ავტორი: გიორგი დოლიძე
"მატრიცაში" ორაკულის არ არის მხოლოდ საინტერესო პერსონაჟი, ის თავად შემსრულებლის, გლორია ფოსტერის ბოლო და ყველაზე დასამახსოვრებელი როლია. მსახიობი აქ უკვე არა მხოლოდ როლს, არამედ საკუთარ ცხოვრებასაც თამაშობს: ტრილოგიის მეორე ნაწილში, როცა ნეოს კიდევ ერთხელ გაესაუბრება, ის ტკბილეულს ჭამს, რაც მინიშნებაა მის დაავადებაზე - დიაბეტზე, საუბრის ბოლოს კი შეახსენებენ წასვლის დროს და მსახიობი ამბობს "ჩემი დრო ამოიწურა", დაემშვიდობება ნეოს და კარს გაიხურავს. ფილმის გადაღებისას გლორია ფოსტერი გარდაიცვალა.
მისი პერსონაჟი კი ტოვებს მინიშნებებს, რომელიც ყოველ მაძიებელ ადამიანს გზას უკვალავს, ხოლო რასაც თავისი პირით არ ამბობს, ნეო თავად ხვდება ამას. ორაკული თავად ელოდა, როდის მივიდა იგი ამ დასკვნებამდე. ნეო უკვე მეორე და ბოლო საუბარში ორაკულს ეუბნება, რომ ის პიროვნება არც უნდა იყოს, ის არის პროგრამა მანქანების სამყაროდან, შესაბამისად ორაკულიც კონტროლის სისტემის ერთ-ერთი ნაწილია. და ნეო ეკითხება "როგორ შემიძლია გენდოთ?".
სწორედ ამ შეკითხვას ელოდა ორაკულიც. მას სურს, რომ ნეომ კარგად გააცნობიეროს: ვინც რაიმე პროგნოზს, წინასწარმეტყველებას, და განვითარების კონკრეტულ გეგმას დადებს, ის ადამიანიც კი თავად არის პროგრამის სახეობა, განვითარების მხოლოდ ერთ-ერთი, მაგრამ არა ერთადერთი ვარიანტი და რომ არსებობს სხვა გამოსავალიც. რისთვის მივდივართ ასეთ ადამიანებთან, ვისგანაც რაიმე პროგნოზი გვინდა გავიგოთ? ან რა აზრი აქვს პროგნოზის ცოდნას, თუ ყველაფერი უკვე გადაწყვეტილია და ვიღაცამ იცის რა არჩევანსაც გავაკეთებთ? ამაზე ორაკული პასუხობს: "შენ ჩემთან არჩევანის გასაკეთებლად არც მოსულხარ, შენ უკვე აირჩიე. ახლა კი ცდილობ გაიგო რატომ აირჩიე." ჩვენი ქმედებები წინ უსწრებს ჩვენს აზრებს, ჯერ ვმოქმედებთ, ხოლო შემდეგ ვიაზრებთ რა მოვიმოქმედეთ და ავირჩიეთ. ორაკული ასევე ანგრევს წარმოდგენებს ყველა იმ "მიღმა ძალებზე" რომლებსაც მივაწერთ ჩვენი ბედის გადაწყვეტას. "მოჩვენებებზე, ანგელოზებზე ხომ გსმენია რომ ყვებიან... ისტორიები ვამპირებზე, მოჩვენებებზე, უცხო პლანეტელებზე რომლებიც ყველას გაშინებთ, გაჩენილია იმ სისტემის მიერ, რომელიც ცვლის იმ პროგრამას, რომელიც არეულად იწყებს მუშაობას." ჩვენი რწმენა-წარმოდგენებიც ისეთივე პროგრამაა, რომლის არევის შემთხვევაში შიშის ზარს გვცემს მისი გამოვლინებები, რომლებსაც ზებუნებრივ შესაძლებლობებს მივაწერთ, ჩვენი ბედის მართვის ჩათვლით.
სინამდვილეში კი ვუფრთხით საკუთარი წარმოსახვიდან ამოტივტივებულ სიმულაციებს. ორაკული ამბობს, რომ განადგურების შიშით პროგრამა ანუ ჩვენი ცნობიერება ზოგჯერ თანხმდება ასეთ სიმულაციებზე. მაგრამ ფილმის ამ პერსონაჟის მთელი სათქმელი სწორედ ერთხელ და სამუდამოდ გადაწყვეტილი ბედის, ფატალიზმის საწინააღმდეგო ქადაგებაა. ის ტრილოგიის პირველ ნაწილში აღნიშნავს, რომ ნეოს არ უნდა სჯეროდეს არავითარი ფატუმის, და ის თავად არის საკუთარი ბედის პატრონი. კურიოზულია, რომ მიდიხარ ადამიანთან ბედის გასაგებად, ის კი უკან გაბრუნებს პასუხით, რომ თავად უნდა შეიტყო შენი ბედი. "მატრიცის" ტრილოგიის ბოლო ნაწილი კი მთავრდება ეპიზოდით, როცა ორაკული საკუთარ ცოდნა-არცოდნას თვითონ ახდის ფარდას, როცა მზის ამოსვლას უყურებს. მას ეკითხებიან, იცოდა თუ არა რომ ისე მოხდებოდა ყველაფერი, როგორც დასრულდა სიუჟეტის განვითარება, რაზეც ორაკული პასუხობს: "არა, არ ვიცოდი. მე ამის მჯეროდა. მხოლოდ მჯეროდა..."
მან არაფერი დანამდვილებით არ იცოდა, როცა მას როგორც ყოვლისმცოდნეს მიმართავდნენ, მას მხოლოდ იმდენად ჰქონდა შინაგანი ჭვრეტის უნარი განვითარებული, რომ სხვებში ჩადებულ პოტენციალს ხედავდა და ამას უმატებდა მხოლოდ თავის რწმენას და ნდობას... ეს არის ნდობა სამყაროსადმი, როცა სხვებს დაარწმუნებ იმაში, რაც შენ თვითონაც არ იცი, მოხდება თუ არა ეს. იმდენად დიდ ნდობას გამოუცხადებ იმას, რაც ადამიანში დევს, რომ ის სხვანაირად ვეღარც მოიქცევა...
მაშინაც კი, როცა არ იცი რჩეული ხარ თუ არა, ორაკულის მსგავსი ადამიანები გამჭოლი მზერით წაგიკითხავენ, გამოგიცნობენ და ჯერ არც გეტყვიან ხარ თუ არა რჩეული. ამ დროს ის გეტყვის: "იყო რჩეული იგივეა რაც იყო შეყვარებული. ვერავინ გეტყვის ხარ თუ არა შეყვარებული. შენ ეს უბრალოდ იცი". როგორც მხოლოდ შენ გრძნობ, ხარ თუ არა შეყვარებული, ისევე მხოლოდ შენ უნდა მიხვდე შენს მოწოდებას, რჩეულობას კონკრეტულ მისიაში, შენ თვითონვე შექმნა საკუთარი პიროვნების განვითარების ხაზი და ბედი.
