უდაბნო
ჩემი სამშვინველი მიმიძღვის უდაბნოში, ჩემი საკუთარი „მე“-ს უდაბნოში. არ მიფიქრია, რომ ჩემი „მე“ არის უდაბნო, მშრალი და ცხელი უდაბნო, მტვრიანი და ურწყული. გზას მივყავართ ცხელ ქვიშაში, ნელა ვეფლობი მასში, ყოველგვარი ხილული მიზნის გარეშე, სასოწარკვეთილი. როგორი უსიამოვნოა ეს უდაბნო. მეჩვენება, რომ გზას ადამიანებისგან შორს მივყავარ. ნაბიჯ-ნაბიჯ გავდივარ ჩემს გზას და არ ვიცი, რამდენ ხანს გაგრძელდება ჩემი მგზავრობა.
რატომ არის ჩემი „მე“ უდაბნო? ზედმეტად დიდხანს ვიცხოვრე კაცთა და საგანთა შორის ჩემი პიროვნების მიღმა? რატომ გავურბოდი ჩემს „მე“-ს? ჩემი თავი ჩემთვის ძვირფასი არ იყო? მაგრამ მე ჩემს სამშვინველს ავუარე გვერდი. მე ჩემივე ფიქრები ვიყავი მას შემდეგ, რაც მე აღარ ვიყავი საგნები და სხვა ადამიანები. მაგრამ მე არ ვიყავი ჩემი „მე“, ჩემივე ფიქრების წინაშე მდგომი. ჩემს ფიქრებზე უნდა ავმაღლდე საკუთარ „მე“-სთან. ამ მიმართულებით ვმგზავრობ მე, და ამის გამო მაჩვენებს იგი გზას ადამიანებისგან და საგნებისგან მარტოობისკენ. საკუთარ თავთან ყოფნა მარტოობაა? მარტოობა არის მხოლოდ მაშინ, როცა „მე“ არის უდაბნო. უდაბნოსგან ბაღი უნდა შევქმნა? უკაცრიელი ადგილი ადამიანებით უნდა დავასახლო? უდაბნოს ჰაეროვანი ბაღი უნდა გავხსნა? რა მიმიძღვის უდაბნოში და რა მესაქმება იქ? მოტყუებული ვარ, რომ ჩემს ფიქრებს აღარ ვენდო? ჭეშმარიტებაა მხოლოდ ცხოვრება, და მხოლოდ ცხოვრება მიმიძღვის უდაბნოში, არა ჩემი ფიქრები, რომლებსაც სურს ფიქრებთან, ადამიანებთან, საგნებთან დაბრუნება, რადგან უდაბნოში უჭირს. ჩემო სამშვინველო, აქ რა მესაქმება? ხოლო ჩემი სამშვინველი მესაუბრებოდა და მეტყოდა: „დაიცადე.“ მე ვისმენ საზარელ სიტყვებს. უდაბნოს ხვედრია ტანჯვა.
რადგან ჩემს სამშვინველს ყოველივე მივუძღვენი, რისი მიძღვნაც შემეძლო, მივედი სამშვინველის ადგილას და ვიხილე, რომ ეს ადგილი ცხელი უდაბნო იყო, უკაცრიელი და უნაყოფო. ვერავითარი სულიერი კულტურა ეყოფა იმას, რომ შენი სამშვინველიდან ბაღი შექმნა. მე ვზრუნავდი ჩემს სულზე, დროის სულზე ჩემში, მაგრამ არა იმ სიღრმის სულზე, რომელიც სამშვინველის საგანს, მშვინვიერ სამყაროს მიმართავს. სამშვინველს თავისი საკუთარი სამყარო აქვს. იქ შეაღწევს მხოლოდ „მე“ ან ადამიანი, რომელიც სრულად თავისი „მე“ გახდა, რომელიც არც საგნებში, არც ადამიანებში და არც თავის ფიქრებშია. საგნებისა და ადამიანების წყურვილის ქრობით ჩემი „მე“ საგნებსა და ადამიანებს მოვაშორე, მაგრამ ამით მე ჩემი ფიქრების ნამდვილი მსხვერპლი გავხდი, დიახ, მე მთლიანად ჩემი ფიქრები გავხდი.
ჩემი ფიქრებისგანაც მჭირდებოდა განკერძოება იმით, რომ მათგან ჩემი სურვილები უნდა ჩამომეშორებინა. და მალე შევნიშნე, რომ ჩემი „მე“ უდაბნოდ იქცა, სადაც დაუცხრომელ სურვილთა მზე წვავდა. მე ამ უდაბნოს უსასრულო უნაყოფობით დამარცხებული ვიყავი. თუკი იქ რამეს შეეძლო გახარება, მაინც აკლდა სურვილთა შემოქმედებითი ძალა. სადაც მუდამ სურვილთა შემოქმედები ძალაა, იქ ამოიზრდება თვით მიწის კუთვნილი თესლი. მაგრამ არ დაგავიწყდეს რომ უნდა დაიცადო. განა არ გინახავს, როცა შენი შემოქმედებითი ძალა სამყაროში შემოდის, მისი ზემოქმედებით როგორ ამოძრავდებოდნენ ხოლმე მკვდარი საგნები, როგორ იზრდებოდნენ და ხარობდნენ, და როგორ მოედინებოდნენ შენი ფიქრები ვითარცა წყალუხვი მდინარეები? და როდესაც შენი შემოქმედებითი ძალა შენი სამშვინველის სამყოფელს მიმართავს, დაინახავ, თუ როგორ გამწვანდება შენი სამშვინველი და მისი წიაღი საკვირველ ნაყოფს გამოიღებს.
ვერავინ წაუვა მოლოდინს, და მრავალი ვერ აიტანს ასეთ ტანჯვას, არამედ მოწყურებულნი კვლავ მიაწყდებიან საგნებს, ადამიანებსა და ფიქრებს, რომელთა მონებად იქცევიან. ეს ხომ ნათლად აჩვენებს, რომ ადამიანი არ შესწევს უნარი, გადალახოს საგანთა, კაცთა და ფიქრთა ზღვარი, ისინი მისი უფალნი ხდებიან, ის კი მათი მასხარა, რადგან მათ გარეშე ყოფნა არ ძალუძს იქამდე, სანამ მისი სამშვინველი ნაყოფიერ ველად არ იქცევა. მას, ვისი სამშვინველი ბაღია, ასევე სჭირდება საგნები, ადამიანები და ფიქრები, მაგრამ ის მათი მეგობარია და არა მათი მონა ან მასხარა.
ყოველივე სამომავლო უკვე იყო ხატებში: საკუთარი სამშვინველის საპოვნელად ძველ დროში უდაბნოს მიაშურებდნენ. ეს არის ხატი. ძველ დროს თავიანთ სიმბოლოებში ცხოვრობდნენ, რადგან მათთვის სამყარო ჯერ კიდევ არ იყო ნამდვილი. ამის გამო უდაბნოში განმარტოვდებოდნენ, რათა ჩვენთვის ესწავლებინათ, რომ სამშვინველის სამყოფელი მარტოობის უდაბნოა. იქ ჰპოვებდნენ ისინი ხილვათა სისავსეს, უდაბნოს ნაყოფებს, სამშვინველის საოცარ ყვავილებს. ბეჯითად იფიქრე ხატებზე, რომლებიც ძველი დროიდან დაგვიტოვეს. ისინი მიუთითებენ გზას მისკენ, ვინც მოდის. გადახედე იმპერიათა რღვევას, ზრდასა და სიკვდილს, უდაბნოსა და მონასტრებს, ისინი ხატია იმის, ვინც მოდის. ყველაფერი იწინასწარმეტყველეს. მაგრამ ვის შეუძლია ახსნა?
როდესაც ამბობ, რომ სამშვინველის სამყოფელი არ არსებობს, ეს ნიშნავს რომ ის არ არსებობს. მაგრამ როდესაც ამბობ, რომ ეს უნდა არსებობდეს, მაშინ ის არსებობს. ძველად ამბობდნენ: დასაბამიდან იყო სიტყვა. დააკვირდი და იფიქრე ამაზე.
სიტყვები, რომლებიც უაზრობასა და ზეაზრს შორის მიმოიქცევიან, უძველესია და ყველაზე ნამდვილი.
უდაბნოს გამოცდილებანი
მძიმე ბრძოლის შემდეგ ოდნავ უფრო მოგიახლოვდი. როგორი მძიმე იყო ეს ბრძოლა! მე ეჭვების, ცდომილებებსა და დაცინვის ჯაგებში ჩავვარდი. შევიცნობ, რომ ჩემს სამშვინველთან ერთად მარტო უნდა ვიყო. შენთან ხელცარიელი მოვდივარ, ჩემო სამშვინველო. რისი მოსმენა გსურს?
ხოლო სამშვინველი მესაუბრებოდა და მეტყოდა: „როდესაც მეგობართან მოდიხარ, იმისთვის მოდიხარ, რომ რამე აიღო?“ ვიცი, რომ ეს ასე არ უნდა იყოს, მაგრამ მეჩვენება, რომ უპოვარი და ცარიელი ვარ. შენს სიახლოვეს მინდა ჩამოვჯდე და შენი მაცოცხლებელი ყოფნის მონაბერი შევიგრძნო. ჩემი გზა ცხელი ქვიშაა. ყოველი დღე გრძელი, ქვიშიანი, მტვრიანი გზა. ჩემი მოთმინება ზოგჯერ სუსტდება, და ერთხელ მე ჩემს თავში დავეჭვდი, როგორც შენ ეს იცი.
სამშვინველი მპასუხობდა და მეუბნებოდა: „შენ ისე მესაუბრები, როგორც ბავშვი, რომელიც დედასთან ჩივის. მე დედაშენი არ ვარ.“ მე არ ვჩივი, მაგრამ მათქმევინე, რომ ჩემი გზა გრძელი და მტვრიანია. შენ ჩემთვის ხარ უდაბნოში ხე, რომელიც ჩრდილს მაძლევს. მსურს შენი ჩრდილით დავტკბე. მაგრამ სამშვინველი მპასუხობდა: „შენ სიტკბოებას ელტვი. სად არის შენი მოთმინება? ჯერ შენი დრო არ დამდგარა. დაგავიწყდა, თუ რისთვის წამოხვედი უდაბნოში?“
ჩემი რწმენა სუსტია, ჩემი სახე დაბრმავებულია უდაბნოს მზის მოციმციმე ელვარებისგან. სიცხე ტყვიასავით მაწვება. წყურვილი მტანჯავს, და ვერ ვბედავ ფიქრს, თუ როგორი უსასრულოდ გრძელი გზა მაქვს, და წინ ვერაფერს ვხედავ. მაგრამ სამშვინველი მპასუხობდა: „ისე ამბობ, თითქოს არაფერი გისწავლია. არ შეგიძლია ლოდინი? გინდა, რომ ყველაფერი მწიფე და დასრულებული ჩაგივარდეს კალთაში? შენ განსრულდი, ჰო, შენ გავსილი ხარ მისწრაფებითა და სურვილებით! განა ჯერ კიდევ არ იცი, რომ ჭეშმარიტების გზას მხოლოდ ის ადგას, ვინც მისწრაფებებისგან თავისუფალია?“
ვიცი, რომ ყველაფერი, რასაც ამბობ, ჩემო სამშვინველო, ასევე ჩემი ფიქრებია. მაგრამ მიჭირს ამით ცხოვრება. სამშვინველი ამბობდა: „მითხარი, როგორ გწამს შენ, რომ შენი ფიქრები უნდა გეხმარებოდეს? მე მუდამ მსურს ჩემს თავს მოვუწოდო, რომ ვიყო ადამიანი, მხოლოდ ადამიანი, რომელიც სუსტია და ზოგჯერ უძლურია. მაგრამ სამშვინველი იტყოდა: „ასე ფიქრობ ადამიანურ ყოფაზე?“ შენ მკაცრი ხარ, ჩემო სამშვინველო, მაგრამ მართალი ხარ. რამდენად მცირედ ვენდობით ცხოვრებას. ჩვენ უნდა ვიზრდებოდეთ ხესავით, რომელმაც საკუთარი წესის შესახებ არაფერი უწყის. ჩვენ ვიბოჭებით ჩვენივე მისწრაფებებით, და არ ვუფიქრდებით, რომ მისწრაფება სიცოცხლეს ზღუდავს, გამორიცხავს. ჩვენ გვწამს, რომ მისწრაფებით ბნელის განათებას შევძლებთ, რომ ამით სინათლისკენ გავიკვალავთ გზას. საიდან უნდა ვიცოდეთ წინასწარ, თუ საიდან მოვა ნათელი?
მომეცი საშუალება შენთან ერთ რამეზე დავიჩივლო: დაცინვა მტანჯავს, საკუთარი თავის დაცინვა. მაგრამ სამშვინველი მეტყოდა: „ცოტას ფიქრობ საკუთარ თავზე?“ მგონია, რომ არა. სამშვინველი იტყოდა: „მაშინ ისმინე, ცოტას ფიქრობ საკუთარ თავზე? ჯერ კიდევ არ იცი, რომ შენ წიგნს კი არ წერ, შენი პატივმოყვარეობა რომ გამოკვებო, არამედ ჩემთან საუბრობ? როგორ შეიძლება დაცინვით იტანჯებოდე, როდესაც ჩემთან საუბრობ იმ სიტყვებით, რომელსაც მე გაძლევ? იცი, ვინ ვარ მე? უკვე გამიაზრე, დამიდე ზღვარი და მკვდარ ფორმულად მაქციე? გაზომე ჩემი უფსკრულის სიღრმე და ყოველი გზა მოიკვლიე, რომელზეც მე შენ მოგატარებ? დაცინვა ვერას დაგაკლებს, თუ პატივმოყვარეობა ძვალში არ გაქვს გამჯდარი.“ შენი სიმართლე მკაცრია. მსურს ჩემი პატივმოყვარეობა შენს წინაშე დავდო, რადგან ის მაბრმავებს. ხედავ, ამის მწამდა კიდეც, რომ ხელცარიელი ვარ, შენთან რომ მოვედი დღეს. ვერ ვიფიქრებდი, რომ ეს შენ ხარ, ვინც აღავსებ ცარიელ ხელებს, როცა მათ სურთ წინ გაწვდილნი იყვნენ, თუმცა მათ არ სურთ ეს. არ ვიცოდი, რომ შენი ჭურჭელი ვარ, ცარიელი შენს გარეშე, მაგრამ გადავსებული შენით.
ეს იყო უდაბნოს ოცდამეხუთე ღამე. ამდენ დროს საჭიროებდა ჩემი სამშვინველი, ვიდრე ის წყვდიადში ყოფნიდან საკუთარ ცხოვრებაში გამოიღვიძებდა, ვიდრე ის თვითმყოფად და ჩემგან განკერძოებულ არსად გამოცხადებას შეძლებდა. და მე მკაცრი მაგრამ მკურნალი სიტყვა მივიღე მისგან. მე მჭირდებოდა მიღება, რადგან ვერ ვძლევდი დაცინვას ჩემში.
ამ დროის სული, როგორც ყოველი დროის სული ყველა დროში, თავს ყველაზე ჭკვიანად თვლის. მაგრამ სიბრძნე არ არის ცალსახა, არ არის მარტივი. ამის გამო დასცინის ჭკვიანი სიბრძნეს, რადგან დაცინვა მისი იარაღია. ის იყენებს ბასრ, გესლიან იარაღს, რადგან შეპყრობილია შეზღუდული სიბრძნით. რომ არ ყოფილიყო ასე შეპყრობილი, მას იარაღი არ დასჭირდებოდა. მხოლოდ უდაბნოში შევიგრძნებთ ჩვენს გულუბრყვილობას, მაგრამ გვრცხვენია ამის აღიარება. ამაზე ვიცინით ჩვენ. მაგრამ გულუბრყვილობა ვერ აღწევს დაცინვამდე. დაცინვა რჩება იმას, ვინც დასცინის, და უდაბნოში, სადაც არავინ ისმენს და პასუხობს, იგუდება საკუთარი დაცინვისგან.
რამდენად ჭკვიანიც ხარ, იმდენად სასაცილოა შენი გულუბრყვილობა. სრულად ჭკვიანები თავიანთ გულუბრყვილობაში სრულად სასაცილოები არიან. ამ დროის სულის ჭკუისგან ვერ დავიხსნით თავს, თუ ჩვენს ჭკუას გავამრავლებთ, არამედ როცა მივიღებთ იმას, რასაც ჩვენი ჭკუა გაურბის - გულუბრყვილობას. მაგრამ ჩვენ არც ხელოვნური სულელები გვსურს ვიყოთ, რადგან ჩვენ გულუბრყვილობას მივეცემით, არამედ ჭკვიანი სულელები ვიქნებით. ამას მივყავართ ზეაზრამდე. ჭკუა მისწრაფების მეწყვილეა. გულუბრყვილობა არ ცნობს რაიმე მისწრაფებას. ჭკუა იპყრობს სამყაროს, გულუბრყვილობა - სამშვინველს. მაშ დადეთ სულის სიღატაკის აღთქმა, რათა ეზიაროთ სამშვინველს.
საპასუხოდ აღიძრა ჩემი ჭკუის დაცინვა. ჩემს სულელობას ბევრი დაცინვა ერგო. მაგრამ ვერავინ იცინებდა იმდენს, რამდენსაც მე ვიცინოდი.
ასე გადავლახე დაცინვა. მაგრამ როცა მე ის დავძლიე, ჩემთან ახლოს იყო ჩემი სამშვინველი და მას ჩემთან საუბარი შეეძლო, და მალე შემეძლო მეხილა, თუ როგორ მწვანდებოდა უდაბნო.