოებაზე მომართულ კონვეიერად, ფაუსტიანური მენტალობის ამწყობ ხაზად გადაგვარებულიყო, თუმცა, რა თქმა უნდა, ამ მენტალობაში საკუთარ თავზე სიმართლის დანახვის უარია ჩაშენებული.  და დიდი ირონიაა იმ ფაქტში, რომ სწორედ პაული, როგორც მეცნიერი, არაცნობიერის იმ თერაპევტებისგან დაცვის  აუცილებლობას გრძნობდა, რომლებიც პროფესიონალურად ანადგურებდნენ პაციენტების სიზმრებს.

 

მაგრამ მხოლოდ ვოლფგანგ პაული არ უყურებდა ამას ამდაგვარად.

 

ანრი კორბენიც გაოგნდა, როდესაც დაინახა, როგორ აქცევდნენ იუნგიანელებად წოდებულები იუნგის მიერ არაცნობიერის სიღრმეებში მიგნებულ აღმოჩენებს მექანიკურ იარაღებად - მცირე მექანიზმებად ან ავტომატურ ხელსაწყოებად, რომელთა ჩართვა მოსახერხებელია ნებისმიერ ხელსაყრელ სიტუაციაში, ამ მოწყობილობის შესაბამისობის თუ შეუსაბამობის მიუხედავად.

 

მისთვის, როგორც პაულისთვის, საშინელი დასანახი იყო ადამიანები ინდივიდუაციაზე მათი კოლექტიური ფანტაზიებით, რომლებიც ასეთ სიღრმისეულ აღმოჩენებს მექანიკურ და დამანგრეველ კლიშედ აქცევენ.

 

თუმცა კორბენს ყველაზე მეტად იუნგიანელები არ აოცებდნენ. ის გააოცა ფაქტმა, რომ, როდესაც მან საკუთარი ნეგატიური შთაბეჭდილება იუნგს გაუზიარა, ის მყისიერად და მთელი გულით დაეთანხმა.

 

თუმცა, გასაკვირი არაფერია. იუნგმა საკუთარ ნაწარმოებებში ნათლად გამოხატა, თუ რაოდენ მტკივნეული იყო მისთვის კეთილგანწყობილი მიმდევრებისა და მოსწავლეების ჩვევა, ყველაფერი ყირაზე ამოეტრიალებინათ, აღმოჩენები და დოგმატები აერიათ, თავად არასდროს შესძლებოდათ დამოუკიდებლად კვლევა და აღმოჩენების გაკეთება, აეღოთ რომელიმე სამეცნიერო ცდის საბოლოო შედეგი „იმ იმედით, რომ ყველაფერი თავად განმეორდება“ და, ამგვარად, „მთელი პროცესი თავდაყირა დაეყენებინათ“.

 

„ეს“, ამატებს იუნგი, წარსულშიც ხდებოდა და „ახლაც ხდება“.

 

ხანდახან ის იმ უსასრულო ბალასტზე წერდა, რომელსაც მისი ნათქვამის ან გამოქვეყნებული ნაშრომების საფუძველზე მისივე მოწაფეები დიდი მონდომებით იგონებდნენ და შტამპავდნენ; წერდა კანონიერი წარმომადგენლობის და მისი სახელით საუბრის პრეტენზიის მქონე იმ ადამიანებზე, რომლებსაც არსობრივად წარმოდგენაც კი არ აქვთ „რის შესახებაა საერთოდ საუბარი“. აღარაფერს ვამბობთ მის დაკვირვებაზე, რომ უმნიშვნელოვანეს მომენტებში ეგრეთ წოდებული „იუნგიანური პარტია“ არაფრით სჯობდა სხვა სრულიად ჩვეულებრივ ადამიანებს - ასევე სხვების მიერ შემჩნეულ თვისებაზე, თუ რაოდენ სწრაფად შეეძლოთ იუნგიანელებს ნამდვილ ურჩხულებად ქცევა.

 

მაგრამ ანრი კორბენს იუნგის სრულფასოვან პასუხში აი რა მოეჩვენა ყველაზე საინტერესოდ: იუნგიანელები წლების განმავლობაში ოხუნჯობდნენ ამბავზე, თუ როგორ განუცხადა ერთხელ იუმორით გაღიზიანებულმა იუნგმა მისი მიმდევრების ჯგუფს: „მადლობა ღმერთს, იუნგი ვარ და არა იუნგიანელი“. როგორც ჩანს, მათ არ ესმით, რომ ეს გაცილებით მეტია, ვიდრე მხოლოდ იუნგიანელებისთვის განკუთვნილი ხუმრობა.

 

სინამდვილეში, სტელა კორბენი მიყვებოდა, როგორ გამოცოცხლდებოდა ხოლმე იუნგი იმ მომენტში, როდესაც ამ სიტყვებს ეუბნებოდა მას და მის ქმარს ყოველ ჯერზე, როდესაც მარტოები იყვნენ. და როგორც ის იხსენებდა, კერძოდ, როდესაც ერთ საღამოს კორბენები უკვე ტოვებდნენ ციურიხში იუნგის სახლს, ჯერაც კარის ზღურბლზე მდგომმა მათ სიბნელეში მოგუდული ხმით მიაძახა: „მადლობა ღმერთს, იუნგიანელი არ ვარ!“.

 

მის გონებაში იუნგიანელების ეს პრობლემა მის საპატივცემულოდ შექმნილი ინსტიტუტების პრობლემისგან, ასევე მისი სამუშაოსთვის განსაზღვრული მომავლის კიდევ უფრო დიდი პრობლემისგან განუყოფელი იყო. და შემთხვევითი არაა, რომ, როდესაც ციურიხის ინსტიტუტზე ლაპარაკობდა, კერძოდ იმ ადამიანებთან, ვისაც ენდობოდა, მისი პროგნოზი საკმაოდ უსიხარულო იყო.

 

დროდადრო ის ამბობდა, რომ ყველაფერი არც თუ ისე ცუდადაა, მაგრამ იქვე ამატებდა, თუ რა საშიშროება მომდინარეობს პროფესიონალური მასწავლებლებისა და სწავლებისგან, რომლებიც სისტემურად კლავენ ყოველგვარ ჭეშმარიტ იდეას. ასეთი ბედი, დასძენს ის, ძალზე სევდიანია და მისგან თავის დაღწევა თითქმის შეუძლებელია; თუმცა დიდი ძალისხმევით, უკეთეს შემთხვევაში, „გარკვეული ხნით ზედაპირზე ტივტივი“ და ამგვარად ამ არქეტიპული იდეების დახმარებაა შესაძლებელი, რათა მათ ინსტიტუტში ან მის მიღმა თავიანთი ბედი განიცხოვრონ.

 

შემდეგ ის ამატებს, რომ ნამდვილი ჭეშმარიტების განადგურება შეუძლებელია, რაოდენ გულმოდგინედაც არ უნდა ცდილობდნენ ამას ადამიანები.

ის ასევე საკმაოდ აკონკრეტებდა მიმდევრებისა და მოსწავლეების ყველა პრობლემას, და ამტკიცებდა, რომ „ინსტიტუტს გაუმართლებს, თუკი მისი შემოქმედებითი სარგებელი ერთი თაობის განმავლობაში გაძლებს“.

 

ყველგან სოკოებივით მომრავლებული საუკუნობით არსებობისკენ მისწრაფების მქონე მასწავლებლებისა და სწავლებების გათვალისწინებით, მის საპატივცემულოდ შექმნილი ნებისმიერი ორგანიზაციის მომავალზე იუნგის შავბნელი შეხედულება შეიძლება სამეცნიერო მოკრძალების ძალზე ცხად დადასტურებად მოგვეჩვენოს. მაგრამ მისი მტკიცებების ამგვარად გაგება მათ სრულიად მცდარ განმარტებას ნიშნავს, რადგან ის თავის მუშაობას რომელიმე თანამედროვე მეცნიერის მუშაობას არ ადარებდა.

 

ის მას ქრისტეს მუშაობას ადარებდა. მისთვის ყველაფერი, რაც თქვა ცოცხალ იდეებზე და მათი სიცოცხლის შენარჩუნების შეუძლებლობაზე ინსტიტუციურ დაწესებულებებში, პირდაპირ ეფუძნებოდა გაგებას, თუ რა დაემართა ქრისტეს სწავლებას, როდესაც ის შთანთქა, მთლიანად გადაასხვაფერა და თანდათან მოკლა ქრისტიანულმა ეკლესიამ.

 

ბუნებრივია, დიდ სისტემაში ყველაფერი თავის ადგილს პოულობს. როგორც ის ამბობდა: ქრისტეს სული და ცეცხლი უნდა გამქრალიყო, უნდა გათელილიყო, რათა ინსტიტუციონალიზმის მოყვარულებს ეარსებათ. ეკლესიის დაბადება უბრალოდ ქრისტეს ხელმეორედ ჯვარცმა და სიკვდილი იყო.

 

ამის შემდეგ ქრისტეს სულისთვის გადარჩენის ერთადერთი შესაძლებლობა მცირერიცხოვან ფარულ ერეტიკოსთა და მისტიკოსთა გულებში დარჩენა იყო. სხვა შემთხვევაში ქრისტიანობის დაწესებულებები სწორედ იმად იქცევა, რასაც ის იუნგიანელთა სამყაროს უწინასწარმეტყველებდა.

 

ორივე მათგანს, როგორც ერთს, ისე მეორეს, თავიანთი ცრუ წამლებისა და მკვდარი იმიტაციების ენთუზიაზმით გამავრცელებელი წმინდან ფარისეველთა ოფიციალური შარლატონობა აიტაცებს.

 

მაგრამ ამ სურათში კიდევ ერთი დეტალია, რომელიც ადვილად შეიძლება გამოგვეპაროს - რადგან იუნგის ფაქტიური წინასწარმეტყველებაც კი, რომ ინსტიტუტი ციურიხში ერთი თაობის განმავლობაშიც ვერ გაძლებს, სულაც არაა ისეთი თავისუფალი, როგორადაც შესაძლოა ჩანდეს.

 

მისი დიდი წინამორბედი ერეტიკოსებისა და გნოსტიკოსების შტოდან, რომელსაც ის მიეკუთვნებოდა, იყო წინასწარმეტყველი მანი; და მანი სრულიად კონკრეტულად ამტკიცებდა, რომ მხოლოდ წინასწარმეტყველთა საკუთარ წიგნებში შემონახულ სიტყვებს ძალუძს მათი სწავლების ცოცხლად შენახვა.

 

იმ წინასწარმეტყველების სწავლების გადაგვარება გარანტირებულია, რომლებმაც სათანადო ზომები არ მიიღეს და ან არ დაწერეს წიგნები, ან ძალზე ცოტა დაწერეს. „უკვე პირველ მოწაფეებს არ ესმოდათ მათი, და გაუგებრობა თაობიდან თაობაში მრავლდებოდა... ასე რომ, ბოლოს და ბოლოს, ჭეშმარიტების ბირთვი ბოლომდე ჩაიკარგა შეცდომათა დომხალში“.

 

და ასე იოლად იქ მივედით, რითიც დავიწყეთ, რადგან „მანიქეური თვალსაზრისით სხვა რელიგიების ტრადიციული მტრები სხვა არავინაა, თუ არა მათი მოციქულები, მასწავლებლები და მქადაგებლები. ყველა მათგანი თანაბრად დამნაშავეა იმაში, რომ კაცობრიობა ჭეშმარიტების გზას ააცილეს“.

 

8

ჩვენს დროში იუნგის კვლავ მის სულიერ კონტექსტში მოქცევა არასასურველ სიურპრიზს წარმოადგენს, რადგან ამ შემთხვევაში ყველაფერი ძალზე მკაფიო აზრს იძენს.

 

და ეს ყველაფერი სამწუხარო ამბავია თანამედროვე იუნგიანელებისთვის, რომლებიც იუნგის მოდერნიზებით და გამარტივებით, მისი ფსიქოლოგიის ოცდამეერთე საუკუნის რეალობასთან ადაპტირებით არიან დაკავებულნი, რათა რაციონალურად გადაარჩინონ ის წითელი წიგნის მსგავსი სამარცხვინო ტექსტების მონაჩმახისგან.

 

მოდერნიზაციის ასეთი მცდელობების ყველაზე დიდი პრობლემა ისაა, რომ რაღაცის გადასარჩენად აუცილებელია იცოდე, რის გადარჩენას ცდილობ - თუმცა ამის გაგება, მოცემულ შემთხვევაში, ნიშნავს გაცნობიერებას, რომ საშველი არ არის.

 

და უარყოფილი რეალობა, რომელსაც ყველაფერი უბრუნდება, იუნგისთვის იმაში მდგომარეობს, რომ ყველაფერი მნიშვნელოვანი და ღირებული მთლიანად ღვთაებრივ ნებაზეა დამოკიდებული.

 

ყოველი დაწერილი წიგნი მას არაცნობიერის მიერ დაკისრებულ ღვთაებრივ დავალებად ევლინებოდა. იმავე დროს, მისი ან მისი წიგნის მიერ მსოფლიოში ვინმესთან დამყარებული ყოველი ჭეშმარიტი კონტაქტი ადამიანური გაგების მიღმა იდუმალად მოქმედი ღვთაებრივი „მადლის“ პირდაპირ შედეგს წარმოადგენდა.

 

მან იცოდა, რომ თავისი გამოქვეყნებული სიტყვების მეშვეობით სრულიად სხვადასხვა ადგილას, სხვა ქვეყნებშიც კი, მცხოვრებ ადამიანთა ცხოვრებაში ყოფნა შეეძლო; და ეს უშუალო კონტაქტი არანაირად არაა დაკავშირებული დაწესებულებათა თუ ორგანიზაციათა სტრუქტურებთან, რადგან, როგორც თავად განმარტავს, ამას სივრცესთან და დროსთან კავშირი არ აქვს.

 

სინამდვილეში, ადამიანს იუნგის წაუკითხვად, მხოლოდ გაგონებით შეუძლია მისი არსის უღრმეს საიდუმლოს დაუყოვნებლივ ჩაწვდეს: იმას, რასაც ის „ჩემი არსებობის ღვთაებრივ მიზეზს“ უწოდებს. და, როგორც თავად ამატებს და რაც უცნაურად მოგვაგონებს ქრისტეს, „ვემორჩილები რა ღვთაებრივ ნებას, კაცობრიობისთვის ვცოცხლობ და არა მხოლოდ საკუთარი თავისთვის, და ყოველი, ვისაც ის გზავნილი ესმის, რასაც ჩემი ნაწარმოებები შეიცავს და გადმოსცემს, ასევე ჩემთვის იცხოვრებს“.

 

სხვა დანარჩენი, ყველა სხვა წიგნის ჩათვლით, რომელიც მასზე დაიწერა ან თავად მან დაწერა, დროის ფლანგვაა, თუ ისინი ღვთაებრივ ნებასთან თანხმობით არ დაწერილა. ხოლო რაც შეეხება იუნგიანური ინსტიტუტების ან ორგანიზაციების დაარსებას, რა თქმა უნდა, შეიძლება ითქვას, რომ ესეც ღვთის ნებაა.

 

მაგრამ სრულიად ცხადია, რომ ეს იგივე ღვთაებრივი ნება არაა, რომელზეც იუნგი ფიქრობდა.

რა თქმა უნდა, მისი პესიმისტური წინასწარმეტყველება უფრო სულიერად განწყობილი ბევრი იუნგიანელისთვის კარგის მაუწყებელი სულაც არაა, რომლებიც მას, როგორც მერწყულის დიდებული ახალი ეპოქის დადგომის განმცხადებლად მოიაზრებენ, რომელთაც სწამთ, რომ მრავალთა განმღრთობა უკვე ზღურბლზეა, და მზად არიან შეიკრიბონ და ადიდონ გაუგონარი ახალი ეპოქა, რომელშიც ისინი ღვთაებრივთან ერთად შემოქმედებას ისწავლიან, რომლებიც წითელი წიგნის პუბლიკაციაში ჩვენი კოლექტიური წინსვლის საოცრად სინქრონულ ნიშანს ხედავენ იმ სტადიისკენ, რომელზეც, ბოლოს და ბოლოს, მთელი მისი სწავლება აღქმული და გაგებული იქნება.

 

ამაოა იმედოვნება, რომ ასეთი ადამიანები გაიგებენ, რომ მთელი ეს გაშმაგებული მსჯელობა მხოლოდ და მხოლოდ მატერიალური პროგრესის შესახებ ხისტი თანამედროვე ფანტაზიის ეკონომიკურიდან სულიერ დონეზე გადატანაა. ეს იგივე ეიფორიაა; ფაქტებით და რიცხვებით უაზრო მანიპულირებაა; იგივე უსინდისობა და თავის მოტყუებაა.

 

რეალობა ისაა, რომ შეიძლება ორმოცდაათი ან თუნდაც ასი წითელი წიგნი მოვიძიოთ და დავბეჭდოთ, მაგრამ თუ არ ვიცით, როგორ წავიკითხოთ ისინი, შედეგი არ იქნება. ყოველ ჯერზე, როდესაც იუნგის სიღრმისეული გაცნობით კმაყოფილებას ვგრძნობთ, თავად იუნგს სწორედ რომ საპირისპირო მიმართულებით ვშორდებით, რომელიც საკმაოდ თავმდაბალი იყო, რათა საკუთარ იდიოტიზმს პირისპირ შეხვედროდა, და რაც უფრო ემატებოდა ასაკი, მით უფრო ნაკლებად ესმოდა ირგვლივ ყველაფერი.

 

რაც შეეხება თავად წითელ წიგნს, ის ჩვენი სისხლის შესახებაა. ჭეშმარიტი სინქრონულობა არა ჩვენს გაბერილ ეგოსთან, არამედ იმ ფაქტთანაა დაკავშირებული, რომ, როდესაც ის მასზე მუშაობას შეუდგა, მსოფლიო უზარმაზარ კატასტროფას შეეჯეხა, ხოლო როდესაც წიგნი გამოქვეყნდა, თითქმის ასი წლის შემდეგ, მსოფლიოს კიდევ უფრო დიდ კატასტროფებთან შეჯახება ემუქრება. და თუ ჩვენ არ ვართ მზად იუნგზე უფრო შორს წავიდეთ არაცნობიერის უკუნეთში, თუ არ ვართ მზად ზეადამიანური ძალა ვიპოვოთ, რომელიც საჭიროა, რომ ისე ვიცინოთ, როგორც ის იცინოდა სრული განადგურების პერსპექტივაზე, უმცირესი შანსიც კი არ გვაქვს ჭეშმარიტ სულს და ცეცხლს მივუახლოვდეთ.

 

რაც შეეხება მრავალთა გაქრისტიანებას, იუნგმა კარგად ახსნა, საბედნიეროდ თუ რატომ არ მოხდა ეს ჯერ, რაც ნიშნავს, რომ ქრისტე ძველებურად ქარივით თავისუფალია და მოვა და წავა, როცა მოისურვებს. რაც შეეხება ღვთაებასთან ერთად შემოქმედებას ან განღმრთობას, ერთადერთი ღვთაებრიობა, რომელზეც იუნგს პატიოსნად საუბარი შეეძლო - ზეადამიანური ღვთაებრივი ძალაა, რომელიც გაგვაჩნია, რათა ჩვენივე თავი გავინადგუროთ.

 

და ეს უკვე ტოვებს მერწყულის ეპოქას.

 

რა თქმა უნდა, იუნგს შეეძლო ვიზიონერივით ესაუბრა „ახალ რელიგიაზე“, რომელიც, საბოლოო ჯამში, ექვსასი წლის შემდეგ აღმოცენდება, გიგანტურ ტაძარზე, რომელსაც უკვე აშენებს უხილავად უთვალავი ადამიანი „ინდოეთში, ჩინეთში, რუსეთში და მთელ მსოფლიოში“.

 

მაგრამ ამ ხილვის უმნიშვნელოვანესი ასპექტები არსებობს, რომლებიც ჩვენთვის აუცილებლად უნდა აღვნიშნოთ. პირველი, იუნგის აღწერიდან სრულიად ნათელია, რომ ეს უზარმაზარი ტაძარი, რომლის საფუძველი და სვეტები უკვე იგება მთელი მსოფლიოს უამრავი ხალხის მიერ, უბრალოდ იუნგიანელთა ქმნილება არაა. მისი სტრუქტურა და ბუნება გაცილებით შორსაა გადაჭიმული.

 

მეორე, მასთან მომუშავე ის მცირერიცხოვანი ხალხი, ვინც სხვადასხვა ადგილას მომავლისთვის ჭეშმარიტად იღწვის, თავისებურად ეხმარება არა ახალი, არამედ მის მიერ „ახალ რელიგიად“ წოდებული ფსიქოლოგიის შექმნას - ათასიდან კიდევ ერთი ნიშანი, რომ იუნგისთვის მისი სამუშაო ყოველთვის პირველ ყოვლისა რელიგიის საკითხი იყო. და მესამე, ეს არაა ერთადერთი ადგილი, სადაც ის მომავლის ექვსასი წლის შემდგომ პერიოდზე საუბრობს.

 

პირიქით, ის ასე განმარტავს, რადგან სავსებით შეეგუა პერსპექტივას, რომ მის ნაშრომებს კიდევ ძალიან დიდხანს არ აღიარებენ. სინამდვილეში, ის გრძნობდა მომავალს, რომელშიც ის უბრალოდ გაქრება სხვა დანარჩენთან ერთად ომის ან „ბარბაროსული ნგრევის“ ეპოქის შედეგად. მის მცირე იმედს წარმოადგენდა ის, რომ „თუ ჩვენი ცივილიზაცია გადარჩება, ან კაცობრიობა სადღაც მაინც შენარჩუნდება, შესაძლოა ავსტრალიაში ან ღმერთმა იცის სად“, მაშინ მისი ნაშრომები შესაძლოა სადმე ოდესმე კვლავ იპოვონ.

 

ასეთ შემთხვევაში ის მაისტერ ეკჰარტის ბედს გაიზიარებს, რომლის ნაშრომი ექვსასი წლით დაიმარხა და დავიწყებას მიეცა, შემდეგ მოულოდნელად კვლავ ამოტივტივდა, რათა ადამიანებს გაეცნობიერებინათ, რომ ის ისტორიაში ერთ-ერთი უდიდესი მისტიკოსი იყო.

 

აქაც რამდენიმე საკვანძო მომენტია, რომლებიც უნდა აღინიშნოს. ისევ და ისევ, კვალიც კი არ ჩანს იმისა, რომ მას სურდა, რომ ის გამოჩენილ მეცნიერად დამახსოვრებოდათ, რადგან, ისევ და ისევ, საქმე რელიგიას: მის, თანამედროვე მსოფლიოში ეული ფიგურის შუასაუკუნეების ერთ-ერთ უდიდეს მისტიკოსთან შედარებას ეხება.

 

მაგრამ ეს მხოლოდ მცირე ნაწილია იმისა, რასაც სინამდვილეში იუნგი ამბობს.

 

მისთვის ყველაზე მოსალოდნელი მომავალი არის ათასწლეულების განმავლობაში არსებული ცივილიზაციის გლობალური განადგურება, საყოველთაო ომი, კატასტროფული ნახტომი ბარბაროსობაში.  და თუ - მხოლოდ „თუ“ - ამ ცივილიზაციის ნამცეცი მაინც შეინახება მომავალი სრული განადგურების შემდეგ, არსებობს გარკვეული შანსი, რომ მის ნაშრომებს სადღაც მაინც აღმოაჩენენ, რათა ახალი მსოფლიოს ნაწილად იქცეს.

 

რა თქმა უნდა, ფართო მასშტაბით, ეს კარგს არაფერს უქადის ჩვენი მსოფლიოს გადარჩენას ან იმ ყველაფრის უწყვეტობას, რაც ჩვენად მიგვაჩნია. შეუდარებლად მცირე მასშტაბით ეს კიდევ ერთი ნაჭდევია ორგანიზებული იუნგიანელების საკუთარი მნიშვნელოვნების გრძნობაზე, რადგან მთელ საქმიან იერს არავითარი მნიშვნელობა არ ექნება; გარდაუვალ გამოსავალს მისხალითაც კი ვერ შეცვლის. თუკი ექვსასი წლის შემდეგ, მომავალში, იუნგის ნაშრომს აღმოაჩენენ, ისევე როგორც მაისტერ ეკჰარტის ნაშრომის შემთხვევაში, ეს მხოლოდ თავად ნაშრომისთვის დამახასიათებელი მადლის მეშვეობით მოხდება, და არავითარ შემთხვევაში მიმდევართა მიერ თავსმოხვეული მცდარი განმარტებებისა და ინტერპრეტაციების გამო.

 

დიდი ხნის განმავლობაში ტიბეტში თერმის ტრადიცია არსებობდა: სულიერ სიმდიდრეს ყველაზე ბნელ დროში დაფლავდნენ და ივიწყებდნენ, რათა, საჭირო დროს, ის ეპოვათ ან სპონტანურად გამომზეურებულიყო.

 

თუმცა დასავლეთშიც აქვთ ამ დაფლული განძის საკუთარი ტრადიცია.

 

ახლა გასაგები უნდა იყოს, თუ რატომ არ სურდა იუნგს იუნგიანელებს მათი ინსტიტუციური ოცნებების ასრულებაში დახმარებოდა. თუმცა, კიდევ უფრო გასაგები უნდა იყოს, რომ იუნგის წარმოდგენით ის, რაც კაცობრიობას ელის - უბრალოდ ორიოდე მუხრუჭი სულაც არაა.

 

პირიქით, შინაგანად ის დავიწყების უბნელეს პერიოდს ხედავდა. და ამას მნიშვნელოვან საკითხთან მივყავართ.

 

იუნგი ყოველთვის ხაზს უსვამდა, რომ მომავალი ჩვენთვის აწმყოში სრულიად უცხო და მიუწვდომელია. სიცოცხლე, დედამიწა და ახალი კაცობრიობა მერწყულის ეპოქაში იმდენად განსხვავებული იქნება, რომ მათზე მოსაზრებების გამოთქმა ჩვენს ძველ, მომაკვდავ ეპოქაში - დროის ფუჭად ფლანგვაა. ის განმარტავდა, როგორ ამზადებს ერთი ეონი თესლს და საფუძველს მომავალი ეონისთვის.

 

მაგრამ, როგორც ძველი გნოსტიკოსები მიუთითებდნენ, არავინ თესავს ზაფხულში და იმკის ზამთარში. და, როგორც იუნგი მიუთითებდა, ნათესი რად გაიზრდება ჩვენი საქმე არაა. ჩვენი საქმეა ის, რაზეც საკუთარი ბედისკენ მოჩქარე არც ერთ ჩვენგანს დრო არ გვრჩება: ლათინური ან ბერძნული ენების მეშვეობით ჩვენი წარსულის კვლევით ჩვენი ნამდვილი კულტურა და ფსიქოლოგია შევისწავლოთ.

 

პირველი, რაც უნდა აღინიშნოს - ერთი ეპოქიდან მეორეში გადასვლის ხანა ყოველთვის უკიდურესად რთულია. მეორე - ნებისმიერი გადასვლა არა უბრალოდ რთული, არამედ მეტად თუ ნაკლებად შეუძლებელი ხდება, როდესაც წარმავალი ეპოქის გაკვეთილები სრულად არაა ნასწავლი. აი რატომ ანიჭებდა იუნგი როგორც წინასწარმეტყველი ასეთ ძლიერ შინაგან აქცენტს საკუთარ პირად ცხოვრებაში ნებაყოფლობით ტანჯვას და გააზრებულ მსხვერპლს, და რატომ ცდებოდნენ უსაზღვროდ კომენტატორები და განმმარტებლები, რომლებიც ღრმააზროვნად აცხადებენ, რომ მისი ფსიქოლოგია ყველა ქრისტიანული ღირებულების დაძლევისკენ იყო მიმართული.

 

ამიტომ ის ასევე ხაზს უსვამდა, რომ, წყვდიადის მდგომარეობაში ჩაძირვისას, ჩვენ ისევ თევზების ქრისტიანულ ეონში ვცხოვრობთ, ანუ „ძალიან გვჭირდება ქრისტიანული ღირებულებები“, და ამიტომ, მან არ მიატოვა ახლობლები, ეხმარებოდა და ამხნევებდა მათ.

 

ბოლოს და ბოლოს, მცირედი გამხნევება შეუძლებლის პირისპირ დგომისას ყოველთვის სასურველია. უნდა გვესმოდეს, რომ წინასწარმეტყველებს, რომლებიც თავად სამყაროსგან სამყაროს ხსნის შეუძლებელ საქმეს არიან შეჭიდებულნი, სარგებელი არ აინტერესებთ. ისინი საქმეს არც მარცხისთვის და არც წარმატებისთვის აკეთებენ.

 

ისინი ამას აკეთებენ, რადგან ვალდებულნი არიან.

 

სათქმელადაც არ ღირს, რომ ეს ჩვენს წინ არსებულ უძირო წყვდიადს სრულებით ვერ ფანტავს. ასი წლის შემდგომ ახალ სამყაროზე ან ახალ კაცობრიობაზე ფანტაზიები სრულიად ფუჭია, რადგან ჩვენთვის, ცნობიერი ადამიანებისთვის ერთადერთი ღირსეული ქმედება ჩვენს აწმყოსთან და უშუალო მომავალთან მთელი ძალით და პატიოსნებით შეხვედრაა.

 

ამ კონკრეტულ გადასვლაში ის გაცილებით უფრო ცუდს ხედავდა, ვიდრე ჩვეულებრივ ასეთ დროს განვითარებული მასობრივი მელანქოლია და სასოწარკვეთაა. „მერწყულს ვუახლოვდებით“, - სწერდა ის მეგობარს, - „და ჯერ მხოლოდ ამ აპოკალიფსური მოვლენების ზღურბლზე ვდგავართ!“

 

და, როგორც ეს არაერთხელ გაუკეთებია, მას ძველი ვიზიონერული წინასწარმეტყველების შემცველი სიბილას ძველი ორაკულების ლათინური ტექსტი მოჰყავდა, რომელიც მერწყულის ეონის ნიუ-ეიჯურ ქება-დიდებას მთლად არ ემთხვეოდა: „ლუციფერის მრისხანება მერწყულს ააბრიალებს“, Luciferi vires accendit Aquarius acres.

 

9

ცხოვრების ბოლო წელს ადამიანს, რომელიც მრავალს დაეხმარა დეპრესიის დაძლევაში, თავად დაეუფლა ღრმა დეპრესია.

 

1960 წლის ნოემბერში იუნგმა იმავე ინგლისელს, რომელსაც მანამდე მისწერა, რამდენიმე სიტყვით მარტივად აუხსნა არქეტიპული ცხოვრების უკიდურესი ბანალურობის შესახებ - და ასევე, თუ როგორ ვერ წარმოედგინა, რომ თანამედროვე სამყაროს წყვდიადი ასეთი მკვრივი იქნებოდა.

 

ის აღუწერს იუჯინ როლფს, თუ როგორ აიძულა ავადმყოფობამ, რომელმაც კინაღამ მისი სიცოცხლე შეიწირა, „გამეგო, რა მჭირდებოდა და რისი ჩვენება არ შემეძლო სხვებისთვის. პრაქტიკულად ეული ვარ. არიან მცირედნი, ვისაც ესმის ესა თუ ის, მაგრამ მთლიანს თითქმის არავინ ხედავს“.

 

და ის კითხვას სვამს: „რაღატომ ვიცოცხლო? ჩემი ცოლი მკვდარია, შვილები დაოჯახებულები და შორს არიან. მე ვერ შევასრულე ჩემი უმნიშვნელოვანესი ამოცანა, ხალხისთვის თვალი ამეხილა იმ ფაქტზე, რომ ადამიანს სული აქვს, რომ ველზე დაფლული განძი არსებობს, და რომ ჩვენი რელიგია და ფილოსოფია სავალალო დღეშია. მართლაც, ღირს კი ჩემთვის სიცოცხლის გაგრძელება?“

 

მაგრამ მას თავის კითხვებთან დიდხანს მარტო ყოფნა არ მოუწია. როლფი ისე შეძრა წერილმა, რომ ის ლონდონში წამყვან იუნგიანელებს გაუზიარა. ახალი ამბები მის შესახებ გავრცელდა, და მალე ადამიანები იკრიბებოდნენ და თავს ირწმუნებდნენ, რომ მისი ჩავარდნის გრძნობა ნამდვილი არ იყო; რომ ეს უბრალოდ წამიერი დაცემა იყო; რათა ის დიდხანს არ დარჩენილიყო დათრგუნული და ნორმალურ მდგომარეობას სწრაფად დაბრუნებოდა.

 

და ისინი სწრაფად პასუხობდნენ მის კითხვებზე მის მაგივრად - თანდათან სულ უფრო მეტად მტკიცედ და სულ უფრო მეტი დაძაბულობით.

 

რა თქმა უნდა, ეუბნებოდნენ ისინი მას, თქვენ არ დამარცხებულხართ! თქვენ რომ ჩვენთვის ორმოცდაათი წლის შემდეგ შემოგეხედათ, დაინახავდით, რომ ჩვენ ის ვართ, ვისაც თქვენ ელოდით. წარმოდგენაც კი არ შეგიძლიათ, რაოდენ სწრაფად განვითარდა კაცობრიობა თქვენი სიკვდილის შემდეგ. თქვენი წყალობით ისეთი კოლექტიური გამოღვიძება, არაცნობიერის გაცნობიერების ისეთი პროგრესი განხორციელდა, რომ რაც გაუგებარი იყო მაშინ ადამიანისთვის, ის ადვილად ესმის ახლა. თქვენ დათესეთ. ჩვენ - ნაყოფი ვართ.

 

სათქმელადაც არ ღირს, რომ სინამდვილეში როლფის გარდა არავინ ზრუნავდა იუნგზე: მხოლოდ საკუთარ თავზე, თავის რეპუტაციაზე, განსაკუთრებით თავის მართლებაზე. და აქაც მათ მთელის დანახვის, მისი საჭიროების გაგების თავიანთი უუნარობა გამოავლინეს.

 

უფრო მეტიც, როგორც ჩანს, მათ არ ესმოდათ, რომ მათი გაბუქებული პრეტენზიები, ყოფილიყვნენ ზუსტად ისინი, ვისზეც ის ოცნებობდა  - ცრუ ინდური წინასწარმეტყველებით შთაგონებულები, რომ სწორედ ისინი ვართ, ვისაც ისინი ელოდნენ, უახლესი პოპულარული იუნგიანური ჟარგონის თანახმად, „ლიდერები ვართ, რომელთაც ველოდით“ - მომავლის ჭვრეტისას სწორედ მათ გამო ითრგუნებოდა იუნგი.

 

ნამდვილი წინასწარმეტყველებისთვის მარცხი აბსოლუტურად გარანტირებულია. ასევე, მათი უწყება უყურადღებობის გამო მუდამ არაპოპულარული იქნება. და შესაძლოა იუნგის მიერ დათესილის ნაყოფის ხილვის სურვილი ძალზე ადამიანურად ბუნებრივი ჩანდეს, თუმცა, მთლიანობაში, ეს მისი შრომის დედააზრის ხელიდან გაშვებას ნიშნავს.

 

ჭეშმარიტი ნაყოფი კი ასწლეულების შემდეგ უნდა ვეძიოთ, რაც მყისიერი თვითდაკმაყოფილების ჩვენს სამყაროში წარმოუდგენელი ჩანს.

 

ხოლო რაც შეეხება არაცნობიერის გაცნობიერების შესახებ თანამედროვე კლიშეებს, ისინი საკმაოდ შთამბეჭდავად შეიძლება ჟღერდეს, თუ ამგვარად ვისაუბრებთ.

 

თუმცა, ხანდახან რეალობის შემოწმებაც სასარგებლოა. თავად იუნგი ცნობიერებასა და არაცნობიერს შორის ბალანსის დადგენით იმდენად იყო გატაცებული, რომ არაცნობიერის გაცნობიერებაზე ამ განსაკუთრებულ აქცენტს უფრო ფროიდის განზრახვას მიაწერდა, და არა საკუთარ თავს.

 

კანონის თანახმად თაობიდან თაობამდე ზოგიერთი საკითხის გაცნობიერება ხდება, ზოგი კი არაცნობიერში ინაცვლებს; თამაშში ახალი იდეალები ერთვება, ძველი დროის მდინარებას მიჰყვება. რაც შეეხება იუნგს, ახლა უფრო მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, თუ რაოდენ სიღრმისეულად შეიცვალა სიცოცხლის ბოლო თვეებში ცნობიერების შესახებ მისი წარმოდგენები.

 

იმ მნიშვნელობასა და ღირებულებაში, რასაც ის ცნობიერებას მიაწერდა, ყოველთვის ორაზროვნება იმალებოდა. მაგრამ, საბოლოოდ, მედიტაციების შედეგად, ის გადავიდა მდგომარეობაში, რომელშიც გაცნობიერების კვალიც კი წაშალა და აღიარა, რომ, ბოლოს და ბოლოს, „ის აღარ ენდობა ცნობიერებას ჩვეულებრივი გაგებით“.

 

საბოლოოდ, გარკვეულწილად მან შეძლო თავი დაეღწია დეპრესიისთვის 1960 წლის ბოლოს, თუმცა არა ერთბაშად. მოკლედ, სწორედ ამაში მდგომარეობს მისი ორი პიროვნების მშვენიერება. ის, ანრი კორბენის მსგავსად, გარდასახვის ოსტატი, იდეალური შოუმენი, გასაოცარი დიპლომატი იყო.

 

ბოლომდე იცოდა, როგორ ებრწყინა ფოტოგრაფთა ჯგუფის წინაშე ღიმილით და როგორ დამტკბარიყო საუკეთესო ღვინოებით. მისი №1 პიროვნება თავისი შარმითა და კომუნიკაბელურობით ჩიკაგოს ან ნიუ-იორკის ყველაზე მოდური ამერიკული სასტუმროს მთელ გრანდიოზულობას ფლობდა.

 

ის პოზიტიურად წარმომადგენლობითი იყო.

 

თუმცა ამ ყველაფრის უკან კიდევ უფრო გრანდიოზული ხდებოდა: ისეთი რამ, რასაც ვერანაირი წარმოდგენა ვერ დაფარავდა. და თუ გნებავთ, ამას შეგვიძლია ომი ვუწოდოთ.

 

ფაქტობრივად ომი იყო მისი შემოქმედებითი და მნიშვნელოვანი ნაწარმოებების წყარო. სწორედ პირველი მსოფლიო ომის წინა თვეებში ნანახმა წინასწარმეტყველურმა სიზმრებმა და ხილვებმა დააწყებინა მას წითელ წიგნზე მუშაობა, რასაც ამდენი რამ მოჰყვა. თუმცა, საქმე სულაც არაა იმაში, რომ იუნგი ომის დაწყებამდე აცნობიერებდა გარდაუვალ კატასტროფას.

 

ის ომის შავბნელ რეალობას მას შემდეგაც ჭვრეტდა, როდესაც, ერთი შეხედვით, ყველაზე უარესმა ჩაიარა. როდესაც, ბოლოს და ბოლოს, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ მშვიდობამ დაისადგურა და ევროპელთა უმრავლესობამ კვლავ შვებით ამოისუნთქა, აღდგენისა და მშენებლობის პროცესში ჩაება, ოპტიმისტურად დაუბრუნდა ძველ ცხოვრებას.

 

მაგრამ იუნგს ეს არ შეეძლო, რადგან იცოდა, რომ დასავლური კულტურის აღსასრული დადგა. მისთვის ევროპა მხოლოდ „ხრწნადი გვამი“ იყო, და ის ნათლად ვეღარ ხედავდა იგივეს, რასაც ყოველი თვალხილული რომის იმპერიის ბოლოს ხედავდა.

 

მისთვის ომის საშინელება არა მშვიდობით, არამედ „ჯოჯოხეთის საზღვრებით“ დასრულდა. და მიუხედავად იმისა, რომ შესანიშნავია დიდი ცივილიზაციის ნარჩენებით ტკბობა, სულის სიღრმეში ადამიანებმა იციან, რომ ეს მხოლოდ „ნარჩენებია, და მათი დღეები დათვლილია“.

 

ამ გააზრების გამო იუნგი ვერ გათავისუფლდა ომის საშინელებისგან, ვერ დაუბრუნდა ნორმას. და ის უბრალოდ იძულებული იყო გამუდმებით ამ გააზრებით ეცხოვრა, რადგან თუ მართლა სამყაროს ხსნა და შენარჩუნება გაღელვებთ, მაშინ სწორედ ეს უნდა გააკეთოთ.

 

თუ ომში წასვლის მსურველებისთვის ხელის შეშლა არ შეგიძლიათ, საბოლოოდ, აშკარასთან ბრძოლა უაზრობაა. მაშინ, სულ მცირე, მათი კულტურის იდუმალი არსი უნდა იხსნათ და დაიცვათ, რათა მომავალ განადგურებაში მისი თესლი ან მინავლული ნაკვერჩხალი შორეულ მომავალში ვინმესთვის შემოინახოს.

 

10

ომის სულებმა იუნგი კარგ მხედარმთავრად მოამზადეს.

 

მისი საქმე იქით წასვლა იყო, საითაც არავინ მიდის, იმის კეთება და ლაპარაკი, რასაც სხვები ივიწყებენ. ვიდრე სხვები თავიანთი უმნიშვნელო საქმეებით არიან დაკავებულნი, მათთვის მიწოდებულ შეთხზულ სიახლეებს შთანთქავენ, რათა შემდეგ ვერდიქტებად ამოაფრქვიონ, რომელიც მათ არ გამოუტანიათ, ის ყოველივე ამისგან შორს იყო.

 

მან წითელ წიგნში განმარტა, რომ მომავალ ომს ხედავდა, რადგან მას საკუთარ თავში ატარებდა. მაგრამ ამ შემთხვევაში, მისი თავიდან აცილება და გადარჩენა შეუძლებელია. ამიტომ თქვენ იძულებული ხართ ისუნთქოთ ადამიანურითაც და არაადამიანურითაც, ზღვის ტალღებზე იტორტმანოთ. და შემთხვევით არ აღწერეს ალქიმიკოსებმა იდეალურად ეს შინაგანი ბრძოლა - შინაგანი ბრძოლის უკიდეგანობა, „ბრძოლა, სისასტიკე და ომი“.

 

დაფასება იმისა, როგორ ცხოვრობდა იუნგი ბუნებასთან ჰარმონიაში და გაგებაში, შედარებით ადვილია. თუმცა, იმავე დროს ის იმდენად ღრმად იყო ჩაძირული იმაში, რასაც ალქიმია ბუნების წინააღმდეგ მუშაობას უწოდებს, რომ მისი ნიშნების შემჩნევა რთულია.

 

ერთ-ერთი მარტივი მაგალითია ფაქტი, რომ რაც უფრო ღრმად უწევდა არაცნობიერში ჩაძირვა თავისი ქმნილებებისთვის, მით უფრო უარესდებოდა მისი ძილი. ადამიანური ცხოვრების განმავლობაში ეს ყველაფერი ზიანის მომტანია, ასე რომ სხვა ადამიანების ძილი და ნორმალურობა მისთვის მეტად აღარაა ნორმალური.

 

და ამაღელვებელია, როდესაც ვხედავთ, სიკვდილამდე ერთი თვით ადრე როგორ იბრძოდა ის დასუსტებული სხეულით, რათა წერა ბოლომდე გაეგრძელებინა.

 

ასევე აღსანიშნავია სიკვდილამდე ჩვიდმეტი წლით ადრე, 1944 წლის შემთხვევაც, როდესაც ის კინაღამ მოკვდა. ადამიანებს უყვართ კითხვა, ასევე წერა მის მისტიკურ გამოცდილებაზე იმ დროს, სიცოცხლისა და სიკვდილის მიჯნაზე. თუმცა, თითქმის არავის აინტერესებს, რას აღწერს ის შემდეგ, რადგან ჩვენთვის, ადამიანებისთვის, ღვთიური ექსტაზის ან მისტიკური ერთობის უდიდესი გამოცდილებაც კი ზიანის მომტანია, კიდევ უფრო გვაფუჭებს.

 

ის ამ ხორციელ, რუხ, შეზღუდულ მატერიალურ სამყაროში იძულებითი დაბრუნების გამო ტანჯვას და წამებას აღწერდა. ის აუტანელ შეზღუდულობაზე, ფიზიკური არსებობის მოუხერხებლობასა და სიუხეშეზე ლაპარაკობდა, სწორედ იმ არსებობაზე, რომელშიც ტანჯვის, შთაგონებისა და ილუზიების შესახებ ჩვენი სუბიექტური დრამებით სიხარულით დავქრივართ. ის განმარტავდა, რომ ეს პირდაპირი გაგებით აგონია იყო - უარი ეთქვა ობიექტური რეალობის ენით აღუწერელ სისავსეზე და ასეთ სიცარიელეზე გაეცვალა ის; ჭეშმარიტი წარმოსახვის ობიექტური სამყაროსგან შორს, ჩვენი რაციონალური ფანტაზიისა და უაზრო ოცნებების ნაპირზე ყოფილიყო.

 

იუნგი პატიოსნად (ამას მხოლოდ ის დააფასებს, ვინც იგივე განიცადა, რის შესახებაც ის ლაპარაკობს) აღიარებს, რომ დაბრუნების შემდეგ ირგვლივ ყველაფერი წონასწორობას აკარგვინებდა და აღიზიანებდა - ეს იყო ფსიქოლოგიური ინტეგრაციის შესახებ ყველა არასერიოზული კლიშეს დაცინვა. და მისი მონაყოლიდან ერთი დამანგრეველი დასკვნა იმაში მდგომარეობს, რომ ჩვენგან ასე კარგად დამალული მისტიკური ერთობის ცნობილი გამოცდილება, mysterium coniunctionis დიდი საიდუმლო ფიზიკური არსებობის დონეზე სულაც არ ვითარდება.

 

ეს აქ იმ უბრალო მიზეზის გამო არ ხდება, რომ, როგორც გნოსტიკოსები ამბობდნენ, ეს მატერიალური სამყარო მხოლოდ და მხოლოდ უხეში ილუზიაა. ერთიანობის რეალური საიდუმლო სხვა რეალობას ეკუთვნის, არა ჩვენსას; და ამ რეალობასთან შედარებით ჩვენი ფიზიკური სამყარო მთელი მისი მნიშვნელოვნებით აუტანლად ცარიელი და უფერულია.

 

და ის უბრალოდ კი არ ამტკიცებს, არამედ ისევ და ისევ იმეორებს, როგორც მანის მსგავსი ძველი გნოსტიკოსები, როგორც სუჰრავარდის მსგავსი სპარსი სუფიები, რომ ეს ფიზიკური არსებობა, რომელშიც დაბრუნება მოუწია - ციხეა. პრობლემა იმაშია, რომ, როგორც კი ციხედ აღიქვით ის, უკვე აღარ გაგეღვიძებათ ერთ მშვენიერ დილას და მოელვარე მზის სხივები გალიას და ცხაურს უცებ გააქრობს. როგორც თავად იუნგი მიუთითებს: თუმცაღა მან ამ ცბიერ კოლოფთან გამკლავება და მთელი თავისი იდიოტური შეზღუდვებით მისი ობიექტურად მიღება შეძლო, მთელი დარჩენილი ცხოვრება ახსოვდა, რომ ეს მხოლოდ კოლოფია.

 

თუნდაც ერთხელ განცდილი ჭეშმარიტი თავისუფლების დავიწყება შეუძლებელია, და საქმე იმაშია, რომ ასეთი გამოცდილების შემდეგ უდიდესი ნაწილი აღარასდროს ბრუნდება, რადგან უკან, ციხეში ვეღარ ეტევა. ჩვენი მხოლოდ მცირე ნაწილი რჩება აქ, დანარჩენი კი - მეორე მხარეს. და ამიტომ, განსაკუთრებით როდესაც წერდა, ახლობელი ადამიანებისთვის სულ უფრო ნათელი ხდებოდა, რომ ის სხვა სამყაროში ცხოვრობდა.

 

ამიტომ, როდესაც თავის ბოლო დიდ წიგნს ამთავრებდა, ის ტრანსცედენტულის გამოცდილებას შეეჯახა - რადგან, უპიროვნო მყოფობის და, იმავდროულად, უღრმესი არმყოფობის ასეთი პარადოქსული მდგომარეობის მიღწევის შემდეგ არა-ადამიანი უნდა იყო, ვიდრე ადამიანი. ამიტომ ფაქტიურად სიკვდილამდე ბოლო თვეების განმავლობაში მან ამდენი დრო „ზღვრულ მდგომარეობაში“ ჩაძირულმა გაატარა, რომელშიც ჩვენი ადამიანური გრძნობები თითქმის არაფერს ნიშნავს, ხოლო ნებისმიერი ნორმალურობა შორეულ მოგონებად იქცევა: მდგომარეობა, რომლის შესახებაც მან ყოველთვის იცოდა, მაგრამ არასდროს მიეცა საშუალება მასში ეგზომ ღრმად ჩაძირულიყო.

 

რა თქმა უნდა, ადამიანთა უმეტესობა კარგად შეეგუა გალიაში ცხოვრებას და არაფერი უწყის ციხის გარეთ არსებობის ან ომის შინაგანი რეალობის შესახებ. და ბევრი რამ შეიძლება ვისწავლოთ მაიკლ ფორდჰემის ისტორიიდან, რომელიც ბევრი მიმართებით ყველაზე გავლენიანი იუნგიანელი იყო ბრიტანელ იუნგიანელებს შორის; ის იყო იუნგის ნაწარმოებების კრებულის რედაქტორი; და მას ჯეიმს ჰილმანთან ერთად აღწერდნენ როგორც „ორ უდიდეს ორიგინალურ ფიგურას, რომლებიც იუნგის კვალს გაჰყვნენ“.

 

იუნგის იუჯინ როლფსთვის მიწერილი წერილი, სადაც ის მის ირგვლივ მყოფთა მიერ მისი ნაშრომების მთლიანობაში გაგების უუნარობის და სრული წარუმატებლობის გრძნობას აღწერდა, ფორდჰემს ჩაუვარდა ხელში. სრული ჩავარდნის გრძნობის და მისი ნაშრომების მთლიანობაში ვერგაგებაზე ჩივილის შესახებ იუნგის აღიარების წაკითხვის შემდეგ ის უკმაყოფილო დარჩა და მაშინვე ციურიხის თვითმფრინავს შეახტა.

 

„ვფიქრობ, სულ ბოლო თუ არა, ერთ-ერთი ბოლო სტუმართაგანი ვიყავი კიუსნახტში იუნგის სიკვდილის წინ“, - ამბობს ფორდჰემი. – „როდესაც მივედი, ის ხალათში იყო და ძალზე სუსტად გამოიყურებოდა. წერილზე მოვუყევი და ისიც ვუთხარი, როგორ დამამწუხრა ამან. შემდეგ ვუთხარი, რომ ინგლისში ღია ვერგაგების უარყოფის პოზიციას ვემხრობით და მისი ნაშრომების შემდგომი აღიარებისკენ ვისწრაფით. ვლაპარაკობდი და თანდათან ჩემთვის ნათელი ხდებოდა, რომ იუნგს არ სურდა ასეთი არგუმენტების მოსმენა. ის თანდათან უფრო სუსტდებოდა და მიყურებდა როგორც სულელს, რომელმაც არაფერი იცის. ის არ მპასუხობდა, მაგრამ, გარკვეული დროის შემდეგ, სკამიდან წამოდგა, და გავიფიქრე, რომ ის შეიძლება ცუდად გამხდარიყო. მან მხოლოდ ეს მითხრა: „ფორდჰემ, აჯობებს წახვიდე“, მე კი, დანაღვლიანებული და დამარცხებული, ოთახიდან გამოვედი. ის მომდევნო დღეს თუ არა, მომდევნო რამდენიმე დღეში გარდაიცვალა“.

 

მარცხის გრძნობა, არა მხოლოდ იუნგიანური, არამედ უკვე მისი საკუთარიც, ფორდჰემს სიცოცხლის ბოლომდე თან სდევდა. მან გადაწყვიტა, რომ საქმე ეხება კაცობრიობის გადასარჩენად იუნგის ზრუნვას, და მისმა ჩაღრმავებამ ასეთ „საკითხებში მიიყვანა განცდამდე, რომ მან თავის მისიაში წარმატებას ვერ მიაღწია. როდესაც მასთან მივედი, ამ საკითხებს არ ვეხებოდი და ზედაპირულად ვსაუბრობდი. წინააღმდეგ შემთხვევაში მომიწევდა მისთვის ჩემი მოსაზრება გამეზიარებინა, რომ მისმა მცდარმა წარმოდგენამ, რომ ის მსოფლიოს მხსნელია, აიძულა თავი წარუმატებლად ეგრძნო“.

 

აი ერთ-ერთი უდიდესი იუნგიანელი, მისი გამოქვეყნებული ნაშრომების რედაქტორი, რომელმაც ბოლომდე ვერ შეამჩნია იუნგის დელიკატური დაჟინებული მსჯელობა, რომ მსოფლიოს მხსნელის ილუზიის მიღმა სამყაროს თავდაუზოგავი დაცვისთვის ჭეშმარიტი შინაგანი მუშაობა იმალება - როგორც იმ ილუზიის მიღმა, რომ ის წინასწარმეტყველია, წინასწარმეტყველების მტანჯველად ზედროული რეალობა დგას.

 

ამ ყველაფერმა უბრალოდ უნდა გვაჩვენოს, რომ უსასრულოდ შეიძლება ვიფრინოთ თვითმფრინავებით და არასდროს გადავდგათ პირველი ნაბიჯი.

 

11

სიცოცხლის ბოლოს, 1961 წელს იუნგს ჰქონდა ხილვები, რომელთა შესახებ გაგონებაც კი არავის სურს.

 

შემონახული დეტალებისთვის მადლობა მის უახლოეს თანამშრომელს, მარია-ლუიზა ფონ ფრანცს და მის მიერ იუნგის სიკვდილიდან თითქმის ოცი წლის შემდეგ უხეშ ინგლისურ ენაზე მიცემულ ინტერვიუს ეკუთვნის.

 

როდესაც ინტერვიუერმა ჰკითხა, რა მოხდა სინამდვილეში, მან ნერვულად და უკმეხად უპასუხა: „ამაზე ბევრი საუბარი არ მსურს. მაგრამ, უკვე მომაკვდავმა, მან სცადა ოჯახისთვის გარკვეული საკითხები ეცნობებინა, და რადგან მათ ვერ გაიგეს, ჩემი მიყვანა მოითხოვა. მათ არ დამიძახეს. მისი ერთ-ერთი ქალიშვილი შენიშვნებს იწერდა და მისი სიკვდილის შემდეგ ჩანაწერები გადმომცა. იქ არის ნახატი ხაზით, რომელიც ზევით და ქვევით მიემართება და მის ქვეშ წარწერაა: „კაცობრიობის ბოლო ორმოცდაათი წელი“ და რამდენიმე შენიშვნა მომავალ საბოლოო კატასტროფაზე. ამ შენიშვნების გარდა არაფერი მაქვს“.

 

ინტერვიუერმა ჰკითხა, რას ფიქრობს ის ასეთ პერსპექტივაზე. „ასეთ იდეას მთელი არსით ვეწინააღმდეგები!“ - უპასუხა მან. – „მაგრამ მას შემდეგ, რაც ჩემს კარადაში ეს ჩანაწერები გაჩნდა, დიდი ოპტიმიზმის ნებას თავს ვეღარ ვაძლევ“.

 

თუმცა, დაამატა მან, რომ ის ლოცულობს, რათა პლანეტაზე მთელი სიცოცხლისა და კაცობრიობის განადგურების კატასტროფა არ მოხდეს, რათა ამის ნაცვლად სასწაული მოხდეს, რადგან „ვფიქრობ, რომ დანებება არ შეიძლება. თუ იობის პასუხზე ვიფიქრებთ: თუ ადამიანი ღმერთს შეებრძოლება, თუ ადამიანი ღმერთს დაელაპარაკება, რომ მან ეს არ უნდა გააკეთოს, თუ მეტად დავუფიქრდებით, შეიძლება ასეთი დიდი კატასტროფის თავიდან აცილებაც შევძლოთ“.

 

და ასე დამაიმედებლად, ოდნავ მოშვებული, ის თემას ბოლო დეტალით ამთავრებს: „იუნგის ბოლოჯერ მონახულებისას, ვიდრე მასთან ვიყავი, მას ჰქონდა ხილვა. მაშინ მან თქვა: „ვხედავ, უზარმაზარი სივრცეები დანგრეულია, მიწის უზარმაზარი ფართობები. მაგრამ, მადლობა ღმერთს, არა მთელი პლანეტა“. ასე რომ, შესაძლოა, ეს გველოდება მომავალში“.

 

ყოველივე ზემოთქმულის შემდეგ ამ წიგნში კიდევ რამდენიმე საკითხზე უნდა ვისაუბრო; და პირველი იუნგის ოჯახს უკავშირდება, ვინც უარი განაცხადა ფონ ფრანცის მოწვევაზე.

 

გამაოგნებელია ის თანმიმდევრულობა, რომლითაც ოჯახები მომაკვდავს თხოვნის შესრულებაზე უარს ეუბნებიან. ვიცნობდი ადამიანს, რომლის ბოლო სურვილი იყო, მოეყვანათ მათი ოჯახის კატა და მისთვის მუცელზე დაესვათ. მაგრამ ცოლმა და ქალიშვილმა უარი უთხრეს ამ სულელურ თხოვნაზე. და საქმე სულაც არაა იმაში, რომ კვდომა ძალზე არაბუნებრივი ან სერიოზულია, რათა ასეთი გადახვევები დავუშვათ.

 

საქმე იმაშია, რომ მომაკვდავის სურვილს უარი უნდა ეთქვას პრინციპულად, კონტროლისთვის, რადგან მათთვის დათმობა თავად სიკვდილისთვის დათმობას: მის ქაოსურ ქარბორბალაში გადაშვებას ნიშნავს.

 

ოჯახი გაჯიუტებულია და მომაკვდავს თხოვნას არ უსრულებს; არაცნობიერად ცდილობს, ცოცხალთა სურვილებმა სიკვდილის სურვილები დაჯაბნოს. და ხშირად ეს გაცილებით მეტად არაცნობიერი პროცესის მხოლოდ დასაწყისია, რომელიც სულ უფრო და უფრო ქვევით ექაჩება ყველას, თაობიდან თაობამდე. ოჯახის წევრებს შეუძლიათ დაეპატრონონ გარდაცვლილის მეხსიერებას, ფულს, რეპუტაციას, წიგნებს - მაგრამ აბსოლუტურად არაფერი აქვთ, რადგან სული უკვე წავიდა.

 

და ასეთი სულის გაცნობიერებულად, კოლექტიურად გათავისუფლებით ძალუძთ მათ თავადაც გათავისუფლდნენ.

 

მეორე საკითხი ფონ ფრანცის მიერ ბოლოს ნახსენებ ხილვას უკავშირდება: უკანასკნელი მონახულებისას, მისი იქ ყოფნის დროს იუნგის ხილვას, როდესაც სრულიად განადგურებული მიწის უზარმაზარი ნაწილები იხილა, და თითქოს მან მას უთხრა: „მადლობა ღმერთს, ეს მთელი პლანეტა არაა“.

 

თეორიულად და ქაღალდზე ვიზიონერული რეალობის გარკვეული პირდაპირი გამოცდილების მქონე ადამიანისთვის ეს, შესაძლოა, ნორმალურად ჟღერდეს. თუმცა, ფსიქოლოგიურად - ჩვენ კი სწორედ ფსიქოლოგებზე ვსაუბრობთ - ეს სრულიად არასწორია.

 

ადამიანის გასანადგურებლად მისტიკური ერთიანობის ნეტარი ხილვებიც კი საკმარისად ძლიერია. მაგრამ კატასტროფის ხილვები არათუ სიკვდილის პირას მყოფი დასუსტებული და ავადმყოფი ადამიანისთვის, ჯანმრთელისთვისაც კი გაცილებით დამანგრეველია.

 

თქვენ არ შეგიძლიათ ასეთი ხილვიდან გადმოხტეთ, რათა გააზრებულად განაცხადოთ: „მადლობა ღმერთს, საქმე არც ისე ცუდადაა“ და მშვიდად შეაფასოთ ის გარედან. თქვენ ფიზიკურად ხართ მის შიგნით დატყვევებული; მის დამთრგუნველ აურაში ხართ ჩაძირული.

და თუ იუნგმა მართლაც თქვა „მადლობა ღმერთს, ეს მთელი პლანეტა არაა“ (და არა ფონ ფრანცმა თავად მიაწერა მას ეს კომენტარი), ეს იუნგისგან რაიმე დამამშვიდებელის მოსმენის სურვილით ინსპირირებული მისი დაჟინებული გამოკითხვების შედეგი უფრო იყო, სანამ იუნგი მასთან საუბარს შეძლებისდაგვარად ცდილობდა.

 

რა თქმა უნდა, ეს იუნგიანური ტრადიციის გლუვ უწყვეტობას გარკვეულწილად ანაოჭებს, რის მიღებაც ყველას არ სიამოვნებს. 2013 წელს ამ თემაზე გავესაუბრე ფონ ფრანცის ინტერვიუერს და ვარაუდი გამოვთქვი, რომ, შესაძლოა, იუნგის წინასწარმეტყველების სიხისტის შერბილების მის ინსტინქტურ საჭიროებას შეეძლო ოდნავ გადაეფარა მისი საკუთარი გამოცდილება.

 

მაგრამ მისი ინტერვიუერი ქალი დაჟინებით მიმტკიცებდა, რომ მსგავსი არაფერი მომხდარა. ასეთი ვარაუდები სავსებით უაზროა და სრულ გაუგებრობამდე მივყავართ, ამტკიცებდა ის. მარია-ლუიზა ფონ ფრანცმა ძალზე საფუძვლიანად განმარტა, რომ სრული განადგურების შესახებ იუნგის ხილვის შემდეგ ის ხელმეორედ ეწვია მას და ამ ვიზიტისას მას კვლავ ჰქონდა ხილვა - ხილვა გაცილებით ნაკლები განადგურების შესახებ.

 

რა თქმა უნდა, ეს მეორე ხილვა მიუთითებდა, რომ განადგურება დიდი იქნება; მაგრამ პერსპექტივა ძალიან ცუდი არაა, რადგან პირველი ხილვისგან განსხვავებით, ჩვენს პლანეტაზე კაცობრიობა არ განადგურდება და სიცოცხლე არ დასრულდება.

 

და მშვენიერი იქნებოდა აქ დაგვესრულებინა მსჯელობა, მაგრამ ის, რასაც ის ასე მტკიცედ და დაჟინებით მეუბნებოდა, არასწორია.

 

ეს მეორე და თითქოს უფრო რბილი ხილვა - სწორედ ისაა, რომელიც იუნგს ფონ ფრანცის უკანასკნელი ვიზიტისას ჰქონდა. მაგრამ, მისი მეგობრის და მეზობლის, ბარბარა ჰანას თანახმად, ფონ ფრანცმა იუნგი უკანასკნელად მის სიკვდილამდე რვა დღით ადრე ნახა. მეორე მხრივ კი, ადვილი მისახვედრია, რას გულისხმობდა ფონ ფრანცი თავისი უცნაური მტკიცების ქვეშ, რომ მისი, სავარაუდოდ, პირველი ხილვა კაცობრიობის საშინელი აღსასრულის შესახებ მოხდა, „როდესაც ის უკვე კვდებოდა“.

 

„უკვე“ - ესაა საუკეთესო ინგლისური სიტყვა, რომელიც მან გერმანული სიტყვის „gerade“ პირდაპირ ექვივალენტად იპოვა, ანუ „სწორედ ახლა“, „ზუსტად“, „სწორედ ამ მომენტში“.

 

სხვა სიტყვებით, ხილვა, რომელიც თითქოს იუნგმა პირველად ნახა, სწორედ სიკვდილის მომენტში მოხდა; და თითქოსდა შემდეგი ხილვა სინამდვილეში ერთი კვირით ადრე ეწვია. მეორე ხილვა - პირველია, ხოლო პირველი - ბოლო.

 

გნოსტიკოსებმაც და ემპედოკლემაც მშვენივრად იცოდნენ, რომ ჩვენ, ადამიანები, რეალობის ლოგიკას და თანმიმდევრობას გამუდმებით ადგილებს ვუცვლით. ყოველ ჯერზე, როდესაც რაღაც მნიშვნელოვანს ვეჯახებით, ჩვენი გონება აუცილებლად წაღმიდან უკუღმა და თავდაყირა აყენებს ყველაფერს. ასეთი საშინელი თემის განხილვის ან მასთან პირისპირ შეხვედრის სრულიად გასაგები სურვილის უქონლობის გამო, ფონ ფრანცმა ძველი მოვლენის იდეალური მაგალითი შექმნა, რომელიც „წრიული კომპოზიციის“ სახელითაა ცნობილი - დაიწყო ჩივილით, რომ მას ამ თემაზე საუბარი არ ძალუძს და დაამთავრა ოპტიმისტური ნოტის პოვნის მცდელობით, ყველაზე მნიშვნელოვანი კი სადღაც შუაში მოაქცია.

 

და ამ მაგიურ დრამაში, თავიდან აცილების რიტუალების ამ თანამედროვე განხორციელებაში ყველაზე აბსურდული ისაა, რომ ეს ყველაფერი სრულიად უსარგებლოა. აქ საერთოდ დაკარგულია არსი, რადგან ფონ ფრანცის მიერ წარმოდგენილ სრულ განადგურებასა და „მხოლოდ“ მიწის დიდი ფართობის განადგურებას შორის, იუნგის პირველ და მეორე ხილვას შორის არსებული კონტრასტი - სულაც არაა კონტრასტი.

 

ტრადიციულად ყოველთვის ითვლება, რომ ასეთი გიგანტური კატასტროფების შემდეგ, რომლებიც ფაქტობრივად მთელ კაცობრიობას ანადგურებს, როგორღაც სადღაც მცირე მარცვალი ან ნაკვერჩხალი ინახება. წინასწარმეტყველური ჩანაფიქრის ნაწილი, როგორც ძველი ბერძნებისთვის, ასევე ძველი შუმერებისთვის, ბაბილონელებისთვის თუ ებრაელებისთვის, იმაში მდგომარეობს, რომ ვიღაც ნოე უნდა არსებობდეს.

 

ბუნებრივია, სხვებს ეს ნაკლებად ეხმარება. და თავისი ოპტიმისტური ვერსიით ჩვენი პლანეტის მხოლოდ დიდი ნაწილის განადგურების შესახებ, მარია-ლუიზა ფონ ფრანცი უბრალოდ ხავსს ეჭიდება.

 

მაგრამ სწორედ აქ მივდივართ, როდესაც ვიღაცის უკანასკნელ ხილვას კარადაში ვმალავთ.

 

12

სიკვდილის შემდეგ წესები იცვლება, და თქვენ უეცრად სულ სხვა, საპირისპიროს სფეროში ხვდებით.

 

ის, რაც სწორი იყო, ახლა აღარაა სწორი. ის, რაც ოდესღაც მნიშვნელოვანი იყო, უმნიშვნელოდ იქცა, და ამიტომ მოკვდე - ესაა ისწავლო სრულიად სხვაგვარად ცხოვრება. და ადამიანი, რომელიც იუნგივით ბუნებრივი გონითაა დაჯილდოვებული, ინსტინქტურად იმას გააკეთებს, რასაც ის სიკვდილის წინა თვეებში აკეთებდა - ჯერ კიდევ სიკვდილამდე დაიწყებს კვდომას, ჩვენს ნორმალურ ცნობიერებას მეტად და მეტად დასცილდება და სულ უფრო ღრმად ჩაიძირება ამოუცნობში.

 

აი რა ითვლებოდა ტრადიციულად სიკვდილისთვის მზადებად: ახალი ორგანოს განვითარების აუცილებლობა, თითქოს ადამიანმა წყალში არსებობა უნდა ისწავლოს, ან თევზი უნდა ადაპტირდეს ხმელეთზე ცხოვრებისთვის და სუნთქვა აითვისოს.

 

მაგრამ კვდომის გამოცდილებაზე უფრო მძიმე იმ ადამიანთა სრულ გაუგებრობასთან შეჯახებაა, რომლებსაც ტოვებ.

 

1961 წლის ივნისში, როდესაც იუნგს კაცობრიობის ბოლო ორმოცდაათი წლის შესახებ ხილვები ჰქონდა, მისმა ოჯახმა არამცთუ ვერაფერი გაიგო და მისი განცდების შესახებ წარმოდგენაც არ ჰქონდათ, მათ იმ ადამიანის მოყვანაზეც კი უარი თქვეს, ვისაც თეორიულად გაგება შეეძლო. შემდეგ ამ ადამიანმა, თავის მხრივ, იმის მაგივრად, რომ სხვებისთვის გადაეცა ის, რაც იუნგმა ასე გაჭირვებით აცნობა მას, როდესაც ძლივს ლაპარაკობდა, ჟესტებით ანიშნებდა ან ხატავდა, უბრალოდ თავისთან კარადაში გამოკეტა მთელი დარჩენილი ცხოვრების განმავლობაში.

 

რა თქმა უნდა, შეიძლება თქვათ, რომ მას ამის უფლება ჰქონდა, და ეს მართლაც ასეა; რომ მისი გადაწყვეტილება ძალზე გონივრული იყო, რათა იუნგიანელობა ზედაპირზე, ოპტიმისტური და სანდო დარჩენილიყო. სინამდვილეში, ისიც კი შეგიძლიათ თქვათ, რომ, ამ უწყების დამალვით მან მხოლოდ ის გაიმეორა, რაც იუნგმა გააკეთა, როდესაც წითელი წიგნი საზოგადოებისგან საკუთარ სახლში გადამალა.

 

და იმავე დროს, იუნგის როგორც წინასწარმეტყველის კუბოში მან უბრალოდ ბოლო ლურსმანი ჩააჭედა.

 

იქ სხვა ლურსმნებიც ბლომად იყო. მისი ოჯახიც სწრაფად და გადამწყვეტად ირჯებოდა, რათა ასეთი საშინელი ხმებისთვის ბოლო მოეღო, ყველა საჭირო ნაბიჯი გადადგა, რათა იუნგის ბიოგრაფიიდან მის წინასწარმეტყველურ ძალებზე ყოველგვარი მინიშნება წაეშალა. მარია-ლუიზა ფონ ფრანცმაც ითამაშა თავისი გააზრებული როლი და ჭეშმარიტების მოზრდილ ნაწილთან ერთად, მისი როგორც წინასწარმეტყველის რეპუტაცია გათელა.

 

მაგრამ ესეც არაა ყველაფერი.

 

იუნგის მდივანმა ანიელა იაფემ უამრავი ადამიანი შეიყვანა შეცდომაში მისი აღიარების მიჩუმათებით, რომ მას წითელ წიგნზე მუშაობის შეწყვეტა მისი დაუოკებელი წინასწარმეტყველური ხასიათის გამო მოუწია, და მისი დაჟინებული გაფრთხილების მიუხედავად, ტყუილი გაავრცელა, რომ მან იმიტომ გადადო ის გვერდზე, რომ ძალზე „ესთეტიურად“ მიიჩნია.

 

მას შემდეგ არ წყდება იუნგიანელთა ნაკადი, რომლებიც იუნგი-წინასწარმეტყველის ყოველგვარ გამოვლინებას ანადგურებენ. წითელი წიგნის გამოცემის შემდგომ წლებში მათ წინასწარმეტყველების დისკრედიტაციის ან მისი სახსენებელის სრულად ამოშანთვის შესანიშნავი შესაძლებლობა გაუჩნდათ.

 

და თავისი საქციელით მათ ამ წიგნის გამოქვეყნებასთან დაკავშირებული ყველა მისი ეჭვის გამართლება შეძლეს: იდეალურად წარმოაჩინეს, რატომ გადაწყვიტა მან მთელი დარჩენილი ცხოვრების განმავლობაში მისი საიდუმლოდ შენახვა.

 

თავად იუნგი უკიდურესად მგრძნობიარე იყო იმასთან მიმართებით, რამდენად ღიად შეეძლო ესაუბრა წინასწარმეტყველურ საკითხებზე. მას შემდეგ ადამიანები აღარ საჭიროებდნენ ასეთ მგრძნობიარობას, რადგან მომენტალურად უგულებელჰყოფდნენ ყველაფერს, რაც ოდნავ მაინც იყო დაკავშირებული წინასწარმეტყველებასთან.

 

ის ფაქტი, რომ მისი ბოლო წინასწარმეტყველური ხილვების შესახებ ფონ ფრანცი ძალზე უხალისოდ საუბრობდა, მშვენივრად ეწერება ამ დიდ სურათში. მიუხედავად ამისა, მათში არის რაღაც სრულიად განსაკუთრებული.

 

და ეს დაკავშირებულია იმასთან, როგორ მოხდა კაცობრიობის აღსასრულის შესახებ იუნგის ხილვა, „როდესაც ის უკვე კვდებოდა“: სწორედ მისი სიკვდილის მომენტში.

 

მის მემკვიდრეობაზე პრეტენზიები, მომავალში მისი სამუშაოს გაგრძელებით აღფრთოვანება მთლიანად გადაფარა ერთმა მთავარმა მოსაზრებამ, რომელიც ნებისმიერი ისტორიის ნამდვილად მცოდნესთვის, წარსულის ჭეშმარიტად პატივისმცემელისთვის სრულიად ნათელია. ესაა ფაქტი, რომ დასავლური კულტურა ათასწლეულების განმავლობაში აფასებდა მომაკვდავთა ხილვებსა და სიტყვებს, მათი სიკვდილის მომენტში, უფრო მეტად, ვიდრე სხვა დანარჩენს, რასაც ისინი თავიანთი ცხოვრებისას ხედავდნენ თუ ამბობდნენ.

 

Malista anthrôpoi chrêsmôidousin, hotan mellôsin apothaneisthai. „ადამიანები განსაკუთრებულად წინასწარმეტყველებენ“, - როგორც თითქოსდა თქვა სოკრატემ, - „სიკვდილის წინ“. divinare morientes - მომაკვდავთა, რომელთაც სიკვდილის ჟამს წინასწარმეტყველებივით ხილვა და საუბარი შეეძლოთ - ეს ტრადიცია დასავლურ ლიტერატურაში, ასევე თავად ადამიანთა ცხოვრების სტრუქტურაში ძალზე მნიშვნელოვანი იყო.

 

და სხეულის დატოვების მომენტში წინასწარმეტყველების ამ უმნიშვნელოვანესი ელემენტის, მომავლის ზუსტად დასანახად აუცილებელი გონების განათების გარდა, ჰუმანისტური ელემენტებიც არსებობს, რომლებიც მნიშვნელოვან ასპექტებს ars vivendi - ანუ ცხოვრების ხელოვნებას - და ars moriendi - ანუ სიკვდილის ხელოვნებას - იუნგის ცხოვრებამდე მრავალი ასწლეულის განმავლობაში განსაზღვრავდა.

 

ერთ-ერთი მათგანის მიხედვით სიკვდილის მომენტში, ბოლოს და ბოლოს, ყველა ნიღაბი ქრება. ყოველგვარი ფარისევლობა, პოზა და პრეტენზია, ორაზროვნება და თვალთმაქცობა გაშიშვლებულ პატიოსნებას უთმობს ადგილს. „მეტად აღარაა ფარისევლობა“, როგორც თქვა მონტენმა მეთექვსმეტე საუკუნეში: თქვენ უბრალოდ იცით, რა არის „ქოთნის ფსკერზე“.

 

მეორე კი ცოცხალთა ქცევასა და მგრძნობელობასთანაა დაკავშირებული. გავრცელებული იყო სრულიად ინტუიციური გაგება, რომ ოჯახის წევრების ნამდვილი ფუნქცია იმაში მდგომარეობს, რომ გადასვლის ამ კრიტიკულ მომენტში თანაგრძნობითა და მხარდაჭერით მომაკვდავის გვერდით იდგნენ, რადგან ის, რასაც მომაკვდავი გრძნობს, ხედავს და გადმოცემას ცდილობს სიკვდილის ჟამს, hora mortis, კონცენტრირებული ბიოგრაფიის - მთელი განვლილი ცხოვრების მოკლე შინაარსის მსგავსია.

 

მაგრამ გარკვეულ წრეებში კიდევ უფრო კრიტიკული მნიშვნელობა მომაკვდავის ახლო და სანდო მეგობრის, როგორც „მომაკვდავ ორატორსა და პუბლიკას შორის მნიშვნელოვანი შუამავლის“ ყოფნას ენიჭებოდა, რათა მომაკვდავის ბოლო სიტყვები და ჟესტები ჩაეწერა; გულდასმით შეენახა ყოველი დეტალი; და, უპირველეს ყოვლისა, მთლიანად და უპირობოდ გადაეცა ისინი ადამიანებისთვის მომავალი თაობების გულისთვის.

 

რა თქმა უნდა, მეოცე საუკუნის სასტიკი რაციონალიზმის წყალობით, როდესაც 1961 წლის ზაფხულში იუნგის სიკვდილის ჯერი დადგა, ყველა ეს ძველი და ჰუმანისტური ტრადიცია უკვე გათელილი იყო. იმავე დროს, სულაც არ იყო შემთხვევითი, რომ ის დეტალურად იცნობდა ამ მრავალსაუკუნოვან სიბრძნეს იმის შესახებ, როგორ ვიცხოვროთ და მოვკვდეთ.

 

სინამდვილეში, ეს ყველაფერი არაა, რადგან იმ დროიდან, როდესაც ის იძულებული გახდა წითელ წიგნზე ემუშავა, რომელიც მკვდართა სამეფოში ფორმალურ მიწვევაზე გაცილებით მეტი იყო, ის ამ ტრადიციების ინტეგრირებულ ნაწილად იქცა.

 

მთელი დარჩენილი ცხოვრების განმავლობაში ის შინაგანად სიცოცხლეშიც - და სიკვდილშიც განიცხოვრებს მათ.

 

და თუ გავითვალისწინებთ არა მხოლოდ ჩვენი, როგორც დასავლელი ადამიანების ისტორიისადმი მის ღრმა პატივისცემას, არამედ, უპირველეს ყოვლისა,  იმ უნიკალურ დიდ მნიშვნელობას, რომელსაც ის წინასწარმეტყველურ ხილვებს, და ასევე სიზმრებს ანიჭებდა, ყველაზე მცირე, რის გაკეთებაც შეეძლო - მისი ბოლო შემაძრწუნებელი ხილვებისთვის თავის ცხოვრებაში დამსახურებული ადგილი დაებრუნებინა.

 

მაგრამ წესიერებითა და ჩვეულებრივი ფარისევლობით ყველაფერის ძველებურად გაგრძელების მცდელობებისას, ისინი საბოლოოდ მოიგუდა. ნაცვლად იმისა, რომ ამაში იუნგის ფსიქოლოგიისთვის პროგრესის და ევოლუციის დადებითი ნიშანი დავინახოთ, უფრო ზუსტი იქნებოდა, ინფანტილურ მდგომარეობამდე რადიკალური რეგრესიის ნიშნად განგვეხილა, რომელიც აჩვენებს, რამდენად უმწიფარი რჩება მათი ფსიქოლოგია, ვინც, როგორც ზიზღით აღნიშნავდა იუნგი, „ჩემს სახელს ისე ახსენებენ, რომ წარმოდგენა არ აქვთ, რაზეა ლაპარაკი“.

 

ბოლოს და ბოლოს, ის არაერთხელ ამტკიცებდა, რომ მისი ფსიქოლოგიის საბოლოო მიზანი - ისევე, როგორც ძველი ფილოსოფიის საბოლოო დანიშნულება - უბრალოდ სიკვდილის მომენტისთვის მომზადებაში მდგომარეობს. მაგრამ, როგორც მან ერთ ახლობელ ადამიანს აუხსნა სიკვდილამდე რამოდენიმე წლით ადრე: ჩემი ფსიქოლოგია, რა თქმა უნდა, ისევე, როგორც ნებისმიერი ნამდვილი ფსიქოლოგია, მხოლოდ დასასრულისთვის მომზადებაა. ან, უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, ის ყველაფრის დასასრულის მზადებად შეიძლება ჩაითვალოს.

 

და ის ნათლად მიგვანიშნებს აქაც და სხვაგანაც, რომ მხოლოდ ცალკეული ადამიანის სიკვდილზე არ საუბრობს.

 

შემდეგ ის ამატებს, რომ მხოლოდ ერთი ნამდვილი კითხვა დარჩა, და ეს კითხვა იმაში მდგომარეობს, თუ მაინც რას მოვკლავთ ჩვენ. და მისი არჩევანი საკმაოდ პირდაპირი იყო.

 

ან შევძლებთ ზრდის მტკივნეული პროცესის გავლისას ჩვენი კოლექტიური „ინფანტილური ფსიქოლოგიის“ მოკვლას, ან უბრალოდ საკუთარ თავს მოვიკლავთ.

 

ორი წლის შემდეგ იუნგისთვის ეს მხოლოდ იგივე ისტორიის შემდეგი თავი იყო. და ახლა ჩვენც არჩევანის წინ ვდგავართ.

 

ან მისი ცხოვრების და სიკვდილის მოწმობებს დავმალავთ, რათა საკუთარით ვითამაშოთ, რადგან არ გვესმის, რა არის საჭირო. ან სწორად მოვიქცევით და ჩვენი ქოთნის ფსკერს ჩავხედავთ.

 

13

ზუსტად 2011 წლის დასაწყისის ღამე იდგა.

 

იმხანად კაცობრიობის უკანასკნელი ორმოცდაათი წლის შესახებ იუნგის ბოლო, ორმოცდაათი წლის ნანახ ხილვაზე წარმოდგენა არ მქონდა. ცოლთან ერთად ჩრდილოეთ კაროლინის მთებში ვცხოვრობდი, და ღამით თითქოს ძახილი შემომესმა, რასაც ვეღარ შევეწინააღმდეგე. ვიცოდი, რომ საკუთარ თავში უნდა ჩავღრმავებულიყავი, რათა მენახა, რა ხდება ჩემს ცხოვრებაში, ჩემს სამუშაოში, მსოფლიოში.

 

შემდეგ კი მოულედნელად დანახულმა შემძრა - რაც უკვე მოხდა არა უბრალოდ ჩემს პატარა ცხოვრებაში, ჩემს პირად სამყაროში.

 

დაძაბულ სიჩუმეში, რომელიც ხანდახან ისადგურებს ღამღამობით, დავინახე, როგორ გაჩერდა ყველაფერი. მაგრამ უძრაობა საშინელებით იყო სავსე, რადგან ეს არ იყო მდუმარება ბუნებისა, რომელიც ღამით ისვენებს.

 

ესაა ცივილიზაციის მიწურულის მდუმარება. სრულიად პირდაპირი გაგებით ჩვენი დასავლური მსოფლიოს აღსასრული დადგა.

 

როდესაც უკეთ დავაკვირდი, დავინახე, რომ ყოველ კულტურას აქვს ინერცია, ზუსტად ისე, როგორც ემპედოკლეს მიერ აღწერილ სპირალურ მოძრაობებს, რომლებიც ყოველი კოსმიური ციკლის უკან დგას. ციკლში ყველაფერი ერთი მიმართულებით ბრუნავს, სანამ, ბოლოს და ბოლოს, არ გაჩერდება.

 

გაურკვეველი წამით, დროის არც შიგნით და არც გარეთ, არის უძრაობა ორ ურთიერთსაპირისპირო მოძრაობას შორის. შემდეგ ყველაფერი საპირისპირო მიმართულებით იწყებს მოძრაობას. და ესაა წერტილი, რომელსაც მივუახლოვდით: ესაა მოძრაობის ბოლოს სრული უძრაობის, ერთი ციკლის, ერთი მიმართული აჩქარების დარღვეული წონასწორობა საპირისპირო მიმართულებით მოძრაობის დაწყების წინ.

 

ეს ხდება კოსმოსშიც, ასევე ნებისმიერ ცხოველში თუ ადამიანში, და აგრეთვე ცივილიზაციის ცხოვრებაში. და ამ ცივილიზაციის აღსასრული დადგა. მოძრაობა შეწყდა. მისი ინერციის უკან მდგომი ენერგია ამოიწურა, გაიფლანგა.

 

სიღრმისადმი მგრძნობიარე ნებისმიერ ადამიანს ინსტინქტურად შეუძლია ფიზიკურად გაარჩიოს ეს ღრმად შიგნით. მაგრამ იმისთვის, რომ ეს იგრძნოს, გარკვეული სიმამაცეა საჭირო, რადგან უძრაობა ბოლოში თავზარდამცემია. ეს არაა ბუნების მდუმარების სილამაზე, როდესაც ფრინველები და ცხოველები მიჩუმდნენ, მიიძინეს, და მზემაც ცოტა ხნით დატოვა მიწა. ეს სხვა სიჩუმეა.

 

ესაა მდუმარება, როდესაც ყველაფერის, რაც კი იცით, აღსასრული დგება, აი ასე. მაგრამ, რა თქმა უნდა, ამის გააზრება ძალზე შემაძრწუნებელი იქნებოდა. და აი რა ხდება - როგორც ბორბალი ან დისკი ბრუნავს ინერციით გამორთვის შემდეგ - ადამიანები აგრძელებენ რბოლას, რადგან არ სურთ გაიაზრონ, რომ ყველაფერი გაჩერდა.

 

ზუსტად ისევე, როგორც მულტფილმების პერსონაჟები, რომლებიც ჰაერში მირბიან და ვერ გრძნობენ, რომ უკვე უფსკრულის თავზე არიან, ჩვენ ისევ ვფიქრობთ, რომ ყველაფერი წესრიგშია. რამდენიმე არარეალური წამის განმავლობაში ცარიელი სივრცის თავზე მივრბივართ, თუმცა უკვე აღარაფერი არაა, არანაირი საფუძველი ან საყრდენი, რომლებიც დაგვიჭერს ან გავლაში დაგვეხმარება. ჩვენ უბრალოდ ის თავდაპირველი მოძრაობის ნარჩენი მიგვაქანებს, რომელიც ახლა მხოლოდ და მხოლოდ ჩვენი არაცნობიერი ჩვევების ინერციადაა ქცეული.

 

მაგრამ ესეც განულდება: გაჩერდება, და ყველაფერი ჩამოცვივდება, და მაშინ დაისადგურებს ქაოსი. სწორედ ამიტომ ჩვენთვის ცნობილი ყველა სტრუქტურა ირგვლივ უნდა დაინგრეს და განადგურდეს. საქმე სულაც არაა კორუფციაში ან იმაში, რომ ძალაუფლება ცუდმა ადამიანებმა ჩაიგდეს ხელში, ან იმაში, რომ გაცილებით სამართლიანი, ძლიერი და უკეთესი საზოგადოება ავაშენოთ.

 

საქმე იმაშია, რომ ენერგია, რომელიც ჩვენს კოლექტიურ არსებობას კვებავდა, გამოილია, და სიღრმეში, ასეთი შეუმჩნეველი, საპირისპირო მოძრაობა დაიწყო.

 

პრობლემა ისაა, რომ ამ ახალ მიმართულებას არაფერი აქვს საერთო იმასთან, რაც ჩვენი გონებისთვისაა ცნობილი. ჩვენი გონება ვერ გახდება ამ მოძრაობის ნაწილი, რადგან ის სრულიად საპირისპიროა იმისა, რაც მათ იციან.

 

ის ისეთი ახალია, რომ ჩვენ, სავარაუდოდ, მხოლოდ ინტუიციურად შეგვიძლია მისი გამოცნობა საკუთარი თავის სიღრმეში არარაში ჩაძირვით, სადაც ვთავისუფლდებით ყოველგვარი შაბლონური აზროვნებისგან, აზროფორმებისგან, მოგონებებისგან იმის შესახებ, თუ რა იყო ადრე, ყოველგვარ მოლოდინებთან, ფანტაზიებთან, კეთილშობილურ იდეალებთან ან იმედებთან ერთად იმაზე, თუ როგორ უნდა განვითარდეს მოვლენები, რადგან ეს ყველაფერი ჯერ კიდევ ძველის ინერციაა. თავიდან მოდის მდუმარებისთვის სრულად დაწვის ჩუმი მოწოდება, რათა გახდე ნაწილი იმისა, რაც იქნება ახალი მოძრაობა.

 

თავიდან არა მხოლოდ საკუთარი თავის, არამედ მთელი ცივილიზაციის აღსასრული უნდა განიცადო: საჭიროა გაცნობიერება, რომ ის მთლიანად განადგურდა. და შემდეგ ნათელი ხდება, რომ, თუმცა შეიძლება მოგვეჩვენოს, თითქოს ყველა ვერ აცნობიერებს, რამდენად არარეალური გახდა ყველაფერი, მალულად ადამიანთა უმეტესობა აცნობიერებს. ისინი ძალზე დაბნეულები არიან ან ეშინიათ, რათა სხვებს გაუზიარონ ის, რას გრძნობენ სულის სიღრმეში.

 

ეს მხოლოდ და მხოლოდ ბუნებრივი პროცესია, საშიში არაფერია. ჩვენი კულტურა, როგორც ნებისმიერი სხვა კულტურა წარსულში თუ მომავალში, უბრალოდ ბუნებრივი ორგანიზმია, როგორც თავად სიტყვა მოიაზრებს ამას. და ნებისმიერი ორგანიზმის სასრულია, ანუ ის კვდება.

 

დიდი პრობლემა ისაა, რომ ადამიანურად ამის მიღება პრაქტიკულად შეუძლებელია. შეუძლებელია თავი შეიკავო სურვილისგან, ჩვენი უღრმესი წინათგრძნობების სადღაც კარადაში მიჩქმალვა არ გსურდეს; მათი გადამალვა ხომ უღირსი საქციელია.

 

მაგრამ, რა თქმა უნდა, სენტიმენტალობა ვერ გვიშველის. ასევე, ვერც იმედი.

 

არც ტექნოლოგია დაგვეხმარება, რომელმაც აქ მოგვიყვანა, რადგან მისი საკრალური განზომილების გასაღები დიდი ხნის წინ დავკარგეთ. ცნობიერად ჩვენ უბრალოდ არ ვფლობთ საჭირო სიბრძნეს ან ცოდნას, თუმცა ჩვენი ფოკუსებით და სათამაშოებით საკუთარი თავის გასულელება გვიყვარს, თითქოს გვაქვს.

 

ჩვენ დავივიწყეთ, რას ნიშნავს ამ სიბრძნისთვის ჭეშმარიტი დარდი: ესაა ყმული მისი არქონის გამო.

 

და უფსკრულის კიდემდე თავის მოტყუებას ვაგრძელებთ, რომ ყველაფერი მშვენივრად იქნება.

 

14

ხუთი თვით ადრე, ვიდრე 2011 წლის მარტში ფუკუსიმას მიწისძვრა და ცუნამი მოხდებოდა, სიზმარში ჰაერში ამწიეს და იაპონიის ჩრდილო-აღმოსავლეთის სანაპირო დამანახეს.

 

აქ, მითხრეს მათ, დიდი კატასტროფა მოხდება. მოსახლეობას წასვლა მოუწევს. მაგრამ მთელი მსოფლიო აღმოჩნდება ჩართული - და კატასტროფათა მთელ რიგში ეს მხოლოდ პირველი იქნება.

 

მათ პატარა ღრმულიც კი მაჩვენეს სერიოზული, მაგრამ ოდნავ მომღიმარი, ძალზე ქალური არსების ლოყაზე, რომელსაც კატასტროფის შედეგების ზღვაზე გადატანის და ქარის მოთვინიერების ძალაუფლება ჰქონდა მინიჭებული. და მივხვდი, რომ ეს კვლავ გაცოცხლებული მითოლოგიური ჰარპიების საქმე იქნებოდა: ქალური სულების, ნახევრად ადამიანების და ნახევრად ფრინველების, რომლებსაც თავიანთი დაბრმავებული მსხვერპლის საჭმელის ნახევარი მიაქვთ, დანარჩენს კი საკვებად უვარგისად აქცევენ მათში მოსაქმების შედეგად.

 

მითში მათი ყველაზე ცნობილი მსხვერპლი იყო წინასწარმეტყველი, რომელმაც ღმერთების საიდუმლოებები გასცა. მაგრამ, რაც არ უნდა უცნაურად ჟღერდეს, ახლა ჩვენ ყველანი წინასწარმეტყველებად ვიქეცით ჩვენი სიამპარტავნის გამო, ვიწინასწარმეტყველოთ მცირე თუ დიდი მოვლენები, ვფიქრობთ რა, რომ უფასოდ შეგვიძლია ღმერთების საიდუმლოებების მიღება. ამ თანამედროვე რაციონალურ ეპოქაში წინასწარმეტყველების იდეა იმიტომ კი არ გვეზიზღება, რომ მას გავცდით.

 

ჩვენ იმიტომ გვძულს ის, რომ ადრინდელებზე კიდევ უფრო უკეთეს წინასწარმეტყველებად ყოფნა გვწადია, ღვთაებრივისგან ყოველგვარი დამოკიდებულების გარეშე. ჩვენ მათ ზემოდან ქვემოთ დავყურებთ არა იმიტომ, რომ არ გვიყვარს ის, რასაც ისინი აკეთებდნენ, არამედ იმიტომ, რომ მათი ღვთაებრივი ძალების დაუფლება გვსურს. ეს სურვილია, ასეთ განსაკუთრებულებს რომ გვხდის, და რომელიც დაგვღუპავს.

 

რაც შეეხება წინასწარმეტყველების რეალურობას: ის იმდენად უბრალო და ყოველდღიურია, არაფერია მასში განსაკუთრებული. როგორც ფუკუსიმას მაგალითი გვიჩვენებს, ჯერ კიდევ შესაძლებელია მოვლენათა წინასწარ ნათლად ხილვა. და ეს იმიტომ, რომ ჯერ ყველაფერი ჩვენში ჩნდება, შემდეგ კი თვეები ან წლებიც კი სჭირდება, რომ გარეთ გამოიჭრას.

 

თუ გავითვალისწინებთ, რომ იუნგის 1961 წლის ბოლო წინასწარმეტყველებიდან ორმოცდაათ წელს 2011 წელთან მივყავართ, თქვენ შეიძლება თქვათ, რომ ის შეცდა კაცობრიობის აღსასრულში. ბოლოს და ბოლოს, ტელევიზიით არ აჩევენებენ ჩვენი განადგურების კადრებს.

მაგრამ ეს საკითხები ასე არ იზომება, რადგან ნამდვილი დაბოლოებები, ისეთები, რომლებსაც მნიშვნელობა გააჩნიათ, გარედან არ ხდება.

 

ისინი ჩვენს სიღრმეში ხდება, ცოცხალი და მკვდარი ერთურთს ხვდება და ერთმანეთს ადგილს უთმობს.

 

ცოლთან ერთად ნიუ-მექსიკოში ცხოვრებისას ხშირად მიწევდა კალიფორნიაში ფრენა. ერთხელაც ნასადილევს ალბუკერკეს გზაზე ეკიპაჟმა ჩვეულებრისამებრ გამოაცხადა, რომ დასაშვებად ვემზადებით.

 

ყოველთვის ყველაფერი ჩვეულებრივად იყო, თუმცა ამჯერად რაღაც შეიცვალა. თუმცა ქალის ხმა სტანდარტულ განცხადებას გვამცნობდა, როგორც მრავალჯერ მანამდე, მის ტონში რაღაც ისეთი დავაფიქსირე, რაც ღრმად ჩამწვდა სულში. და მივხვდი, რომ, როდესაც კულტურა ადამიანს ავტომატურად მოქცევას, რობოტივით ლაპარაკს აიძულებს, ადამიანში ადამიანობა ქრება - თავიდან ცალკეულ ადამიანში, შემდეგ კი მთელ მსოფლიოში.

 

მაგრამ ამ გზით გამქრალის აღდგენა შეუძლებელია, ის სამუდამოდ წავიდა.

 

იგივე ეხება ტელეფონის უცნაურ მენიუს, რომელიც ამერიკიდან მოვიდა. თავიდან ღილაკებზე უნდა დაგვეჭირა თითი.გარკვეული ხნის შემდეგ ღილაკებზე თითის დაჭერა მიუღებელი გახდა, და თქვენ ახლა ტელეფონს უნდა დაელაპარაკოთ.

 

თუმცა აქ ერთი პატარა პრობლემაა: პატარა ხრიკი. მსოფლიოში ყოველმა ტრადიციულმა კულტურამ ან საზოგადოებამ იცოდა, რომ გამოთქმული სიტყვის ძალა საკრალურია. ადამიანებს მიეცათ ენის ანუ მეტყველების ინსტრუმენტი ღვთაებისგან, რათა მათ ღვთაებასთან ურთიეთობა და მისი დიდება შესძლებოდათ. და როდესაც ჩვენ ხმის ამ საკრალურ საჩუქარს მანქანებთან სალაპარაკოდ ვიყენებთ, აკრძალულ ხაზს ვკვეთთ.

 

გარკვეული ხნის განმავლობაში გვეჩვენება, რომ ყველაფერი ძველებურად მუშაობს და ფუნქციონირებს. მაგრამ ჩვენი როლი არსებობაში გაპარტახდა, ჩვენი ადამიანური დანიშნულება ამ პლანეტაზე თავდაყირა დადგა. არსებობს ღვთაებრივი კანონები, რომელთა შესახებ უკვე აღარაფერი ვიცით, და ისინი სავალდებულოა, რადგან უმიზეზოდ არ არსებობენ. და როდესაც დარღვევები შემთხვევითიდან განმეორებადად იქცევა, შემდეგ კი განზრახულად, დგება შედეგები, რომელთა თავიდან აცილება შეუძლებელია.

 

ადამიანობა - ეს არაა ის, რაც კანონის ძალით გვეკუთვნის. ეს საუკეთესო უპირატესობაა, რომლის კულტივირება, შენახვა, დაცვაა აუცილებელი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ის თითებშუა გვისხლტება და თვალის დახამხამებაში ქრება.

 

შემაძრწუნებელი კითხვა იმაში მდგომარეობს, დარჩნენ თუ არა ისეთები, ვინც იცის ეს, რადგან ადამიანობაა საჭირო, რათა დადგინდეს განსხვავება ადამიანობასა და მის არარსებობას შორის. ეს იმდენად ნატიფი საკითხია, რომ ჩვენ შეგვიძლია მხოლოდ მისი ოდენ გამონათების მოხელთება, შემდეგ კი მხედველობის არედან ვკარგავთ, მიახლოება, შემდეგ კი ხელიდან გვისხლტება.

 

სათქმელადაც არ ღირს, რომ რამდენიც გნებავთ მახსოვრობით, თუთიყუშებივით გამეორება და მიბაძვა შეგვიძლია. მაგრამ ვერ დავამტკიცებთ, რომ ადამიანები ვართ, ჯიბეებში ხელების ჩაწყობით და ერთმანეთის დარწმუნებით, რომ ორი ხელი და ორი ფეხი და თავი გვაქვს. ეს მხოლოდ ამტკიცებს, რომ ცხოველები ვართ ადამიანის სხეულში, რაც ძალზე ადვილად მტკიცდება, თუ ყურადღებით დავაკვირდებით.

 

და როგორც კი ადამიანობის ეს ჩანასახი გაქრება, ბრძენნი აღარ იქნებიან.

 

15

2012 წლის იანვრის ბოლოს მეგობრებთან ერთად შვეიცარიის სამხრეთში ვიმყოფებოდი.

 

ერთხელ სადილის შემდეგ სახლში ზემოთ ოთახში ავედი და ინკუბაციისთვის (მედიტაციის ძველი დასავლური მეთოდი, რომელიც საკუთარი თავის სიღრმეში ჩაძირვისთვის გამოიყენება) წამოვწექი.

 

და თითქმის მაშინვე ყველაზე უცნაურ ადგილას აღმოვჩნდი, რაც კი ოდესმე მენახა. აქ პირისპირ შევეჯახე ჩვენი ეპოქის რეალობას, მაგრამ არა ჩვენი ცოცხალთა სამყაროს, არამედ მკვდართა სამყაროს  გადასახედით.

 

მაჩვენეს რაღაც, რაც დიდ სურათებიან წიგნს წააგავდა, მაგრამ უწყვეტი იყო და გვერდების გარეშე. აქ დედამიწაზე ადამიანური ცივილიზაციის უდიდესი პერიოდების ჩათვლით სიცოცხლის ყოველი ეონის და სტადიის უმცირესი დეტალები იყო თავმოყრილი: სურათებით იყო ახსნილი, როგორ ფუნქციონირებს ისინი, როგორ გახდა შესაძლებელი, რაში მდგომარეობს მათი რეალური დანიშნულება მარადისობის თვალსაზრისით.

 

ყოველი პერიოდის მარცხნივ იყო ვერტიკალური ნიშნული, რომელიც მას წინა ეპოქისგან გამოჰყოფდა, ხოლო მარჯვენა ნიშნული - მომავალისგან. მარცხენა ნიშნულიდან ჰორიზონტალური სარტყელივით ან ლენტივით გადაჭიმულიყო ხაზი, მეორე ნახევარი კი მარჯვენა ნიშნულიდან გამოდიოდა. და ყოველი ეპოქის მიზანი იმაში მდგომარეობდა, რომ სარტყელის ორი ბოლო დაეკავშირებინა, რათა ერთიანი ჯაჭვი შეექმნა, რომელიც წარმოშობის წერტილს დანიშნულების წერტილთან აერთებს.

 

ესაა უხსოვარი წარსულიდან შორეულ მომავალში მიმავალი უწყვეტი ლენტი, რომელზეც უნდა იაროს კაცობრიობამ დედამიწაზე დანარჩენ სიცოცხლესთან ერთად.

 

მაგრამ მე ამ უფურცლო წიგნში სწორედ ჩვენი ახლანდელი პერიოდის შესაბამისი ნაწილი მაჩვენეს. როდესაც შევხედე, ყველაზე გამაოგნებელი ის აღმოჩნდა, რომ ჩვენ სულაც არ ვიმყოფებით ეპოქის ბოლოში. პირიქით, ზუსტად შუაში ვართ - და სრულიად გზაარეულები.

 

ხმამ, რომელიც უკნიდან მოდიოდა, ამიხსნა, რომ ჩვენი კოლექტიური „თავდავიწყებისა და სიზარმაცის“ გამო გზა აგვებნა, ანუ ჩვენს მომავალსა და წარსულს შორის უმნიშვნელოვანესი კავშირი დავარღვიეთ. ჩვენ იმდენად უნუგეშოდ ვართ დეზორიენტირებულები, დარწმუნებულები, როდესაც არაფერში არ შეიძლება დარწმუნებული იყო, და ასე დაურწმუნებელი, როდესაც მხოლოდ რწმენაა საჭირო, რომ მარჯვენას მარცხენასგან და ზედას ქვედასგან ვეღარ ვარჩევთ.

 

და თანდათან ნაჩვენების დახვეწილ ლოგიკას ჩავწვდი: ქვესკნელის სამყაროს ტიპიურ ლოგიკას, რომელიც, როგორც ყოველთვის, ჩვენს მიერ გონივრულად მიჩნეულ უაზრო ძალისხმევაზე ბევრად მკაცრია.

 

ჩვენ ყოველი ეპოქა ცალკეულ ერთეულად მიგვაჩნია თავისი საწყისითა და დასასრულით. მაგრამ მკვდრები ჩვენზე გამოცდილები არიან და ჩვენს მიერ ეპოქად წოდებულის მეორე ნახევარს მომდევნოს დასაწყისთან აერთებენ, და ამგვარად ზუსტად ხედავენ, რა ხდება სინამდვილეში. იუნგს კარგად ესმოდა, რომ მთავარი ეპოქებს შორის გადასვლაა; მხოლოდ მას აქვს ცენტრალური მნიშვნელობა. და თუ ერთი ეპოქის არსს მეორის დასაწყისში უცვლელად გადავიტანთ, ამგვარად მივაღწევთ იმას, რაც ნამდვილად ღირს დასამახსოვრებლად.

 

უბედურება ისაა, რომ ჩვენს შემთხვევაში წინსვლა არაფერშია.

 

დედამიწაზე სიცოცხლის ამ პერიოდის შუა გზაზე, რომელიც მარადისობის თვალში მნიშვნელოვანი უნდა იყოს, ჩვენ ორიენტირი დავკარგეთ, და, ზანტი თავდავიწყებით, წარსულსა და მომავალს შორის გადამწყვეტ კავშირს გაქრობის საშუალება მივეცით. შედეგად სიცარიელეში დავეხეტებით და ვტრიალებთ და ვეძებთ საშუალებებს, რომლებიც მხოლოდ მდგომარეობის კიდევ უფრო გაუარესებისთვის გამოდგება და მდგომარეობის გამოსწორების შესაძლებლობას სპობს.

 

რაც უფრო ჩქარა ვტრიალებთ, მით უფრო სასოწარკვეთილ გადაწყვეტილებებს ვიღებთ; და ნაცვლად იმისა, გავიაზროთ, რომ რომელიღაც უმნიშვნელო წერტილში დავიკარგეთ, ღმერთმა იცის სად, რომელიღაც დიდებულ კრიტიკულ კულმინაციურ მომენტზე ოცნებას ვამჯობინებთ. სულის სიღრმეში გამუდამებით მზარდი სრული უსარგებლობის და მღელვარების გრძნობის საკომპენსაციოდ რომელიღაც გლობალური გამოღვიძების შესახებ ილუზიებს ვთხზავთ, თანდათან ჩაძინების პროცესშიც კი ფანტაზიებით ვიმშვიდებთ თავს, თითქოს რაღაც დიდებულ მწვერვალზე მოვექეცით, დიადი აღორძინების ზღურბლზე ვდგავართ, დიდი გარდასახვის გარიჟრაჟს ვუცქერთ.

 

თუმცა, სინამდვილეში ახლა არაა ჟამი ჭეშმარიტად ახლის დასაბადებლად. ამის მაგივრად, საკითხავი ისაა, მომავალ ქარტეხილში ჩვენი კულტურის შემქმნელი პირველი იმპულსის რამდენად მცირე ან დიდი ნაწილის გადატანა ძალგვიძს.

 

და რათა ყველაფერს ნათელი მოვფინოთ: თუ ჩვენი სამყაროს საწყისის ეს მივიწყებული საკრალური იმპულსი უბრალოდ ჩაქრება ჩვენი სიზარმაცის გამო, ეს არ ნიშნავს, რომ ამჟამინდელი ეპოქა უფრო ადრე დასრულდება, რათა ადგილი რაღაც ახალს დაუთმოს.

 

ის უბრალოდ გააგრძელებს ჩანჩალს მთელ დარჩენილ დროს - უფერული, ცარიელი არარაობა, რომელიც არაფერი ღირს. და იქნება ეს სასტიკი ბარბაროსობის, ტექნოლოგიური გაპარტახების თუ ტექნოლოგიური სრულყოფილების ხანა, სრულებით უმნიშვნელოა, რადგან ადამიანურობის გაგებით არაფერი მოხდება.

 

მკვდრების თვალთახედვით, ეს ჩვენი ახლანდელი ეონის ფუჭი და უსახელო დასასრული იქნება. ცოცხალთა თვალსაზრისით, ეს იქნება პირველი რამდენიმე ასწლეული იმისა, რასაც ჩვენ ახალ ერად მივიჩნევთ: სრულიად დაუმუშავებელი, სტატიკური, მკვდარი. და როდესაც წერა დავასრულე, გაოცებულმა აღმოვაჩინე, როგორ აღწერდა იოახიმ ფლორელი ყოველი ახალი პერიოდის ანუ ეპოქის დაახლოებით პირველ ექვსას წელს.

 

ის ამბობდა, რომ მას აჩვენეს, როგორ „უსწრებს წინ ყოველ ეპოქას ინკუბაციის პერიოდი“: უზარმაზარი გარეგანი ცვლილებების და შფოთვების დრო, როდესაც ადამიანობის ყოველგვარი დარჩენილი თესლი ფარული, არააქტიური, დაუმუშავებელი ხდება.

 

ჩვენ რომ ჩვენი არაადამიანობიდან თავდაპირველი ბუნებისკენ გზის გაკვალვა გვესწავლა, აღმოვაჩენდით, როგორ გავიაროთ პირდაპირ ქარიშხლის გულში. მაშინ ჩვენი ინდივიდუალური გაცნობიერებულობის ციცქნა ნაპერწკლით სამყაროს დიადი ჩასახვის მომენტში წყვდიადის სიღრმეებში არსებობა და მომავლისთვის ამ თესლის ცნობიერად საზრდოობა იქნებოდა შესაძლებელი.

 

მაგრამ ამჯერად ეს არ მოხდება, ან, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ მოხდეს, რადგან ჩვენს თავდაპირველ წარსულთან კავშირი დავკარგეთ.

 

16

2013 წლის შუაში ერთ ღამეს მკვეთრად გამომეღვიძა.

 

სიზმარი ძალიან უბრალო, მაგრამ ძალზე დაჟინებული იყო - მხოლოდ ერთი სიტყვა გამოისახა ჩემს წინაშე სრული სიცხადით. როგორც სიზმარში მივხვდი, ეს სიტყვა ადრე არც გამეგონა და არც მისი აზრი მესმოდა მღვიძარე მდგომარეობაში: კატაფალკი.

 

გამოღვიძებული, ამ სიტყვას კვლავ და კვლავ ვიმეორებდი, რათა არ დამვიწყებოდა. თითქმის დარწმუნებული ვიყავი, რომ ეს იყო ჩემი ქვეცნობიერი გონების წარმოსახვითი ქმნილება, რომელიც არ არსებობს.

 

მაგრამ ჩემდა გასაკვირად, როდესაც ლექსიკონს ჩავხედე, აღმოვაჩინე, რომ ის ნამდვილად არსებობს. და მნიშვნელობა არ აქვს, შემხვედრია თუ არა ის მე პერსონალურად ყოველდღიური ცხოვრების რომელიღაც მივიწყებულ მომენტში, რადგან, თუკი პროცესს დავაკვირდებით, ასე მძაფრად გამოხატული სიტყვის ან გამოთქმის მოულოდნელი განცდა - ნამდვილი მაგიაა.

 

ლექსიკონის სტატიის წაკითხვას დიდი დრო არ დასჭირვებია, რომ სიტყვის აზრს ჩავწვდომოდი. ეს ყველაფერი ძალიან წმინდა მოხუცს მოვუყევი, რომელიც ყოველთვის თავაზიანად მესალმება, როდესაც მას მის ზღვის პირას ქვებზე მდგარ მოხატულკედლებიან სახლში ვსტუმრობ. და მან არა მარტო ის ამიხსნა, რომ ეს წიგნი უნდა დამეწერა, არამედ ისიც, როგორ გამეკეთებინა ეს.

 

„კატაფალკი“ ძველი იტალიური სიტყვიდან წარმოდგება, რომელიც მორთულ, დახვეწილი ნაქარგებით დაფარულ  ხის კონსტრუქციას აღწერს, რომელსაც ცნობილი ან მნიშვნელოვანი ფიგურის კუბოს სადგამად იყენებდნენ. ის დგას მასზე მოთავსებული მიცვალებულით მთელი დასაფლავების ცერემონიის დროს, პროცესიისას, უკანასკნელი პატივის მიგებისას.

 

და სწორედ ამაშია, ერთი სიტყვით, ჩემი ნაშრომის მიზანიც: შევქმნა კატაფალკი ჩვენი დასავლური სამყაროსთვის.

 

თუ ეს აზრი უცნაურად გეჩვენებათ, მხოლოდ იმიტომ, რომ არ გესმით, რომ ჩვენი სამყარო უკვე მკვდარია. ის გარკვეული დროის განმავლობაში არსებობდა, როგორც შეეძლო ცდილობდა, მაგრამ ახლა ის მხოლოდ და მხოლოდ უსიცოცხლო ნარჩენია. და თუმცა ჩვენი კულტურის სხეულზე ჩვენი მასმედიის ოპტიმისტური ცნობიერება, განათლების სისტემა, ჩვენი კოლექტიური ისტორია უცნაური ნეკროფილიის დაპრაქტიკებას ცდილობს, სრულიად სხვა რამის გაკეთებაა საჭირო.

 

სწორი იქნებოდა შეკრება რიტუალური დატირებისთვის. ეს იქნებოდა ყველაზე საბაზისო ჰიგიენა, ასევე გონივრულიც. ჩვენ უნდა გამოვიგლოვოთ, აღვნიშნოთ დასასრული, ვიდრე სუფთა ახალი დასაწყისი დადგება. რაც ინსტინქტურად იციან აბორიგენმა ერებმა, მაგრამ ჩვენ ჩვენი გულქვაობით დავივიწყეთ, როდესაც დატირების დრო დგება, ტირილია საჭირო.

 

და ესაა მომენტი, როდესაც ჩვენი კულტურის წასვლა უნდა აღვნიშნოთ და პატივი მივაგოთ; ყველა პრობლემის გადაწყვეტის და წესრიგში მოყვანის, ღირსეულად და მადლიერებით დასრულების, სახლის დალაგების და მოწესრიგების ჟამი.

 

ოპტიმიზმი და იმედი საჭირო არაა. პირიქით, ფეხი შევდგით ადგილას, სადაც ყოველგვარი იმედი უნდა გადავიწუროთ, და კვლავ ოპტიმიზმით ცხოვრება მოვალეობის უსირცხვილოდ უარყოფა იქნებოდა. ჩვენი ხელოვნური იმედების სრულიად საპირისპირო რამაა საჭირო, და ესაა რწმენის ღვთიური რეალობა, რადგან რწმენა - ყველაზე საოცარი ყვავილია, ცოცხალი, ჭკვიანი და მშვენიერი, რომელსაც შეიძლება ქუჩაში სიბნელეში ან სახლისკენ მარტოდ მიმავალი შეხვდეთ თუ თქვენი მზერა იმედით არაა დაბინდული.

 

რაც შეეხება ოპტიმიზმს, ის ისევე დამანგრეველია, როგორც პესიმიზმი, რადგან ჩვენს ირგვლივ რეალობის დანახვას უშლის ხელს.

 

რა თქმა უნდა, იმედსა და სასოწარკვეთილებას შორის რაღაც მაგიური სივრცის არსებობაზე საუბარიც კი თითქმის უაზრობაა კოლექტიურ წნეხთან შეჯახებისას, რომელიც მეტის და მეტის მოლოდინით, სიძუნწის გამო კლდიდან გადმოხტომისკენ უბიძგებს. ხოლო რაც შეეხება აღსასრულის შესახებ სულელურ განცხადებებს, ძალზე რაციონალურად ან უაღრესად აბსურდულად ჟღერს.

 

მაგრამ ეს უბრალოდ იმ მდგომარეობის აუტანელი ბუნებაა, რომელიშიც აღმოვჩნდით.

 

როგორც იუნგმა ერთხელ აღნიშნა სულის რეალობაზე მითითებისას, „ყველაფერში მეწინააღმდეგებიან, როგორც ადამიანს, რომელიც ჭექა-ქუხილს წინასწარმეტყველებს მაშინ, როდესაც ცაზე ერთი ღრუბელიც კი არაა“. ეს სრული სიგიჟეა. „თუმცა, სიმართლე ისაა, სულის საკითხები ყოველთვის გონების ჰორიზონტს დაბლა დევს. და სულის პრობლემებთან მიმართებისას, ვსაუბრობთ საკითხებზე, რომლებიც ხილვადობის საზღვარზე მდებარეობს; ყველაზე ინტიმურ და მყიფე საკითხებზე, ყვავილებზე, რომლებიც მხოლოდ ღამე იფურჩქნება“.

 

როგორც ის ამბობდა, დგება ჟამი, როდესაც აღარ ღირს რაიმეს გამოსწორება ან გადაწყვეტა, როდესაც აღარაფრის გაკეთება შეიძლება, და არა მძიმე პაციენტთან, არამედ მთელ ეპოქასთან. როდესაც, როგორც ეს დიდ სუფიებს და ალქიმიკოსებს ესმოდათ, ლოცვაც კი - ჩარევას, ანუ უპატივცემულობის გამოვლენას ნიშნავს.

 

ბუნებრივია, ეს არ ნიშნავს, რომ ცხოვრების მიერ თქვენთვის დაკისრებული ვალი სრული მორჩილებით, ეთიკის და პასუხისმგებლობის ჭეშმარიტი გრძნობით არ უნდა მიიღოთ. მხოლოდ მათ, ვისაც იუნგი „პატარა და ფრაგმენტულ ადამიანებს“ უწოდებდა, გამუდმებით ესაჭიროებათ, რომ რაღაცით დასაქმდნენ, რაღაც გააუმჯობესონ.

 

და აქ ფსიქოლოგებიც მოიაზრებიან, რომლებიც თავიანთი ფოკუსებით ისე არიან გართულნი, რომ საერთოდ ვერ ამჩნევენ გადამწყვეტ ატმოსფეროს ან უმნიშვნელოვანეს სულს, საიდანაც ყოველი ფანდი წარმოიქმნება და სადაც ის ქრება.

 

კვლევის და ინტეგრაციის მთელი შინაგანი სამუშაო სხვა არაფერია, თუ არა ყველაზე პირველი, მოსამზადებელი ნაბიჯები: ეს მხოლოდ და მხოლოდ უხეში ხრიკებია, რათა ადამიანებს მათი ზედაპირული „მედან“ ყურადღება გადაატანინოს და თუნდაც ერთი, ან ორი, ან სამი წამით ისინი მართლაც შეხვდნენ თავიანთ სიღრმეებს. თუმცა, იუნგის თანახმად, საბოლოო მიზანი ინტეგრაციაში არაა.

 

მისი აზრი სიკვდილშია - საკუთარი თავის გაცნობიერებულად უკან მოტოვებაში, ყველაფერის ჩამოცილებაში, გაიგივების ან მიჯაჭვულობის ნებისმიერი კვალის მოშორებაში.

 

რაც შეეხება გარკვეული მომავლის არსებობას, წლების შემდეგ, როდესაც ადამიანებს ვუმტკიცებდი, რომ ჩვენი ადგილი აწმყოშია და მომავალს თავი უნდა დავანებოთ, რადგან ის მომავლის ადამიანებს ეკუთვნის, ჩემთვის აღმოჩენად იქცა წითელ წიგნში ამოკითხული იუნგის იგივე სიტყვები. „მომავალი მათ უნდა დავუტოვოთ, ვინც ცხოვრობს მომავალში“.

 

და ის პარადოქსულად ამატებს, ესაა „დიდი გზა - გზა მომავლისა“.

 

როგორც არსებობენ ისინი, ვინც ცნობიერად ეხმარება კულტურის დაბადებას, ისინიც უნდა არსებობდნენ, ვინც მის შეწყვეტას ეხმარება ცნობიერად. და ესაა მომენტი კატაფალკისთვის, როდესაც ჩვენ საკმარისად მამაცნი უნდა ვიყოთ, რათა ფოკუსირება შევძლოთ აუცილებელზე, რადგან ეს კატაფალკი ჩვენთვისაცაა.

 

ესაა ჟამი ჩვენი თავდაპირველი ან საწყისი ინსტრუქციების სწავლისა, როგორც მას მიმართავდნენ ასწლეულების განმავლობაში ინდიელები, კვლავ და კვლავ; ჟამი შებრუნებისა და ჩვენს წინაპრებთან შეხვედრისა; ჟამი მკვდრებისთვის ცეკვისა.

 

რაც შეეხება ამ წიგნს, შეგიძლიათ მას სერიოზულად მოეკიდოთ, თუკი ეს დაგეხმარებათ, საკუთარ თავს არ მოეკიდოთ სერიოზულად. მაგრამ ყველაზე ცუდი იქნება, მას სერიოზულად მოეკიდოთ და მან დაგამძიმოთ. მისი სტილი უცნაურად უცნობი მოგეჩვენებათ, რადგან ეს ძველი სტილია, რომელიც უკვე დავივიწყეთ, თანამედროვესთან ერთად.

 

ესაა ქარების და წვიმების რიტმი არჩევანის გარეშე. არ მსურს, იცოდეთ თუნდაც მეათასედი წილი იმისა, როგორ დაიწერა ის. და მისი გაკრიტიკებაც შეგიძლიათ, თუ ერკვევით იმაში, როგორ უნდა შეაფასოთ ამინდი.

 

უზარმაზარი შენიშვნები - წვრილმანია, კულტურის გროტესკული ძეგლებია, მის მიერვე მიტოვებული. მაგრამ თუ მათ მაინც წაიკითხავთ, აღმოაჩენთ, რომ ზოგიერთი მათგანი მინიატურული წიგნივითაა, რომელიც სხვა სამყაროში შესვლას გთავაზობთ.

 

რაც შეეხება აზრს, რომელიც ამ ყველაფრის უკან დგას, ის ძალზე უბრალოა. აზრი იმაში მდგომარეობს, რომ ყველაფრისგან განგვძარცვოს - იუნგისგანაც კი, რომელსაც ძალზე სჭირდება, რომ ის გაათავისუფლონ, ამ წიგნისგანაც კი.

 

მხოლოდ ყველაფრისგან გათავისუფლებით, საკუთარი თავის ჩათვლით, მომავლის თესლს ვთესავთ.

 

და როგორც მე ვარ ბუნდოვანი და ასეთი დავრჩები მათთვის,

რომელთა წინაშე საკუთარი თავის გამხელას არ ვაპირებ,

ეს წიგნიც მიუწვდომელი დარჩება მათთვის;

და არაფერი მოხდება, ვიდრე ვინმე არ მიიღებს მის ძღვენს.