ავტორი: მეკო გელაშვილი
მარტინ სკორსეზეს ფილმი „Silence“, ვფიქრობ, მის მიერ აქამდე გადაღებული ყველა კარგი ფილმის ერთგვარი შეჯამებაა, რაც არ ნიშნავს იმას, რომ ეს მისი საუკეთესო ფილმია, უბრალოდ, ის თავისი განსხვავებული სტილით თითქოს ყველაზე უკეთ გამოხატავს შეხედულებებს. როგორც ცნობილია, სკორსეზე 23 წელი ფიქრობდა ამ ფილმის გადაღებას და თუ დავუფიქრდებით, ალბათ, მივხვდებით, რომ მან ამ პერიოდში უყურა ყველანაირ ფილმს, დაიმახსოვრა, გაფილტრა და აი აქ, ამ საოცარ ფილმ-სპექტაკლში მოაქცია. პირველ რიგში რამაც ჩემი ყურადღება მიიქცია არის ის, რომ ფილმს მუსიკა ფაქტობრივად არ აქვს - სიჩუმეა (Silence), მხოლოდ ტკივილის, ფიქრის, სინანულის, მწუხარების, სასოწარკვეთის და ტანჯვის ხმა ისმის. ქრისტიანულ და ბუდისტურ სიჩუმეთა ჭიდილი - სადაც ვერ გაიგებ, რომელი სიჩუმე უფრო მეტყველია. ღმერთი, რომელიც მუდმივად იცი რომ თან დაგყვება, მაგრამ, ჩუმადაა, თუ მედიტაცია, რომლის ფონზეც ზუსტად იგივე ხდება.
ფილმი ქრისტიან მისიონერებზეა, რომლებიც, საბოლოო ჯამში, არა თავიანთი სარწმუნოების გავრცელებას, არამედ, მის შენარჩუნებას ცდილობენ. ერთ-ერთი საინტერესო ფაქტი არის ის, რომ სკორსეზე ფიზიკური ტანჯვისგან მთლიანად ათავისუფლებს გმირს და, სამაგიეროდ, ბოლომდე წირავს სულიერი ტანჯვისთვის. ანუ, რასაც Leonardo-ს გმირი ფილმში „The Revenant“ ფიზიკურად განიცდის, ზუსტად ის სჭირს Andrew-ს გმირის სულს. არსად მინახავს ასეთი დოზით გადმოცემული შინაგანი ტანჯვა, ძვლების ჭრიალამდე და ამავე ძვლების ნანგრევებში მომწყვდეული რწმენა-სინდისის ცოცხალი ჭიდილი.
სკორსეზე ბევრ გმირს გვიხატავს, მათ შორის "დაცემულ მღვდელს", "გამოსწორებულ პეტრეს" და ასე შემდეგ. თუმცა, მას არ სჯერა ერთხელ წაქცეული და შემდგომ გამოსწორებული გმირების. ასეთი გმირი უკვე ამოწურულია, რაც უნდა ეცადო, ბევრჯერ დამტვრეული ერთხელაც აღარ დაწებდება, რადგან თავის ჭეშმარიტ სახეს ვეღარასდროს დაიბრუნებს. ეს მოსაზრება სრულიად განსხვავებულია იაპონელებისთვის, მათსავე ენაზე რომ ვთქვათ “Wabi-sabi” (არაფერია მუდმივი, არაფერია დამთავრებული და არაფერია იდეალური). მათთვის ნებისმიერი ბზარიდან შეიძლება სწრაფვა გამთლიანებისკენ, თუმცა, დიდად ვერც ამ მისწრაფების საჭიროებას ხედავენ.
ფილმის ნარატივი გაგახსენებთ 1986 წლის ფილმს “The Mission”. მსგავსი ფილმები გვახსენებენ, რომ მისიონერული იდეა, როგორც ქრისტეს ერთგვარი „ჩანაცვლება“ წარუმატებელია, რადგან, ვერავის გადაარჩენ მანამ, სანამ თავად ხარ გადასარჩენი. ვერ გაუთბობ გულს იაპონელს ისტორიით, რომ ქრისტემ თავგანწირვის გზით ხალხი იხსნა განსაცდელისგან, რადგან, მათი აზრით, ამას ყოველი იაპონელი ყოველდღიურად აკეთებს.
საბოლოოდ, სკორსეზე ამ ფილმით ღმერთის დუმილზე ამახვილებს ყურადღებას და კიდევ ერთხელ გვახსენებს ჯვარზეგაკრული ქრისტეს რიტორიკულ კითხვას „Eli, Eli, Lama Sabachthani?"
