ტარო და გმირის მოგზაურობა

ზომიერება

სულების გამცილებელი

მხოლოდ სათაურიდან გამომდინარე ამ კარტის მნიშვნელობის გაგება შეუძლებელია. თუმც კი ზომიერება დღემდე ითვლება ერთ-ერთ უმთავრეს სათნოებად, მაგრამ თავად ამ სიტყვამ თანამედროვე ენაში თითქმის დაკარგა თავისი დადებითი აზრი. ამ კარტის ჭეშმარიტი მნიშვნელობა იხსნება ცნებით - „სწორი ზომა“.

იმაზე, თუ რას აკეთებს კარტზე გამოსახული ანგელოზი, ერთმანეთში ურევს რაღაცას თუ უბრალოდ ასხამს, მრავალი ჰიპოთეზა არსებობს. თუ ეს გადასხმაა, მაშინ საუბარია ენერგიებზე, რომლებიც მანამდე გარეგნულ ზრდას ემსახურებოდნენ, ახლა კი სხვა ჭურჭელში უნდა გადავიდნენ, რათა შინაგანი ზრდა დაიწყოს: პრინციპში ესეც კარტის ერთ-ერთი მნიშვნელობაა.მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია სწორი ზომის გამონახვა ურთიერთსაწინააღმდეგო საწყისების შერევისას, მათი წარმატებული შეერთება, რადგანაც ეს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა გზის მოცემულ მონაკვეთზე. მას შემდეგ, რაც სიკვდილმა ჩვენი ეგოს მიერ აშენებული ბარიერები დაანგრია, მანამდე დაყოფილი უნდა გავაერთიანოთ. და რა თქმა უნდა, კარტი ნიშნავს სწორ ზომას, როგორც აუცილებელ ინტუიციას იმისთვის, რომ იმ საფრთხეებს ავარიდოთ თავი, რომლებიც შემგომ გზაზე გველოდება. სწორი გზის ასეთ უშეცდომო ცოდნას ფლობს სწორედ სულთა გამცილებელი, რომელიც აქ ანგელოზის სახითაა გამოსახული. ქრისტიანულ ტრადიციაში ამ ამოცანას მთავარანგელოზი მიქაელი ასრულებს. ძველ ნახატებზე იგი არცთუ იშვიათად მონაწილეობს სცენებში, რომელიც მაატის დარბაზის აღწერას ჰგავს. ეშმაკი ცდილობს სასწორის წონასწორობა დაარღვიოს, მიქაელი კი ხელს უშლის ამაში, და სასწორი (შესაბამისად ადამიანიც) საწყის მდგომარეობას უბრუნდება.

მიუხედავად ნათელი ფერებისა, ეს კარტი მიწისქვეშა სამეფოს განეკუთვნება. ამ ახსნის გასაღები შროშანებია. ძველი ბერძნები თვლიდნენ, რომ შროშანები მიწისქვეშა სამეფოში იზრდებიან, ამიტომ მას ასევე „ასფოდელების მიწას“ (ასფოდელები=შროშანების სახეობა) უწოდებენ. ხოლო შროშანი ირისი არა მხოლოდ ატარებს ღმერთების მიერ გამოგზავნილი ირიდას სახელს, არამედ ასევე წარმოადგენს ამ ქალღმერთის მიწისქვეშა სამეფოში თანმყოფობის სიმბოლოს, სადაც საკმაოდ ხშირად უხდებოდა ხოლმე ჩასვლა. ქრისტიანულ სიმბოლიზმში სააღდგომო შროშანი უფლის ვნებებს განასახიერებს, და თუ გავიხსენებთ, რომ გზის ტანჯვით სავსე ეტაპზე ვიმყოფებით, პარალელი ვნების კვირეულთან ცხადი გახდება: კარტები ჩამოკიდებული კაციდან ეშმაკამდე აჩვენებენ იესოს ტანჯვას და მის ჯოჯოხეთში ჩასვლას და სახარებაშიც კია მოხსენიებული ანგელოზი მის სამარხთან.

ბილიკი, რომელიც კარტზეა გამოსახული, წარმოადგენს ინდივიდუაციის ვიწრო გზის, თვითობის ჩამოყალიბების სიმბოლოს. მას მივყავართ (უკან) კვლავ სინათლისკენ, რომლის სხივებშიც გვირგვინია დაფარული.მასზე შეგვიძლია დავინახოთ პუნქტირის ხაზი, განსაკუთრებით თუკი ოდნავ გავამოძრავებთ კარტს. ძველი მეფის (ეგოს) სიკვდილის შემდეგ აქ იწყება მზისკენ მიმავალი გზა და ახალი მეფის (თვითობის) კორონაცია. ეს სცენარი ყველა ზღაპარში გვხვდება, სადაც გმირი ბოლოს და ბოლოს თავად ხდება მეფე. ასე იცვლება განვითარების წინა ეტაპები, შემდეგ კი ჩვენი „მე“-ს გადალახვის ეტაპი უკანასკნელ, გზის ტრანსპერსონალურ მესამედში, ჭეშმარიტი განვითარებისა და ჩვენი თვითობის გახსნის ეტაპით.

თვითობას, როგორც ძალას, რომელიც სულის მოლეკულების მოძრაობას აწესრიგებს, ადამიანი მთლიანობისკენ მიჰყავს. ამ მიზნისკენ სწრაფვა ვლინდება არა მხოლოდ მრავალ ოცნებასა და სიზმარში. ისეთი რაღაცეებიც კი, მაგალითად, როგორიცაა „სახლობანას“ თამაში, თავსატეხების ამოხსნა, კროსვორდების შევსება, მორიგი პასეანსის ბოლომდე მიყვანის სურვილი და საკუთარი კოლექციის შევსება ამ შინაგანი, თითქმის გაუცნობიერებელი ძალის შედეგია, რომელსაც მთლიანობისკენ მივყავართ. თუკი ჩვენი „მე“-ს გახსნის პერიოდში ჩვენ პირველ რიგში გვჭირდებოდა ერთი მთლიანისგან გამოცალკევება, ახლა გამოღვიძების პროცესში მყოფი თვითობა ცდილობს, რომ უფრო შორს, ახალი ერთობისკენ, მთლიანთან ახალი შერწყმისკენ წაგვიყვანოს. მთავარი პრობლემა კი ამ დროს ისაა, რომ ახლა უკვე მთლიანად უნდა მივენდოთ მანამდე გაუცნობიერებელ უმაღლეს ხელმძღვანელობას, რაც ჩვენს მძლავრ და მეტისმეტად ამაყ „მე“-ს, ისევე როგორც სუსტ და მოუხეშავ „მე“-ს არანაირად არ სურს. პირველ შემთხვევაში მას არ ჰყოფნის სიტუაციის გაგება, მეორეში კი - უმაღლესი საწყისისადმი ნდობა. აი, რატომ უწევს თვითობას ჩვენი იმდენად გამოუვალ სიტუაციებში, იმდენად მძიმე კრიზისებში ჩაგდება, რომლებთანაც მხოლოდ ჩვენი „მე“ თავისით ვერ გაუმკლავდება, მიუხედავად მთელი თავისი გამოცდილებისა, ყველანაირი მოხერხებული საშუალებისა და ეშმაკობისა, რომელიც ჩვენმა ცნობიერებამ ისწავლა: უეცრად აღმოჩდება, რომ უკვე ვეღარაფერი გვეხმარება. შედეგად დგება სრული უმწეობის, უიმედობის და სასოწარკვეთილების შეგრძნება, სანამ ბოლოს და ბოლოს ჩვენს „მე“-ს მთელი მისი ძალების ამოწურვის პიკზე არაფერი დარჩება გარდა იმისა, რომ იარაღი დაყაროს და კაპიტულაცია გამოაცხადოს, სიკვდილის მოლოდინში. თუმცაღა ნაცვლად სიკვდილისა ან უფსკრულში ჩავარდნისა ადამიანი უეცრად გრძნობს, რომ იგი აიტაცა და მიჰყავს რაღაც ახალ ძალას, გაცილებით უფრო მძლავრს, ვიდრე ყველაფერი დანარჩენი, რომლებსაც იცნობდა და რომლებსაც ეყრდნობოდა. სწორედ ესაა ადამიანის გადამწყვეტი შეხვედრა თავის თვითობასთან, იმ ვეშაპთან, რომელმაც იონა გადაყლაპა. კ.გ. იუნგი ერთ-ერთ თავის წერილში აღწერს, როგორ განიცადა რაღაც მსგავსი, როცა ინფარქტი გადაიტანა: „მე თავისუფალი ვიყავი, ბოლომდე თავისუფალი და მთლიანი, როგორც არასოდეს მანამდე... ეს იყო რაღაც უხილავი და ხელშეუხებადი, მაგრამ ძალიან მკვრივი, და ამასთან განმსჭვალული მარადიული ნეტარების აღუწერელი გრძნობით; მანამდე არასოდეს დავიჯერებდი, რომ ასეთი გრძნობა შესაძლებელია მისაწვდომი იყოს ადამიანური გამოცდილების ფარგლებში. სხვების შეხედულებით, და მითუმეტეს სანამ ადამიანი სიკვდილის ზღურბლს არ გადააბიჯებს, ეს შეიძლება ჩანდეს, როგორც უდიდესი სისასტიკე. მაგრამ როგორც კი იქ მოხვდები, შიგნით, მაშინვე გავსებს სისავსის, სიმშვიდისა და ყოფიერების მთლიანობის ისეთი გრძნობა, რომ უკან დაბრუნება აღარ გინდება“.

ადამიანის ფსიქიკის ამ საოცარ თვისებას - ტრანსფორმაცია გაუკეთოს თავის გამოუვალ მდგომარეობაში ჩავარდნილ პატრონს და გადაიყვანოს იგი ახალ სიტუაციაში, კ.გ. იუნგი „ტრანსცენდენტულობის ფუნქციას“ უწოდებდა. ჩამოკიდებული კაცის, სიკვდილის და ზომიერების არკანები თვალსაჩინოდ აჩვენებენ ამ ტრანსფორმაციას, როგორც გზის შუიდან მის ბოლო მესამედში გადასვლას.

გზის ამ ბოლო მესამედში აღმოჩნდება, რომ მრავალი რამ შეიცვალა, და მრავალი რამ, რაც მანამდე ასეთი საჭირო, ჩვეული და ობიექტურად სწორი იყო, ახლა მხოლოდ სანაგვეშია გადასაყრელი. ესაა დროის ჩვენი შეგრძნებაც, სიკვდილთან დამოკიდებულებაც, და ღირებულებათა მთელი სისტემა. ბავშვისთვის დრო ციკლურია. წელი ყოველთვის ერთი და იგივეა, იგი იწყება და მთავრდება საახალწლო ნაძვის ხით. ნაძვის ხე ხან შორსაა, ხან ისევ ახლოს, მაგრამ იგი ყოვეელთვის ერთი და იგივეა. როცა ცოტა წამოვიზრდებით, დრო ჩვენთვის ხაზობრივი ხდება, მასში ქრონოლოგია ჩნდება. ახლა ერთი წელი მეორე, სრულიად სხვა წელით იცვლება.ციკლი დაირღვა. დრო ხაზად იქცა, რომელსაც აქვს დასაწყისი და დასასრული. ახლა დრო ჩვენთვის რაოდენობრივი, ანუ სასრული გახდა. თავიდან ეს ნაკლებად გვაღელვებს, რადგანაც ჯერ კიდევ იმ რწმენით ვცხოვრობთ, რომ წინ ბევრი დრო გვაქვს. მაგრამ შემდეგ, როცა სიცოცხლის შუა ნაწილს ვუახლოვდებით, ვამჩნევთ, რომ დრო რატომღაც უფრო და უფრო სწრაფად გადის, და უფრო და უფრო ცოტა რჩება. და ვიწყებთ გამოთვლას, რამდენი დაგვრჩა კიდევ, ვცდილობთ შევაჩეროთ წამი, მოვასწროთ ერთდროულად ბევრი საქმის გაკეთება, რომ „დრო არ დავკარგოთ“. უფრო და უფრო სწრაფად ვცხოვრობთ, უფრო და უფრო აჩქარებულად, და მიუხედავად ამისა ყოველ ჯერზე კიდევ უფრო მეტად ვრწმუნდებით, რომ დრო წყალივით მუხთლად გვისხლტება თითებიდან.

„მაგრამ როცა ადამიანი მარტო რჩება, - წერს კ.გ. იუნგი ამ შიშებზე, - როცა დგება ღამე, და გარშემო სიჩუმე და სიბნელეა, არაფერი ისმის და არაფერი ჩანს, არაფერია გარდა გასულ წლებზე ფიქრისა, და საათის იმ ისრებისა, რომელიც უმოწყალოდ აღნიშნავს წყვდიადის კედელთან მიახლოების წამებს, რომელიც ყოველთვის და გარდუვალადაა მზად, ჩაყლაპოს ყველაფერი, რაც მიყვარდა და მსურდა, რაც გამაჩნდა, რისი იმედიც მქონდა და რისკენაც ვისწრაფვოდი, - აი, აქ მიიყუჟება ჩვენი სათნო სიბრძნე თავის რომელიღაც, ყველასთვის უცნობ კუნჭულში, და ცხოველი შიში ახრჩობს უძინარ სულს, როგორც ზღაპრული საბურველი“.

თუკი ვახერხებთ, რომ გზის ბოლო მესამედზე გავიდეთ, უფრო მეტი სიცხადით ვიწყებთ გაცნობიერებას, რომ დრო - ის არაა, რაც საათის ისრებით იზომებოდა, და აზრი არ აქვს მის რაოდენობდივად გაზომვას, რადგანაც მთავარი დროში - ესაა მისი სისავსე, ანუ არა რაოდენობა, არამედ ხარისხი. ამიტომ მნიშვნელოვანი ის კი არაა, რამდენად ხანგრძლივად ვცოცხლობთ, და არა ის, თუ რამდენ რამეს განვიცდით, არამედ ის, თუ რამდენად ღრმად განვიცდით ამას. ამ ფონზე ლაგდება სიკვდილთან ახალი დამოკიდებულებაც. ახლა იგი უკვე აღარ გვეჩვენება საშინელ აღსასრულად, რომლის მიღმაც არაფერია. მაგრამ ჩვენ უკვე აღარ ვეძებთ ჩვენი „მე“-სთვის დამშვიდებას აღდგომის შესახებ ფიქრებით, იქნება ეს საშინელი სამჯავროს შემდეგ თუ ახალ ინკარნაციაში. ამის ნაცვლად უფრო და უფრო მეტად ვიწყებთ საკუთარი თავის შეგრძნებას ერთი მთლიანის ნაწილად, რომლისგანაც არსობრივად არასოდეს გამოვცალკევებულვართ და რომელსაც მალე კვლავ შევერწყმებით. ისევე, როგორც ტალღა ვერ იარსებებს ზღვისგან განცალკევებულად, ჩვენს „მე“-საც არასოდეს უარსებია დიდი მთლიანისგან დამოუკიდებლად. და სწორედ ისევე, როგორც ტალღა უნდა შეერწყას კვლავ ზღვას, ჩვენი „მე“-ც უნდა გაიხსნას მთელი ყოფიერების პირველსაწყისში და შეერწყას მას. ნებისმიერი ტალღის ყოველი ნაწილაკი, რა თქმა უნდა, ოდესღაც მრავალი სხვა ტალღის ნაწილაკი იყო. თუმცაღა, ნუთუ აბსურდული არ იქნებოდა - ტალღას განეცხადებინა, რომ იგი პირველად არ არსებობს? სწორედ ასევე აბსურდულად ჟღერს ადამიანური „მე“-ს განცხადება, რომ იგი უკვე ცხოვრობდა დედამიწაზე (ამასთან, ბუნებრივია, ცნობილი ადამიანის სახით). ეს არ ნიშნავს, რომ რეინკარნაციის იდეა თავისთავად ცრუა. მაგრამ მისგან სიკვდილის შიშისგან დამცავი წამლის გაკეთება - არა მხოლოდ შეცდომაა, არამედ მცდარი გზაა, რომელსაც სიკვდილის ჭეშმარიტი მნიშვნელობის გაგებისგან შორს მივყავართ. ამის ნაცვლად კენ უილბერი გვირჩევს: „დაივიწყე საკუთარი „მე“-ს მოკვდავობა და გაიხსენე მთლიანი ყოფიერების უკვდავობა“. და სხვა ადგილას: „გადასვლა არაცნობიერიდან საკუთარი „მე“-ს ცნობიერებაში სიკვდილის გაცნობიერებას ნიშნავდა; საკუთარი „მე“-ს ცნობიერებიდან ზეცნობიერში გადასვლა სიკვდილის გაუქმებას ნიშნავს“. ამაში მეტი ჭეშმარიტებაა, ვიდრე ადამიანის სიკვდილისთვის მომზადების ყველა „მეცნიერულ“ მცდელობაში.

მაღალი არკანების ეს ნაწილი კარგად ხსნის ასევე შემოქმედების აზრს. თუ ცხოვრების პირველ მესამედში ადამიანი ძირითადად არაცნობიერად ცხოვრობს, გზის შუაში მას უვითარდება საკუთარი „მე“-ს ცნობიერება. და თუმცა ეს ცნობიერება აუცილებელ წინაპირობას წარმოადგენს ნებისმიერი შემოქმედებითი აქტისთვის, რაღაც მომენტში იგი ხელის შეშლას იწყებს ნამდვილი შემოქმედებისთვის, რადგანაც ჩვენი „მე“ თავის უმნიშვნელოვანეს მიზანს მხოლოდ იმაში ხედავს, რომ დაამტკიცოს, „აი, რა ყოჩაღი ვარ“. ამის მაგალითად გამოდგებიან ადამიანები, რომლებმაც ერთხელ ბრწყინვალე იდეა წამოაყენეს, რაღაც დიდებული განიცადეს ან შექმნეს, შემდეგ კი მთელი ცხოვრება მხოლოდ თავისი ყმაწვილობის მიღწევებით ექსპლუატირებდნენ. ასეთი ჩიხი, რომელშიც არაფერი ახალი არ იქმნება და მხოლოდ ძველის გადამღერება ხდება, თანაც უფრო და უფრო წარუმატებელი შეფუთვებით, ჩამოკიდებულ კაცს შეესაბამება. ეგო ახდენს თავის ოდესღაც შესრულებული გმირობის ხელახლა წარმოებას, რომლისადმი ინტერესიც სხვებისთვის თანდათან ნულს უახლოვდება. ჭეშმარიტი შემოქმედება გზის მხოლოდ მესამე მესამედში იხსნება, რომელიც ჩამოკიდებულ კაცს მოსდევს. ამისთვის ეგოს წასვლაა აუცილებელი. მხოლოდ მაშინ შეუძლია უმაღლეს ძალას, რომ მთლიანად აღვავსოს, რათა მისი წყალობით ახალი ხატ-სახეების, სიტყვების და საქმეების მატერიალიზება შევძლოთ.

სიკვდილის კარტი განასახიერებს ზღურბლს, რომელსაც ამ სფეროში მივყავართ. იგი აღნიშნავს ღრმა ტრანსფორმაციას, რომლის წყალობითაც ცნობიერება თავისუფლდება ძალაუფლებისმოყვარე ეგოს დიქტატისგან. ამჯერად მეტად მოკრძალებული „მე“ თავს აბარებს უმაღლესი ინსტანციის ხელმძღვანელობას. ყველაზე მთავარი შემოქმედებითი პოტენციალი, რა თქმა უნდა, სიღრმეშია. და სად უნდა იყოს, თუ არა იმ კუნჭულებში, სადაც არასოდეს შეგვიხედავს. ყველაფერი, რაც ზედაპირზე, სინათლეზე დევს, უკვე დიდი ხანია ათვისებული და გამოყენებულია ჩვენი ეგოს მიერ. მხოლოდ ბნელ, მანამდე ჩაკეტილ სფეროებში შეღწევა გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ ბარიერები გადავლახოთ და მოვიპოვოთ ახალი პერსპექტივები, ახალი იმედები და ჰორიზონტები. ტაროში ამაზე მეტყველებენ მაღალი არკანები, დაწყებული ჩამოკიდებული კაციდან (12) დამთავრებული ვარსკვლავით (17).

იმაზე, რომ საკუთარი „მე“-ს გადალახვა გადამწყვეტი ნაბიჯი უნდა იყოს თვითობის მიღწევის, საიდუმლოს ამოხსნის, სასწაულის მოპოვების გზაზე, ნათქვამია ძველ ჩინურ ზღაპარში ჯადოსნური მარგალიტის შესახებ: ერთხელ ყვითელი მიწის ხელმწიფე სამყაროს კიდისკენ გაემგზავრა. როცა მას მას მიაღწია, მაღალ მთაზე ავიდა და დიდხანს აკვირდებოდა მარადიული დაბრუნების წრებრუნვას. შემდეგ კი აღმოაჩინა, რომ თავისი ჯადოსნური მარგალიტი დაკარგა. მან შემეცნება გაგზავნა მის მოსაძებნად, მაგრამ იგი ხელცარიელი დაბრუნდა. შემდეგ გამჭრიახობა გაგზავნა - ასევე უშედეგოდ. შემდეგ აზრი გაგზავნა, მაგრამ აზრმაც ვერ იპოვა იგი. მაშინ საკუთარი თავის დავიწყება გაგზავნა და მან მოუტანა მარგალიტი. „ჭეშმარიტად საოცარია, - წამოიძახა ყვითელი მიწის ხელმწიფემ, - რომ სწორედ თავდავიწყებამ მაპოვნინა მარგალიტი!“

ახლა ჩვენს მოგზაურობაში ჯოჯოხეთს ვუახლოვდებით, ყველაზე დაბალ და ყველაზე ბნელ წერტილს. გზა უფრო რთულია, უფსკრული უფრო ღრმაა, უჩინარი საფრთხეები და მოულოდნელი მოსახვევები ყოველ კუთხეში გველოდება - არა, მეგზურის გარეშე ჩვენი გმირი აქ ნამდვილად დაიკარგებოდა.

იუნგიანურ ტერმინოლოგიაში, რომელიც ეგოს და თვითობას განასხვავებს, აქ რა თქმა უნდა საუბარი უნდა იყოს საკუთარი ეგოს დავიწყებაზე - როგორც მოვლენის, რომელიც სრულიად საპირისპიროა ეგოისტური თავდავიწყებისა.

მაგრამ სად და როგორ უნდა იპოვოს ადამიანმა თავისი მეგზური? მის ძებნას აზრი არ აქვს, რადგან მოცემულ ეტაპზე, გზის უკანასკნელ მესამედში, რაიმეს გაკეთება უკვე შეუძლებელია: საჭიროა მხოლოდ გავეხსნათ იმას, რაც თავისით კეთდება. მზად უნდა ვიყოთ მის მისაღებად, და იგი გვამცნობს საკუთარი თავის შესახებ. უფრო სწორად, იგი ყოველთვის ჩვენთან იყო, უბრალოდ ადრე არ ვხედავდით და არ გვესმოდა მისი. რა თქმა უნდა, ეს გამცილებელი - ჩვენი შინაგანი არსის ნაწილია, თუმცა ჩვეულებრივ მის არქეტიპულ ხატ-სახეს სხვა ადამიანზე ვაპროეცირებთ - ექიმზე, მღვდელზე, მეგობარზე, კეთილ მუზაზე ან დიად გურუზე. როგორც მითები აჩვენებენ, ასეთი ადამიანი თითქმის ყოველთვის საწინააღმდეგო სქესის წარმომადგენელია ხოლმე. ასე მიჰყავს პერსევსი ათენას, თესევსი კი - არიადნას. ოდისევსი ვერაგი სირენებისგან თავის გადარჩენას ცირცეას უნდა უმადლოდეს. ენეასს მიწისქვეშა სამეფოში კუმეკა სიბილა აცილებს, ჰერკულესს კი კვლავაც ათენა ეხმარება. ფსიქეა, მას რომ ამური არ ჰყოლოდა, საუკუნოდ დარჩებოდა მიწისქვეშა სამეფოში. დანტეს, მართალია, თავიდან ჯოჯოხეთის ღრმულებში ვირგილიუსი ატარებდა, მაგრამ განწმენდის მთასთან მან იგი მხოლოდ ბეატრიჩეს - დანტეს ჭეშმარიტი გამცილებლის თხოვნით მიიყვანა, შემდეგ კი უკვე მას მიჰყავდა - სამოთხეში, უმაღლესის საჭვრეტად.

ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით გამცილებელი - ესაა ჩვენი საკუთარი სექსუალურად საპირისპირო საწყისი, ანიმა ან ანიმუსი. ის, ვინც ენდობა ამ თავიდან გაუცნობიერებელ ძალას, უფრო იოლად გადალახავს გზას, ვიდრე ის, ვინც სხვების ყველაზე ბრძნულ რჩევებს უსმენს. ამასთან სასურველია საკუთარ ანიმასთან ან ანიმუსთან ურთიერთობა. რა თქმა უნდა, საკუთარ თავთან დიალოგი შეიძლება უცნაურად მოგეჩვენოთ, მაგრამ იუნგიანურმა ფსიქოლოგიამ ბრწყინვალედ დაამტკიცა მსგავსი დიალოგების სარგებელი. თავად კარლ იუნგი, ხაზს უსვამდა რა ასეთი „თვითდიალოგის“ მეთოდურ მნიშვნელობას, წერდა: «ამასთან, მთავარია ვისწავლოთ ჩვენი უჩინარი თანამოსაუბრის მოსმენა, მივცეთ მას საშუალება, ასე ვთქვათ, გამოხატოს საკუთარი თავი, და გადავლახოთ ბუნებრივი მიუღებლობა იმისა, რომ ვითამაშოთ რაიმე საკუთარ თავთან, და ეჭვი ამგვარად გამოძახებულ ორეულის ხმის „სინამდვილესთან“ დაკავშირებით». შემდეგ იგი განმარტავს, რომ ყველა, ყოველ შემთხვევაში დასაწყისში, თვლის, რომ ორეულის პაასუხებს ისინი თვითონ მოიფიქრებენ ხოლმე - სწორედ იმიტომ, რომ მიეჩვივნენ, თავად აირჩიონ, რაზე „იფიქრონ“, განსხვავებით სიზმრებისგან, სადაც არჩევა არ გიწევს, თუმცაღა შემდეგ აღმოჩნდება ხოლმე, რომ ორეული არ ემორჩილება მათ არჩევანს, განსაკუთრებით მაშინ, თუ კითხვა აფექტის მდგომარეობაშია დასმული. თვითმოტყუება აქ რა თქმა უნდა შესაძლებელია (როგორც ყოველთვის), და სწორედ ამიტომ იუნგი გვაფრთხილებს: «ანიმას აღზრდის ასეთი ტექნიკის უცილობელი პირობა სრული გულახდილობა საკუთარი თავისადმი და წინასწარგანწყობის არარსებობა იმისადმი, თუ რა შეიძლება გითხრას ორეულმა». ეს დიალოგები ასწავლიან ცნობიერებას, რომ მიიღოს არაცნობიერის ხატ-სახეები და სიგნალები, რათა გამოიყენოს ისინი და გარდაქმნას პრაქტიკულ ცხოვრებაში.

თუ შევხედავთ, რომელ კარტებთან მეზობლობს ზომიერების არკანი, ცხადი გახდება, რომ იგი არ გვპირდება არც სიმშვიდეს და არც ზეციურ სათნოებას. შემთხვევით არაა ეს კარტი სიკვდილსა და ეშმაკს შორის. რა შუაშია აქ ეშმაკი, ამის გაგება რთული არაა. ეშმაკის ერთ-ერთი მნიშვნელობა - არაზომიერებაა, ანუ ზომიერების პირდაპირი ურთიერთწინააღმდეგობა. ამგვარად კარტების ეს წყვილი აღწერს პროცესებს, რომლებიც სწორი ზომითაა ჩაფიქრებული („შვიდჯერ გაზომე...“), შემდეგ კი ასე თუ ისე „უკმარისობაში“ ან „გადაჭარბებაში“ გადადის. მაგრამ აქ უნდა ავიღოთ ზომიერებასთან მყოფი ორივე კარტი, რათა დავინახოთ ამ პრობლემის მოულოდნელი გადაწყვეტა. სიკვდილი ნიშნავს დასასრულს, დამშვიდობებას, რაღაცაზე სამუდამო უარის თქმას, ანუ, არსობრივად, ზომიერების საზღვრებში ყოფნას, თავშეკავებას. ეშმაკი კი ნიშნავს ზომიერების სრულ უარყოფას და კიდევ მიღების სურვილს. ზომიერება, რომელიც ამ ორ კარტს შორის მოხვდა, აჩვენებს, რომ სწორი ზომა თავშეკავებასა და არაზომიერებას შორის იმყოფება. სწორედ ამიტომაა ყოველთვის ასეთი ძნელი სწორი ზომის შენარჩუნება. აი, რატომაა უმეტესობა ჩვენგანისთვის უფრო იოლი, რომ ან უბრალოდ უარი ვთქვათ შოკოლადზე (თავშეკავება=სიკვდილს), ან მთელი შეფუთვა შევჭამოთ (სიხარბე=ეშმაკი), მაგრამ ერთი ნაჭერის მოტეხვა და და შეჭმა - ო, არა! ეს ძალიან რთულია! (და სწორედ ესაა ზომიერების არკანი). სწორედ ამაში მდგომარეობსზომიერების არკანისს აზრი: ნურაფერზე ნუ იტყვი უარს, თავს ნუ აარიდებ ცდუნებებს, მაგრამ ნურც ხარბი იქნები და ნუ ჩავარდები დამოკიდებულობაში. ცხოვრებისადმი ასეთი დამოკიდებულების გამომუშავება და შენარჩუნება, რა თქმა უნდა, უფრო რთულია, ვიდრე ცდუნებაზე პირფერულად „ამაღლება“, იმის გამოხატვა, თითქოს ინტერესი არ გაქვს, საკუთარი თავისთვის ყველაფერზე უარის თქმა და სამაგალითო და ბეჯითი მოსწავლის იმიჯის სენარჩუნება.

არა, გამცილებლისადმი (მეგზურისადმი) მინდობა ნიშნავს მთლიანად მიეცე ცხოვრებას ისე, რომ არ „ჩაიციკლო“ მის ცალკეულ ეპიზოდებზე.

ნუმეროლოგიური ჯამი ზომიერებას (XIV) იეროფანტთან (V) აკავშირებს. თუ იეროფანტი - ესაა მასწავლებელი, რომელიც გმირს გარესამყაროში მოგზაურობისთვის ამზადებს, ზომიერება - მისი გამცილებელია ღამის მოგზაურობაში. იეროფანტი - ესაა გზა საკუთარი განცალკევებულობის გაცნობიერებისკენ ერთი მთელისგან, რომელიც სიმბოლურად პირველყოფილ ცოდვად აღინიშნება, ხოლო ზომიერება - გამცილებელია, რომელსაც კვლავ მთლიანისკენ მივყავართ, ანუ როგორც სულიერი გზით მოსიარულენი ამბობენ, დაღუპვიდან ხსნისკენ. „ცოდვის“ ჩვენი ცნება, რომელიც ებრაულ ხეთამდე და ბერძნულ ამარტიამდე მიდის, პირველსაწყისად „ჭეშმარიტი მიზნისგან გადახვევას“ ნიშნავდა. სწორედ ამ თვალსაზრისით მივყავართ გამცილებელს „ცოდვისგან“ „ჭეშმარიტი მიზნისკენ“, რომელსაც თვითობა წარმოადგენს. თუ იეროფანტმა გმირს მორალისა და საზოგადოებრივი ქცევის კოდექსი მისცა, რომელთა წყალობითაც მან მიაღწია კიდეც გზის ნამდვილ ეტაპს, ახლა უკვე გმირს მოუწევს, რომ მხოლოდ ამ მაღალი მიზნით იხელმძღვანელოს, რომელიც გამოვლენილია მისი საკუთარი, უკვე საკმააოდ მომწიფებული სინდისით, როგორც ერთადერთი ძალით, რომელსაც შეუძლია გზა განაგრძობინოს.

განსხვავებით ყველა უწინდელი, ოდესღაც ძალიან საიმედო კრიტერიუმისგან, გამცილებელი ირჩევს არა მართებულსა და არამართებულს, მაღალსა და დაბალს, სასარგებლოსა და უსარგებლოს, ძვირფასსა და იაფს, ან მაგალითად, სასიამოვნოსა და უსიამოვნოს შორის. აქ, ამ ეტაპზე, მნიშვნელობას კარგავს სიკეთესა და ბოროტებას შორის სხვაობაც კი, რომელსაც ოდესღაც იეროფანტი ასწავლიდა გმირს, რამეთუ მომწიფებული ცნობიერება უკვე ხვდება, რომ არაფერი ამქვეყნად არაა მხოლოდ ბოროტი ან მხოლოდ კეთილი - ყველაფერს ზომა წყვეტს. ზომიერი დოზით სასიკვდილო შხამიც კი წამალი ხდება, სიკეთის სიჭარბე კი მალე თავის ურთიერთწინააღმდეგობად იქცევა.

ერთადერთ კრიტერიუმს ამჯერად წარმოადგენს დამთხვევა ან არდამთხვევა ნებისმიერი გარე გამღიზიანებლისა იმასთან, რასაც ამბობს შინაგანი ხმა, რომლის არჩევანიც შეუცდომელია. ეს Vox Dei (ღმერთის ხმა), როგორც მას ხშირად უწოდებენ, კ.გ. იუნგთან აღწერილია, როგორც ჩუმი შინაგანი ხმა, რომელიც „ეთიკურად სწორ რეაქციას“ გვკარნახობს, მოქმედების მეთოდს, რომელიც შესაძლოა არც დაემთხვეს საზოგადოების კანონებს ან მორალურ მოთხოვნებს. ამას, რა თქმა უნდა, შესაძლოა შესაბამისი შედეგები მოჰყვეს, ამიტომ ასეთი გადაწყვეტილებების მიღებას ნამდვილად განვითარებული ცნობიერება სჭირდება, რომელიც არ ერთობა ფუჭი ოცნებებით და შეუძლია თავმოყვარეობის, საკუთარ თავზე დიდი წარმოდგენის და თვითშთაგონების იმპულსების, ან ძალაუფლების ბანალური წყურვილის გარჩევა ზემოდან მომავალი ნამდვილი კარნახისგან. სწორედ ამიტომ, ასეთი გადაწყვეტილებების მიღებას მხოლოდ ამ ეტაპზე გვთავაზობენ, როცა ეგო უკვე გადალახულია. როცა ცხადია, რომ გმირს კარტ-ბლანშს კი არ სთავაზობენ ყველაფერზე, რაც თავში მოუვა, რაც, სხვათაშორის ასევე წარმოადგენს გამოცდას პიროვნებისთვის, რომელმაც განვითარების ამ ეტაპს მიაღწია: რა გამოძრავებს, უმაღლესი ხმა თუ იგივე უგუნური ეგოს მოთხოვნილებები, რომელმაც შესაძლოა მაღალი ძალების „თეთრ სამოსში“ გამოწყობა მოახერხა? შემთხვევითი არაა, რომ ამ კარტის გვერდით ეშმაკი დგას, რომელიც გვაფრთხილებს, რომ არ ავურიოთ სასურველი რეალობასთან, როგორც ამაზე ახალ აღთქმაში, და არა მხოლოდ მასშია ნათქვამი: „ყველა სულს ნუკი ენდობით, არამედ გამოსცადეთ, ღვთისგან არიან თუ არა“ (პირველი იოანესი 4:1). ჭეშმარიტი მაღალი მიზნისს გარეშე სულის ასეთი თავისუფლება მხოლოდ ტერაქტებსა და სხვა ადამიანთმოძულე საქმეებს წარმოშობს, რომელსაც „ღმერთის სახელით“ აკეთებენ. მომწიფებული ცნობიერება მაშინვე ნათელს ჰფენს ადამიანის მზაობას ან არამზაობას ემსახუროს ღმერთს (=მაღალ ძალას), და არა ადამიანებს, და ამასთან ამისთვის არც ჯილდოს ელის და არც დიდებას.

სწორედ გამცილებელი, ეს Vox Dei, მიანიშნებს იმ ერთადერთ, „შეუძლებელ“ გზაზე კრიზისიდან გამოსასვლელად, ან ადამიანის გასანთავისუფლებლად ტრაგიკული დანაშაულის გრძნობისგან. ასეთია ბერძნული ტრაგედიის ცენტრალური სიუჟეტი, სადაც მთავარი გმირი გარდუვალად განიცდის დანაშაულის გრძნობას, რადგან იძულებულია აირჩიოს ორ ერთმანეთის გამომრიცხავ აუცილებლობას შორის. ასე უწევს ანტიგონეს, რომ აირჩიოს დის ვალს შორის, რომელიც ვალდებულია დამარხოს მოკლული ძმის სხეული, და მამისადმი დამორჩილების აუცილებლობას შორის, რომელმაც მას მისი დამარხვა აუკრძალა: როგორც არ უნდა მოიქცეს, დანაშაულის გრძნობა მაინც თან გაჰყვება. მორალური კოდექსი, რომელიც ჩვენში ოდესღაც იეროფანტმა ჩადო სინდისის საფუძვლის სახით, ასეთ შემთხვევაში უმწეო აღმოჩნდება ხოლმე ან კონფლიქტს იწვევს სწორედ თავისი წინააღმდეგობრიობის გამო. გადაწყვეტა მოდის მხოლოდ მძიმე განცდების, ტანჯვების შემდეგ, როცა სული ორ უკიდურესობას შორის იხლიჩება და მაშინ ჩნდება ყველაზე უშეცდომო დარწმუნებულობა, რომელიც აღემატება ყველა დანარჩენი არჩევანის ვარიანტს თავისი სიცხადითა და ძალით. იგი არა მხოლოდ მაანამდე შეუძლებელი გადაწყვეტილების მისაღებად აუცილებელ ძალებს აძლევს ადამიანს, არამედ ეხმარება, რომ გადაიტანოს ამის ხშირად რთული შედეგები მედგრად და ყოყმანის გარეშე.

რადგანაც იმის იმედზე ყოფნა, რომ „ყველაფერი კარგად დასრულდება“, თუ ჩვენს შინაგან ხმას გავყვებით, არ მოგვიწევს. ყოველ შემთხვევაში, შესაძლო დანაკარგების თვალსაზრისით. თავისი არჩევანისთვის ანტიგონემ ბოლოს და ბოლოს სიცოცხლით გადაიხადა.

«კარგი» კი აქ მხოლოდ ისაა, რომ ჩვენ ახლა აბსოლუტურად დარწმუნებულნი ვართ ჩვენს არჩევანში და მზად ვართ შემდგომ გზაზე ნებისმიერი სირთულეებისთვის. თუმცაღა Vox Dei არა მხოლოდ მსგავსი კონფლიქტის შემთხვევაში ჟღერს. მან შესაძლოა უეცრად, ცარიელ ადგილას გაიჟღეროს და მოულოდნელი ნაბიჯისკენ მიგვითითოს, სწორედ რომელმაც, სხვათაშორის, შესაძლოა მიგვიყვანოს კიდეც კონფლიქტისკენ. თუკი გავიხსენებთ, როგორ უბრძანა ბიბლიაში ღმერთის ხმამ ოსია წინასწარმეტყველს, რომ ცოლად მეძავი შეერთო (ოს. 1:2) - წარმოგიდგენიათ, როგორ უყურებდნენ იმ დროში ასეთ ქორწინებას? - მაშინ მიხვდებით, რაოდენ უჩვეულო და საზოგადოებრივად მიუღებელი შეიძლება გახდეს მსგავსი გადაწყვეტილება. აქედან ასევე ცხადია, რომ ზომიერება - ეს სულაც არაა უზრუნველობა. ეს კარტი არ ნიშნავს ზომიერ ტემპს ან საშუალობას, და ყოველ შემთხვევაში, არ გულისხმობს არც გადაუწყვეტელობას, არამედ სთავაზობს ყოველს, რომ თავისი სწორი ზომა იპოვოს, და თავისი და მხოლოდ თავისი გზით იაროს, თუმცა კი არ ანთავისუფლებს კრიტიკული შეჯახებებისგან.

საკვანძო სიტყვები ზომიერების კაარტისთვის:

არქეტიპი — სულების გამცილებელი;
ამოცანა — უზენაესი ხელმძღვანელობისადმი მინდობა, საკუთარი სწორი ზომის პოვნა;
მიზანი — უშეცდომო შინაგანი დარწმუნებულობა, შუალედისა და მთლიანობის პოვნა;
რისკი — ცრუ შთაგონების გაყოლა; საშუალოობა;
ცხოვრებისეული შეგრძნება — დახმარება გარკვეული მძლავრი ძალისგან, ჰარმონია, თავისუფლება, ჯანმრთელობა.