დონ ხუანის მოძღვრება: იაკ ინდიელთა ცოდნის გზა

ნაწილი 7

ნაწილი 7

მოსაწევი ნარევის შემადგენელი ნაწილების შეგროვებამ და მომზადებამ წლიური ციკლი შეადგინა.

პირველსავე წელს დონ ხუანმა პროცედურა შემასწავლა. 1962 წლის დეკემბერში, შემდგომ წელს, როდესაც ციკლი განახლდა, დონ ხუანი უკვე მხოლოდ ზოგადად მხელმძღვანელობდა; მე თვითონ შევაგროვე შემადგენელი ნაწილები, დავამზადე ისინი დ მომდევნო წლისათვის გადავდე.

1963 წლის დეკემბერში მესამე ციკლი დაიწყო. დონ ხუანმა მაშინ მაჩვენა, როგორ უნდა შემერია ნარევის ხმელი ინგრედიანტები, წინა წელს რომ მოვაგროვე და დავამზადე. მოსაწევი ნარევი მან პატარა ტყავის ქისაში ჩაყარა და ჩვენ კვლავ შევუდექით შემადგენელი ნაწილების შეგროვებას მომდევნო წლისათვის.

შეგროვების პერიოდებს შორის დონ ხუანი კვამლს იშვიათად ახსენებდა. მაგრამ ყოველ ჩემს ჩამოსვლაზე თავის ჩიბუხს მაჭერინებდა ხელში. ჩემი ჩიბუხთან „მეგობრობა“ ვითარდებოდა ისე, როგორც ეს მან აღწერა. ჩიბუხს თანდათანობით გადმომცემდა. იგი ჩემგან აბსოლიტურ და ზედმიწევნით კონცენტრაციას მოითხოვდა ამ პროცედურაზე და ამომწურავ მითითებებს მაძლევდა. ნებისმიერი დაუდევრობა ჩიბუხთან, თქვა მან, აუცილებლად მის ან ჩემს სიკვდილს გამოიწვევდა.

როგორც კი შეგროვების და დამზადების მესამე ციკლი დავასრულეთ, დონ ხუანმა დაიწყო - პირველად წელიწადზე მეტი პერიოდის განმავლობაში - კვამლზე როგორხ მოკავშირეზე, ისე ლაპარაკი.

1963 წლის 23 დეკემბერი, ორშაბათი

ნარევის ერთ-ერთი აუცილებელი შემადგენელი ნაწილის - ყვითელი ყვავილის შეგროვების შემდეგ, მანქანით დონ ხუანის სახლში ვბრუნდებოდით. მე შევნიშნე, რომ ამ წელს ინგრედიენტების შეგროვებისას წინა წელს მიღებული თადარიგი არ დაგვიცვიალ მას გაეცინა და თქვა, რომ კვამლი, ეშმაკის ბალახივით, განწყობას არ ჰყვებოდა და შურისმგებელიც არ იყო. კვამლისთვის არ ჰქონდა მნიშვნელობა ინგრედიანტების შეგროვების მიმდევრობას; ერთადერთი, რასაც იგი მოითხოვდა, ეს იმას, რომ ადამიანი, რომელიც ნარევს მოიხმარდა, გულმოდგინე და ზუსტი ყოფილიყო. დონ ხუანს ვკითხე, რას ვუზამდით ნარევს, რომელიც მან დაამზადა და მომცა შესანახად. მან მიპასუხა, რომ ეს ნარევი - ჩემი იყო და დაუმატა, რომ მით, რაც შეიძლება, მალე უნდა მესარგებლა. ვკითხე, რამდენი იყო საჭირო თითო მიღებაზე. მის მიერ მოცემული პატარა ქისა დაახლოებით სამჯერ მეტი მოცულობისა იყო თამბაქოს პატარა დასტაზე. მა თქვა, რომ ქეისის შიგთავსი ერთ წელიწადში უნდა გამომეყენებინა, ხოლო რამდენი ამეღო თითო მოწევაზე - ჩემი პირადი საქმე იყო.

მინდოდა გამეგო რა მოხდებოდა, მთელი მარაგი რომ არ დამეხარჯა. დონ ხუანმა თქვა, რომ არაფერი არ მოხდებოდა, - კვამლი არაფერს მოითხოვდა. თვითონ მას მოწევა აღარ სჭირდებოდა და მაინც იგი ყოველ წელს ახალ ნარევს ამზადებდა. შემდეგ თავისი თავი შეასწორა და თქვა, რომ ხანდახან მას მაინც უხდებოდა მოწევა. ვკითხე, რას უშვებოდა გამოუყენებელ ნარევს, მაგრამ პასუხი არ მივიღე. მან მხოლოდ თქვა, რომ ნარევი კარგი აღარ იქნებოდა, მას თუ ერთი წლის განმავლობაში არ გამოიყენებდი.

აქ ჩვენ გრძელი კამათი გავმართეთ. მე არასწორად ჩამოვაყალიბე შკითხვები და მისი პასუები გაურკვეველი ჩანდა. მინდოდა გამეგო, ჰკარგადვდა თუ არა ნარევი თავის ჰალუცინოგენურ თვისებებს, ან თავის ძალას ერთი წლის შემდეგ (და მაშინ ერთწლიანი ციკლი აუცილებელი იყო), ის კი დაჟინებით მიმტკიცებდა, რომ ნარევი არ დაკარგავდა თავის ძალას ნებისმიერი დროის განმავლობაში. ერთადერთი ისაა, თქვა მან, რომ ერთი წლის შემდეგ იგი აღარ იყო საჭირო, ვინაიდან უკვე მზად იქნებოდა ახალი მარაგი. გამოუყენებელი ძველი ნარევის მოცილება განსაუთრებული გზით ხდებოდა, რომლის გახსნაც დონ ხუანმა იმ დღეს არ ისურვა.

1963 წლის 24 დეკემბერი, სამშაბათი

- შენ ხომ მითხარიმ, დონ ხუან, რომ მოწევა აღარ გჭირდებოდა.
- ხო, რადგან კვამლი - ჩემი მოკავშირეა, მოწევა ჩემთვის აღარრაა საჭირო. მე ნებისმიერ ადგილას შემიძლია მისი გამოძახება.
- შენ გინდა თქვა, რომ ის შენთან მოდის, მაშინაც კი როცა არ ეწევი?
- მე ვგულისხმობ, რომ მე თვითონ თავისუფლად მივდივარ მასთან.
- მე თუ შევძლებ ამას?
- კი, თუ გახდი მას შენს მოკავშირედ.

1963 წლის 31 დეკემბერი, სამშაბათი

ხუთშაბათს, 26 დეკემბერს, პირველად გამოვცადე დონ ხუანის მოკავშირე - კვამლი. მთელი დღე მას მანქანით მიდამოებში ვატარებდი და მის დავალებებს ვასრულებდი. სახლში დღის ბოლოს დავბრუნდით. ამის ნაცვლად მან წამოიწყო საუბარი იმის შესახებ, რომ მე აუცილებლად კვამლი უნდა გამეცნო. მისი თქმით, მე თვითონ უნდა გამომეცადა, რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ის, როგორც მოკავშირე.

ისე, რომ ჩემთვის შეპასუხების უფლებაც კი არ მიუცია, დონ ხუანმა განაცხადა, რომ ახლავე აპირებდა ჩიბუხის გაწყობას. მისი ადაწმუნება ვცადე, ვუმკიცებდი, რომ თავი მზად არ მიმაჩნდა. თქვი, რომ ჩემი აზროთ, ჩიბუხი ხელში ძალიან ცოტა ხანს მეჭირა და ჯერ არ შევეჩვიე. მაგრამ მან მიპასუხა, რომ მე არც ისე ბევრი დრო დამრჩენოდა სასწავლებლად და ძალიან მალე ჩიბუხის მოწევა მომიხდებოდა. მან იგი ბუდიდან ამოიღო და ხელი გადაუსვა. მის გვერდით იატაკზე დავჯექი და სასოწარკვეთილებით ავად გახდომას ან უკან დახევის რაიმე სხვა საშუალების გამოჩენას ვნატრობდი - ყველაფერი უნდა მეღონა, ოღონდ ამ გარდაუვალი ნაბიჯისთვის თავი ამერიდებინა.

ოთახში თითქმის სრულიად ბნელოდა. დონ ხუანმა ნავთის ლამპა აანთო და კუთხეში დადგა. ჩვეულებრივ, ლამპა ოთახში თავისებურ ბინდს ქმნიდა და მისი მოყვითალო შუქი ყოველთვის მაწყნარებდა. ამჯერად შუქი რაღაც მქრქალი და უჩვეულოდ წითელი მეჩვენებოდა; იგი მაღიზიანებდა. დონ ხუანმა თავისი ნარევიანი ქისა გახსნა, ისე რომ კისერზე გამობმულ ქორტიდან არ მოუხსნია. ჩიბუხი მიიჯიდა, პერანგის ქვეშ მოათავსა და მასში ცოტა ნარევი ჩაყარა. მიბრძანა, თვალი მედევნებინა პროცედურისთვის და მაჩვენა, რომ თუ ნარევის რაღაც ნაწილი დაიბნეოდა, იგი მისი პერანგის შიგნით ხვდებოდა.

დონ ხუანმა ჩიბუხის თასი სამი მეოთხედით აავსო, შემდეგ ცალი ხელით ქისა შეკრა; მეორეში ჩიბუხი ეჭირა. პატარა თიხის ლარნაკი აიღო, მე გადმომცა და მთხოვა, გარედან ცოტა ნაკვერჩხალი მომეტანა. სახლის უკან წავედი და ლანკარით რამდენიმე ნაკვერჩხალი მოვიტანე. ღრმა შეშფოთებამ მომიცვა. თითქოს რაღაცის წინათგრძნობამ.

დონ ხუანს გვერდით მივუჯექი და ლანკანი გავუწოდე. მან შეხედა და წყნარად შენიშნა, რომ ნაკვერჩხლები ძალიან დიდები იყო. მას უფრო წვრილი სჭირდებოდა, ჩიბუხის თასში რომ ჩატეულიყო. ღუმელთან დავბრუნდი და მოვიტანე რაც უნდოდა. მან ნაკვერჩხლიანი ლანკანი აიღო და წინ დაიდგა. ფეხმორთხმით დაჯდა. ალმაცერად გადმომხედა და წინ გადაიხარა ისე, რომ ნიკაპით ლამის ნაკვერჩხლებს შეეხო. მარცხენა ხელში ჩიბუხი მოიმარჯვა და მარჯვენა ხელის საოცრად სწრაფი მოძრაობით გავარვარებული ნაკვერჩხალი აიტაცა და ჩიბუხის თასში ჩადო; შემდეგ გაიმართა, ჩიბუხი ორივე ხელით დაიჭირა, ტუჩებთან მიიტანა და სამჯერ მოქაჩა. ხელები ჩემკენ გამოსწია და მბრძანებლურად ჩამჩურჩულა, ჩიბუხი ხელში ამეღო და მომეწია.

წამით აზრმა გამიელვა, უარი მეთხვა და გავქცეულიყავი, მაგრამ დონ ხუანმა კვლავ მოითხოვა, და ისევ ჩურჩულით, რომ ჩიბუხი ამეღო და მომეწია. შევხედე. ჯიქურ მიცქერდა, მაგრამ მეგობრულად, თანაგრძნობით, ცხადი იყო, რომ არჩევანი დიდი ხნის წინ გამეკეთებინა და სხვა გზა აღარა მქონდა - მას ნდა დავმორჩილებოდი.

ჩიბუხი ავიღე და კინაღამ ხელიდან გამივარდა. ცხელი იყო! განსაკუთრებული სიფრთხილით მივიტანე პირთან, მეშინოდა, ჩემი ტუჩები მის სიმხურვალეს ვერ გაუძლებდნენ. მაგრამ სიმხურვალე სრულიად არ მიგრძვნია.

დონ ხუანმა მიბრძანა, ნაფაზი დამერტყა. კვამლი პირში ჩამივიდა და შიგ დატრიალდა. მძიმე იყო! პირი თითქოს საფანტით ამევსო. აზრადრატომღაც ეს შედარება მომივიდა, თუმცა საფანტი პირში არასოდეს მჭერია. კვამლი კიდევ მენთოლს წააგავდა და პირში უეცრად სიცივე ვიგრძენი. შეგრძნება ხალისის მომგვრელი იყო.
- კიდევ! კიდევ! - გაისმოდა დონ ხუანის ჩურჩული. ვიგრძენი, როგორ თავისუფლად აღწევდა კვამლი სხეულში, თითქმის ჩემი კონტროლის გარეშე. დონ ხუანის ჩიჩინი აღარ მჭირდებოდა. მექანიკურად ვაგრძელებდი წევას.
უეცრად, დონ ხუანი დაიხარა და ჩიბუხი გამომართვა. ფერფლი ფრთხილად ნაკვერჩხლებიან ლანკანზე გადმოფერთხა, შემდეგ თითი ნერწყვით დაისველა და ჩიბუხის თასში დაატრიალა, კედლების გასაწმენდად. რამდენიმეჯერ ტარში ჩაბერა. დავინახე, უკან შალითაში როგორ ჩადო ჩიბუხი. მისი ქმედება ჩემს ყურადღებას იზიდავდა.

გაწმინდა და შეინახა რა ჩიბუხი, დონ ხუანი მე მომაშტერდა, მხოლოდ მაშინ ვიგრძენი, რომ მთელი სხეული დამბუჟებოდა, თითქოს მენთოლით გაჟღენთილი. სახე დამიმძიმდა და ყბები მტკიოდა. პირს, დამუწულს ვერ ვაჩერებდი, მაგრამ ნარწყვი არ მდიოდა. პირი გამიშრა და მეწვოდა, თუმცა წყურვილს მაინც არ ვგრძნობდი. მთელი თავი უჩვეულო სიმხურვალეს მოეცვა. ცივ სიმხურვალეს! სინთქვა ნესტოებს და ზედა ტუჩს თითქმის მიგლეჯდა, ყოველ ამოსუნთქვაზე, მაგრამ არ მწვავდა. ეს სიცივის წვა იყო, ყინულის!

დონ ხუანი უძრავად იჯდა ჩემს გვერდით, მარჯვენა მხარეს და ჩიბუხიანი შალითა თითქპს ძალდატანებით იატაკზე მიეჭირა. ხელისგულები დამიმძიმდა. ხელებს მტეხდა, ისინი მხრებს ქვემოთ ეწეოდნენ. ცხვირიდან რაღაც სითხე მოდიოდა. ხელის ზურგით მოვიწმინდე და - ზედა ტუჩი მოვიცალე! სახე მოვიწმინდე - და მთელი ხორცი ჩამოვითალე! ვდნებოდი! ისეთი გრძნობა დამეუფლა, თითქოს სხეული, მართლაც, მიდნებოდა. ფეხზე წამოვხტი და რაიმესთვის ხელის ჩაჭირდება ვცადე - ნებისმიერი საგნისთვის, ოღონდ არ წავქცეულიყავი. შიში დამეუფლა, შიში, რომელიც ადრე არასოდეს განმიცდია. ბოძს წავავლე ხელი, ოთახის შუაგულში ჭერს რომ იჭერდა. წამით ასე გავჩერდი, შემდეგ შემოვბრუნდი და დონ ხუანს შევხედე. ის კვლავ ჩიბუხით ხელში უძრავად იჯდა და მე მიყურებდა.

ავადმყოფურად ცხელი (თუ ცივი?) სუნთქვა მქონდა და ყელში მიჭერდა, თავი წინ დავხარე, ბოძისთვის რომ მიმეყრდნო, მაგრამ, როგორც ჩანს, ავაცილე; თავმა წინსვლა განაგრძო და ბოძს გვერდი აუარა. პირდაპირ იატაკთან შევაჩერე თავი. გავიმართე. ბოძი აქ იყო, ჩემს თვალწინ! კვლავ დავაპირე მისთვის თავის მიყრდნობა. საკუთარი თავის ხელში აყვანა და ყურადღების მოკრეფა ვცადე, თვალები გახელილი მეჭირა. წინ დავიხარე, შუბლით ბოძს რომ შევხებოდი. იგი სულ რამდენიმე დიუმში იყო ჩემი თვალებისგან, მაგრამ შეხების მოლოდინში სასწაულებრივ ვიგრძენი, როგორ გავიდა თავი ბოძში.

გონივრული ახსნის სასოწარკვეთილ ძიებისას გადავწყვიტე, რომ ჩემი მხედველობა მანძილს ამახინჯებდა და ბოძი, ალბათ, ჩემგამ ათამდე ფუტის მოშორებით იქნებოდა, თუმცა მე მას პირდაპირ ჩემს წინ ვხედავსი. მაშინ შევუდექი ლოგიკურად და გონივრულად ბოძის ადგილმდებარეობის დადგენას. გვერდულად ნაბიჯ-ნაბიჯ ვცადე მისი შემოვლა. ამ ქმედების აზრი იმაში მდგომარეობდა, რომ ბოძის ასეთი შემოვლის დროს შემოხაზული წრე ხუთ ფუტზე მეტი დიამეტრის არ გამოვიდოდა; თუ ბოძი ჩემგან, მართლაც, ათ ფუტში იმფოფებოდა, ანუ ჩემი ხელით მისაწვდომობის ფარგლებს გარეთ, ადრე თუ გვიან დადგებოდა მომენტი, როცა მის მიმართ ზურგით მოვექცეოდი. მჯეროდა, რომ ამ მომენტში ბოძი გაქრებოდა, რადგან სინამდვილეში ის ჩემს უკან აღმოჩნდებოდა.

ბოძის გარშემო მოვყევი ტრიალს, მაგრამ იგი კვლავ ჩემს წინ რჩებოდა. სასოწარკვეთილმა, ბოძს ორივე ხელი ჩავჭიდე, მგრამ ხელებმა გამჭოლ გაიარეს და ჰაერს ჩაებღაუჭნენ. ზედმიწევნით გავთვალე მანძინი ჩემსა და ბოძს შორის, და მიახლოებით სამი ფუტი მივიღე. ესე იგი, ჩემი თვალები სამი ფუტის მანძილს აღიქვამდნენ. რამდენიმე ხანს მხედველობითი სიღრმის აღქმით წავითამაშე. თავს აქეთ-იქით ვაბრუნებდი და თვალებს რიგრიგობით ხან ბოძზე და ხან კედლებზე ვაფიქსირებდი. სიღრმის ჩემებური შეფასებით, ბოძი უთუოდ ჩემს წინ, დაახლოებით სამ ფუტში აღმართულიყო. ხელები წინ გავშალე თავის დასაცავად და მთელი ძალით ვეძგერე. შეგრძნება იგივე იყო - ბოძს გამჭოლ გავუარე. და ამჯერადაც იატაკზე დავენარცხე. ისევ წამოვდექი და ეს, ალბათ, ჩემი ტველაზე უჩვეულო ქმედება იყო იმ ღამით. თავი აზრით ავაყენე! ადგომისათვის ჩვეულებისამებრ კუნთებითა და ზვალოვანი სტრუქტურით არ მისარგებლია იმიტომ, რომ მათ ვერარ ვმართავდი. ეს ჩემთვის იმ წუთს გახდა ცხადი, როცა იატაკზე დავეცი. მაგრამ ჩემი ცნობისმოყვარეობის გრძნობა ბოძის მიმართ იმდენად ძლიერი იყო, რომ აზრით „თავი წამოვაყენე“ რეფლექტორული ქმედების მსგავსად. სანამ ბოლომდე გავაცნობიერებდი იმ გარემოებას, რომ ვერ ვმოძრაობდი, უკვე ამდგარი ვიყავი.

დახმარებისთვის დონ ხუანს ვუხმობდი. ერთიც, მთელი ხმით, დავიღრიალე კიდევაც, მაგრამ დონ ხუანი არ განძრეულა. ის კვლავ ალმაცერად მიცქერდა ისე, თითქოს თავის მობრუნება ეზარებოდა, პირდაპირ რომ შემომხედა. მისკენ ნაბიჯის გადადგმა დავაპირე, მაგრამ იმის ნაცვლად, რომ წინ წავსულიყავი, უკან გამაქანავა და კედელს შევასკდი. ვიცოდი, რომ მას ზურგით დავეჯახე, მაგრამ მისი სიმყარე არ მიგრძვნია; რბილ, ღრუბლისებრ ნივთიერებაში ვიფლობოდი - და ეს ნივთიერება კედელი იყო. ხელები გაშლილი დამრჩა, მთელი სხეული კი ნელ-ნელა კედელში იძირებოდა. მხოლოდ წინ, ოთახში შემეძლო ცქერა. დონ ხუანი კვლავინდებურად მაკვირდებოდა, მაგრამ არაფერი უღონია ჩემს დასახმარებლად. თავზე ზეძალის დატანებით შევეცადე სხეულის კედლიდან გამონთავისუფლება, მაგრამ იგი სულ უფრო და უფრო ღრმად იძირებოდა. აღუწერელი შიშით შეპყრობილი ვგრძნობდი, როგორ იკვრებოდა ღრუბლისებრი კედელი ჩემს სახეზე. თვალების დახუჭვა ვცადე, მაგრამ ვერ შევძელი.

არ მახსოვს, მერე რა მოხდა. უეცრად დონ ხუანი, ჩემს წინ, ძალიან ახლოს აღმოჩნდა. ჩვენ სხვა ოთახში ვიყავით. მაგიდას ვხედავდი და ცეცხლს თიხის ღუმელში, ხოლო თვალის კიდით სახლის უკან ღობე გავარჩიე. ყველაფერი ძალიან ცხადად მოჩანდა. დონ ხუანმა ნავთის ლამპა მოიტანა და ოთახის შუაგულში ჩამოკიდა. ვცადე, სხვა მხარეს გამეხედა, მაგრამ ჩემს თვალებს მხოლოდ წინ ხედვის უნარი გააჩნდათ. ჩემი სხეულის ვერცერთ ნწილს ვერ ვანსხვავებდი და ვერცა ვგრძნობდი. სუნთქვაც შეუგრძნობლადი მქონდა. მაგრამ ჩემს აზრებს განსაკუთრებული სიცხადე ახასიათებდა. გარკვევით ვაცნობიერებდი ყველაფერს, რაც ჩემს წინ ხდებოდა. დონ ხუანი მომიახლოვდა და აზრებმა სიცხადე დაკარგეს. თითქოს ჩემში რაღაც გაჩერებულიყო. აზრები საერთოდ აღარა მქონდა. ჩემსკენ მომავალი დონ ხუანი დავინახე და მისდამი ერთბაშად სიძულვილი ვიგრძენი. მინდოდა ნაკუწებად მექცია. მზად ვიყავი მომეკლა, მაგრამ ვერ ვინძრეოდი. მანამდე ბუნდოვნად თავზე რაღაც დაზონას ვგრძნობდი, მაგრამ ეს შეგრძნებაც გამიქრა. დარჩა მხოლოდ ერთი - ყოვლისმშთანთქმელი რისხვა დონ ხუანის მიმართ. ჩემგან რამდენიმე დიუმში ვხედავდი. მის დაბრდღვნას ვლამობდი. ალბათ ვიღრინებოდი და ჩემში რაღაც შედრკა. გავიგონე, როგორ მელაპარაკებოდა დონ ხუანი. მისი ხმა ალერსიანი და მშვიდობის მომგვრელი მომეჩვენა და უსასრულო სიამოვნებამ ამავსო. იგი კიდევ უფრო მომიახლოვდა და ესპანური იავნანა წამიკითხა.

„ქალბატონო წმინდა ანავ, რატომ ტირის ბავშვი? დაკარგული ვაშლის გამო. მე მოგცემ ვაშლს. ორს მოგცემ. ერთს ბიჭუნასთვის, მეორეს კი შენთვის ( Seniora Santa Ana, porque llora el nino? Por una manzana que se le ha perdito. Yo le dare una. Yo le dare dos. Una para el nino y otra para vos)”. ტანში სითბომ დამიარა. ეს გულისა და გრძნობების სითბო იყო. დონ ხუანის სიტყვები შორეულ გამოძახილს ჰგავდა. ბავშვობის შორეულ მოგონებებს მიღვიძებდა.

სიძულვილი, რომელსაც სულ ცოტა ხნის წინ განვიცდიდი, გამიქრა. რისხვა სიყვარულმა შეცვალა - დონ ხუანის მიმართ სიხარულის მომგვრელმა მიმზიდველობამ. მან თქვა, რომ უნდა მეცადა, არ დამეძინა, რომ სხეული აღარა მქონდა და რადაც მინდოდა, იმად შემეძლო გადაქცევა. მან უკან დაიხია. თვალები ნორმალურ დონეზე მქონდა ისე, თითქოს მის გვერდით ვმდგარიყავი. ორივე ხელი გამომიწოდა და მათში შესვლა მიბრძანა.

არ ვიცი, მე წავიწიე წინ, თუ ის მომიახლოვდა. მისი ხელები თითქმის ჩემს სახეზე ეწყო - თვალებზე, თუმცა მათ არა ვგრძნობდი.
- ჩემს გულმკერდში შემოდი, - მომესმა მისი ხმა. ისეთი შეგრძნება გამიჩნდა, თითქოს ის საკუთარ თავში მიწოვდა. ისეთივე, როგორც ღრუბლისებრ კედელთან.
მერე მხოლოდ მოსო ხმა მესმოდა, ხედვას და დანახვას რომ მიბრძანებდა. თვითონ მას უკვე ვერარ ვარჩევდი. თვალები, ალბათ, გახელილი მქონდა, რადგან სინათლის გაბრწყინებას ვხედავდი წითელ ფონზე - თითქოს სინათლეს თვალდახუჭული ვუცქერდი. ამის შემდეგ კვლავ ჩამერთო აზრები. სცენები რაიმე წესრიგის დაუცველად ჩნდებოდნენ და ეს სწრაფ სიზმარსა ჰგავდა, როცა სურათები ერთმანეთში იჭრებიან და ერთი მეორეს ცვლიან. შემდეგ აზრებმა კლება იწყეს, როგორც რაოდენობრივ, ისე ინტენსიობით და მალე საერთოდ გაქრნენ. მხოლოდ მღელვარებისა და ბედნიერების შეგრძნება დამრჩა. რაიმე ფორმებს ან სინათლეს ვერ ვარჩევდი და უეცრად ზედაპირზე ამომაგდო. გარკვევით ვგრძნობდი, რომ სადღაც ზევითკენ მივიწევდი. თავისუფალი ვიყავი და უზარმაზარი სიჩქარით ვმოძრაობდი, თითქოს წყალში ან ჰაერში ვყოფილიყავი. გველთევზასავით ვცურავდი. ვიკლაკნებოდი და ვიგრიხებოდი, ზემოთ ვიჭრებოდი, და ძირს ვეშვებოდი სრულიად თვითნებურად. ყოველი მხრიდან ჩემს გარშემო ცივი ქარი უბერავდა და მე ბუმბულივით გავფრინდი, წინ, უკან და ქვემოთ, და ქვემოთ, და ქვემოთ.

1963 წლის 28 დეკემბერი, შაბათი

გუშინ, დღის მეორე ნახევარში გავიღვიძე, როგორც დონ ხუანმა მითხრა, თითქმის ორდღიანი მშვიდი ძილის შემდეგ. თავი მისკდებოდა. წყალი დავლიე და ცუდად შევიქენი. დაღლილობას ვგრძნობდი, უკიდურეს დაღლილობას და ჭამის შემდეგ ისევ დავწექი.
დღეს უკვე სრულიად დასვენებულად ბგრძნობდი თავს. დონ ხუანთან ერთად ჩემი კვამლთან მიღებული გამოცდილება განვსაჯეთ. ვიფიქრე, ჩემგან, როგორც ყოველთვის, ამბის სრულ აღწერას მოელოდა. შთაბეჭდილებების გადმოცემას შევუდექი, მაგრამ მან შემაჩერა და მითხრა, რომ ეს არ იყო საჭირო, რადგან სინამდვილეში არაფერი მოვიმოქმედე და მაშინათვე დავიძინე, ამგვარად სალაპარაკოც არაფერი იყო.
- კი მაგრამ, ჩემს გრძნობებს რა ვუყო? ნუთუ ამას სულ არა აქვს მნიშვნელობა? - არ ვიშლიდი მე.
- არა. კვამლთან - არა აქვს. მოგვიანებით, ვისაუბრებთ, როცა მოგზაურობას ისწავლი. საგნებში შეღწევას შეძლებ.
- და საგნებში „შეღწევა“ რეალურად შეიძლება?
- შენ რა, აღარ გახსოვს? ამ კედელში შეაღწიე და მეორე მხარეს გააღწიე.
- მგონი სინამდვილეში წკუიდან გავაღწიე.
- არა, ჭკუიდან არ გადასულხარ.
- დონ ხუან, შენც ასე იქცეოდი, პირველად რომ მოწიე?
- არა, ეს სხვანაირად მოხდა. ჩვენ განვსხვავდებით ხასიათით.
- შენ როგორ იქცეოდი?
დონ ხუანმა არ მიპახუხა. შეკითხვა შევაბრუნე და კვლავ გავუმეორე. მან თქვა, რომ არ ახსოვდა თავისი შთაბეჭდილებები და რომ ასეთი შეკითხვის დასმა - იგივე იყო, რაც მეკითხა ძველი მეთევზისათვის, რას განიცდიდა იგი პირველი თევზაობისას.

მან თქვა, რომ ისევე როგორც მოკავშირე, კვამლიც უნიკალური იყო, ხოლო მე შევახსენე, რომ ის მესკალიტოზეც იგივეს ამბობდა. მან ნათქვამი დაადასტურა და დაუმატა, რომ თუმცა ერთიცა და მეორეც უნიკალურები იყვნენ, თვისობრივად ერთმანეთისაგან განსხვავდებოდნენ.
- მესკალიტო - დამცველია იმიტომ, რომ იგი გესაუბრება და შენი ქმედებების მიმართვა შეუძლია, - თქვა მან. - მესკალიტო სწორი ცხოვრების წესს გასწავლის და შენ მისი დანახვა შეგიძლია, ვინაიდან იგი შენს გარეთ იმყოფება. კვამლი კი - მოკავშირეა. იგი გარდაგქმნის შენ და გაძლევს ძალას ისე, რომ თავის თანდასწრებასაც კი არ ამჟღავნებს. მას ვერ გაესაუბრები, მაგრამ შენ იცი, რომ იგი არსებობს იმიტომ, რომ ის სხეულისგან განთავისუფლებს და მსუბუქს გხდის ჰაერივით; და მაინც შენ მას ვერასოდეს დაინახავ; მიუხედავად ამისა, იგი აქ არის და წარმოუდგენელი საქმეებისთვის განიჭებს ძალას, ისეთებისთვის, როგორიცაა მაგალითად, სხეულისგან განთავისუფლება.
- მე, მართლაც, ვიგრძენი სხეულის დაკარგვა.
- ხო, შენ იგი დაკარგე.
- შენ ამბობ რომ მე მართლა არ მქონდა სხეული?
- და შენ თვითონ როგორ ფიქრობ?
- არ ვიცი. ერთადერთი, რაზეც შემიძლია ვილაპარაკო - ესაა, მე რასაც ვგრძნობდი.
- აი, სწორედ ეს არის ის, რაც სინამდვილეში ხდებოდა - ის, რასაც შენ გრძნობდი.
- კი მაგრამ, შენ როგორ მხედავდი, დონ ხუან? როგორი გეჩვენებოდი?
- მე როგორს გხედავდი - ამას არა აქვს მნიშვნელობა. გახსოვს, ბოძის დაჭერა რომ გინდოდა? შენ გრძნობდი, რომ იგი იქ არ იყო, და გარშემო უვლიდი, მის იქ ყოფნაში რომ დაწწმუნებულიყავი. ხოლო, როცა მას გაექანე - კვლავ იგრძენი, რომ სინამდვილეში იგი იქ არ იყო.
- კი მაგრამ, შენ ისეთს მხედავდი, როგორიც ახლა ვარ, ასე არაა?
- არა! შენ არ იყავი ისეთი, ახლა რომ ხარ!
- მართალია. თანახმა ვარ. მაგრამ მე მქონდა ჩემი სხეული, - თუმცა მას ვერა ვგრძნობდი?
- არა, დასწყევლოს ღმერთმა! შენ არ გქონდა ისეთი სხეული, როგორიც გაქვს ახლა!
- მაშ, ჩემს სხეულს რაღა დაემართა?
- მეგონა, გესმოდა. კვამლმა წაიღო შენი სხეული.
- კი მაგრამ, სად წავიდა იგი?
- რა ეშმაკსა ფიქობ, რატომ უნდა ვიცოდე?
გაჯიუტებას, „რაციონალური“ ახსნის მიღების იმედით, აზრი არ ჰქონდა. ვუთხარი, რომ კამათი არ მსურდა, არც სულელური შეკითხვების მიცემა - მაგრამ იმ აზრს თუ გავიზიარებდი, რომ საკუთარი სხეულის დაკარგვა შეიძლებოდა, მაშინ მთელს ჩემს რაციონალურობას დავკარგავდი.

მან მიპასუხა, რომ აქ მე, როგორც ყოველთვის, ვაჭარბებდი, რომ არაფერი დამიკარგავს და არც არაფერს დავკარგავდი პატარა კვამლის გამო.

1964 წლის 28 იანვარი, სამშაბათი

დონ ხუანს ვკითხე, როგორ აფასებდა იდეას კვამლის ისეთი ვინმესათვის გადაცემისა, ვისაც ასეთი გამოცდილების სურვილი ჰქონდა.

აღშფოთებულმა მიპასუხა, რომ ვინმესთვის კვამლის მიცემა სრულიად იგივე იყო, რაც მისი დაუყოვნებლივ მოკვლა იმიტომ, რომ მას გამყოლი არ ეყოლებოდა. ვთხოვე, დონ ხუანს აეხსნა, რა ჰქონდა მხედველობაში. მან თქვა, რომ მე აქ ცოცხალი და უვნებელი ვიყავი იმიტომ, რომ მან უკან დამაბრუნა. მან სხეული შემინახა. მის გარეშე მე ვერასდროს გავიღვიძებდი.
- როგორ შემინახე სხეული, დონ ხუან?
- ამას მოგვიანებით გაიგე, მაგრამ ყოველივე ამის დამოუკიდებლად კეთება უნდა ისწავლო. აი, რატომ მინდა, რომ რაც შეიძლება მეტი ისწავლო, სანამ ჯერ კიდევ შენთანა ვარ. ძალიან ბევრი დრო დავკარგე სულელურ უშნაარში შეკითხვებზე. თუმცა, შეიძლება, ეს არც იყოს შენი მოწოდება 0 კვამლის შესახებ ყველაფრის სწავლა.
- კარგი, მაგრამ მაშინ რაღა გავაკეთო?
- ნება მიეცი კვამლს, გასწავლოს ყველაფერი, რის სწავლასაც შესძლებ.
- როგორ, კვამლიც ასწავლის?
- რა თქმა უნდა, ასწავლის!
- ისევე როგორც მესკალიტო?
- არა, ის მესკალიტოსავით მოძღვარი არ არის. ისეთივე რამეებს არ გაჩვენებს.
- მაშ, რაღას ასწავლის კვამლი?
- გაჩვენებს მის ძალას, როგორ მოეპყრო და როგორ ისწავლო მისი, რაც შეიძლება, ხშირი მიღება.
- შენი მოკავშირე ძალიან მაშინებს, დონ ხუან. ეს არ ჰგავდა არაფერს, ჩემს მიერ ოდესმე განცდილს. მეგონა, შევიშალე.
ეს იყო ყველაზე მწვავე შედარება, რომელიც რატომღაც თავში მომივიდა. ყველაფერს იმ ადამიანის უცნაური პოზიციიდა აღვიქვამდი, სხვა ჰალუცინოგენური განცდებიც რომ გამოუცდია, რომლებთანაც შედარება შეეძლო და ერთად-ერთი, რაც კვლავ და კვლავ თავში მომდიოდა, იყო ის, რომ კვამლთან ჭკუას ვკარგავდი.

დონ ხუანმა უარყო ჩემი შედარება და თქვა, რომ ის, რასაც მე ვგრძნობდი, იყო კვამლის წარმოუდგენელი ძალა. იმისათვის, რომ ამ ძალის მართვა გესწავლა, ძლიერად უნდა გეცხოვრა. ძლიერი ცხოვრების იდეა არა მხოლოდ მოსამზადებელ პერიოდს ეხებოდა, არამედ ცდის მერე ადამიანის ყველაფრისადმი დამოკიდებულებასაც განსაზღვრავდა. მან თქვა, რომ კვამლი იმდენად ძლიერი იყო, რომ ადამიანს საჭირო სიმაღლეზე დგომა მხოლოდ თავის უდრეკობის მეშვეობით შეეძლო. წინააღმდეგ შემთხვევაში მისი ცხოვრება ნამსხვრევებად იქცეოდა.

ვკითხე, კვამლი სუყველაზე ერთნაირად თუ მოქმედებდა. მიპასუხა, რომ მართალია კვამლი ცვლილებებს იწვევდა, მაგრამ არა ყველაში განურჩევლად.
- და მე რატომ გარდავიქნემი კვამლის ზემოქმედებით?
- მე მგონია, ეს ძალზე სულელური კითხვაა. შენ მორჩილად გაიარე ყველა საჭირო საფეხური. არაფერი სასწაული არაა იმაში, რომ კვამლმა შენ გარდაგქმნა.
კიდევ ერთხელ ვთხოვე, მოეყოლა, როგორ გამოვიყურებოდი. მინდოდა გამეგო ამის შესახებ იმიტომ, რომ უსხეულო არსების ხატება, რომელიც მან ჩამინერგა, ჩემთვის, რაღა თქმა უნდა, აუტანელი იყო. მან თქვა, რომ სიმართე თუ ითქვა, მას ჩემი ცქერა აშინებდა. იგი, ალბათ, ისევე გრძნობდა თავს, როგორც მისი ბენეფაქტორი, როცა თავად დონ ხუანმა პირველად მოსწია.
- რატომ გეშინოდა? ასე საშინლად გამოვიყურებოდი? - ვკითხე მე.
- აქამდე არავინ მენახა მოწევისას.
- არ გინახავს, შენი ბენეფაქტორი როგორ ეწეოდა?
- არა.
- და შენი თავიც არასოდეს გინახავს?
- როგორ უნდა მენახა?
- სარკის წინ შეგეძლო მოგეწია.
მან არ მიპასუხა, მხოლოდ მომაშტერდა და თავი გააქნია. მე ისევ ვკითხე, სარკეში ყურება თუ შეიძლებოდა. მან თქვა, რომ თუმც კი ეს შესაძლებელი იყო, ამას არავითარი აზრი არ ჰქონდა - რადგან, ალბათ, შიში მომკლავდა, სხვა თუ არაფერი.
- ესე იგი, საშინლად გამოიყურები? - ვკითხე მე.
- მთელი ცხოვრება ამის გაგება მინდოდა, - თქვა მან. - და მაინც არავისთვის მიკითხავს და არც სარკეში ჩამიხედია. არც კი მიფიქრია ამაზე.
- მაშ, როგორ უნდა გაიგო?
- უნდა დაელოდო, როგორც მე ველოდე, სანამ კვამლს ვინმე სხვას არ გადასცემ - თუ, რა თამქ უნდა, მას როდესმე აითვისებ. მაშინ ნახავ, როგორ გამოიყურება ამ დროს ადამიანი. ასეთია წესი.
- რა მოხდება, ფოტოაპარატის წინ რომ მოვწიო და ჩემს თავს სურათი გადავუღო?
- არ ვიცი. მაშინ ალბათ კვამლი შენს წინააჭმდეგ შემობრუნდება. როგორც სჩანს, შენ ის იმდენად უწყინარი გგონია, რომ მასთან თამაში შესაძლებლად მიგაჩნია.
მე ვუთხარი, რომ სულაც არ ვაპირებდი თამაშს, მაგრამ მან ხომ თვითონა თქვა, რომ კვამლი რაღაც გარკვეულ ნაბიჯებს არ მოითხოვდა და ვიფიქრე, ცუდი არაფერი იყო იმაში, რომ გაგეგო როგორ გამოიყურებოდი მოწევისას. მან შემისწორა და თქვა, რომ მხედველობაში ჰქონდა ეშმაკის ბალახის განსხვავებით კვამლთან ქმედებათა გარკვეული მიმდევრობის არასავალდებულობა - არტადერთი, რაც კვამლისთვის იყო საჭირო - ეს სწორი თანაფარდობა. სწორედ ამ თვალსაზრისიდან გმართებდა სიზუსტე წესების დაცვისას. მაგალითის სახით მან ამიხსნა, რომ მნიშვნელობა არ ჰქონდა, მოსაწევი ნარევის რომელ შემადგენელ ნაწილს აიღებდი პირველს, თუ რაოდენობრივი თანაფარდობა დაცული გქონდა.

ვკითხე, რამე საზიანო თუ იყო იმაში, ჩემს მიერ განცდილი სხვისთვის რომ მომეყოლა. მიპასუხა, რომ სამი საიდუმლო არსებობდა, რომელთა გამხელაც არ შეიძლებოდა: როგორ დაამზადო მოსაწევი ნარევი, როგორ გადაადგილზე და როგორ დაბრუნდე; ყველაფერს დანარჩენს, რაც კი ამ საგანს ეხებოდა, არავითარი მნიშვნელობა არ ჰქონდა.