მეორე დღე
ვიღვიძებ, აღმოსავლეთიდან ნათდება. დროის სიღრმეში მშვენიერი ღამე მოვიტოვე უკან. რომელ შორეულ სივრცეებში ვიყავი? რა მესიზმრა? თეთრი ცხენი? თითქოს ეს თეთრი ცხენი აღმოსავლეთის ცაზე ამომავალი მზის თავზე ვნახე. ცხენი მესაუბრებოდა: რას მეუბნებოდა? მან მითხრა: „მივესალმები მას, რომელიც ბნელშია, რადგან დღე დგას მის თავზე.“ ოთხი ცხენი იყო, ყველა თეთრი, ოქროს ფრთებით. მზის ეტლს მაღლა ეზიდებოდნენ, მზე მასზე იდგა, მისი თავი ბრწყინავდა. მე ქვემოთ ხეობაში ვიდექი, გაოცებული და შეშინებული. ათასობით შავი გველი სწრაფად მიძვრებოდა თავიანთ სოროებში. ჰელიოსი ამოდიოდა ზეციურ ვრცელ გზებზე. მე დავიჩოქე, ვედრებით აღვმართე ხელები და დავიძახე: “მოგვეცი შენი ნათელი, ცეცხლისთმიანო, შეკრულო, ჯვარცმულო და მკვდრეთით აღმდგარო, შენი ნათელი, შენი ნათელი!“ ჰო, ამ ძახილის დროს გამეღვიძა. ამონიუსმა ხომ მითხრა გუშინ საღამოს: “არ დაგავიწყდეს შენი დილის ლოცვა, როდესაც მზე ამოვა.“ ვფიქრობდი, რომ ის ალბათ ფარულად მზეს ეთაყვანება.
გარეთ დილის გრილი ქარი ამოვარდა. კლდეებზე ნაკადებად ჩამოდის ყვითელი ქვიშა. ზეცა წითლდება და ვხედავ როგორ ჩნდება პირველი სხივები. გარშემო სიჩუმე და მარტოობაა. ქვაზე დიდი ხვლიკი წევს და მზეს ელოდება. მე მონუსხული ვდგავარ და ძლივს ვიხსენებ ყოველივეს გუშინდელს და განსაკუთრებით იმას, რასაც ამონიუსი მეუბნებოდა. როგორ ამბობდა იგი? რომ სიტყვათა თანმიმდევრობას მრავალი მნიშვნელობა აქვს, და რომ იოანემ ლოგოსი ადამიანამდე აიყვანა. კაცმა რომ თქვას, ეს ქრისტიანულად არ ჟღერს. ალბათ გნოსტიკოსია? არა, ეს შეუძლებელი მგონია, რადგან ისინი სიტყვის ყველაზე ცუდი მადიდებლები იყვნენ, როგორც მათ ამონიუსი მოიხსენიებდა.
მზეო - რა მავსებს ასეთი შინაგანი სილაღით? ჩემი დილის ლოცვა არ უნდა დამავიწყდეს - მაგრამ სად გაქრა ჩემი დილის ლოცვა? ძვირფასო მზეო, არ მაქვს ლოცვა, რადგან არ ვიცი, თუ როგორ მოგმართო. ახლა მე მზის მიმართ ვილოცე. ამონიუსმა კი იგულისხმა, რომ განთიადზე ღმერთის მიმართ უნდა ვილოცო. მან ხომ არ იცის, რომ ლოცვები აღარ შეგვრჩა. საიდან უნდა იცოდეს ჩვენი სიშიშვლისა და სიღატაკის შესახებ? რა დაემართათ ჩვენს ლოცვებს? მე ისინი მაკლია. უდაბნოს გამო უნდა ხდებოდეს ასე. აქ თითქოს ლოცვები უნდა იყოს. ნუთუ უდაბნო ასე ცუდია? არ მგონია ჩვენს ქალაქებზე ცუდი იყოს. მაგრამ იქ რატომ არ ვლოცულობთ? მზეს უნდა ვუყურო, თითქოს მას შეუძლია რამე ქნას. აჰ, კაცობრიობის უძველესი სიზმრები, მათ ვერასოდეს ვცილდებით.
რა უნდა ვაკეთო მთელი ხანგრძლივი დილის განმავლობაში? ვერ ვხვდები, თუ როგორ აიტანა ამონიუსმა ასეთი ცხოვრება თუნდაც ერთი წლის განმავლობაში. მივდივარ დამშრალი მდინარის კალაპოტთან და ვჯდები ლოდზე. ჩემს წინ ყვითელი ბალახია. მოღოღავს პატარა მუქი ფერის ხოჭო, რომელსაც წინ ბურთულა მოაქვს - ეს ფუნაგორიაა(Scarabeus). შენ, ძვირფასო პატარა არსებავ, კვლავ შრომობ, რათა იცხოვრო შენს მშვენიერ მითოსში? როგორ სერიოზულად და მონდომებით შრომობს! შენ რომ იცოდე, ძველ მითოსს რომ გადიხარ, შენს ფანტაზიებს შეეშვებოდი, როგორც ადამიანები შევეშვით მითოლოგიით თამაშს.
არარეალური საზიზღრობად იქცევა. ეს ამ ადგილს ძალიან შეესაბამება, რასაც ვამბობ, და ამონიუსი ამაში არ დამეთანხმებოდა. განა რას ვეძებ აქ? არა, არ მინდა წინასწარ გამოვიტანო დასკვნა, რადგან ჯერ ვერ გავიგე, თუ რას გულისხმობს იგი. მას აქვს უფლება, რომ მოუსმინონ. გუშინ კი სხვანაირად ვფიქრობდი, მე მისი მადლიერიც კი ვიყავი, რომ მას ჩემი განსწავლა სურდა. მე კი ისევ კრიტიკული ვარ და ვუფიქრდები, ანუ ყველაფერს ვაკეთებ, რათა არ ვისწავლო. მისი აზრები სულაც არ არის უკეთური, ისინი კარგიც კი არის. არ ვიცი, რატომ მსურს მუდამ ადამიანის დამდაბლება. ძვირფასო ხოჭოვ, სად წახვედი, ვეღარ გხედავ - ოჰ, უკვე მანდ მაღლა ახვედი შენი მითიური ბურთულათი. ეს არსებები ხომ სულ სხვანაირად იქცევიან ვიდრე ჩვენ - არ ეჭვიანობენ, არ ყოყმანობენ. იმის გამო ხომ არა, რომ თავიანთი მითოსით ცხოვრობენ?
ძვირფასო ფუნაგორია, ჩემო მამავ, თაყვანს გცემ, კურთხეულია შენი შრომა - მარადისობაში - ამინ.
რას ვროშავ? ცხოველის მიმართ ვლოცულობ - უდაბნოს ბრალი უნდა იყოს. ის აუცილებლად მოითხოვს ლოცვებს. რა მშვენიერია აქ! ქვების მოწითალო ფერი მშვენიერია, ისინი ასახავენ ასობით ათასი გადასული მზის სიმხურვალეს - ქვიშის ეს პატარა ნაწილაკები ლეგენდარულ უძველეს ზღვებში ჩავიდა, მათ თავზე პირველყოფილი საზარელი არსებები დაცურავდნენ. სად იყავი იმ დღეებში, ადამიანო? ამ ცხელ ქვიშაზე იწვნენ შენი პირველყოფილი წინაპარი ცხოველები, როგორც შვილები დედებზე მიკრულები.
ო, დედა ქვაო, მიყვარხარ, შენს თბილ სხეულს ვეკრობი მე, შენი გვიანი შვილი. კურთხეული იყავი, უძველესო დედავ. შენ გეკუთვნის ჩემი გული, ყოველი დიდება და ძალა. ამინ.
რას ვამბობ? ეს უდაბნოა. როგორ ცოცხლად მეჩვენება ყველაფერი! ეს ადგილი ჭეშმარიტად საზარელია. ეს ქვები - განა ეს ქვებია? თითქოს ისინი აქ განგებ მოაგროვეს. ისინი ლაშქარივით დაწყობილან. ისინი თანაბრად დაეწყვნენ, დიდები ცალკე, პატარები კი ავსებენ მათ და ამ თავშეყრაში დიდები მათი წინამძღოლები არიან. აქ ქვები სახელმწიფოებს ქმნიან.
სიზმარში ვარ თუ ცხადში? ცხელა - მზე უკვე ამოვიდა - როგორ სწრაფად გადის საათები! ჭეშმარიტად, დილა უკვე გადავიდა - და როგორი საოცარი იყო იგი! თავში ხმაური მზის გამო მაქვს თუ ამ ცოცხალი ქვების ან უდაბნოს გამო?
ველზე აღმართს მივუყვები, და მალე განდეგილის ქოხს მივადექი. ის თავის ქვეშსაგებზე ზის, ღრმა აზრებში ჩაღრმავებული.
მე: „მამაო, აქ ვარ.“
ამონიუსი: „როგორ გაატარე შენი დილა?“
მე: „მიკვირდა, გუშინ რომ ამბობდი, რომ შენთვის დრო სწრაფად გადის. ამაზე აღარ შეგეკითხები და აღარ გავიკვირვებ. ბევრი ვისწავლე. მაგრამ იმდენი არა, რომ ჩემთვის იმაზე უფრო დიდი გამოცანა არ იყო, ვიდრე უწინ იყავი. რას განიცდი უდაბნოში, საკვირველო კაცო! შენ ქვებიც კი უნდა გესაუბრებოდნენ.“
ამონიუსი:“მიხარია, რომ განდეგილის ცხოვრებიდან რაღაც ისწავლე. ეს ჩვენს ამოცანას შეამსუბუქებს. მე შენს საიდუმლოებებში შეღწევა არ მსურს, მაგრამ ვგრძნობ, რომ უცხო სამყაროდან მოხვედი, რომელსაც ჩემს სამყაროსთან არაფერი ესაქმება.“
მე:“სიმართლეს ამბობ. აქ უცხო ვარ, ვინც კი გინახავს ყველა მათგანზე უფრო უცხო. ბრიტანეთის ყველაზე შორეულ სანაპიროზე მყოფი კაციც კი უფრო ახლოს არის შენთან ვიდრე მე. მომითმინე ეს, მოძღვარო, და მიმიშვი, რომ შენი სიბრძნის წყაროდან შევსვა. როდესაც გარშემო ურწყული უდაბნოა, შენგან მაცოცხლებელი წყლის უხილავი ნაკადი მოედინება.“
ამონიუსი: „აღასრულე შენი ლოცვა?“
მე:“მოძღვარო, მომიტევე, ვეძებე, მაგრამ ლოცვა ვერ ვიპოვე. მხოლოდ მესიზმრა, რომ ამომავალი მზის მიმართ ვლოცულობდი.“
ამონიუსი: „ამაზე ნუ მოცდები. როდესაც სიტყვები ვერ იპოვე, შენმა სამშვინველმა გამოუთქმელი სიტყვები იპოვა, რათა ამომავალი დღისთვის სალამი მიგეცა.“
მე:“მაგრამ ეს ჰელიოსის მიმართ წარმართული ლოცვა იყო.“
ამონიუსი:“ეს იკმარე.“
მე:“მაგრამ, მოძღვარო, მე ვილოცე არა მხოლოდ მზის მიმართ სიზმარში, არამედ თავდავიწყებისგან მიწაზე ფუნაგორიაზეც ვილოცე.“
ამონიუსი:“ნურაფერი გაგიკვირდება, და არც განსაჯო ან დაიჩივლო ამის შესახებ. მოდი ვიღვაწოთ. რაიმე ხომ არ გინდა გუშინდელი საუბრის შესახებ იკითხო?“
მე:“გუშინ შეგაწყვეტინე, როდესაც ფილონზე საუბრობდი. ჩემთვის უნდა აგეხსნა, თუ როგორ გესმის სიტყვათა თანმიმდევრობის მრავალგვარი აზრი.“
ამონიუსი:“ახლა კი გავაგრძელებ მოყოლას, თუ როგორ გავთავისუფლდი სიტყვების საზარელი მარწუხებისგან: ერთხელ მამაჩემის მიერ გათავისუფლებული კაცი მოვიდა ჩემთან, რომელიც ბავშვობიდან მომყვება, მესაუბრა და მითხრა:
ო, ამონიუს, ხომ კარგად ხარ?
ნამდვილად კარგად ვარ, - ვუპასუხე მე - ხედავ, რომ სწავლული ვარ და დიდი წარმატება მაქვს.
ის: ვიგულისხმე, ხარ თუ არა ბედნიერი და მართლა თუ ცხოვრობ?
გამეცინა: ხომ ხედავ, რომ ყველაფერი კარგად არის.
ამაზე მოხუცმა მომიგო: მე ვხედავდი, თუ როგორ კითხულობდი მოხსენებას. შენ დაძაბული ჩანდი, თუ როგორ შეგაფასებდა შენი მსმენელი. შენ ენამოსწრებულად ხუმრობდი, რათა მსმენელებში მოწონება დაგემსახურებინა. შენ სწავლულ გამოთქმებს იყენებდი, რათა შთაბეჭდილება მოგეხდინა. შენ იყავი მოუსვენარი და დაუდგრომელი, თითქოს უნდა მოგესწრო მთელი ცოდნის ათვისება. შენ შენს თავს არ ეკუთვნი.
ამ სიტყვებზე ჯერ გამეცინა, შემდეგ კი შთაბეჭდილება დატოვა და უნდა მეღიარებინა, რომ მოხუცი მართალი იყო.
მან მითხრა: ძვირფასო ამონიუს, შენთვის მნიშვნელოვანი სათქმელი მაქვს: ღმერთი თავის ძეში ხორციელი გახდა და ჩვენ ყველას ხსნა მოგვიტანა.
რას ამბობ, - დავიძახე მე, - შენ ალბათ ოსირისს გულისხმობ, რომელიც მოკვდავ სხეულში უნდა გამოჩნდეს?
არა, - თქვა მან - ეს კაცი იუდეაში ცხოვრობდა და ქალწულისგან იშვა.
გამეცინა და ვუპასუხე: უკვე ვიცი, ერთმა იუდეველმა ვაჭარმა ცნობა წაიღო ჩვენი ქალწული დედოფლის შესახებ, რომლის გამოსახულებას ჩვენს ერთ-ერთ ტაძარზე ხედავ, იუდეაში ჩაიტანა და იქ ზღაპრად მოყვა.
არა, - თქვა მოხუცმა - ის იყო ძე ღვთისა.
მაშინ ჰორუსს გულისხმობ, ოსირისის ძეს? - ვუპასუხე მე.
არა, ის არ იყო ჰორუსი, არამედ ნამდვილი ადამიანი და ჯვარს ეცვა.
აჰ, სეთს გულისხმობ, რომლის დასჯას ჩვენი წინაპრები ხშირად გამოსახავდნენ.
მაგრამ მოხუცი აგრძელებდა: ის მოკვდა და მესამე დღეს აღდგა.
მაშინ ეს ოსირისი არის. - ვთქვი მოუთმენლად.
არა, - დაიძახა მან - მას იესო ერქვა, ცხებული.
აჰ, შენ გულისხმობ იმ იუდეველ ღმერთს, რომელსაც მდაბიო ხალხი ნავსადგურში ადიდებს და რომლის უწმინდურ მისტერიებს მიწისქვეშეთში აღნიშნავენ.
ის იყო ადამიანი და იყო ძე ღვთისა. - თქვა მოხუცმა და მომაჩერდა.
ეს სისულელეა, ძვირფასო მოხუცო, - ვთქვი მე და კარისკენ მივუთითე. მაგრამ როგორც ექო კლდოვან კედლებში, მეორდებოდა სიტყვები ჩემში: ადამიანი და ძე ღვთისა. მნიშვნელოვნად მომეჩვენა, და ამ სიტყვამ მიმიყვანა მე ქრისტიანობამდე.“
მე: „მაგრამ არ ფიქრობ, რომ ქრისტიანობა საბოლოოდ თქვენი ეგვიპტური სწავლების სხვანაირი გადმოცემა შეიძლებოდა ყოფილიყო?“
ამონიუსი: „თუ ამბობ, რომ ჩვენი ძველი სწავლებები ქრისტიანობასავით ზუსტი არ იყო, მაშინ გეთანხმები.“
მე:“ჰო, მაგრამ ეთანხმები თუ არა, რომ რელიგიების ისტორია ერთ საბოლოო მიზნამდე მიდის?“
ამონიუსი: „მამაჩემმა ერთხელ იყიდა შავი მონა ნილოსის მიდამოებიდან. ის წარმოშობით იყო იმ ქვეყნიდან, სადაც არც ოსირისი და არც სხვა რომელიმე ჩვენი ღმერთი სმენიათ, და ის მიყვებოდა ისეთ რამეს, რაც მარტივ ენაზე იგივენაირად გამოითქმის, რაც ოსირისისა და სხვა ღმერთების შესახებ გვწამდა. და მე შევიგნე, რომ ის უსწავლელი შავკანიანები უკვე უმეტესს ფლობდნენ, რაც კულტურული ხალხების რელიგიებმა სრულქმნეს. ვინც იმ ენას სწორად გაიგებს, მასში არა მხოლოდ წარმართულ, არამედ ქრისტეს სწავლებასაც ამოიცნობს. და ახლა ამით ვარ დაკავებული: ვკითხულობ სახარებებს და მათ აზრს ვეძებ. მათი მნიშვნელობა, რადგან ჩვენს წინაშე ღიად დევს, ვიცით ჩვენ, მაგრამ არ ვიცით მისი დაფარული აზრი, რომელსაც მომავლისკენ მივყავართ. შეცდომაა იმის დაჯერება, რომ რელიგიები თავიანთ უღრმეს აზრში გაყოფილები არიან. ეს ყოველთვის ერთი რელიგიაა, საფუძველში. ყოველი სხვა რელიგია არის წინამორბედის აზრი.
მე:“და იპოვე მომავალი მნიშვნელობა?“
ამონიუსი:“ჯერ ვერა, ძალიან ძნელია, მაგრამ ვიმედოვნებ, რომ გამომივა. აქამდე მეჩვენებოდა, თითქოს სხვისგან მჭირდება დახმარება, მაგრამ ეს სატანას ცდუნებაა, ვიცი.“
მე:“არ ფიქრობ, რომ ეს საქმე უფრო კარგად გამოგივიდოდა, ადამიანთა შორის რომ ყოფილიყავი?“
ამონიუსი:“ალბათ მართალი ხარ.“
მან უცებ ეჭვით და უნდობლად გამომხედა.
„მაგრამ“, - გააგრძელა მან -„მე მიყვარს უდაბნო, გესმის? ეს ყვითელი, მზისგან გახურებული უდაბნო. აქ ყოველდღე მზის სახეს შეჰყურებ, აქ მარტო ხარ, აქ დიდებულ ჰელიოსს უყურებ - არა, ეს წარმართულია - რა დამემართა? დავიბენი - სატანასგან ხარ - გიცანი - განვედ ჩემგან, მტერო!“
ის განრისხებული წამოხტა და უნდა რომ მეცეს. მაგრამ მე შორს ვარ მეოცე საუკუნეში.
ვისაც ათასწლეულთა სამარეში სძინავს, დიდებულ სიზმარს ხედავს. ის უძველეს სიზმარს ხედავს. მას ამომავალი მზე ესიზმრება. როდესაც სამყაროს ამ ეპოქაში ამ ძილით განისვენებ და ამ სიზმარს ხედავ, იცოდე, ამ დროს მზეც ამოვა. ჩვენ ჯერ კიდევ ბნელში ვართ, მაგრამ დღე არის ჩვენს თავზე. ვინც საკუთარ თავში ბნელი შეიცნო, მას ნათელი უახლოვდება. ვინც საკუთარ ბნელში ჩადის, მისთვის მაცოცხლებელი ნათელი, ცეცხლისთმიანი ჰელიოსი ამოდის. მისი ეტლი ოთხი ცხენით ამოდის, და მის ზურგზე არ არის ჯვარი და მის ფერდზე არ არის ჭრილობა, ის არის წმინდა და მისი თავი ცეცხლით ბრწყინავს. ის არის არა კაცთაგან ათვალწუნებული, არამედ ბრწყინვალე და ნამდვილი ძალაუფლების მქონე. არ ვიცი, რას ვამბობ, მე სიზმარში ვამბობ ამას. დამიჭირეთ, ვბარბაცებ ცეცხლით მთვრალი. ამ ღამეს ცეცხლი შევსვი, რადგან ათასწლეულებში ჩავედი და ფსკერზე მზეში ჩავყვინთე. და მზით მთვრალი ამოვედი, ელვარე სახით, და ჩემი თავი ცეცხლშია გახვეული.
მომეცი ხელი, ადამიანის ხელი, რომელიც დედამიწაზე დამიჭერს, რადგან მბრუნავი ცეცხლის რკალები ამიტაცებენ მაღლა, და აღტაცებულ ლტოლვას ავყავარ ზენიტისკენ.
დადგება დღე, ნამდვილი დღე, ამ სამყაროს დღე. და ვდგავარ დედამიწის ხეობაში დამალული, ქვემოთ სიღრმეში, მარტოსული და ველის ბინდში. ეს არის დედამიწის ჩრდილი და სიმძიმე. როგორ ვილოცო მზეზე, რომელიც შორს აღმოსავლეთში უდაბნოს თავზე ამოდის? რატომ უნდა ვილოცო მასზე? მზე ჩემში შევსვი, რატომ უნდა ვილოცო? მაგრამ უდაბნო ჩემში ითხოვს ლოცვებს, რადგან სურს საკუთარ თავში შეიგრძნოს ცოცხალი.
მსურს ღმერთს, მზეს ან სხვა უკვდავს ვევედრო. ვლოცულობ, რადგან ცარიელი და გლახაკი ვარ. სამყაროს დღეს ვივიწყებ, რომ ჩემში მზე შევსვი და შემოქმედი ნათლითა და კურთხეული ძალით მთვრალი ვარ. მაგრამ შევედი დედამიწის ჩრდილში და ვიხილე, რომ შიშველი ვარ და ჩემი სიღატაკის დასაფარად არაფერი გამაჩნია. ძლივს ეხები დედამიწას, ასე გადაგხდა შენს შინაგან ცხოვრებაში; ის საგნებში გაგირბის. და საგნებიდან საოცარი ცხოვრება ამოიზრდება. ის, რასაც მკვდრად და უსიცოცხლოდ თვლიდი, ხსნის ფარულ ცხოვრებასა და ურყევ თვალსაზრისს. შენ აღმოჩნდი აურზაურში, სადაც ყოველივე საკუთარი განსაკუთრებული გზით ხდება, შენს გვერდით, შენს ზემოთ, შენს ქვემოთ და შენში გავლით, ქვებიც კი გესაუბრებიან, და ჯადოსნური ძაფებია გაბმული შენგან საგნებისკენ და საგნებიდან შენსკენ. შორეული და მახლობელი მოქმედებს შენში და შენ ფარულად ზემოქმედებ შორეულსა და მახლობელზე. და ყოველთვის უმწეო და ნადავლი ხარ.
მაგრამ როდესაც კარგად დააკვირდები, დაინახავ იმას, რაც აქამდე არასოდეს დაგინახავს, რომ საგნები შენი ცხოვრებით ცხოვრობენ, რომ ისინი შენგან საზრდოობენ: შენი ცხოვრების მდინარეები ველზე მოედინებიან, შენი ძალით ეცემა ერთი ქვა მეორეზე, მცენარეებიც და ცხოველებიც შენით ცოცხლობენ და ისინი არიან შენი სიკვდილის მიზეზი. ქარში მოცეკვავე ფოთოლი შენ გეცეკვება; პირუტყვი, რომელსაც გონი არ აქვს, შენს აზრებს კითხულობს და შენი განსახიერებაა. მთელი დედამიწა გამოგწოვს მათ სიცოცხლეს და ყოველივე ისევ აგირეკლავს.
არაფერი მოხდება, თუ შენი ფარული ზემოქმედება არ იქნება; რადგან ყოველივე შენ შეგესაბამება და შენს შინაგანს აირეკლავს. საგნებისგან ვერაფერი დაიმალება შენში, არ აქვს მნიშვნელობა, თუ რამდენად შორეული, იშვიათი და ფარულია იგი. ეს დევს საგნებში. ძაღლი წაიყვანს შენს დიდი ხნის გარდაცვლილ მამას და გიყურებს როგორც მას. მინდორზე მობალახე ძროხამ დედაშენი შეიგრძნო, და მშვიდად და თავდაჯერებულად გაჯადოებს შენ. ვარსკვლავები შენს უღრმეს საიდუმლოებებს ჩურჩულებენ, და დედამიწის მოალერსე ველები ზრუნავენ შენზე დედის წიაღში.
როგორც დაბნეული ბავშვი საბრალოდ დგახარ ძლიერთა შორის, რომლებსაც შენი ცხოვრების ძაფები უჭირავთ. შენ შველას ითხოვ და უერთდები პირველივეს, ვინც კი შეგხვდება. ალბათ იცის რაც უნდა გირჩიოს, ალბათ მასში ტრიალებს აზრები, რომლებიც შენ არ გებადება და მაინც მასში ყველა საგანი შენგან არის გამოწოვილი.
ვიცი, გსურს ცნობა მოისმინო მისგან, ვისაც საგნებით კი არა, არამედ საკუთარი არსებით უცხოვრია და განასრულა იგი. რადგან შენ მიწის შვილი ხარ, გამოწოვილი მიწიდან, რომელიც თავად საზრდოობს, რომელსაც თავად არაფერი შეუძლია, არამედ მზისგან საზრდოობს, ამიტომ გსურს ცნობა გქონდეს მზის ძისგან, რომელიც ანათებს და საზრდოს სხვისგან არ იღებს. გსურს ისმინო ღვთის ძისაგან, რომელიც ანათებდა, იძლეოდა და ჩასახავდა, და რომელსაც სიცოცხლე კვლავ მიეცა, როგორც მიწა ბადებს მზეს, სიმწვანესა და მრავალფეროვან შვილებს.
მისგან გსურს ისმინო, ბრწყინვალე მხსნელისგან, რომელმაც როგორც მზის ძემ დედამიწის ხლართები ჩახსნა, რომელმაც მაგიური ძაფები დაგლიჯა და შეკრული ახსნა, რომელიც თვითმპყრობელია და არავის მსახურებს, რომელიც არავისგან საზრდოობს და რომლის საგანძურს ვერავინ ამოწურავს.
მისგან გსურს ისმინო, რომელსაც დედამიწა ვერ დაჩრდილავს, არამედ თავად გაანათებს დედამიწას, რომელმაც ყველას გულთამხილავია და რომლის აზრებს ვერავინ წვდება. ვინც საკუთარ თავში ყოველი საგნის აზრს მოიცავს და რომლის აზრს ვერც ერთი საგანი გამოხატავს.
განდეგილი სამყაროსგან გაიქცა, თვალები დახუჭა, ყურები დაიხშო და შეიკეტა საკუთარი არსების გამოქვაბულში, მაგრამ უშედეგოდ. უდაბნომ გამოწოვა იგი, ქვა მის აზრებს გადმოსცემდა, გამოქვაბული მის გრძნობებს აირეკლავდა, და იგი თავად იქცა უდაბნოდ, ქვად და გამოქვაბულად. ყოველივე დაცარიელდა და გაუდაბურდა, იქცა უძლურებად და უნაყოფობად, რადგან ის არ ანათებდა და დარჩა მიწის ძედ, რომელმაც წიგნი შეისრუტა, ის კი თვით უდაბნომ შეისრუტა. ის იყო სურვილი და არა ნათება, სრულად მიწა და არა მზე. ამიტომ იყო უდაბნოში როგორც ჭკვიანი წმინდანი, რომელმაც იცოდა, რომ სხვა შემთხვევაში მიწის სხვა შვილებისგან არაფრით განსხვავდებოდა. საკუთარი თავიდან რომ შეესვა, ცეცხლს იგემებდა.
განდეგილი წავიდა უდაბნოში, რათა საკუთარი თავი მოეპოვებინა. მაგრამ მას არ სურდა საკუთარი თავის პოვნა, არამედ წმინდა წიგნის მრავალსახოვან აზრს ეძებდა. შენ შეგიძლია მცირესა და დიდის განუზომლობა შენში შეითვისო, და სულ უფრო დაცარიელდები, რადგან განუზომელი სისავსე და განუზომელი სიცარიელე ერთია.
მას სწყუროდა გარესამყაროში ეძებნა, რაც მას სჭირდებოდა. მრავალსახოვან აზრს კი მხოლოდ შენში ჰპოვებ და არა საგნებში, რადგან აზრის მრავალსახოვნება ერთბაშად არ გეძლევა, არამედ ის მნიშვნელობათა თანმიმდევრობაა. ერთმანეთის მიმდევარი მნიშვნელობები საგნებში არ არის, არამედ შენშია, რადგან ცვლილებებს ექვემდებარები, სანამ ცოცხალი ხარ. საგნებიც იცვლებიან, მაგრამ ამას ვერ ამჩნევ, თუ თავად არ შეიცვლები. მაგრამ როდესაც შეიცვლები, სამყაროს ხედვაც შეიცვლება. საგნების მრავალსახოვანი აზრი შენი მრავალსახოვანი აზრია. უშედეგოა მათი წვდომა საგნებში. და ამის გამო წავიდა განდეგილი უდაბნოში, მაგრამ ის საკუთარ თავს ვერ ჩაწვდა, არამედ მხოლოდ საგანს.
და ამის გამო გადახდა მას ის, რაც ყოველ განდეგილს, რომელსაც სწყურია: ეშმაკი მოვიდა მასთან მლიქვნელი სიტყვებით და ნათელი მსჯელობებით და იცოდა რა როდის ეთქვა. მან იგი მის წყურვილში დაამწყვდია. მე მას ეშმაკად ვეჩვენებოდი, რადგან ჩემი ბნელი მივიღე. მიწა ვიგემე და მზე შევსვი და მწვანე ხედ გადავიქეცი, რომელიც მარტოობაში დგას და იზრდება.